Το μέλλον των νανοφαρμάκων

Τα νανοφάρμακα αποτελούν ολοένα και περισσότερο αντικείμενο μελέτης από τους επιστήμονες με σκοπό την ανάπτυξη διαφόρων φαρμακευτικών εφαρμογών. Στις εν λόγω εφαρμογές περιλαμβάνεται η αποτελεσματικότερη χορήγηση και στόχευση των φαρμάκων, καθώς και η εξατομικευμένη νανοϊατρική, ήτοι η χορήγηση φαρμάκου σε ασθενή με βάση το γενετικό του προφίλ.
 

Νεοεμφανιζόμενα νανοϋλικά

Τα νεοεμφανιζόμενα νανοϋλικά όπως τα συσταδικά μικύλλια συμπολυμερών, τα πολυμερή, οι νανοσωλήνες άνθρακα, οι κβαντικές κουκκίδες και τα δενδριμερή έχουν σχεδιαστεί ώστε να συμβάλλουν στην αποτελεσματικότερη χορήγηση ή στόχευση φαρμάκων.

Οι νανοσωλήνες άνθρακα είναι άτομα άνθρακα με εξαγωνικούς δεσμούς τα οποία λαμβάνουν όλα μαζί το σχήμα κοίλου σωλήνα. Οι εν λόγω σωλήνες αποτελούν αντικείμενο έρευνας με σκοπό την ανάπτυξη θεραπευτικών εφαρμογών, ιδίως όσον αφορά τη θεραπεία του καρκίνου, αλλά και νέων διαγνωστικών ουσιών και νανοαισθητήρων. Οι σωλήνες άνθρακα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη στοχευμένη χορήγηση φαρμάκων.

Οι κβαντικές κουκκίδες είναι ημιαγωγοί νανοκρυστάλλων που αποτελούνται από ανόργανο πυρήνα περιβαλλόμενο από μεταλλικό κέλυφος. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως φορείς φαρμάκων ή ως φθορίζουσα σήμανση άλλων φορέων φαρμάκων όπως τα λιποσώματα. Μπορούν να συμβάλουν στον συνδυασμό διαγνωστικής μοριακής απεικόνισης και θεραπείας, για παράδειγμα στην ανάπτυξη θεραπευτικών στρατηγικών για την αντιμετώπιση του καρκίνου.

Η τοξικότητα των νανοσωλήνων άνθρακα και των κβαντικών κουκκίδων αποτελεί σημαντικό ζήτημα και οι ερευνητές αναζητούν τρόπους να καταστήσουν τα εν λόγω υλικά λιγότερο τοξικά προτού τα χρησιμοποιήσουν για ιατρικές εφαρμογές.

Τα δενδριμερή είναι μόρια με σύμμετρη και υπερδιακλαδισμένη δενδροειδή δομή. Η διάμετρός τους είναι μεταξύ 1 και 10 νανομέτρων και διαθέτουν υδρόφοβη εσωτερική κοιλότητα που μπορεί να πληρωθεί με υδρόφοβα μόρια, για παράδειγμα αντικαρκινικά φάρμακα. Σε σύγκριση με άλλους φορείς φαρμάκων όπως τα λιποσώματα, τα δενδριμερή είναι πιο σταθερά από μηχανική άποψη αλλά μπορούν να μεταφέρουν μικρότερες ποσότητες του φαρμάκου.
 

Θεραγνωστική και εξατομικευμένη νανοϊατρική

Ως εξατομικευμένη ιατρική νοείται η θεραπευτική προσέγγιση που είναι προσαρμοσμένη στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ασθενούς μέσω της χρήσης τεχνικών όπως ο προσδιορισμός του γενετικού προφίλ του ασθενούς. Στο μέλλον, η νανοτεχνολογία μπορεί να μας επιτρέψει να λαμβάνουμε εξατομικευμένες θεραπείες. Μεταξύ των πρόσφατα αναπτυχθέντων νανοφαρμάκων περιλαμβάνονται συστήματα πολλαπλών συστατικών που αποκαλούνται «θεραγνωστικά» και τα οποία μπορούν, για παράδειγμα, να ενσωματώνουν ταυτόχρονα θεραπευτικά και διαγνωστικά μόρια. Το νανοσύστημα που προκύπτει επιτρέπει τη διάγνωση, τη χορήγηση φαρμάκου και την παρακολούθηση των επιδράσεων του φαρμάκου. Η ανάπτυξη των εν λόγω συστημάτων μπορεί να συμβάλει στην επίτευξη του στόχου, ήτοι στη δημιουργία εξατομικευμένων θεραπειών για διάφορες ασθένειες.

Ο λόγος για την αυξανόμενη έρευνα στον τομέα της εξατομικευμένης νανοϊατρικής είναι ότι ασθένειες, όπως ο καρκίνος, χαρακτηρίζονται από εξαιρετική ετερογένεια και οι υφιστάμενες θεραπείες είναι αποτελεσματικές μόνο για ορισμένους ασθενείς και για συγκεκριμένο στάδιο της ασθένειας. Η χορήγηση θεραγνωστικής ουσίας σε ασθενή μπορεί δυνητικά να επιτρέψει την παρακολούθηση του βαθμού ανταπόκρισης του ασθενούς στο νανοφάρμακο, καθώς τα μόρια απεικόνισης επιτρέπουν την οπτικοποίηση της επίδρασης του φαρμάκου σε πραγματικό χρόνο. Ως αποτέλεσμα, η δοσολογία των φαρμάκων και τα πρωτόκολλα θεραπείας μπορούν να βελτιστοποιούνται και να εξατομικεύονται κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης της ανταπόκρισης του ασθενούς.