Διπλή φορολόγηση

Εάν ζείτε σε μια χώρα της ΕΕ και εργάζεστε σε άλλη, το εισόδημά σας φορολογείται βάσει κανόνων της εθνικής νομοθεσίας και των συμφωνιών περί διπλής φορολόγησης μεταξύ των εμπλεκόμενων δύο χωρών. Οι κανόνες μπορεί να διαφέρουν σημαντικά από αυτούς που ορίζουν ποια χώρα είναι υπεύθυνη για την κοινωνική σας ασφάλιση.

Ανάλογα με τη συμφωνία διπλής φορολόγησης , μπορεί να χρειαστεί να πληρώσετε φόρους τόσο στη χώρα εργασίας όσο και στη χώρα διαμονής σας:

Εάν είστε μισθωτός, η χώρα στην οποία εργάζεστε φορολογεί, στις περισσότερες περιπτώσεις, το εισόδημα που αποκτάτε στην επικράτειά της.

Εάν είστε αυτοαπασχολούμενος και έχετε εγγραφεί με την ιδιότητα αυτή στη χώρα διαμονής σας, αλλά παρέχετε υπηρεσίες σε άλλη χώρα, θα πρέπει κατά κανόνα να καταβάλλετε φόρο εισοδήματος στη χώρα όπου παρέχετε υπηρεσίες εάν διαθέτετε εκεί «σταθερή βάση» ή «μόνιμη εγκατάσταση» (π.χ. γραφείο ή κατάστημα). Ενημερωθείτε από τις φορολογικές αρχές για τους κανόνες που ισχύουν στην περίπτωσή σας.

Εάν ζείτε σε μια χώρα της ΕΕ, αλλά παράγετε το σύνολο ή σχεδόν το σύνολο των εισοδημάτων σας σε μια άλλη και καταβάλλετε φόρο εκεί, η χώρα στην οποία αποκτάτε το εισόδημά σας πρέπει να σας μεταχειρίζεται ως κάτοικό της, δηλαδή να σας παρέχει τις ίδιες φορολογικές ελαφρύνσεις και απαλλαγές, καθώς και οποιαδήποτε άλλα φορολογικά πλεονεκτήματα παρέχει στους κατοίκους της, για παράδειγμα, φορολογικές εκπτώσεις, ή τη δυνατότητα να καταθέτετε κοινή φορολογική δήλωση με τον/την σύζυγό σας.

Οι διασυνοριακές συμπράξεις ευρωπαϊκών υπηρεσιών για την απασχόληση στην περιοχή σας θα σας βοηθήσουν να ενημερωθείτε σχετικά με τις ειδικές φορολογικές ρυθμίσεις για διασυνοριακούς εργαζομένους που ισχύουν στην περίπτωσή σας.

Εάν έχετε αποσπαστεί στο εξωτερικό για σύντομο χρονικό διάστημα (έως 2 χρόνια), εξακολουθείτε να καλύπτεστε από το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης της χώρας σας. Ωστόσο, το εισόδημα που αποκτάτε κατά την απόσπασή σας στο εξωτερικό ενδέχεται να φορολογείται στη χώρα υποδοχής.

Εάν η εταιρεία για την οποία εργάζεστε σάς στείλει στο εξωτερικό, μπορεί να μη χρειάζεται να καταβάλλετε φόρο στη χώρα εργασίας για το εισόδημά σας κατά την περίοδο της απόσπασης εφόσον:

• διαμένετε στο εξωτερικό λιγότερο από 6 μήνες τον χρόνο και
• ο μισθός σας καταβάλλεται απευθείας από τον εργοδότη σας (στη χώρα σας), και όχι από υποκατάστημα ή άλλη εταιρεία του εργοδότη σας στη χώρα όπου εργάζεστε.

Εάν διαμένετε σε μια χώρα και είστε μέλος του διοικητικού συμβουλίου μιας εταιρείας σε άλλη χώρα, η χώρα όπου βρίσκεται η εταιρεία μπορεί να φορολογεί τις αμοιβές και τα εισοδήματα που αποκτάτε βάσει αυτής σας της ιδιότητας.

Οι χώρες της ΕΕ μπορεί να θεωρούν κάθε παροχή σε είδος που λαμβάνετε ως μέλος του Δ.Σ. (π.χ. μετοχές ή αυτοκίνητο της εταιρείας) ως τμήμα της αμοιβής σας.

Εάν, παράλληλα με την ιδιότητά σας ως μέλους του Διοικητικού Συμβουλίου, εργάζεστε για την ίδια εταιρεία ως σύμβουλος ή συνήθης μισθωτός, το εισόδημά σας από τις δραστηριότητες αυτές είναι πολύ πιθανό να υπόκειται στην ίδια φορολογική μεταχείριση με αυτήν που εφαρμόζεται στους άλλους διασυνοριακούς εργαζομένους (βλ. παραπάνω).

Εάν διαμένετε σε μια χώρα της ΕΕ και εργάζεστε στη χώρα αυτή για εταιρεία που έχει την έδρα της σε άλλη χώρα της ΕΕ, κατά κανόνα φορολογείστε, βάσει των περισσότερων φορολογικών συμφωνιών, μόνον στη χώρα διαμονής σας.

Όταν εργάζεστε σε άλλη χώρα της ΕΕ - άλλη από αυτή της φορολογικής σας κατοικίας - ως καλλιτέχνης (μουσικός, καλλιτέχνης θεάτρου, κινηματογράφου, ραδιοφώνου ή τηλεόρασης) ή ως επαγγελματίας αθλητισμού, οι αμοιβές σας μπορεί να φορολογούνται στη χώρα που τις αποκτάτε. Αυτό μπορεί να ισχύει ακόμη και αν λαμβάνετε εμμέσως την αμοιβή σας, μέσω άλλου προσώπου ή εταιρείας (π.χ. μέσω εταιρείας διαχείρισης, ομάδας, θιάσου ή ορχήστρας).

Η διάρκεια της παραμονής σας στο εξωτερικό, καθώς και το κατά πόσον έχετε ή όχι σταθερή βάση εκεί, δεν λαμβάνονται συνήθως υπόψη: το καθοριστικό στοιχείο είναι η συμμετοχή σας σε παραστάσεις στη χώρα.

Ωστόσο, αν η εμφάνισή σας ή η εκδήλωση έχει αποκλειστικό χαρακτήρα ή αν χρηματοδοτείται κατά κύριο λόγο από δημόσια κονδύλια, ή αν η αμοιβή σας είναι ασήμαντη, ορισμένες χώρες δεν φορολογούν το εισόδημά σας. Το εισόδημά σας, και στην περίπτωση αυτή, εξακολουθεί να υπόκειται στους φορολογικούς κανόνες της χώρας προέλευσής σας (χώρα στην οποία έχετε τη φορολογική σας κατοικία).

Η χώρα προέλευσή σας συνήθως:

• είτε απαλλάσσει από φόρο την αμοιβή σας από συμμετοχή σε παραστάσεις ή εκδηλώσεις σε άλλη χώρα της ΕΕ, ή
• σας χορηγεί φορολογική ελάφρυνση για κάθε φόρο εισοδήματος που καταβάλλεται στην πηγή, στη χώρα όπου κερδίσατε αυτό το ποσό

Για να ζητήσετε επιστροφή του φόρου ή φορολογική ελάφρυνση στη χώρα διαμονής σας, θα πρέπει πιθανώς να διαθέτετε έγγραφα που αποδεικνύουν ότι έχετε καταβάλει φόρο για το εισόδημα που αποκτήσατε στο εξωτερικό. Μπορεί να χρειαστεί να προσκομίσετε μεταφράσεις από ορκωτούς μεταφραστές των επισήμων εγγράφων που χρησιμοποιείτε για την υποστήριξη της αίτησής σας.

Εάν είστε δημόσιος υπάλληλος αποσπασμένος στο εξωτερικό, ή εάν ζείτε σε μια χώρα της ΕΕ αλλά εργάζεστε ως δημόσιος υπάλληλος σε άλλη, ισχύουν συνήθως οι ακόλουθοι κανόνες:

• εξακολουθείτε να πληρώνετε φόρο εισοδήματος από τον μισθό δημοσίου υπαλλήλου μόνο στη χώρα για τη διοικητική υπηρεσία της οποίας εργάζεστε
• πληρώνετε φόρο εισοδήματος μόνο στη χώρα όπου εργάζεστε, εφόσον ζείτε εκεί και
  • είστε υπήκοος της χώρας αυτής ή
  • δεν εγκατασταθήκατε σε αυτή τη χώρα για να εργαστείτε ως δημόσιος υπάλληλος (π.χ. ζούσατε ήδη εκεί προτού προσληφθείτε ως δημόσιος υπάλληλος).

Εάν περνάτε μικρό διάστημα ( λιγότερο από 6 μήνες τον χρόνο) σε μια άλλη χώρα της ΕΕ χωρίς να εργάζεστε εκεί, δεν θεωρείστε, κατά πάσα πιθανότητα, φορολογικός κάτοικος της χώρας αυτής. Στην περίπτωση αυτή, οι παροχές ανεργίας που τυχόν μεταφέρετε θα πρέπει να φορολογούνται μόνο στη χώρα που τις καταβάλλει.

Εάν περνάτε πάνω από 6 μήνες τον χρόνο σε άλλη χώρα της ΕΕ, μπορεί να θεωρείστε φορολογικός κάτοικος της χώρας αυτής και οι παροχές ανεργίας που τυχόν μεταφέρετε από άλλη χώρα ενδέχεται να φορολογούνται εκεί. Πράγματι, πολλές διακρατικές φορολογικές συμφωνίες ορίζουν ότι οι παροχές ανεργίας υπόκεινται σε φόρο μόνο στη χώρα της φορολογικής κατοικίας.

Εάν έχετε συνταξιοδοτηθεί και περνάτε πάνω από 6 μήνες τον χρόνο σε άλλη χώρα της ΕΕ, η εν λόγω χώρα μπορεί να θεωρεί ότι έχετε σ΄ αυτήν τη φορολογική σας κατοικία. Στην περίπτωση αυτή, μπορεί να σας ζητηθεί να καταβάλλετε φόρο στη χώρα αυτή για το σύνολο του παγκόσμιου εισοδήματός σας, περιλαμβανομένων και των συντάξεων που λαμβάνετε από άλλες χώρες της ΕΕ.

Εξαίρεση: οι συντάξεις του δημόσιου τομέα φορολογούνται συνήθως στη χώρα της διοικητικής υπηρεσίας η οποία σας απασχολούσε.