Motibazio
Psikologian, motibazioa, izaki bizidun bati buruz, bere portaera eta jokabidea zuzendu egiten duten prozesuen multzoa da. Jarduera bat abiarazi eta, beharreko intentsitatean, horren jarraipena eragiten du, jarduera burutu arte. Motibazioa barne-prozesu bat da, inkontzientearekin lotua askotan, eta beraz, ez da zuzenean behatzen. Bestalde, motibazioaren gaia sarri aztertzen da lan eta hezkuntza moduan, pertsonen emaitzak gehitzeko helburuz. Halatan, lantokietan motibazioa piztu eta indartzeko metodologia eta teknika ugari garatu da.
Motibazioak azaltzen du zergatik hasten, jarraitzen edo amaitzen duten portaera jakin bat pertsonek edo animaliek une jakin batean. Motibazio-egoerak, oro har, eragilearen barruan jarduten duten indar gisa ulertzen dira, eta helburu bati zuzendutako portaeran parte hartzeko prestasuna sortzen dute. Sarritan esaten da egoera mental ezberdinak elkarren aurka lehiatzen direla eta egoerarik indartsuenak bakarrik erabakitzen duela portaera. [1]Horrek esan nahi du zerbait egiteko motibatuta egon gaitezkeela benetan egin gabe. Motibazioa ematen duen egoera mental paradigmatikoa desira da. Baina baliteke beste egoera batzuek ere motibazioa ematea, hala nola egin behar denari buruzko sinesmenek edo asmoek.
Motibazio-egoeren edukiari buruzko hainbat teoria kontrajarri proposatu dira. Edukiari buruzko teoria gisa ezagutzen dira, eta normalean edo beti pertsonak motibatzen dituzten helburuak deskribatzea dute helburu. Abraham Maslowren beharren hierarkiak eta ERG teoriak, adibidez, gizakiek premia jakin batzuk dituztela aldarrikatzen dute, motibazioaren erantzule direnak. Premia horietako batzuk, hala nola janariarena eta urarena, oinarrizkoagoak dira beste batzuk baino, besteak errespetatzea, esaterako. Ikuspuntu horren arabera, goragoko premiek beheko premiak asetu ondoren bakarrik eman dezakete motibazioa. [2]Teoria konduktistak portaera egoeraren eta kanpoko portaera behagarriaren arteko erlazioaren arabera azaltzen saiatzen dira, egoera mental kontzienteei erreferentzia espliziturik egin gabe.
Motibazioa intrintsekoa izan daiteke, jarduera berez interesgarria edo atsegina delako nahi bada, edo estrintsekoa, eragilearen helburua jarduera bera ez den beste kanpo-sari bat bada.[3] [4]Motibazio intrintsekoak estrintsekoak baino emaitza onuragarriagoak dituela argudiatu da.[4] Motibazio-egoerak ere sailka daitezke, eragileak egiten duen bezala zergatik jarduten duen erabat jabetzen den, motibazio kontziente eta inkontziente gisa ezagutzen dena. Motibazioak lotura estua du arrazionaltasun praktikoarekin. Arlo honetako ideia nagusietako bat da ekintza bat egiteko motibatuta egon behar dugula, ekintza hori egin behar dugula uste badugu. Baldintza hori ez betetzea irrazionaltasun kasuetan gertatzen da, akrasia edo nahimenaren ahultasuna bezala ezagutzen direnak, non desadostasuna dagoen egin behar dugunari buruz ditugun sinesmenen eta gure ekintzen artean.
Motibazioari buruzko ikerketa hainbat eremutan erabili da. Negozioen arloan, gai nagusi bat lan-motibazioari buruzkoa da, adibidez, enplegatzaile batek zer neurri erabil ditzakeen bere langileak motibatuta daudela bermatzeko. Motibazioa ere bereziki interesgarria da hezkuntzako psikologoentzat, ikasleen ikaskuntzan berebiziko garrantzia duelako. Esparru horretan, arreta berezia jarri da motibazio intrintsekoaren eta kanpokoaren ondorioetan.
Definizioa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Motibazioa, eskuarki, honela definitzen da: pertsonak edo animaliak zergatik hasten, jarraitzen edo amaitzen duten nolabaiteko portaera une jakin batean.[5][6][7][7] Era berean, honela defini daiteke: «pertsona batek behar bat asetzeko bitarteko jakin baterantz egiten duen seinalamendua edo enfasia, horrekin bitarteko edo ekintza hori abian jartzeko, edo ez egiteko, beharrezkoa den bultzada sortuz eta areagotuz» edo «portaeraren erro dinamiko» gisa; hau da, «ekintza bat bultzatzen duten barne-faktore edo determinatzaileak».[8] Motibazioa barne-egoera bat da, jokabidea aktibatu, zuzendu eta mantentzen duena.[9] Hitza latinezko motivus edo motus hitzetik dator, eta horrek mugimenduaren kausa esan nahi du.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ (Ingelesez) Wasserman, Theodore; Wasserman, Lori. (2020). Wasserman, Theodore ed. «Motivation: State, Trait, or Both» Motivation, Effort, and the Neural Network Model (Springer International Publishing): 93–101. doi:. ISBN 978-3-030-58724-6. (Noiz kontsultatua: 2023-03-20).
- ↑ Caulton JR (2012). «The development and use of the theory of ERG: A literature review.». Emerging Leadership Journeys (Regent University School of Global Leadership & Entrepreneurship) 5 (1): 2-8.https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.1071.4400&rep=rep1&type=pdf
- ↑ (Ingelesez) American Psychologist 2000-01: Vol 55 Iss 1. American Psychological Association 2000-01 (Noiz kontsultatua: 2023-03-20).
- ↑ a b (Ingelesez) Radel, Rémi; Pjevac, Dusan; Davranche, Karen; d'Arripe-Longueville, Fabienne; Colson, Serge S.; Lapole, Thomas; Gruet, Mathieu. (2016-11). «Does intrinsic motivation enhance motor cortex excitability?: Intrinsic motivation and corticospinal excitability» Psychophysiology 53 (11): 1732–1738. doi:. (Noiz kontsultatua: 2023-03-20).
- ↑ www.apa.org (Noiz kontsultatua: 2023-03-20).
- ↑ «Motivation and Motivation Theory | Encyclopedia.com» www.encyclopedia.com (Noiz kontsultatua: 2023-03-20).
- ↑ a b «Motivation | Encyclopedia.com» www.encyclopedia.com (Noiz kontsultatua: 2023-03-20).
- ↑ Pinillos, José Luis. (1975). Principios de psicología. Alianza Editorial ISBN 84-206-2100-5. PMC 2020310. (Noiz kontsultatua: 2023-03-20).
- ↑ Gorosabel-Odriozola, Maialen; León-Mejía, Ana. (2016-12). «La muerte en educación infantil: algunas líneas básicas de actuación para centros escolares» Psicología Educativa 22 (2): 103–111. doi:. ISSN 1135-755X. (Noiz kontsultatua: 2023-03-20).
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q644302
Multimedia: Motivation / Q644302