Golfo de Guinea

Golfo de Guinea
Tipo	baía
Parte de	océano Atlántico Norte
	1°N 4°L / 1, 4
Bañado por	océano Atlántico sur
Comparte fronteira con	Port Harcourt (pt) ; Osu (en)
Composto por	Golfo do Benim (pt) ; Golfo do Biafra (pt)
Afluentes	Rio Cross (pt) ,Pra River (en) ,Río Volta ,Rio Tano (pt) ,Rio Forçados (pt) ,Ankobra River (en) ,Rio Ouémé (pt) ,Komoé River (en) ,Rio Cavalla (pt) ,Densu River (en) ,Rio Bia (pt) ,Río Ogooué ,Río Bandama ,Rio Sassandra (pt) ,Lobé Falls (en) ,Rio Ubani (pt) ,Anum River (en) ,Río Níxer
Características
Profundidade	5.000 m
Atravesa	Liberia, Costa do Marfil, Ghana, Togo, Benín, Nixeria, Camerún, Guinea Ecuatorial, Gabón e San Tomé e Príncipe

O golfo de Guinea^[1] é parte do suroeste Atlántico de África. A costa sur de África occidental, ao norte deste golfo, foi chamada historicamente como Alta Guinea. A costa occidental da parte máis ao sur de África, é historicamente, a Baixa Guinea. Hoxe, o nome de Guinea só se mantén nos nomes de tres países: Guinea, Guinea-Bissau e Guinea Ecuatorial. E nalgúns países americanos úsase o nome de "guineo" para designar unha variedade de bananas, o que demostra a orixe africana do termo.

No golfo de Guinea desembocan os ríos Níxer, Volta, Congo e Cross. A costa do golfo inclúe o golfo de Benín e o Golfo de Biafra.

Nome

A orixe do nome Guinea crese que designaba unha área da rexión, aínda que os detalles son incertos. Bovill (1995) dá unha descrición minuciosa:^[2]

Usualmente considérase o nome Guinea unha corrupción do nome Ghana, tomado polos portugueses no Magreb. Este autor atopa esta teoría inaceptable. O nome Guinea fora usado no Magreb e en Europa moito antes da época de Enrique o Navegante. Por exemplo, nun mapa do cartógrafo xenovés Giovanni di Carignano datado en torno a 1320, quen obtivera a súa información sobre África dun compatriota habitante de Sijilmasa (antiga cidade comercial do Norte de África), atopamos Gunuia; e no Atlas Catalán de 1375, Ginyia. Un pasaxe de León o Africano (vol. III, 822) apunta que Guinea é unha corrupción do nome Djenné (cidade de 2000 anos de antigüidade no centro de Malí, sobre o río Níger), menos coñecida que Ghana pero con todo durante moitos séculos coñecida no Magreb como un gran foco comercial e de ensino. O importante pasaxe di: "O reino de Ghinea [...] chamado polos comerciantes da nosa nación Gheneoa, polos seus propios habitantes Genni e polos portugueses e outros europeos Ghinea." Pero parece ser máis probable que Guinea deriva de "aguinaou", en bérber negro. Marrakech (cidade no sueste de Marrocos) ten unha porta, construída no século XII, chamada "Bab Aguinaou", a Porta do Negro (Delafosse, Haut-Sénégal-Niger, II, 277-278). A moderna aplicación do nome Guinea á área costeira data só de 1481. Nesa data os portugueses construíron un forte, Castelo de São Jorge da Mina (actualmente Elmina, na Costa de Ouro, e Xoán II de Portugal, foi autorizado polo Papa (Sisto IV ou Inocencio VIII) a utilizar o título de Señor da Guinea, título que perviviu ata a extinción da monarquía.

A costa sur de África occidental, ao norte deste golfo, foi chamada historicamente Alta Guinea e a costa occidental do África austral, cara ao sur, Baixa Guinea. Na actualidade hai catro países coa palabra nos seus nomes: Guinea, Guinea-Bissau, Guinea Ecuatorial e Papúa Nova Guinea, este último en Oceanía, debido ao parecido dos melanesios, que viron os exploradores europeos, cos poboadores da Guinea africana. Nalgúns países americanos úsase o nome de "guineo" para designar unha variedade de banana, o que demostra a orixe africana do termo.

Xeografía

O principal río que desemboca as súas augas no golfo é o río Níxer.

Defínense diferentes límites xeográficos do golfo de Guinea; a Organización Hidrográfica Internacional define a extensión suroeste do golfo de Guinea como "Unha liña desde Cabo López (0°37′S 8°43′L / -0.617, -8.717), en Gabón, ao noroeste do illote Gago Coutinho (Ilhéu das Rôlas) (0°01′S 6°32′L / -0.017, -6.533) e desde alí unha liña dsde o Illote Gago Coutinho cara ao noroeste cara a Cabo Palmas (4°22′N 7°44′O / 4.367, -7.733), en Liberia.^[3]

Vello mapa francés do golfo de Guinea.
Diferentes límites do golfo de Guinea.

Illas no golfo de Guinea

O golfo de Guinea contén un número de illas, a maior das cales atópase nunha cadea suroeste-nordés, que forma parte da liña de volcáns do Camerún.

Annobón, tamén coñecido como Pagalu ou Pigalu, é unha illa que forma parte de Guinea Ecuatorial.

Illa Bobowasi é unha illa da costa occidental de África no Golfo de Guinea que forma parte da rexión occidental de Ghana.

Bioko é unha illa situada na costa occidental de África no Golfo de Guinea que forma parte de Guinea Ecuatorial.

Corisco é unha illa pertencente a Guinea Ecuatorial.

Elobey Grande e Elobey Chico son dúas pequenas illas pertencentes a Guinea Ecuatorial.

San Tomé e Príncipe (oficialmente República Democrática de São Tomé e Príncipe) é unha nación insular de fala portuguesa no golfo de Guinea que se independizou de Portugal en 1975. Está localizado na costa ecuatorial occidental de África e consta de dúas illas, Illa de San Tomé e Illa do Príncipe. Están separadas por 140 km. e preto de 250 e 225 km., respectivamente, da costa noroeste de Gabón. Ambas illas forman parte dunha liña de volcáns extinguidos do Camerún. San Tomé, a importante illa sureña, está situada ao norte do ecuador.

Notas

↑ Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para guineano.
↑ Hale, Thomas A. "From the Griot of Roots to the Roots of Griot: A New Look at the Origins of a Controversial African Term for Bard" (PDF). Oral Tradition. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 02 de decembro de 2017. Consultado o 23 de setembro de 2018.
↑ "Limits of Oceans and Seas, Draft 4th Edition: North Atlantic Ocean and its Sub-Divisions". International Hydrographic Organization. 2002. Arquivado dende o orixinal o 04 de marzo de 2016. Consultado o 5 de abril de 2017.

Véxase tamén

Ligazóns externas

The Gulf of Guinea Commission - CGG - GGC Arquivado 23 de setembro de 2018 en Wayback Machine.

Este artigo sobre xeografía é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.

[1] Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para guineano.

[2] Hale, Thomas A. "From the Griot of Roots to the Roots of Griot: A New Look at the Origins of a Controversial African Term for Bard" (PDF). Oral Tradition. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 02 de decembro de 2017. Consultado o 23 de setembro de 2018.

[iho-3] "Limits of Oceans and Seas, Draft 4th Edition: North Atlantic Ocean and its Sub-Divisions". International Hydrographic Organization. 2002. Arquivado dende o orixinal o 04 de marzo de 2016. Consultado o 5 de abril de 2017.

[1]

[2]

[3]

v c e Mares do mundo
Océano Pacífico	Golfo de Alasca Mar Amarelo Golfo de Anadyr Mar de Arafura Mar de Banda Mar de Bering Mar de Bismarck Mar de Bohai Mar de Bohol (ou de Mindanao) Golfo de California Mar de Camotes Golfo de Carpentaria Mar de Célebes Mar de Ceram Mar de Chile Mar da China Oriental Mar da China Meridional Mar do Coral Mar de Filipinas Mar de Flores Golfo de Fonseca Mar de Grau Mar de Halmahera Mar de Koro Mar das Molucas Golfo Moro Mar de Okhotsk Golfo de Panamá Mar de Salish Mar de Salomón Mar Interior de Seto Mar de Savu Mar de Sulu Mar de Sibuyan Golfo de Tailandia golfo de Tonkin Mar de Tasmania Mar de Visayas Mar do Xapón
Océano Atlántico	Mar Adriático Mar de Åland Mar de Alborán Mar dos Argazos Mar do Arquipélago Mar Arxentino Mar de Azov Baía de Baffin Mar Balear Mar Báltico Baía de Botnia Golfo de Botnia Mar de Botnia Golfo de Biscaia Golfo de Campeche Mar Cantábrico Mar Caribe Mar Céltico Mar de Creta Mar Exeo Golfo de Finlandia Baía de Fundy Mar de Groenlandia Golfo de Guinea Mar das Hébridas Baía de Hudson Mar de Irlanda Mar de Irminger Baía de James Mar do Labrador Golfo de León Mar de Libia Mar da Liguria Golfo de San Lourenzo Golfo de Maine Canal da Mancha Mar de Mármara Mar Mediterráneo Golfo de México Mar de Mirtoon Mar Negro Mar do Norte Mar de Noruega Golfo de Sidra Mar Tirreno Mar de Tracia Golfo de Venezuela Mar de Wadden Mar Xónico
Océano Índico	Golfo de Adén Mar de Andaman Gran Baía Australiana Mar Arábigo Golfo de Aqaba Mar de Balí Golfo de Bengala Mar de Flores Golfo de Khambhat Golfo de Kutch Mar das Laquedivas Estreito de Malaca Canle de Mozambique Golfo de Omán Golfo de Suez Golfo Pérsico Mar de Timor Mar Vermello Mar de Xava
Océano Ártico	Golfo de Amundsen Mar de Barents Mar de Beaufort Golfo de Boothia Mar Branco Mar de Chukchi Mar de Groenlandia Baía de Hudson Mar de Kara Mar de Laptev Mar de Lincoln Mar de Pechora Mar do Principe Gustavo Adolfo Mar Raiña Victoria Mar de Siberia Oriental Mar de Wandel
Océano Antártico	Mar de Amundsen Mar de Bellingshausen Mar da Cooperación Mar dos Cosmonautas Mar de Davis Mar Dumont d'Urville Mar de Lázarev Mar de Mawson Mar do Rei Haakon VII Mar de Riiser-Larsen Mar de Ross Mar de Scotia Mar de Somov Mar de Weddell
Mares Continentais	Mar de Aral Mar Caspio Mar Morto Mar de Galilea