Plesiomorfía
En bioloxía sistemática e, en particular, en cladística, o termo plesiomorfía refírese ao estado ancestral ou primitivo dun carácter.
O concepto oponse ao de apomorfía, que é o estado derivado de dito carácter.
Por exemplo, o quiridio (mans e pés con cinco dedos) é a condición ancestral das extremidades dos primitivos tetrápodos e é, por tanto, unha plesiomorfía.
A partir de dita condición primitiva, xurdiron diversos estados apomórficos, como as extremidades cun só dedo dos cabalos, as aletas dos cetáceos ou a atrofia das patas nas serpentes.
As plesiomorfías non deben utilizarse para definir grupos monofiléticos (clados). O feito de compartiren un ou máis caracteres plesiomórficos non xustifica a creación de taxons.
Así, durante décadas, os animais diblásticos (cnidarios e ctenóforos) agrupáronse no filo celentéreos polo feio de posuír só dúas follas embrionarias, ectoderma e endoderma; pero considérase que esta é a condición ancestral dos primitivos eumetazoos e, non existindo ningún carácter apomórfico que reúna a cnidarios e ctenóforos, é inadecuado formar un taxon con ambos os grupos sobre esa base.
A aparición dunha terceira folla embrionaria (o mesoderma) é unha apomorfía (novidade evolutiva) e, por tanto, si se xustifica agrupar a todos os animais triblásticos (con mesodermo, ademais de ectoderma a endoderma).
Etimoloxía
[editar | editar a fonte]O termo plesiomorfía está formado polos elementos do latín científico plesio- e -morfía, tirados das voces do grego antigo πλησίος plēsios, "veciño", e μορφή morphḗ, "forma".