iBet uBet web content aggregator. Adding the entire web to your favor.
iBet uBet web content aggregator. Adding the entire web to your favor.



Link to original content: https://eo.wikipedia.org/wiki/Richard_Owen
Richard Owen - Vikipedio Saltu al enhavo

Richard Owen

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Richard Owen
Persona informo
Richard Owen
Naskiĝo 20-an de julio 1804 (1804-07-20)
en Lancaster
Morto 18-an de decembro 1892 (1892-12-18) (88-jaraĝa)
en Londono
Tombo St Andrew's Church, Ham, London (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Lingvoj angla vd
Loĝloko Anglio vd
Ŝtataneco Unuiĝinta Reĝlando de Granda Britio kaj Irlando (1801–1922) Redakti la valoron en Wikidata vd
Alma mater Universitato de Edinburgo
Lancaster Royal Grammar School (mul) Traduki
Barts and The London School of Medicine and Dentistry (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Profesio
Okupo kuratoro
universitata instruisto
anatomo
paleoantropologo
zoologo
biologo
paleontologo
verkisto Redakti la valoron en Wikidata vd
Laborkampo Zoologio kaj paleontologio Redakti la valoron en Wikidata vd
Verkado
Verkoj Muzeo pri natura historio de Londono vd
vd Fonto: Vikidatumoj
vdr

Richard OWEN, FRS (20a Julio 1804 – 18a Decembro 1892) estis angla biologo, komparanatomisto kaj paleontologo. Spite polemikan figuron, Owen estas ĝenerale konsiderata elstara naturalisto kun rimarkinda alporto al interpretado de fosilioj.

Owen produktis ampleksan kvanton de scienca verkaro, sed estas probable plej memorita nune pro sia stampado de la vorto Dinosauria (signife "Terura Reptilio" aŭ "Timige Granda Reptilio"). Owen estas rememorita ankaŭ pro sia evidenta kontraŭstaro al la teorioj pri evoluado per natura selekto de Charles Darwin. Li interkonsentis kun Darwin ke evoluado okazis, sed li pensis, ke ĝi estis pli komplika ol tiu skizita en la verko de Darwin On the Origin of Species.[1] La alproksimiĝo de Owen al evoluado povas esti vidata kiel antaŭaĵo de la atento al la ĵusa apero de la evoludisvolviĝa biologio.[2] Owen estas konata ankaŭ pro sia kampanjo por ke la naturaj specimenoj de la Brita Muzeo havu novan hejmon. Tio rezultis en la starigo, en 1881, de nova tutmonde fama Muzeo pri natura historio en Suda Kensington, Londono.[3]

Krom liaj kontribuoj al la scienco kaj al la publika lernado, la hegemoniemo de Owen, foje violenta, faris ke li estis malŝatata kaj nepopulara fare de liaj sciencaj kolegoj. Owen estis timigita kaj eĉ malamaa de kelkaj samtempuloj kiaj Thomas Henry Huxley. Tiu konflikto akriĝis kiam Owen malakceptis la teorion de evoluado per natura selekto kiel proponis Darwin; tio kreis multe grandan akriĝon kontraŭ Owen. Lia posta kariero estis markita de polemikoj kontraŭ liaj reviziantoj.

Biografio

[redakti | redakti fonton]
La juna Richard Owen

Verko pri senvertebruloj

[redakti | redakti fonton]

Fiŝoj, reptilioj, birdoj kaj nomigo de dinosaŭroj

[redakti | redakti fonton]

La Ovena kivio, Apteryx owenii, ricevis sian nomon laŭ la angla zoologo kaj paleontologo.

LAboro pri mamuloj

[redakti | redakti fonton]

Unu el la plej fruaj registritaj priskriboj de la Kurtkapa orcelo estis farita de Sir Richard Owen en 1866 bazite sur specimeno trovita en 1852.

Owen, Darwin, kaj la teorio de evoluado

[redakti | redakti fonton]

Polemikoj

[redakti | redakti fonton]
  • Memoir on the Pearly Nautilus (1832)
  • Odontography (1840–1845)
  • On the Archetype and Homologies of the Vertebrate Skeleton (1848)
  • History of British Fossil Reptiles (4 vols., 1849–1884)
  • On the Nature of Limbs (1849)
  • Palæontology or a Systematic Summary of Extinct Animals and Their Geological Relations (1860)
  • Archaeopteryx (1863)
  • Anatomy of Vertebrates (1866) Image from
  • Monograph of the Fossil Mammalia of the Mesozoic Formations (1871)
  • Catalogue of the Fossil Reptilia of South Africa (1876)
  • Antiquity of Man as deduced from the Discovery of a Human Skeleton during Excavations of the Docks at Tilbury (1884)

Referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. Cosans (2009) pp. 97-103.
  2. Amundson, 2005, pp. 76-106
  3. Rupke, 1994

Literaturo

[redakti | redakti fonton]
  • Anonima (1873). Cartoon portraits and biographical sketches of men of the day. Illustrated by Frederick Waddy. London: Tinsley Brothers. pp. 36–37. Konsultita 2011-01-06.
  • Amundson, Ron, (2007), The Changing Role of the Embryo in Evolutionary Thought: Roots of Evo-Devo. New York: Cambridge University of Press.
  • Bryson, Bill (2003). A Short History of Nearly Everything. London: Doubleday. ISBN 0-7679-0817-1.
  • Cadbury, Deborah (2000). Terrible Lizard: The First Dinosaur Hunters and the Birth of a New Science. New York: Henry Holt. ISBN 0-8050-7087-7.
  • Collette, Joseph H., Gass, Kenneth C. & Hagadorn, James W. (2012). "Protichnites eremita unshelled? Experimental model-based neoichnology and new evidence for a euthycarcinoid affinity for this ichnospecies". Journal of Paleontology 86 (3): 442–454. doi:10.1666/11-056.1.
  • Collette, Joseph H. & Hagadorn, James W. (2010). "Three-dimensionally preserved arthropods from Cambrian Lagerstatten of Quebec and Wisconsin". Journal of Paleontology 84 (4): 646–667. doi:10.1666/09-075.1.
  • Cosans, Christopher, (2009), Owen's Ape & Darwin's Bulldog: Beyond Darwinism and Creationism. Bloomington: Indiana University Press.
  • Desmond, Adrian & Moore, James (1991). Darwin. London: Michael Joseph, the Penguin Group. ISBN 0-7181-3430-3.
  • Darwin, Francis, editor (1887). The Life and Letters of Charles Darwin: Including an Autobiographical Chapter (7a Eldono). London: John Murray.
  • Darwin, Francis & Seward, A. C., editors (1903). More letters of Charles Darwin: A record of his work in a series of hitherto unpublished letters. London: John Murray.
  • Huxley, Thomas H., (1861), "On the Zoological Relations of Man with the Lower Animals", Natural History Review 1: 67-84.
  • Owen, Richard (1852). "Description of the impressions and footprints of the Protichnites from the Potsdam sandstone of Canada". Geological Society of London Quarterly Journal 8: 214–225. doi:10.1144/GSL.JGS.1852.008.01-02.26.
  • Owen, Richard (published anonymously) (April 1860). "Darwin on the Origin of Species". Edinburgh Review 111: 487–532. Konsultita 2010-07-26.
  • Owen, Richard (Januaro 2007) [1849]. Amundson, Ron, ed. On the Nature of Limbs: A Discourse, with a preface by Brian Hall, and essays by Ron Amundson, Kevin Padian, Mary Winsor, and Jennifer Coggon.. Chicago: University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-64194-2. LCCN 2007009519.
  • Owen, Richard (Ovena nepo) (1894). The Life of Richard Owen 1. London: J. Murray. ISBN 0-8478-1188-3. LCCN 03026819.
  • Owen, Richard (Ovena nepo) (1894). The Life of Richard Owen 2. London: J. Murray. ISBN 0-8478-1188-3. LCCN 03026819.
  • Richards, Evellen, (1987), "A Question of Property Rights: Richard Owen's Evolutionism Reassessed", British Journal of the History of Science, 20: 129-171.
  • Rupke, Nicolaas, (1994), Richard Owen: Victorian Naturalist. New Haven: Yale University Press.
  • Shindler, Karolyn. Richard Owen: the greatest scientist you've never heard of, The Telegraph, 16a Decembro 2010. (Konsultita 16 Decembro 2010)