Galieno

Galieno
	; Irudi gehiago
; Erromatar enperadorea
Antzinako Erromako senataria
; Erromako kontsula
Bizitza
Jaiotza	ezezaguna, 218 (egutegi gregorianoa)
Herrialdea	Antzinako Erroma
Heriotza	Mediolanum (en) , 268 (egutegi gregorianoa) (49/50 urte)
Heriotza modua	giza hilketa
Familia
Aita	Valeriano
Ama	Egnatia Mariniana
Ezkontidea(k)	Cornelia Salonina (en)
Bikotekidea(k)	ikusi Pipara (en) ;
Seme-alabak	ikusi Valeriano II.a; Salonino; Marinianus (en) ; Quintus Julius Gallienus (en) ;
Haurrideak	ikusi Licinius Valerianus (en) ;
Familia	ikusi Galliena (en) (ezezaguna);
Leinua	Valerian dynasty (en)
Hezkuntza
Hizkuntzak	latina
Jarduerak
Jarduerak	Antzinako Erromako politikaria, poeta, Antzinako Erromako militarra eta politikaria
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Antzinako Erromako erlijioa

Publio Lizinio Ignazio Galieno (latinez: Publius Licinius Egnatius Gallienus; 218-268) erromatar enperadorea izan zen. 253tik 260 arte Valeriano aitarekin batera aritu zen; 268 arte, enperadore bakarra izan zen.

III. mendeko krisialdiko enperadoreek arazo larriak izan zituzten boterea gorde ahal izateko. Salbuespen bat Galieno izan zen. Aitak berarekin agintea partekatu izanak horren kausa izan liteke. Izan ere, bien artean banatu ziren Inperioa, eta, honela, enperadoreek arazoen gaineko kontrola zuzenagoa eta azkarragoa izaten zen. Gainera, Galienok enperadore aproposa zela esanda Erromako eliteak konbentzitu zituen. Nolanahi ere, usurpatzaile askori egin behar zion aurre.

260an, Persiako Sapor I.ak Valeriano preso hartu zuen. Propaganda kanpaina arrakastatsuari esker, Galienok postuan jarraitu ahal izan zuen. Txanponetan, esaterako, garaile eta errukitsu agertzen zen.

Hala eta guztiz ere, mendebaldeko mugetan Galienok ez zuen hain harrera onik jaso. Etengabe borroketan, 258rako Postumo jeneralak ez zuen Galieno onartu. Galiako lurrak bere menpe hartuta, Galietako Inperioko enperadoretzat jo zuen bere burua. Galienoren itzala murriztu ahala, beste jeneral batzuk matxinatu ziren. Klaudio Gotikok armadaren leialtasuna eskuratuta, Galienoren ondorengoa bihurtu zen.

268ko irailean, Galieno egoera ezezagunetan hil zen, agintaldiko kanpainarik handiena prestatzen ari zela. Godoek, Panonia probintzia konkistaturik, Erromari berari mehatxu egiten zioten. Aldi berean, alamaniarrek Italiako iparraldea eraso zuten. Galienok alamaniarrak garaitu zituen, eta godoen kontrako bataila batzuk irabazi zituen. Garaipen horien ondoren, Galieno Mediolanum hiriko setioan hil zen.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Galieno

Datuak: Q104475
Multimedia: Gallienus / Q104475

i e a Erromatar eta bizantziar enperadoreak
Printzerria 27 BC – 235 AD	Augusto Tiberio Kaligula Klaudio Neron Galba Oton Vitelio Vespasiano Tito Domiziano Nerva Trajano Hadriano Antonino Pio Marko Aurelio eta Luzio Vero Komodo Pertinax Didio Juliano (Peszenio Nigro) (Klodio Albino) Septimio Severo Karakala eta Geta Makrino eta Diadumeniano Heliogabalo Alexandro Severo
Krisialdia 235–284	Maximino Trax Gordiano I.a eta Gordiano II.a Pupieno eta Balbino Gordiano III.a Filipo Arabiarra eta Filipo II.a Dezio eta Herenio Etrusko Hostiliano Treboniano Galo eta Volusiano Emiliano Valeriano Galieno, Salonino eta Valeriano II.a Klaudio Gotiko Kintilo Aureliano Tazito Floriano Probo Karo Karino eta Numeriano Galietako enperadoreak: Postumo (Leliano) Mario Viktorino (Domiziano II.a) Tetriko I.a eta Tetriko II.a
Dominatua 284–395	Diokeziano (inperio osoa) Diokeziano (ekialdea) eta Maximiano (mendebaldea) Diokeziano (ekialdea) eta Maximiano (mendebaldea) eta Galerio (ekialdea) eta Konstantzio Kloro (West) Galerio (ekialdea) eta Konstantzio Kloro (mendebaldea) eta Severo II.a (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea) Galerio (ekialdea) eta Severo II.a (mendebaldea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea) Galerio (ekialdea) eta Maxentzio (mendebaldea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea) Galerio (ekialdea) eta Lizinio (mendebaldea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea) Maxentzio (bakarrik) Lizinio (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea) eta Konstantino I.a Handia (bere burua aldarrikatua) eta Valerio Valente Lizinio (ekialdea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Lizinio II.a, Konstantino II.a eta Krispo (Martiniano) Konstantino I.a Handia (inperio osoa) eta Krispo Konstantino II.a Konstante Magnentzio eta Dezentzio Konstantzio II.a eta Vetranio Juliano Apostata Joviano Valentiniano I.a Valente Graziano Valentiniano II.a Magno Maximo eta Flavio Viktor Teodosio I.a Handia (Flavio Eugenio)
Mendebaldeko Inperioa 395–480	Honorio (Konstantino III.a eta Konstantzio II.a) Konstantzio III.a Joan, mendebaldeko usurpatzailea Ravenan Valentiniano III.a Petronio Maximo eta Paladio Avito Maioriano, Libio Severo, Antemio eta Olibrio Glizerio Julio Nepote (de iure) Romulo Augustulo (usurpatzailea)
Ekialdeko/ Bizantziar Inperioa 395–1204	Arkadio Teodosio II.a Pulkeria Martziano Leon I.a Leon II.a Zenon I.a (1. agintaldia) Basilisko eta Marko Zenon I.a (2. agintaldia) Anastasio I.a Justino I.a Justiniano I.a Justino II.a Tiberio II.a Maurizio eta Teodosio Fokas Heraklio Konstantino III.a Heraklonas Konstante II.a Konstantino IV.a eta Heraklio, Tiberio eta Justiniano II.a Justiniano II.a (1. agindaldia) Leontzio Tiberio III.a Justiniano II.a (2. agintaldia) eta Tiberio Filipiko Anastasio II.a Teodosio III.a Leon Isauriarra Konstantino V.a Artabasdo Leon IV.a Khazariarra Konstantino VI.a Irene Nizeforo I.a Estaurazio Mikel I.a Rangabe eta Teofilakto Leon V.a Armeniarra eta Konstantino Mikel II.a Teofilo Mikel III.a Basilio Mazedoniarra Leon VI.a Jakituna Alexandro Bizantziokoa Konstantino VII.a Porfirogeneta Erroman I.a Lakapetarra eta Kristobal, Eztebe eta Konstantino Erroman II.a Nizeforo II.a Fokas Joan I.a Tzimiskes Basilio II.a Konstantino VIII.a Zoe (1. agindaldia) eta Erroman III.a Zoe (1. agindaldia) eta Mikel IV.a Mikel V.a Zoe (2. agindaldia) eta Teodora Zoe (2. agindaldia) eta Konstantino Monomako Konstantino Monomako (bakarrik) Teodora Mikel VI.a Isaak I.a Komneno Konstantino X.a Dukas Erroman IV.a Diogenes Mikel VII.a Dukas eta Androniko, Konstantzio eta Konstantino Nizeforo III.a Botaniates Alexio I.a Komneno Joan II.a Komneno eta Alexio Komneno Emanuel I.a Komneno Alexio II.a Komneno Androniko I.a Komneno Isaak II.a Angelo Alexio III.a Angelo Alexio IV.a Angelo Nikolas Kanabos, usurpatzailea Alexio V.a Dukas
Nizeako Inperioa 1204–1261	Konstantino Laskaris Teodoro I.a Laskaris Joan III.a Dukas Vatatzes Teodoro II.a Laskaris Joan IV.a Dukas Laskaris
Ekialdeko/ Bizantziar Inperioa 1261–1453	Mikel VIII.a Paleologo Androniko II.a Paleologo eta Mikel IX.a Paleologo Androniko III.a Paleologo Joan V.a Paleologo Joan VI.a Kantakuzeno eta Joan V.a Paleologo eta Mateo Kantakuzeno Joan V.a Paleologo Androniko IV.a Paleologo Joan VII.a Paleologo Androniko V.a Paleologo Emanuel II.a Paleologo Joan VIII.a Paleologo Konstantino XI.a Paleologo
Letra etzanean usurpatzaile edo enperadorekideak.