Alexandro Severo

Alexandro Severo
	; Irudi gehiago
; Erromatar enperadorea
Antzinako Erromako senataria
; Erromako kontsula
Bizitza
Jaiotza	Tell Arqa (en) , 208ko urriaren 1a
Herrialdea	Antzinako Erroma
Heriotza	Mogontiacum (en) , 235eko martxoaren 19a (26 urte)
Hobiratze lekua	Erroma
Heriotza modua	giza hilketa
Familia
Aita	ezezaguna, Heliogabalo, Karakala
Ama	Julia Mamea
Ezkontidea(k)	Sallustia Orbiana (en) ; Sulpicia Memmia (en)
Haurrideak	ikusi Theoclia (en) ; Marcus Julius Gessius Bassianus (en) ; Heliogabalo; Aurelia Antonina (en) ;
Leinua	Severar leinu
Hezkuntza
Hizkuntzak	latina
Jarduerak
Jarduerak	politikaria
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Antzinako Erromako erlijioa

Alexandro Severo (latinez: Marcus Aurelius Severus Alexandrus; 208ko urriaren 1a - 235eko martxoaren 18a) erromatar enperadorea izan zen, 222tik hil zen arte, severar leinuko azkena.

Haren ama Julia Mamea izan zen, Julia Mesaren alaba eta Heliogabaloren izeba. Basiano zuen jatorrizko izena, baina aldatu egin zuen 221ean, Julia Mesaren presiopean Heliogabalok ondorengo izendatu zuenean. Hurrengo urtean, martxoaren 11an Heliogabalo hil zuen Pretoriar Goardiak. Alexandro Severo enperadorearen izendapena onartu zuten Pretoriar Goardiak eta Senatuak.

Garai horretan amaren menpean zegoen Alexandro. Julia Mameak, birtutez betetako emakumeak, aholkulari trebeez inguratu zuen semea. Baina beste aldetik, emakume jeloskorra zen eta armada diziplinatua eusteko ezgai zen. Matxinadak ohikoa ziren Inperio osoan.

Orokorrean Alexandroren agintaldiak onurak ekarri zituen Sasaniarrei aurre egin behar izan zien arte. Garaipenak gorabehera, erromatar armadak egundoko diziplina eza erakutsi zuen.

Hurrengo urtean germaniarren kontra egin zuen, Galia inbaditzen ari zirela eta. Mainz hiritik hurbil, Maximino Trax legionarioak gidatutako matxinoek Alexandro eta ama hil zituzten martxoaren 19an.

Severar leinuko azkena izan zen Alexandro. Amaren mendean bazen ere, jendearen bizi-baldintzak hobetzen ahalegindu zen. Aholkulari Ulpiano jurista eta Dion Kasio historialaria zituen. Aurrekarien luxua eta bitxikeria desagertu ziren. Literatura, arte eta zientziak bultzatu zituen. Maileguen interesak eta zergak ere murriztu egin ziren.

Erlijioari zegokienez, Alexandrok joera irekia zeukan. Haren kapela pribatuan Orfeo, Abraham eta Jesusen estatuak zituen. Jesusen omenezko tenpluak eraikitzeko gogoa omen zuen, baina aholkulariek asmoa kendu zioten.

Ikus, gainera

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Alexandro Severo

Neronen Termak

Datuak: Q1769
Multimedia: Alexander Severus / Q1769

i e a Erromatar eta bizantziar enperadoreak
Printzerria 27 BC – 235 AD	Augusto Tiberio Kaligula Klaudio Neron Galba Oton Vitelio Vespasiano Tito Domiziano Nerva Trajano Hadriano Antonino Pio Marko Aurelio eta Luzio Vero Komodo Pertinax Didio Juliano (Peszenio Nigro) (Klodio Albino) Septimio Severo Karakala eta Geta Makrino eta Diadumeniano Heliogabalo Alexandro Severo
Krisialdia 235–284	Maximino Trax Gordiano I.a eta Gordiano II.a Pupieno eta Balbino Gordiano III.a Filipo Arabiarra eta Filipo II.a Dezio eta Herenio Etrusko Hostiliano Treboniano Galo eta Volusiano Emiliano Valeriano Galieno, Salonino eta Valeriano II.a Klaudio Gotiko Kintilo Aureliano Tazito Floriano Probo Karo Karino eta Numeriano Galietako enperadoreak: Postumo (Leliano) Mario Viktorino (Domiziano II.a) Tetriko I.a eta Tetriko II.a
Dominatua 284–395	Diokeziano (inperio osoa) Diokeziano (ekialdea) eta Maximiano (mendebaldea) Diokeziano (ekialdea) eta Maximiano (mendebaldea) eta Galerio (ekialdea) eta Konstantzio Kloro (West) Galerio (ekialdea) eta Konstantzio Kloro (mendebaldea) eta Severo II.a (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea) Galerio (ekialdea) eta Severo II.a (mendebaldea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea) Galerio (ekialdea) eta Maxentzio (mendebaldea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea) Galerio (ekialdea) eta Lizinio (mendebaldea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea) Maxentzio (bakarrik) Lizinio (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea) eta Konstantino I.a Handia (bere burua aldarrikatua) eta Valerio Valente Lizinio (ekialdea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Lizinio II.a, Konstantino II.a eta Krispo (Martiniano) Konstantino I.a Handia (inperio osoa) eta Krispo Konstantino II.a Konstante Magnentzio eta Dezentzio Konstantzio II.a eta Vetranio Juliano Apostata Joviano Valentiniano I.a Valente Graziano Valentiniano II.a Magno Maximo eta Flavio Viktor Teodosio I.a Handia (Flavio Eugenio)
Mendebaldeko Inperioa 395–480	Honorio (Konstantino III.a eta Konstantzio II.a) Konstantzio III.a Joan, mendebaldeko usurpatzailea Ravenan Valentiniano III.a Petronio Maximo eta Paladio Avito Maioriano, Libio Severo, Antemio eta Olibrio Glizerio Julio Nepote (de iure) Romulo Augustulo (usurpatzailea)
Ekialdeko/ Bizantziar Inperioa 395–1204	Arkadio Teodosio II.a Pulkeria Martziano Leon I.a Leon II.a Zenon I.a (1. agintaldia) Basilisko eta Marko Zenon I.a (2. agintaldia) Anastasio I.a Justino I.a Justiniano I.a Justino II.a Tiberio II.a Maurizio eta Teodosio Fokas Heraklio Konstantino III.a Heraklonas Konstante II.a Konstantino IV.a eta Heraklio, Tiberio eta Justiniano II.a Justiniano II.a (1. agindaldia) Leontzio Tiberio III.a Justiniano II.a (2. agintaldia) eta Tiberio Filipiko Anastasio II.a Teodosio III.a Leon Isauriarra Konstantino V.a Artabasdo Leon IV.a Khazariarra Konstantino VI.a Irene Nizeforo I.a Estaurazio Mikel I.a Rangabe eta Teofilakto Leon V.a Armeniarra eta Konstantino Mikel II.a Teofilo Mikel III.a Basilio Mazedoniarra Leon VI.a Jakituna Alexandro Bizantziokoa Konstantino VII.a Porfirogeneta Erroman I.a Lakapetarra eta Kristobal, Eztebe eta Konstantino Erroman II.a Nizeforo II.a Fokas Joan I.a Tzimiskes Basilio II.a Konstantino VIII.a Zoe (1. agindaldia) eta Erroman III.a Zoe (1. agindaldia) eta Mikel IV.a Mikel V.a Zoe (2. agindaldia) eta Teodora Zoe (2. agindaldia) eta Konstantino Monomako Konstantino Monomako (bakarrik) Teodora Mikel VI.a Isaak I.a Komneno Konstantino X.a Dukas Erroman IV.a Diogenes Mikel VII.a Dukas eta Androniko, Konstantzio eta Konstantino Nizeforo III.a Botaniates Alexio I.a Komneno Joan II.a Komneno eta Alexio Komneno Emanuel I.a Komneno Alexio II.a Komneno Androniko I.a Komneno Isaak II.a Angelo Alexio III.a Angelo Alexio IV.a Angelo Nikolas Kanabos, usurpatzailea Alexio V.a Dukas
Nizeako Inperioa 1204–1261	Konstantino Laskaris Teodoro I.a Laskaris Joan III.a Dukas Vatatzes Teodoro II.a Laskaris Joan IV.a Dukas Laskaris
Ekialdeko/ Bizantziar Inperioa 1261–1453	Mikel VIII.a Paleologo Androniko II.a Paleologo eta Mikel IX.a Paleologo Androniko III.a Paleologo Joan V.a Paleologo Joan VI.a Kantakuzeno eta Joan V.a Paleologo eta Mateo Kantakuzeno Joan V.a Paleologo Androniko IV.a Paleologo Joan VII.a Paleologo Androniko V.a Paleologo Emanuel II.a Paleologo Joan VIII.a Paleologo Konstantino XI.a Paleologo
Letra etzanean usurpatzaile edo enperadorekideak.