1962
Itxura
1962. urtea | |
---|---|
Kronologia | |
Mendeak | XIX.a • XX.a • XXI.a |
Hamarkadak | 1940(e)koa • 1950(e)koa • 1960(e)koa • 1970(e)koa • 1980(e)koa |
Urteak | 1959 • 1960 • 1961 • 1962 • 1963 • 1964 • 1965 |
Beste egutegi batzuetan | |
Gregoriotar egutegia | 1962 MCMLXII |
Ab urbe condita | 2715 |
Armeniar egutegia | 1411 ԹՎ ՌՆԺԱ |
Bahá'í egutegia | 118 – 119 |
Bengaliar egutegia | 1369 |
Berber egutegia | 2912 |
Egutegi budista | 2506 |
Myanmarko egutegia | 1324 |
Bizantziar egutegia | 7470 – 7471 |
Koptoen egutegia | 1678 – 1679 |
Etiopiar egutegia | 1954 – 1955 |
Hebrear egutegia | 5722 – 5723 |
Egutegi hinduak | |
Bikram Samwat | 2018 – 2019 |
Shaka Samvat | 1884 – 1885 |
Kali Yuga | 5063 – 5064 |
Iraniar egutegia | 1340 – 1341 |
Islamiar egutegia | 1381 – 1382 |
Japoniar egutegia | Shōwa 37 (昭和37年) |
Korear egutegia | 4295 |
Thailandiar eguzki egutegia | 2505 |
Holozeniar egutegia | 11962 |
Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!
Gertaerak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Euskal Herria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abuztuaren 20a – Donostian CNTko kideek Francoren aurka prestatutako atentatuak huts egin zuen. Diktadorea hurrengo egunean iritsi zen hirira.
- Abenduaren 2a – ETAk bonba bat zartarazi zuen Donostiako Gobernu Militarrean.
- Abenduaren 27a – Bixente Lertxundi Maioz preso anarkista donostiarra gogor jipoitu zuten Martuteneko espetxezainek, eta hilzorian aske utzi zuten. Espetxearen ondoko Donostiako Txomiñene auzoan aurkitu zuten eta ordu gutxira hil zen ospitalean.
Mundua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urtarrilaren 3a – Joan XXIII.a aita santuak Fidel Castro eskumikatu zuen.
- Otsailaren 8a – Zortzi lagun hil zituen Parisen Frantziako Poliziak, Aljeriako gerraren aurkako manifestazio batean.
- Martxoaren 19a – Aljeriako Independentziaren Gerra amaitu zen. Afrikako herrialdeek Frantziatik burujabetza lortu zuten.
- Ekainaren 3a – Aljeriak independentzia aldarrikatu zuen, 132 urteko okupazio kolonial frantsesaren ostean.
- Abuztuaren 6a – Jamaika Britainiar Inperiotik independizatu zen.
- Irailaren 26a – Yemengo arabiar errepublika sortu zuten.
- Urriaren 11 – Joan XXIII.a aita santuak Vatikanoko II. kontzilioa abiarazi zuen, Paulo VI.ak 3 urte geroago amaitu zuena.
- Urriaren 22a – Ameriketako Estatu Batuetako presidente John F. Kennedyk Kubaren aurkako blokeoa iragarri zuen.
- Azaroaren 12a – CIAk Kuban zuen arduradun nagusia atxilotu zuten, Minas de Matahambre herriko meatzeetan lehergailuak jarri asmoz zebilela.
- Abenduaren 24a – Kubak Girón hondartzako inbasio saiakeran parte hartu zuten azken mertzenarioak AEBetara itzuli zituzten. Azken hegaldi hartan 1.000 mertzenario baino gehiago garraiatu zituzten Floridara.
Arte eta kultura
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Euskal Herria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Irailaren 23a – 1962ko Nafarroako Bertsolari Txapelketan Mikel Arozamenak bere lehen txapela jantzi zuen.
- Abenduaren 9a – 1962ko Gipuzkoako Bertsolari Txapelketan Jose Joakin Mitxelenan jantzi zuen txapela.
- Abenduaren 30a – 1962ko Bertsolari Txapelketa Nagusiaren finala Manuel Olaizola Uztapidek irabazi zuen. Bere lehen txapela izan zen.
- 1962ko Bizkaiko Bertsolari Txapelketako garailea Jon Lopategi izan zen.
Mundua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Uztailaren 12a – Rolling Stones musika talde ingelesa sortu zuten, izena Muddy Watersen abesti batetik hartuz.
- Irailaren 11 – The Beatles taldeak "Love Me Do" lehen singlea bukatu zuten.
- Abenduaren 10ean "Lawrence of Arabia" filma estreinatu zuten.
Zientzia eta teknologia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Uztailaren 10a – "Telstar" munduko lehen komunikazio satelitea espazioratu zuen NASAk.
- Urte hartan bertan Clinica Universitaria de Navarra (CUN) inauguratu zuten Iruñean.
- Irailaren 27a – Rachel Carson biologoak Udaberri Isila liburua argitaratu zuen. Bertan, produktu kimikoen gehiegizko erabilerak naturan duen eragin kaltegarria salatu zuen.
Kirolak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- 1962ko Munduko Futbol Txapelketan, Txilen antolatua, Brasilek Txekoslovakiari irabazi zion. Hirugarrena Txile bera izan zen.
- Urte hartan bertan sortu zuten Bidasoa Kirol Kluba edo Club Deportivo Bidasoa eskubaloi taldea Irunen (Gipuzkoa).
Jaiotzak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Urtarrila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urtarrilaren 1a – Joseba Lakarra, euskararen historian espezializatutako bizkaitar euskalaria, aitzineuskara ikertzen nabarmendua.
- Urtarrilaren 2a – Carmelo Gómez, espainiar aktorea.
- Urtarrilaren 2a – Francisco Pérez de los Cobos, Espainiako Konstituzio Auzitegiko presidente ohia.
- Urtarrilaren 3a – Gavin Hastings, eskoziar errugbi jokalari ohia.
- Urtarrilaren 5a – Shinobu Ikeda, japoniar futbolari ohia.
- Urtarrilaren 6a – Lucía Lahoz Gutiérrez, arabar arte-historialaria.
- Urtarrilaren 7a – Alexander Dugin, errusiar filosofo, analista eta estratega politikoa.
- Urtarrilaren 8a – Jon Anza, ETAko militantea (h. 2009).
- Urtarrilaren 8a – Ttotte Etxebeste, lapurtar idazle eta aktibista.
- Urtarrilaren 8a – Loinaz Jauregi, gipuzkoar aktorea.
- Urtarrilaren 10a – Ana Elordi, bizkaitar aktorea.
- Urtarrilaren 11 – Odile de Coral, Urruñako alkatea.
- Urtarrilaren 12a – Agustín Alarcón, bizkaitar arraunlari ohia.
- Urtarrilaren 15a – Margherita Buy, italiar aktorea.
- Urtarrilaren 16a – Bethan Gwanas, galeseraz soilik idazten duen galestar idazlea.
- Urtarrilaren 17a – Jim Carrey, kanadar aktore eta umorista.
- Urtarrilaren 18a - Alison Arngrim, estatubatuar aktorea.
- Urtarrilaren 21a – Marie Trintignant, frantziar aktorea (h. 2003).
- Urtarrilaren 22a – Patricia Laurent Kullick, mexikar idazlea (h. 2022).
- Urtarrilaren 22a – Alison Spedding, britainiar antropologoa eta fikzio idazlea.
- Urtarrilaren 22a – Mizan Zainal Abidin Terengganukoa, Terengganuko sultana.
- Urtarrilaren 23a – Elvira Lindo, espainiar idazlea.
- Urtarrilaren 24a – Antonina Ordina, sobietar-suediar iraupen-eskiatzailea ohia.
- Urtarrilaren 26a – Iñaki Bergara Iribar, bizkaitar futbolari ohia.
- Urtarrilaren 27a – Anselmo Fuerte, espainiar txirrindulari ohia.
- Urtarrilaren 29a – Olga Tokarczuk, poloniar idazle, aktibista eta intelektuala, 2018ko Literaturako Nobel Saria.
- Urtarrilaren 30a – Abdullah II.a Jordaniakoa, Jordaniako erregea.
- Urtarrilaren 30a – Juan José Lizarbe, PSNko nafar politikaria.
- Urtarrilaren 30a – Esperanza López Parada, espainiar poeta.
Otsaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Otsailaren 1a – Takashi Murakami, japoniar artista garaikidea.
- Otsailaren 1a – Luís dos Reis, brasildar futbolari ohia eta entrenatzailea.
- Otsailaren 2a – Itziar Laka, bizkaitar hizkuntzalaria eta EHUko irakaslea.
- Otsailaren 3a - Michele Greene, estatubatuar aktorea, abeslaria eta konpositorea.
- Otsailaren 4a – Javier Murgialdai, arabar txirrindulari ohia.
- Otsailaren 5a – Jennifer Jason Leigh, estatubatuar aktorea.
- Otsailaren 6a – Axl Rose, estatubatuar abeslaria eta musikagilea, Guns N' Roses taldeko abeslaria.
- Otsailaren 7a – David Bryan, estatubatuar musikari eta abestigilea, Bon Jovi taldeko piano-jolea.
- Otsailaren 7a – Eddie Izzard, britainiar aktore eta umorista.
- Otsailaren 8a – Eloy Suárez, PPko espainiar politikaria.
- Otsailaren 9a – Norberto de la Mata, bizkaitar abokatu eta zigor-zuzenbideko katedraduna.
- Otsailaren 9a – Carlos Terrazas, bizkaitar futbol entrenatzailea.
- Otsailaren 10a – Cliff Burton, estatubatuar musikari, egile abeslari eta baxu-jotzailea, Metallica taldeko kidea (h. 1986).
- Otsailaren 11 – Sheryl Crow, estatubatuar abeslari, musikagile eta aktorea.
- Otsailaren 11 – Eric Vanderaerden, belgiar txirrindulari ohia.
- Otsailaren 12a – Ali LeRoi, estatubatuar ekoizle, gidoigile eta aktorea.
- Otsailaren 14a – Philippe Sella, frantziar errugbilari ohia.
- Otsailaren 15a – Milo Đukanović, Montenegroko presidentea.
- Otsailaren 15a – Jokin Mitxelena, euskal idazle eta ilustratzailea.
- Otsailaren 17a - Alison Hargreaves, britainiar alpinista (h. 1995).
- Otsailaren 17a – Hennie Meijer, herbehereetar futbolari ohia.
- Otsailaren 17a – Lou Diamond Phillips, estatubatuar aktore eta zuzendaria.
- Otsailaren 19a – Juan Miguel Alonso, gipuzkoar saskibaloi jokalari ohia.
- Otsailaren 19a – Emídio Brasileiro, brasildar idazlea.
- Otsailaren 19a – Felix Espilla, bizkaitar zesta-puntako jokalari ohia.
- Otsailaren 19a – Hana Mandlíková, txekiar tenislari ohia.
- Otsailaren 20a – Jelizaveta Glinka, errusiar langile humanitarioa eta karitate aktibista (h. 2016).
- Otsailaren 20a – Hilario Pino, espainiar kazetari eta telebistako albistegi aurkezlea.
- Otsailaren 20a – Joseba Gotzon Varela, bizkaitar idazle eta musikaria.
- Otsailaren 20a – Jose Maria Zezeaga, gipuzkoar pilotari ohia.
- Otsailaren 21a – Cristina Garmendia, donostiar biologoa eta enpresaria.
- Otsailaren 21a – Chuck Palahniuk, estatubatuar eleberrigile eta freelance kazetaria.
- Otsailaren 21a – David Foster Wallace, estatubatuar idazle eta irakaslea (h. 2008).
- Otsailaren 22a – Steve Irwin, Krokodilo-ehiztaria, australiar naturalista eta telebistako aurkezlea (h. 2006).
- Otsailaren 23a – Ivica Barbarić, kroaziar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- Otsailaren 26a – Olga Martynova, erruso-alemaniar idazlea.
- Otsailaren 27a – Chiya Fujino, japoniar idazlea.
- Otsailaren 28a – Ana Rioja, nafar kazetari eta idazlea.
Martxoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Martxoaren 2a – Jon Bon Jovi, estatubatuar musikari, abeslari, kantagile eta aktorea.
- Martxoaren 3a – Ana Alcolea, aragoiar irakaslea eta idazle.
- Martxoaren 3a – Jackie Joyner, estatubatuar atleta ohia, luzera jauzian eta heptatloiean espezializatutakoa, inoizko emakume atleta hoberenetakoa.
- Martxoaren 3a – Begoña Vicario, bizkaitar zinemagilea eta EHUko animazio irakaslea.
- Martxoaren 4a – Xela Arias, galiziar idazle, poeta eta itzultzailea (h. 2003).
- Martxoaren 4a – Miriam Díaz-Aroca, espainiar aktore eta telebista aurkezlea.
- Martxoaren 4a - Claire Voisin, frantziar matematikaria, geometria aljebraikoan egiten duen lanarengatik ezaguna.
- Martxoaren 6a – Enrique Alcat, nafar kazetaria (h. 2014).
- Martxoaren 6a – Rita Sargsyan, Armeniako lehen dama eta musika-socialite eta maistra (h. 2020).
- Martxoaren 8a – Július Bielik, eslovakiar futbolaria.
- Martxoaren 8a – Iñaki Segurola, gipuzkoar idazlea, filologoa eta hiztegigilea (h. 2022).
- Martxoaren 8a – Mitsunori Yoshida, japoniar futbolari ohia.
- Martxoaren 11 – Mohamed Abdullahi Mohamed, Somaliako presidentea.
- Martxoaren 11 – Mary Gauthier, folk eta alternative country generoetako egile abeslari estatubatuarra.
- Martxoaren 12a – Roberto Santamaría Calavia, nafar futbolari ohia.
- Martxoaren 13a – Peio Ruiz Cabestany, gipuzkoar txirrindulari ohia.
- Martxoaren 13a – Cristina Cuesta, gipuzkoar kriminologo eta ekintzailea.
- Martxoaren 17a – Kalpana Chawla, indiar jatorriko estatubatuar astronauta, Columbia espazio anezkaren istripuan hil zen bidaideetako bat (h. 2003).
- Martxoaren 20a - Yōko Ogawa, japoniar idazlea.
- Martxoaren 21a – Matthew Broderick, estatubatuar aktorea eta bikoiztailea.
- Martxoaren 21a – Jonan Fernandez, euskal politikari ohia eta hainbat erakunde zibiletako sortzailea eta kidea.
- Martxoaren 21a – Rosie O'Donnell, estatubatuar aktorea eta umorista.
- Martxoaren 23a – Ramón Lavín, bizkaitar igerilari olinpikoa (h. 1999).
- Martxoaren 24a – María Bouzas, galiziar aktorea.
- Martxoaren 24a – Jorge Riechman, espainiar idazlea.
- Martxoaren 25a – Jennifer Lee Carrell, estatubatuar idazlea, Literatura ingelesean eta estatubatuarrean aditua.
- Martxoaren 25a – Marcia Cross, estatubatuar aktorea.
- Martxoaren 26a – Juri Gidzenko, ukrainar jatorriko errusiar kosmonauta.
- Martxoaren 26a – Luis Maria Lopez Rekarte, gipuzkoar futbolari ohia.
- Martxoaren 26a – John Stockton, NBAko estatubatuar saskibaloi jokalari ohia.
- Martxoaren 27a – Carmen García de Merlo, espainiar abokatu, erizain eta funtzionarioa.
- Martxoaren 28a – Alexandra Billings, estatubatuar aktorea, irakaslea, abeslaria eta ekintzailea.
- Martxoaren 30a – MC Hammer, estatubatuar rapero eta dantzaria.
Apirila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Apirilaren 1a - Paloma Sánchez-Garnica, espainiar idazlea.
- Apirilaren 3a – Grégoire Lascubé, lapurtar errugbilari ohia.
- Apirilaren 3a – Sophie Moressée-Pichot, frantziar eskrimari ohia eta pentatloi modernoko kirolari ohia.
- Apirilaren 3a – Mike Ness, estatubatuar gitarra-jotzailea, abeslaria, ekoizlea eta kantugilea, Social Distortion taldeko abeslaria.
- Apirilaren 4a – Marco Giovannetti, italiar txirrindulari ohia.
- Apirilaren 4a – Miloš Rus, esloveniar futbolari ohia eta entrenatzailea.
- Apirilaren 5a – Adelfa Calvo, andaluziar aktorea.
- Apirilaren 5a – Lana Clarkson, estatubatuar aktore eta modeloa (h. 2003).
- Apirilaren 6a – Tomoyasu Asaoka, japoniar futbolaria (h. 2021).
- Apirilaren 6a – Jean-Louis Popo Larre, Iparretarrak erakundeko militantea (1983an desagertua).
- Apirilaren 7a – Andrew Hampsten, estatubatuar txirrindulari ohia.
- Apirilaren 8a – Balbino Sáenz, gipuzkoar ETAkidea.
- Apirilaren 8a – Izzy Stradlin, estatubatuar gitarra-jotzaile eta musikagilea eta Guns N' Roseseko taldekide ohia.
- Apirilaren 10a – Iñaki Salvador, gipuzkoar pianista eta musikagilea.
- Apirilaren 11 – Maite Pérez Larunbe, gaztelaniazko idazle eta poeta nafarra.
- Apirilaren 12a – Katsuhiro Kusaki, japoniar futbolari ohia.
- Apirilaren 12a – Carlos Sainz, espainiar rally pilotua, 1990eko hamarkadako esanguratsuenetarikoa.
- Apirilaren 13a – Maria Baranda, mexikar poeta, narratzailea eta itzultzailea.
- Apirilaren 13a – Edivaldo Martins Fonseca, brasildar futbolaria (h. 1993).
- Apirilaren 14a – Joseba Asiron, nafar artearen-historialaria, irakaslea eta politikaria, Iruñeko alkatea.
- Apirilaren 15a – Maribel Aiertza, bizkaitar idazlea eta itzultzailea.
- Apirilaren 15a – Nawal El Moutawakel, marokoar atleta ohia eta politikaria.
- Apirilaren 15a – Jhon Jairo Velásquez Vásquez, Popeye, kolonbiar hiltzailea, Medellingo kartelaren buruzagia (h. 2020).
- Apirilaren 16a – Martina Anderson, Ipar Irlandako politikari irlandarra.
- Apirilaren 16a – José María Luluaga, gipuzkoar entrenatzaile eta futbolari ohia.
- Apirilaren 16a – Josu Penades, euskal idazlea eta bigarren hezkuntzako euskara eta literatura irakaslea.
- Apirilaren 18a – Nick Farr-Jones, australiar errugbilari ohia.
- Apirilaren 20a – Ramiro González Vicente, arabar politikaria, Arabako Ahaldun Nagusia.
- Apirilaren 26a – Matteo Messina Denaro, Siziliako mafiaren buruzagietako bat (h. 2023).
- Apirilaren 26a – María del Monte, espainar sevillana eta kopla kantaria.
- Apirilaren 27a – Edvard Moser, norvegiar psikologo eta neurozientzialaria, 2014ko Medikuntzako Nobel Saria.
- Apirilaren 27a – Virginia Imaz, gipuzkoar pailazoa, antzerki zuzendari eta ipuin kontalaria.
Maiatza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Maiatzaren 1a – Remedios Amaya, espainiar flamenko abeslaria.
- Maiatzaren 2a – Alexandra Boulat, frantziar nazioarteko-fotokazetaria (h. 2007).
- Maiatzaren 2a - Anna Roig Serra, kataluniar fisikaria, materialen zientzian doktorea.
- Maiatzaren 4a – Monica Roberts, blogari, idazle eta transgeneroen eskubideen aldeko ekintzaile afro-amerikarra (h. 2020).
- Maiatzaren 7a – Francisco Javier Ekisoain, nafar eskubaloi entrenatzaile eta jokalari ohia.
- Maiatzaren 7a – Mar Moreno, Andaluziako Parlamentuko presidentea.
- Maiatzaren 8a – Peter Hilse, alemaniar txirrindulari ohia.
- Maiatzaren 9a – Beatriz Gimeno, LGTBI eskubideen aldeko ekintzaile feminista lesbiana eta politikari espainiarra.
- Maiatzaren 11 – Begoña Sanzberro, UPNko nafar politikaria.
- Maiatzaren 12a – Emilio Estevez, estatubatuar aktorea, zinema zuzendaria eta gidoigilea.
- Maiatzaren 14a – Ferran Adrià, kataluniar sukaldaria, egungo sukaldaririk onenentzat hartua.
- Maiatzaren 14a – Jan Urban, poloniar futbolari ohia eta entrenatzailea.
- Maiatzaren 15a – Teresa Solana, katalanezko nobela beltzen idazlea.
- Maiatzaren 15a – Gro Dahle, norvegiar idazlea.
- Maiatzaren 16a – Nuria González, espainiar antzezlea.
- Maiatzaren 16a – Roberto Iniesta, Extremoduro taldeko musikagilea eta gitarrajolea.
- Maiatzaren 17a – Ferenc Krausz, hungariar austriar fisikaria, 2023ko Fisikako Nobel Saria.
- Maiatzaren 17a – Rosalind Picard, estatubatuar informatika-ingeniaria, MITeko Media Lab-en konputazio afektiboko Ikerketa Taldearen sortzailea eta zuzendaria.
- Maiatzaren 18a – Sandra Ann Lauer, Sandra, alemaniar pop abeslaria.
- Maiatzaren 18a – Iker Zubizarreta, euskal-venezuelar futbolari ohia.
- Maiatzaren 19a – Maitena Burundarena, euskal eta poloniar jatorrizko argentinar umorista eta komikigilea.
- Maiatzaren 19a – Tontxu Campos, EAko bizkaitar politikaria.
- Maiatzaren 21a – Paul Molac, bretainiar kultur aktibista eta politikaria.
- Maiatzaren 21a – Uwe Rahn, alemaniar futbolari ohia.
- Maiatzaren 22a – Jean-Marie Ekai, lapurtar gitarra-jotzailea eta Itoiz taldeko kide ohia.
- Maiatzaren 24a – Héctor Camacho, Macho Camacho, puertorricoar boxeolaria (h. 2012).
- Maiatzaren 25a – María Gracia Iribarren, PSNko nafar politikaria.
- Maiatzaren 28a – François-Henri Pinault, frantziar enpresaburua, munduko gizon aberatsenetakotzat hartua.
- Maiatzaren 28a – James Michael Tyler, estatubatuar aktorea (h. 2021).
- Maiatzaren 29a - María Jaén, katalanezko idazlea eta telebistako gidoilaria.
- Maiatzaren 31 – Dina Boluarte, Peruko presidentea.
Ekaina
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Ekainaren 2a – Paula Newby-Fraser, zimbabwetar atleta, triatloi-probetan aditua.
- Ekainaren 6a – Hirokazu Koreeda, japoniar zinema zuzendaria, ekoizlea, gidoilaria eta muntatzailea.
- Ekainaren 7a – Viola Amherd, Suitzako Konfederazioko presidentea.
- Ekainaren 9a – Silvia Cuevas Morales, txiletar-australiar idazlea, kazetaria eta itzultzailea.
- Ekainaren 10a – Gina Gershon, estatubatuar aktorea.
- Ekainaren 12a - Eduardo J. Alonso Olea, bizkaitar historialaria eta EHUko irakasle eta ikertzailea.
- Ekainaren 12a – Matilde Asensi, espainiar idazle eta kazetaria.
- Ekainaren 13a – Ally Sheedy, estatubatuar aktorea.
- Ekainaren 15a – José Antonio García Muñoz, Ciudadano García, espainiar kazetari eta irrati esataria.
- Ekainaren 16a – Grant Fox, zeelandaberritar errugbilari ohia.
- Ekainaren 16a – Arnold Vosloo, hegoafrikar aktorea.
- Ekainaren 17a – Lio, belgo-portugaldar abeslari eta aktorea.
- Ekainaren 18a – Txutxi Hidalgo, gipuzkoar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- Ekainaren 19a – Paula Abdul, estatubatuar abeslari, aktore eta koreografoa.
- Ekainaren 19a – Miguel Ángel Calvo Buttini, nafar zinema zuzendari, gidoigile eta ekoizlea.
- Ekainaren 19a – Masanao Sasaki, japoniar futbolari ohia.
- Ekainaren 21a – Aitor Esteban, bizkaitar politikari jeltzalea.
- Ekainaren 21a – Pipilotti Rist, suitzar bideoartista.
- Ekainaren 21a – Viktor Tsoi, korear-sobietar rock abeslaria, gitarra-jolea, margolaria eta abestigilea (h. 1990).
- Ekainaren 22a – Adriana Cancino, txiletar irakasle, liburuzain eta politikaria.
- Ekainaren 22a – Clyde Drexler, NBAko estatubatuar saskibaloi jokalari ohia.
- Ekainaren 22a – Igone Etxebarria, euskal idazlea eta Euskaltzain urgazlea.
- Ekainaren 24a – Javier Ubanell, nafar pilotari ohia.
- Ekainaren 27a – Ollanta Humala, Peruko presidente ohia.
- Ekainaren 29a – Joan Laporta, kataluniar politikaria, abokatua eta FC Barcelonako presidente ohia.
Uztaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Uztailaren 1a – Pascal Rambert, frantziar antzerkigile, eszena-zuzendari, antzerki-zuzendari eta koreografoa.
- Uztailaren 3a – Kate Asabuki, japoniar aktorea eta glamour-modeloa.
- Uztailaren 3a – Tom Cruise, estatubatuar aktorea eta ekoizlea.
- Uztailaren 6a – Natalia Dicenta, espainiar aktore, mezzosoprano eta telebista aurkezlea.
- Uztailaren 6a – Maria M. Gosse, alemaniar diplomazialaria, Alemaniako Errepublika Federaleko enbaxadorea Espainian.
- Uztailaren 8a – Lloyd Cowan, britainiar atleta, 110 eta 400 metro hesietan espezializatua, eta entrenatzailea (h. 2021).
- Uztailaren 10a – Isabel Sánchez Robles, bizkaitar sindikalista eta politikaria.
- Uztailaren 11 – Juanma Suárez, Eskorbuto taldeko baxu-jotzaile eta abeslaria (h. 1992).
- Uztailaren 12a – Julio César Chávez, mexikar boxeolari ohia, estadistikoki, Mexikoko inoizko boxeolari onena.
- Uztailaren 13a – Tom Kenny, estatubatuar ahots-aktorea eta umorista.
- Uztailaren 13a – Andoni Ortuzar, bizkaitar politikaria, EITBko zuzendari nagusi ohia eta Euskadi Buru Batzarreko lehendakaria.
- Uztailaren 13a - Susana Prieto, espainiar gidoilaria eta idazlea.
- Uztailaren 16a – Sandra Guida, argentinar aktorea, abeslaria eta dantzari profesionala (h. 2022).
- Uztailaren 16a – Juan Tomás Martínez, Barakaldoko sumendia, bizkaitar txirrindularia.
- Uztailaren 19a - María La Ribot, espainiar dantzaria, koreografoa eta artista bisuala.
- Uztailaren 19a – Manuel Vilas, espainiar idazlea.
- Uztailaren 20a – Carlos Alazraqui, estatubatuar aktore, umorista, eta abeslaria.
- Uztailaren 22a – Steve Albini, estatubatuar musikaria, disko-ekoizlea, audio-ingeniaria eta musika-kazetaria (h. 2024).
- Uztailaren 22a – Joan Carreras, kataluniar kazetari, gidoilari eta idazlea.
- Uztailaren 23a – Luis Migel Kerexeta, gipuzkoar auzitegi-mediku eta EHUko irakaslea (h. 2019).
- Uztailaren 23a – Pierre de Vallombreuse, lapurtar argazkilaria, etnografian aditua.
- Uztailaren 24a – Federico Franco, Paraguaiko presidentea.
- Uztailaren 26a – Galina Txistiakova, sobietar-eslovakiar atleta ohia, luzera jauzian eta jauzi hirukoitzean aditua.
- Uztailaren 26a – Fernando Grande-Marlaska, bizkaitar epailea, Espainiako Auzitegi Nazionaleko Zigor Arloko sekzioaren presidentea.
- Uztailaren 27a – Mariela Castro, kubatar politikaria eta sexologoa.
- Uztailaren 28a – Pablo Carbonell, espainiar abeslari, umorista eta aktorea.
- Uztailaren 28a – José Luis Navarro, espainiar txirrindulari ohia.
- Uztailaren 29a – Oceano Andrade da Cruz, portugaldar futbolari ohia.
- Uztailaren 29a – Tontxu Rodríguez, bizkaitar abokatu eta politikaria.
- Uztailaren 31 – Juan Antonio Ibáñez, nafar txirrindulari ohia.
- Uztailaren 31 – Wesley Snipes, estatubatuar aktorea.
Abuztua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abuztuaren 1a – Mac Lesggy, Baionan jaiotako zientzia arloko kazetaria.
- Abuztuaren 3a – Rubén Bilbao, bizkaitar futbolari ohia.
- Abuztuaren 5a – Patrick Ewing, NBAko jamaikar jatorriko estatubatuar saskibaloi jokalari ohi eta entrenatzailea.
- Abuztuaren 5a - Ana Romani, galiziar poeta, kazetari kulturala, irrati esataria, ahots aktorea eta Real Academia Gallegako akademiko osoa.
- Abuztuaren 6a – Blanca Urgell, EHUko arabar irakasle eta filologoa.
- Abuztuaren 6a – Georgi Xaiduko, bela kirolean aritzen zen errusiar estropadalari olinpikoa (h. 2023).
- Abuztuaren 6a – Michelle Yeoh, malaysiar aktorea.
- Abuztuaren 7a – Alain Robert, Giza Armiarma, frantziar eskalatzailea, etxeorratzak eskalatzeagatik ospetsua.
- Abuztuaren 9a – Annegret Kramp-Karrenbauer, alemaniar politikaria, CDUko presidentea.
- Abuztuaren 10a – Suzanne Collins, estatubatuar idazlea.
- Abuztuaren 10a – Iñigo Royo, gipuzkoar artista.
- Abuztuaren 12a – Gonzalo Argiñano, bizkaitar futbolari ohia.
- Abuztuaren 12a – Shigetatsu Matsunaga, japoniar futbolari ohia.
- Abuztuaren 13a – Gracia Querejeta, espainiar zinema-zuzendaria.
- Abuztuaren 13a – Manuel Valls, Frantziako lehen ministroa.
- Abuztuaren 14a – Pilar Torres, espainiar aktorea eta erizain laguntzailea.
- Abuztuaren 15a – Asun Garikano, gipuzkoar literatura-itzultzailea, idazlea eta IRALE programako irakaslea.
- Abuztuaren 15a – Dimitar Glavtxev, Bulgariako lehen ministroa.
- Abuztuaren 15a – Arantxa Orbegozo, gipuzkoar kirolari, bidaiari, margolari eta kale-garbitzailea.
- Abuztuaren 16a – Ana Borderas, gipuzkoar kazetaria eta irrati-esataria.
- Abuztuaren 16a – Steve Carell, estatubatuar aktore, umorista, ekoizle, gidoigile eta zuzendaria.
- Abuztuaren 16a – Aurora Luque, espainiar poeta, itzultzaile, irakasle eta idazlea.
- Abuztuaren 18a – Felipe Calderón, Mexikoko presidente ohia.
- Abuztuaren 20a – Ricardo Garrido, errioxar pala jokalari ohia eta politikaria.
- Abuztuaren 20a – James Marsters, estatubatuar aktore eta abeslaria.
- Abuztuaren 20a – Jon Unzaga, arabar txirrindulari ohia.
- Abuztuaren 21a – Jon Etxeandia Zorroza, bizkaitar ETAkidea, poeta eta idazlea (h. 2010).
- Abuztuaren 21a – Tsutomu Miyazaki, 4 eta 7 urte arteko 4 neska bahitu eta asasinatu zituen japoniar serie hiltzailea (h. 2008).
- Abuztuaren 21a – Jose Migel Kiko Zúñiga, gipuzkoar futbolari ohia.
- Abuztuaren 22a – Jokin Mujika, gipuzkoar txirrindulari ohia.
- Abuztuaren 25a – Koldo Biguri, euskal idazlea, euskaltzain urgazlea eta itzultzailea.
- Abuztuaren 25a – Taslima Nasrin, bangladeshtar idazle eta sendagilea.
- Abuztuaren 25a – Sílvia Quer, kataluniar telebista-eta zinema- zuzendaria.
- Abuztuaren 28a – Francisco Camps, Valentziako Generalitateko presidente ohia.
- Abuztuaren 28a – David Fincher, estatubatuar zinema eta telebista zuzendaria eta ekoizlea.
- Abuztuaren 28a – Manuela Trasobares, espainiar abeslari, margolari, eskultore eta politikaria.
- Abuztuaren 29a – Jutta Kleinschmidt, alemaniar, kazetari eta rally pilotua, Dakar rallya lehen aldiz irabazi zuen emakumea.
- Abuztuaren 31 – Loli Albero, nafar poeta.
- Abuztuaren 31 – Geoffrey Blake, estatubatuar aktore eta umorista.
Iraila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Irailaren 1a – Tony Cascarino, irlandar futbolari ohia.
- Irailaren 1a – Ruud Gullit, herbeheretar futbolaria.
- Irailaren 2a – Keir Starmer, Erresuma Batuko lehen ministroa.
- Irailaren 3a – Nikolai Denkov, Bulgariako lehen ministroa.
- Irailaren 4a – Shinya Yamanaka, japoniar sendagilea, 2012ko Medikuntzako Nobel Saria.
- Irailaren 6a – Elena Martínez de Madina, arabar euskal filologoa.
- Irailaren 6a – Flavio Martinez, euskal zinema argazkilaria.
- Irailaren 6a – Soniya Nityanand, hematologian bereizitutako indiar immunologoa.
- Irailaren 6a – Kevin Willis, NBAko estatubatuar saskibaloi jokalari ohia.
- Irailaren 8a – Jean-Félix Lalanne, jordano-euskaldun jatorriko lapurtar gitarra-jole eta musikagilea.
- Irailaren 9a – Marta Macho Stadler, bizkaitar matematikaria eta zientzia dibulgatzailea.
- Irailaren 11 – Julio Salinas, bizkaitar futbolari ohia eta kirol esataria.
- Irailaren 16a – Iñaki Friera, bizkaitar idazlea.
- Irailaren 17a – Joseba Etxarri, gipuzkoar idazle eta kazetaria.
- Irailaren 17a – Baz Luhrmann, australiar antzerki eta zinema zuzendaria.
- Irailaren 18a – Ribka Sibhatu, eritrear idazlea.
- Irailaren 21a – Hong Ying, txinerazko eleberrigilea.
- Irailaren 21a – Rob Morrow, estatubatuar aktorea.
- Irailaren 22a – Begoña Lasagabaster, gipuzkoar abokatu eta politikaria.
- Irailaren 23a – Pedro Roncal, nafar kazetari eta irakaslea (h. 2018).
- Irailaren 25a – Ales Bialiatski, bielorrusiar demokraziaren aldeko ekintzaile eta kontzientzia-presoa, 2022ko Bakearen Nobel Saria.
- Irailaren 25a – José Díez Calleja, bizkaitar futbolari ohia.
- Irailaren 26a – Melissa Sue Anderson, estatubatuar aktorea.
- Irailaren 26a – Jordi González, kataluniar telebista aurkezle eta irrati esataria.
- Irailaren 26a – Tracey Thorn, ingeles abeslari, kantu-konposagile eta idazlea da, Everything But The Girl bikoteko kidea.
- Irailaren 29a – Carmen Gil Martinez, aurrentzako ipuin, antzerki eta poesia idazle eta ilustratzailea eta literatura irakasle espainiarra.
- Irailaren 29a – Mikel Txoperena, Txoperena III.a, nafar pilotari ohia.
- Irailaren 30a – Rolf Gölz, alemaniar txirrindulari ohia.
- Irailaren 30a – Jean-Paul van Poppel, herbeherear txirrindulari ohia, bere garaiko esprinter garrantzitsuenetakoa.
- Irailaren 30a – Frank Rijkaard, herbeheretar entrenatzaile eta futbolari ohia.
- Irailaren 30a – Óscar Vivanco, bizkaitar futbolari ohia.
Urria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urriaren 1a – María Victoria Arraiza, PSNko politikari eta irakaslea (h. 2015).
- Urriaren 1a – Esai Morales, estatubatuar aktorea.
- Urriaren 2a – Jeff Bennett, estatubatuar aktorea.
- Urriaren 2a – Joe Lara, estatubatuar aktorea eta abeslaria (h. 2021).
- Urriaren 3a – Maite Aristegi, gipuzkoar sindikalista.
- Urriaren 3a – Tommy Lee, estatubatuar musikaria, Mötley Crüe taldearen kide sortzailea.
- Urriaren 4a – Carlos Carsolio, mexikar alpinista.
- Urriaren 4a – Patxi Iru, bizkaitar futbolari ohia.
- Urriaren 5a – Maryse Rivière, eleberri poliziakoen frantziar idazlea.
- Urriaren 6a – David Baker, estatubatuar biokimikari eta biologo konputazionala, 2024ko Kimikako Nobel Saria.
- Urriaren 7a – Miren Agur Meabe, bizkaitar idazlea.
- Urriaren 9a – Jorge Burruchaga, El Burru, argentinar futbolari ohia.
- Urriaren 10a – Takayuki Fujikawa, japoniar futbolaria (h. 2018).
- Urriaren 10a – Chalermpol Malakham, thailandiar abeslari eta aktorea.
- Urriaren 11 – Pavel Černý, txekiar futbolaria ohia.
- Urriaren 11 – Joan Cusack, estatubatuar aktorea.
- Urriaren 11 - Leslie Landon, estatubatuar psikologoa eta aktorea.
- Urriaren 11 – Alberto Weretilneck, argentinar politikaria, Rio Negroko probintziako gobernadorea.
- Urriaren 12a – Branko Crvenkovski, Ipar Mazedoniako Errepublikako presidentea.
- Urriaren 12a – Bashkim Fino, Albaniako lehen ministroa (h. 2021).
- Urriaren 13a – Kelly Preston, estatubatuar modelo eta aktorea (h. 2020).
- Urriaren 16a – Manute Bol, NBA saskibaloi ligako sudandar jokalaria (h. 2010).
- Urriaren 16a – Jorge Dueñas, bizkaitar eskubaloi-jokalari ohi eta entrenatzailea.
- Urriaren 16a – Flea, Red Hot Chili Peppers taldeko baxu-jotzailea.
- Urriaren 19a – Evander Holyfield, estatubatuar boxeolaria.
- Urriaren 20a - Ana Mendiola Mugika, gipuzkoar dantzaria, dantza irakaslea eta poeta.
- Urriaren 21a – David Campese, Campo, australiar errugbilari ohia.
- Urriaren 21a – Sandro Cuomo, italiar eskrimalari ohia, ezpata modalitatekoa.
- Urriaren 22a – Bob Odenkirk, estatubatuar aktorea eta idazlea.
- Urriaren 25a – Li Jing, taiwandar telebista aurkezle eta modeloa, Taiwango lehenengo telebista aurkezle transexuala.
- Urriaren 28a – Mark Haddon, ingeles idazlea.
- Urriaren 28a – Daphne Zuniga, estatubatuar aktorea.
- Urriaren 29a – Iñaki Bolea, gipuzkoar izotz hockey jokalari ohia.
- Urriaren 29a – Yahya Sinwar, palestinar politikaria, Hamas taldeko burua (h. 2024).
- Urriaren 30a – Eduardo Benavente, espainiar musikaria, Paralisis Permanente taldearen liderra (h. 1983).
Azaroa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Azaroaren 1a – Brenda Chapman, estatubatuar idazlea, gidoilari, zuzendari, produktore eta animatzailea, marrazki bizidunetako film onenaren Oscar Saria irabazi zuen lehenengo emakumea.
- Azaroaren 1a – Anthony Kiedis, estatubatuar musikaria, Red Hot Chili Peppers taldeko abeslaria.
- Azaroaren 2a – Medina Dixon, estatubatuar saskibaloi jokalaria (h. 2021).
- Azaroaren 2a – Ana Clara Guerra Marques, angolar dantzaria, koreografoa eta irakaslea, Afrikako dantza garaikidearen aitzindarietako bat.
- Azaroaren 3a – Gabe Newell, estatubatuar bideo-joko garatzaile eta enpresaria, Valve konpainiaren sortzailea.
- Azaroaren 4a – Karlos Linazasoro Izagirre, euskal idazlea.
- Azaroaren 5a – Jon Aspiazu, bizkaitar futbolari ohia.
- Azaroaren 6a – Enrique Urbizu, gipuzkoar gidoigile eta zinema zuzendaria.
- Azaroaren 7a – Alberto Catalán, nafar politikaria, Nafarroako Parlamentuko presidente ohia.
- Azaroaren 7a – Juan Jose Larrea, bizkaitar historialaria.
- Azaroaren 9a – Javier Armentia, euskal astrofisikaria eta Iruñeko Planetarioko zuzendaria.
- Azaroaren 9a – John Battle, NBAko estatubatuar saskibaloi jokalari ohia.
- Azaroaren 11 – Arturo Azkorra, bizkaitar telekomunikazio ingeniaria.
- Azaroaren 11 – Demi Moore, estatubatuar aktorea.
- Azaroaren 11 – Judi Trott, ingeles aktorea.
- Azaroaren 12a – Teresa Peramato Martín, espainiar legelaria, emakumeen aurkako indarkeriaren arloko Areto Delegatuko fiskala.
- Azaroaren 19a – Jodie Foster, estatubatuar aktore, zuzendari eta zinema ekoizlea.
- Azaroaren 19a – Uxía Senlle, galiziar abeslaria.
- Azaroaren 21a - Cathy Muller, frantziar auto-pilotu ohia.
- Azaroaren 22a – Miguel Olaortua, bizkaitar apaiz agustindarra (h. 2019).
- Azaroaren 23a – Carlinhos Brown, brasildar abeslari eta perkusionista.
- Azaroaren 23a – Nicolás Maduro, Venezuelako presidentea.
- Azaroaren 27a – Conrad Anker, estatubatuar alpinista, eskalatzaile eta idazlea.
- Azaroaren 28a – Terexa Lekumberri, baxenafar etnologoa eta ondare eta Euskal Etnopoloaren koordinatzailea Euskal kultur erakundean.
- Azaroaren 30a – Chusé Inazio Nabarro, aragoieraz idazten duen idazle eta itzultzailea.
Abendua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abenduaren 2a – Daniel Rojo, El Millonario, kataluniar gangster ohia, 1980ko eta 1990eko hamarkadetan banku lapurretan jardun zuena.
- Abenduaren 4a – Arturo Elosegi, gipuzkoar EHUko irakasle katedraduna eta nazioarteko aditua ibaien ekologia arloan.
- Abenduaren 4a – Luis Marías, bizkaitar zinema zuzendari eta gidoigilea.
- Abenduaren 4a – Kevin Richardson, britainiar futbolari ohia.
- Abenduaren 5a – Bingen Mendizabal, arabar konpositorea.
- Abenduaren 6a – Joan Mesquida, espainiar politikaria (h. 2020).
- Abenduaren 6a – Janine Turner, estatubatuar aktore eta idazlea.
- Abenduaren 9a – Felicity Huffman, estatubatuar aktorea.
- Abenduaren 10a – Cássia Eller, brasildar rock abeslari eta gitarra-jotzailea (h. 2001).
- Abenduaren 12a – Tracy Austin, estatubatuar tenislari ohia.
- Abenduaren 12a – Ulrike Tillmann, alemaniar matematikaria, topologia aljebraikoan espezializatua.
- Abenduaren 16a – Charly Mottet, frantziar txirrindulari ohia.
- Abenduaren 17a – Christophe Hondelatte, baionar irrati esatari eta telebista aurkezlea.
- Abenduaren 18a – James Sie, estatubatuar ahots-aktorea, aktorea eta umorista.
- Abenduaren 19a – Juan Ramon Madariaga, bizkaitar idazlea.
- Abenduaren 22a – Ralph Fiennes, britainiar aktorea.
- Abenduaren 23a – Stefan Hell, errumaniar-alemaniar fisikaria, 2014ko Kimikako Nobel Saria.
- Abenduaren 24a – Kate Spade, estatubatuar moda-diseinatzailea eta enpresaburua (h. 2018).
- Abenduaren 26a – James Kottak, estatubatuar bateria-jotzailea, Scorpions eta Kingdom Come taldeetako kidea (h. 2024).
- Abenduaren 28a – Michel Petrucciani, frantziar jazz-pianista, musikagilea eta orkestra-zuzendaria (h. 1999).
- Abenduaren 28a – Quim Torra, Kataluniako Generalitateko presidentea.
- Abenduaren 29a – Carles Puigdemont, Kataluniako Generalitateko presidente ohia.
- Abenduaren 29a – Wynton Rufer, zeelandaberritar futbolari ohia.
- Abenduaren 30a – Alessandra Mussolini, italiar politikaria.
- Abenduaren 31 – Nélson Luís Kerchner, Nelsinho, brasildar futbolari ohi eta entrenatzailea.
Egun ezezaguna edo zehaztugabea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Graxi Etxebehere, euskal erizain, abertzale eta ekintzailea (h. 2023).
- Agustin Arrieta Urtizberea, gipuzkoar filosofo eta idazlea.
- Aitor Mantxola, gipuzkoar zinemako argazki-zuzendaria.
- Alfonso Maribona, bizkaitar piano-jotzaile eta orkestra zuzendaria.
- Ana Bejerano, bizkaitar abeslaria (h. 2022).
- Ana Goya, nafar aktore, dantzari eta antzerki-zuzendaria.
- Antton Dueso, gipuzkoar idazle, marrazkilari, argazkilari, ilustratzaile eta komikigilea.
- Arantza Zulueta, bizkaitar abokatu, politikari eta preso ohia.
- Begoña Zubero, bizkaitar argazkilaria.
- Bertha Gaztelumendi, gipuzkoar kazetaria, zuzendaria eta EHUko ikertzailea.
- Carlos Zabala, gipuzkoar aktore, zuzendari eta gidoigilea.
- Eli Tolaretxipi, gipuzkoar poeta eta itzultzailea.
- Felipe Zelaieta, gipuzkoar bertsolaria.
- Fernando Canales, bizkaitar sukaldaria eta telebista aurkezlea.
- Fernando Mikelarena, nafar historialari eta idazlea.
- Fernando Murua Quintana, Fernandito, La Polla Records musika taldeko bateria-jotzailea (h. 2002).
- Garbiñe Errekondo, gipuzkoar politikaria.
- Garbiñe Petriati, nafar euskara-irakaslea eta euskalgintzako eragilea.
- Gema Lasarte, gipuzkoar idazlea.
- Gurutze Iantzi, Herri Batasuneko gipuzkoar zinegotzia (h. 1993).
- Idoia Aierbe, Mikel Zabalzaren neska-laguna zena berau erail zuteenan (h. 2018).
- Idoia Santamaria, gipuzkoar itzultzailea eta zuzentzailea.
- Ignacio López-Goñi, nafar mikrobiologo eta dibulgatzailea, Nafarroako Unibertsitatean irakasle eta katedraduna.
- Iñaki Gerenabarrena, EAJko arabar politikaria.
- Jesús Fernandez Cirilo, Roke, bizkaitar traineru-patroi ohia.
- Jon Suarez Barrutia, gipuzkoar idazle eta itzultzailea.
- Jose Angel Lopetegi, gipuzkoar ilustratzaile eta animatzailea.
- José Antonio Vitoria, nafar antzerkigile eta gidoilaria.
- Jose Maria Agirre Larraona, bizkaitar ertzaina, ETAk eraildakoa (h. 1997).
- Jose Ramon Aihartza, gipuzkoar zoologoa eta EHUko irakaslea.
- Joxean Llorente, bizkaitar musikari, musikologo eta irakaslea.
- Juan Antonio Gisasola, gipuzkoar artisaua.
- Juan Carlos Alduntzin, gipuzkoar politikari ohi abertzalea, Pasaiako alkate ohia.
- Julen Arexolaleiba, gipuzkoar soziolinguista eta HUHEZIko irakaslea.
- Karlos Olaetxea, gipuzkoar arkeologoa eta historiaurrelaria.
- Kepa Murua, gaztelaniazko gipuzkoar idazlea.
- Koldo Alijostes, gipuzkoar teknologia-irakaslea eta idazlea.
- Koldo Azkarreta, bizkaitar zinema zuzendari eta gidoilaria.
- Laura Uruburu, bizkaitar filologoa eta idazlea.
- Mari Carmen Maeztu, PSNko nafar politikaria.
- Maria Jesus Jodar, nafar aktorea.
- Maria Maizkurrena, bizkaitar idazlea, kazetaria eta diseinatzailea.
- Marian Iriarte, gipuzkoar kimikaria, EHUko irakaslea eta ikertzailea.
- Martin Rezabal, Olaso, gipuzkoar bertsolari ohia.
- Menane Oxandabaratz, baxenafar irrati-esatari, antzerkigile eta politikaria.
- Mertxe Gil, bizkaitar artista.
- Michel Hacala, lapurtar margolari, eskultore eta mosaikogilea.
- Migel Anjel Unanua, gipuzkoar idazlea.
- Miguel Laparra, nafar unibertsitate irakasle eta Izquierda-Ezkerra alderdiko politikaria.
- Miren Matanzas, bizkaitar irakasle eta politikaria.
- Modesto Lomba, arabar jostuna eta moda diseinatzailea.
- Nekane Erauskin, gipuzkoar politikaria, EHAKko bozeramaile ohia.
- Puy Oria, nafar zinema ekoizlea.
- Ramon Aranburu, bizkaitar zesta-puntalari ohia.
- Raul Urrutikoetxea, euskal herritar margolari neorrealista (h. 2002).
- Xavier Lorente-Darracq, lapurtar musikari, diseinatzaile eta marrazkilaria.
- Xila Pihlström, euskal herritar eta suomitar kultur eragilea.
- Yolanda Jubeto Ruiz, bizkaitar ekonomialari feminista.
- John Bieter, euskal jatorriko estatubatuar ikertzaile eta historialaria, euskal diasporari buruzko lan ugari plazaratutakoa.
- Amalia Iglesias, espainiar filologoa, poeta eta kazetari kulturala.
- Ana Leza, espainiar aktore ohia.
- Ana Wagener, espainiar aktorea.
- Anna Burns, iparirlandar idazlea, Ipar Irlandako Booker Sariaren irabazlea.
- Chris Korda, estatubatuar ekintzaile antinatalista, tekno musikaria, software garatzailea eta Eutanasiaren Elizaren buruzagia.
- Cuca Canals, kataluniar idazle, gidoilari eta margolaria.
- Ignaciu Llope, asturieraz idazten duen mediku psikiatra eta politikari asturiarra.
- Javier Cercas, espainiar idazlea eta itzultzaiea.
- María Neira, espainiar medikua, Munduko Osasun Erakundeko Osasun Publiko eta Ingurumen Saileko zuzendaria.
- Sarah Gilbert, britainiar txerto-aditua.
- Sho Hagio, japoniar unibertsitate irakasle euskaltzalea, Tokioko Euskal Etxearen sortzaileetako bat.
- Will Kymlicka, kanadar filosofo politikoa.
Heriotzak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Urtarrila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urtarrilaren 1a – Diego Martínez Barrio, Espainiako Bigarren Errepublikako behin-behineko presidentea (j. 1883).
- Urtarrilaren 2a – Philippe Veyrin, lapurtar historialaria eta margolaria (j. 1900).
- Urtarrilaren 4a – Paul Guillaume, frantziar psikologoa, gestalt psikologiaren ordezkari nagusietariko bat (j. 1878).
- Urtarrilaren 12a – Ariadna Tyrkova, errusiar politikari, kazetari, literatur kritikari eta teorilari feminista liberala (j. 1869).
- Urtarrilaren 16a – Frank Hurley, australiar argazkilari eta abenturazalea (j. 1885).
- Urtarrilaren 16a – Antonio Sagardía, espainiar militarra (j. 1880).
- Urtarrilaren 20a – Robinson Jeffers, estatubatuar poeta (j. 1887).
- Urtarrilaren 24a – André Lhote, frantziar margolari kubista (j. 1885).
- Urtarrilaren 26a – Antonio Artetxe, euskal herritar abokatu eta politikari liberala (j. 1880).
- Urtarrilaren 26a – Migel Etxebeste, nafar organista eta musikagilea (j. 1893).
- Urtarrilaren 26a – Lucky Luciano, italiar-estatubatuar mafiosoa, antolatutako krimen modernoaren sortzailetzat jotzen den gansterra (j. 1897).
- Urtarrilaren 30a – Alda Lara, portugalerazko angolar idazle, ipuin idazle eta poeta (j. 1930).
Otsaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Otsailaren 1a – Moisés Huerta, bizkaitar eskultorea (j. 1881).
- Otsailaren 5a – Jacques Ibert, frantziar musikagilea (j. 1890).
- Otsailaren 6a – Candido Portinari, brasildar margolari espresionista (j. 1903).
- Otsailaren 8a – Eugeniusz Frankowski, poloniar arkeologoa, etnografoa, iberista, euskalaria eta museologoa (j. 1884).
- Otsailaren 10a – Marguerite Durand, frantziar hizkuntzalari eta fonetikalaria (j. 1904).
- Otsailaren 11 – Indalecio Prieto, euskal herritar politikari sozialista (j. 1883).
- Otsailaren 12a – Leon Leon, lapurtar idazle, antzerkigile eta itzultzailea (j. 1896).
- Otsailaren 15a – Menen Asfaw, Etiopiako Inperioko enperatriz ezkontidea (j. 1891).
- Otsailaren 17a – Bruno Walter, alemaniar orkestra-zuzendaria (j. 1876).
- Otsailaren 23a – Maria Francisca Marcelina Camino Arregi, Maria Maestra, oriotar irakaslea (j. 1883).
Martxoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Martxoaren 3a – Pierre Benoit, frantses idazlea eta Frantziako Akademiako kidea (j. 1886).
- Martxoaren 10a – Joan March, espainiar finantza-gizona (j. 1880).
- Martxoaren 13a – Franz Kaiser, alemaniar astronomoa (j. 1891).
- Martxoaren 15a – Arthur Compton, estatubatuar fisikaria, 1927ko Fisikako Nobel Saria (j. 1892).
- Martxoaren 15a – Mouloud Feraoun, aljeriar idazlea eta irakaslea (j. 1913).
- Martxoaren 16a – Fred Pentland, ingeles futbolari eta entrenatzailea, [[Bilboko Athleti
c Kluba|Athletic Clubeko]] entrenatzailea (j. 1883).
- Martxoaren 20a – Charles Wright Mills, estatubatuar soziologoa (j. 1916).
- Martxoaren 22a – Fidel Dávila, espainiar militarra (j. 1878).
- Martxoaren 24a – Auguste Piccard, suitzar asmatzaile, fisikari eta esploratzailea (j. 1884).
- Martxoaren 25a – Serafin Huder, nafar medikua eta politikaria (j. 1874).
- Martxoaren 26a – Augusta Savage, estatubatuar eskultorea (j. 1892).
Apirila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Apirilaren 1a – Michel de Ghelderode, belgikar antzerkigilea (j. 1898).
- Apirilaren 4a – Pablo Artxanko, Eusko Abertzale Ekintzako (EAE) kide historiko eta euskaltzalea (j. 1892).
- Apirilaren 8a – Juan Belmonte, el Pasmo de Triana, espainiar zezenketaria (j. 1892).
- Apirilaren 10a – Michael Curtiz, hungariar-estatubatuar zinema zuzendaria (j. 1886).
- Apirilaren 10a – Stuart Sutcliffe, britainiar margolari, poeta eta The Beatles bandako hasierako baxu eta pianojolea (j. 1940).
- Apirilaren 12a – Antoine Pevsner, errusiar eskultorea eta margolaria (j. 1886).
- Apirilaren 14a - Eduardo Montejo, bizkaitar futbolaria (j. 1879).
- Apirilaren 24a – Emilio Prados, 27ko belaunaldiaren idazlea eta poeta andaluziarra (j. 1899).
- Apirilaren 30a – Jameson Adams, britainiar meteorologoa eta Antartikako esploratzailea (j. 1880).
Maiatza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Maiatzaren 1a – Sükhbaataryn Yanjmaa, Mongoliako presidentea (j. 1893).
- Maiatzaren 3a – Juan Hernández Saravia, espainiar militarra (j. 1880).
- Maiatzaren 9a – Julian Apraiz Arias, arabar arkitektoa (j. 1876).
- Maiatzaren 11 – Hans Luther, Alemaniako kantzilerra (j. 1879).
- Maiatzaren 12a – Francisco Baztarretxe Diaz de Bulnes, espainiar militarra eta politikaria (j. 1882).
- Maiatzaren 13a – Franz Kline, estatubatuar margolaria (j. 1910).
- Maiatzaren 19a – Gabriele Münter, espresionismoaren alemaniar margolaria, argazkilaria eta Bigarren Mundu Gerran Der Blaue Reiter mugimenduko pinturen salbatzailea (j. 1877).
- Maiatzaren 27a – Felix Garcia Larratxe, nafar farmazialari eta politikari abertzalea (j. 1880).
- Maiatzaren 31 – Adolf Eichmann, alemania Naziko SSetako goi-mailako ofiziala, Holokaustoaren arduradun zuzenetako bat (j. 1906).
Ekaina
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Ekainaren 2a – Vita Sackville-West, ingeles idazlea eta lorategi diseinatzailea (j. 1892).
- Ekainaren 6a – Yves Klein, frantziar artista, Body Arteko aitzindaria (j. 1928).
- Ekainaren 11n desagertua – John Anglin, estatubatuar banku-lapurra, Alcatrazeko kartzelatik ihes egin zuelako ezaguna (j. 1930).
- Ekainaren 12a – John Ireland, ingeles musikagilea (j. 1879).
- Ekainaren 15a – Alfred Cortot, frantziar pianista eta musika-pedagogoa (j. 1877).
- Ekainaren 19a – Frank Borzage, estatubatuar zinema zuzendari eta aktorea (j. 1894).
- Ekainaren 20a – Shaaban Robert, Tanzaniako idazlea, Swahili hizkuntzaz idatzi duten autore ezagunenetakoa (j. 1909).
- Ekainaren 27a – Maria Dermoût, herbeheretar idazlea (j. 1888).
Uztaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Uztailaren 6a – William Faulkner, estatubatuar idazlea, 1949ko Literaturako Nobel Saria (j. 1897).
- Uztailaren 6a – Josef Augusto Austriakoa, austriar artxiduke eta Hungariako estatuburua (j. 1872).
- Uztailaren 9a – Georges Bataille, frantziar idazlea eta pentsalaria (j. 1897).
- Uztailaren 23a – Enrique Herrero Ducloux, Argentinan bizi izandako nafar kimikaria (j. 1877).
- Uztailaren 26a – Gabriel Arias-Salgado, espainiar politikari falangista (j. 1904).
- Uztailaren 26a – Raquel Meller, espainiar zinemako-abeslari, kupletista eta aktorea (j. 1888).
- Uztailaren 28a – Mariano Gamir, espainiar jenerala (j. 1877).
- Uztailaren 29a – Ronald Fisher, ingeles estatistikari eta biologoa (j. 1890).
- Uztailaren 29a – Leonardo De Lorenzo, italiar flautista (j. 1875).
- Uztailaren 30a – Luigi Carnera, italiar astronomoa (j. 1875).
Abuztua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abuztuaren 1a – Leon Kruczkowski, poloniar idazlea (j. 1900).
- Abuztuaren 4a – Veikko Antero Koskenniemi, finlandiar idazlea (j. 1885).
- Abuztuaren 5a – Marilyn Monroe, estatubatuar aktorea, XX. mendeko film-izarra, sexu eta pop ikonoa (j. 1926).
- Abuztuaren 5a – Ramón Pérez de Ayala, espainiar idazlea (j. 1880).
- Abuztuaren 9a – Hermann Hesse, alemaniar-suitzar poeta, idazle eta margolaria, 1946ko Literaturako Nobel Saria (j. 1877).
- Abuztuaren 10a – Heraclio Alfaro, arabar ingeniari eta hegazkinlaria (j. 1893).
- Abuztuaren 10a – Jacinto Mikelarena, bizkaitar idazle eta kazetaria (j. 1891).
- Abuztuaren 15a – Lei Feng, Askapenerako Herri Armadako soldadua eta Txinako komunismoan pertsonaia legendarioa (j. 1940).
- Abuztuaren 17a – Peter Fechter, Berlingo harresia zeharkatzen saiatzen hil zen gaztea (j. 1944).
- Abuztuaren 24a – Mykolas Biržiška, lituaniar historialaria, argitaratzailea, literatura irakaslea eta politikaria (j. 1882).
Iraila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Irailaren 3a – Dorothy Brookshaw, kanadar atleta, 4x100 metroko probetan aditua (j. 1912).
- Irailaren 3a – Edward Estlin Cummings, estatubatuar olerkaria (j. 1894).
- Irailaren 6a – Hanns Eisler, alemaniar musikagilea (j. 1898).
- Irailaren 7a – Karen Blixen, daniar idazlea (j. 1885).
- Irailaren 8a – Blanca Vidal, bizkaitar aktorea, Uruguain, Txilen eta Argentinan lan egin zuena (j. 1885).
- Irailaren 16a – Antonio Arraiz, venezuelar idazlea (j. 1903).
- Irailaren 19a – Carmen Valero Gimeno, espainiar maistra, intelektual, feminista eta sindikalista (j. 1893).
- Irailaren 21a – Marie Bonaparte, frantziar printzesa, idazle, itzultzaile eta psikoanalista (j. 1882).
- Irailaren 28a – Knud Kristensen, Danimarkako lehen ministroa (j. 1880).
- Irailaren 30a – Mohamed VIII.a al-Amin, Tunisiako bey eta erregea (j. 1881).
Urria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urriaren 1a – Victoriana Herrero Barroso, errioxar erizaina eta presondegietako funtzionarioa (j. 1893).
- Urriaren 9a – Milan Vidmar, esloveniar ingeniari elektrikoa, xake jokalaria, filosofoa eta idazlea (j. 1885).
- Urriaren 11 – Jose Aranburu Aramendi, Keixeta, gipuzkoar aizkolaria, historiako handienetako bat (j. 1881).
- Urriaren 11 – Harumi Hanayagi, japoniar aktorea (j. 1896).
- Urriaren 16a – Gaston Bachelard, frantziar filosofoa (j. 1884).
- Urriaren 16a – Raimundo García García, Iruñean bizi izandako espainiar kazetari eta politikaria (j. 1884).
- Urriaren 17a – Natalia Sergeievna Gontxarova, errusiar margolaria (j. 1881).
- Urriaren 19a – Jose Agerre, euskal idazle eta politikaria (j. 1889).
- Urriaren 24a – Antonio Pérez Goiena, nafar elizgizona eta idazlea (j. 1863).
- Urriaren 28a – Gabrielle Renaudot, frantziar astronomoa (j. 1877).
- Urriaren 29a – Adrián Loyarte, gipuzkoar kazetari eta idazlea (j. 1882).
- Urriaren 31 – Thomas Holenstein, Suitzako Konfederazioko presidentea (j. 1896).
Azaroa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Azaroaren 7a – Anna Eleanor Roosevelt, Ameriketako Estatu Batuetako Lehen Dama eta feminista aktibista (j. 1884).
- Azaroaren 14a – Ignazio Maria Etxaide, euskarazko eta gaztelaniazko idazlea, ingeniaria eta euskaltzalea (j. 1884).
- Azaroaren 15a - Isaak Díez Ibáñez, arabar margolari, eskultore eta dekoratzailea (j. 1891).
- Azaroaren 18a – Niels Bohr, daniar fisikaria, 1922ko Fisikako Nobel Saria (j. 1885).
- Azaroaren 22a – René Coty, Frantziako Laugarren Errepublikako bigarren eta azken presidentea (j. 1882).
- Azaroaren 26a – Albert Sarraut, Frantziako lehen ministroa (j. 1872).
- Azaroaren 28a – Gilemina I.a Herbehereetakoa, Herbehereetako erregina (j. 1880).
- Azaroaren 30a – Paulo Iantzi, nafar bertsolaria (j. 1882).
Abendua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abenduaren 4a – Luis Orotz Zabaleta, Nafarroako Foru Aldundiko eta Eusko Ikaskuntzako zuzenbide-aholkularia (j. 1885).
- Abenduaren 15a – Charles Laughton, ingeles aktore, gidoigile, ekoizle eta zinema zuzendaria (j. 1899).
- Abenduaren 17a – Thomas Mitchell, estatubatuar aktorea (j. 1892).
- Abenduaren 20a – Emil Artin, austriar matematikaria (j. 1898).
- Abenduaren 21a – Fernand Rigaux, belgiar astronomoa (j. 1905).
- Abenduaren 23a – José Giral, espainiar kimikari eta politikari errepublizalea (j. 1879).
- Abenduaren 24a – Wilhelm Ackermann, alemaniar logikari matematikoa (j. 1896).
- Abenduaren 26a – Benigno Oreja, bizkaitar mediku eta politikaria (j. 1878).
- Abenduaren 27a – Olga Preobrajenska, errusiar-frantziar dantzaria (j. 1871).
- Abenduaren 31 – Charles Galton Darwin, ingeles fisikaria, eugenista, eta Charles Darwinen biloba (j. 1887).
- Abenduaren 31 – Juan Granell, espainiar ingeniari eta politikari karlista, Bizkaiko gobernadore zibila (j. 1902).
Egun ezezaguna edo zehaztugabea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Aquilino Gómez-Acedo, bizkaitar futbolaria (j. 1890).
- Paul Götz, alemaniar astronomoa (j. 1883).
- William Barnes, ingeles futbolaria eta entrenatzailea, eta Athletic Clubeko entrenatzailea (j. 1879).
- Fisika: Lev Davidovich Landau
- Kimika: Max Ferdinand Perutz, John Kendrew
- Literatura: John Steinbeck
- Medikuntza: Francis Harry Compton Crick, James Dewey Watson, Maurice Wilkins
- Bakea: Linus Pauling
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Denbora unitateak | ||
---|---|---|
attosegundo • femtosegundo • pikosegundo • nanosegundo • mikrosegundo • milisegundo • segundo
|