iBet uBet web content aggregator. Adding the entire web to your favor.
iBet uBet web content aggregator. Adding the entire web to your favor.



Link to original content: https://eo.wikipedia.org/wiki/Naĝado
Naĝado - Vikipedio Saltu al enhavo

Naĝado

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Elsubakva vido de virino naĝanta
Virino naĝanta en naĝejo

Naĝado estas moviĝado de aĵo en likvaĵo sen subtenado de fundo aŭ muroj de la likvaĵujo.

Homoj povas naĝi, sed ankaŭ aliaj vivantaj estaĵoj povas mem naĝi. Plejmulto da bestoj scipovas naĝi denaske. Kelkaj bestoj ne povas naĝi.

Homo povas naĝi, sed scipovo ne estas denaska, homo devas lerni kiel naĝi. La diferenco estas pro tio, ke bestoj, kiuj iradas per kvar membroj, povas naĝi per la samoj movoj de membroj, kiujn oni uzas por iri. Homo iradas per du kruroj kaj por naĝi ĝi devas uzi sufiĉe aliajn movojn de kruroj kaj brakoj. Lernado de naĝado estas sufiĉe malfacila.

Kutime oni opinias, ke scipovo naĝi estas inda por ĉiu homo. Sed multaj homoj ne havas kondiĉojn por lerni, multaj ne volas, multaj timas, multaj simple ne sukcesas finlerni. Laŭ statistiko ekzemple en Rusio ĉirkaŭ 2/3 da maturaj homoj scipovas naĝi.

La naĝado apartenas al la plej sanaj sportartoj, ĉar pro la levoforto en la akvo, la ŝarĝo je la artikoj estas eta. Krom tio efikas la akvotemperaturo kaj la akvopremo ekscite je la sangocirkulo. Plia efiko estas, ke la koro malŝarĝiĝas, ĉar la akvopremo faciligas la vejnan refluon.

El la libro de Melchisédech Thévenot "La arto de naĝado" (1696), vidu suben.

Naĝado estas parto de homa agado ekde prahistorio - la plej frua dokumentado de homa naĝado estas en pentraĵoj de la Ŝtonepoko antaŭ proksimume 7,000 jaroj. Poste, la plej alta pruvo pri la naĝo estas la en Egiptio trovita sigela cilindro el argilo, kiu venas el la ĉ. 4-a jarmilo a.K. Priskriboj pri naĝado ekzistas ekde 2,000 a.n.e. En la greka kaj romia epoko ekzistis naĝinstruistoj kaj helpiloj kiel junka zono, aerplenumita hoso (tubo) aŭ korka naĝzono. Oni sciigis en 310 a.n.e. pri romia militista naĝolernejo. La romianoj naĝis en la Tibero aŭ en la fiŝlageto (Piscinae). En la Imperiestra epoko (27 a. n.e. ĝis 476 n.e.) estiĝis grandaj naĝejoj (natationes) ene de la termobanejoj.

Kelkaj el la antikvaj skribaĵoj dokumentantaj naĝadon estas la Epopeo de Gilgameŝ, Iliado, la Odiseado, la Biblio [1][2], la Nova Testamento [3] kaj Beowulf.

En la jaro 450 a.n.e., Herodoto priskribis malsukcesan marekspedicion de Mardonio per la vortoj "…tiuj kiuj ne scipovis naĝi pereis pro tiu tialo, aliaj pro la malvarmo".[4]

La marbordaj triboj kiuj loĝis en la ŝanĝiĝantaj Malaltaj Landoj estis konataj kiel elstaraj naĝantoj fare de la romianoj. Homoj kaj ĉevaloj de la tribo batavoj povis trapasi la riveron Rejno ne perdante formacion, laŭ Tacito. Kasio Diono priskribis surpriztaktikon uzitan de Aulus Plautius kontraŭ keltoj en la batalo de la Rivero Medway:[5]

Citaĵo
 La [Britaj Keltoj] pensis, ke la Romianoj ne kapablos trapasi sen ponto, kaj konsekvence bivakis laŭ senzorga maniero el la mala bordo; sed li sendis roton de [Batavoj], kiuj estis alkutimiĝintaj naĝi facile portante kompletan armuron tra la plej turbulaj fluejoj. ... Tial la Britonoj retiriĝis al la rivero Tames al punkto proksime al tiu kie ĝi enfluas en la oceano kaj kie inundaj tajdoj formas lagon. Ĉi tion ili facile transiris ĉar ili sciis kie la firma grundo kaj la facilaj trairejoj en ĉi tiu regiono troviĝas, sed la romianoj en provado sekvi ilin ne estis tiel sukcesaj. Tamen, la [Batavoj] transnaĝis denove kaj kelkaj aliaj alvenis preter ponto iom kontraŭflue, post kio ili atakis la barbarojn de pluraj flankoj samtempe kaj mortigis multajn el ili. 

La Talmudo, kompendio de juda juro skribita kaj kompilita ĉirkaŭ la jaro 500 n.e., postulas, ke patroj instruu sian filon kiel naĝi.[6]

Timuridaj trupoj de la konkeristo Babur tranaĝas riveron.

La unua plej frua konata naĝoinstrua libro aperis en 1538 kun titolo La naĝisto aŭ dialogo pri la naĝoarto (latine: Colymbetes, sive de arte natandi dialogus et festivus et iucundus lectu; germane: Der Schwimmer oder ein Zwiegespräch über die Schwimmkunst) fare de Nicolas Wynman, germana preleganto pri lingvoj.[4][7] En 1696 la franca diplomato kaj filologo Melchisédech Thévenot skribis sian francan libron "La Arto de Naĝado" (Art de Nager demontré par figures avec des avis pour se baigner utilement) kiu estis legita de multaj dum la 18-a jarcento. La libro popularigis brustnaĝon sed ankaŭ priskribis kromajn stilojn, skuboplonĝadon kaj kapsalton.[8]

Ekde la mezepoko instruis en la princaj kortegoj la t.n. Haloroj? kiel naĝoinstruistoj. Johann Christoph Friedrich GutsMuths kolektis la spertojn de haloroj kaj ellaboris en la en 1798 aperinta libro "Kleines Lehrbuch der Schwimmkunst zum Selbstunterricht" sisteman naĝoinstruon. Li proponis inter aliaj alkutimiĝon al akvo, ekzercojn ekster akvo kaj enakve kun naĝozono.

Ekironte.

En 1800 konkurencivaj konkuradoj komenciĝis esti okazigitaj en Eŭropo, la plej multaj el la konkuradoj estis aranĝitaj en bruststilo [9]. Poste tre evoluis la surteraj ekzercoj, ekde 1810 jam aperis la amasa instruado ankaŭ en la militistaj naĝolernejoj. La sporto akiris ĝeneraligitan publikan intereson en 1875, kiam Matthew Webb naĝis la tutan Manikon naĝante dum 21 horoj kaj 45 minutojn [10]. En 1873, John Arthur Trudgen enkondukis la trudgen-stilon en la okcidentaj naĝadkonkurencoj.[11]

Sporta naĝado estis unu el la olimpikaj fakoj jam ĉe la unua moderna Olimpiko en 1896 en Ateno. En 1902 la remostilo konata hodiaŭ fare de Richard Cabil unue estis enkondukita en la okcidenta mondo kiam li metis novan mondrekordon ĉe internacia ĉampioneco en Anglio, superante naĝantojn en aliaj stiloj [12]. Cable evoluigis la remostilon post studado de la naĝantaj movadoj de loĝanto de la Salomoninsuloj nomata Alice Wickham. En 1908 la Internacia Federacio de Naĝado estis establita. La papilia stilo estis evoluigita en la 1930-aj jaroj surbaze de la brustostilo.[13] Post 1925 pli graviĝis la laŭpaŝa alkutimiĝo al la akvo en la naĝolernejoj (pioniro Kurt Wiessner). Ekde 1973 okazas Naĝa Monda Ĉampionumo. En 1952, la Internacia Federacio de Naĝado rekonis la papili-stilon kiel unu el la oficialaj naĝostiloj kaj fiksis klarajn regulojn por ĝi.

Scienca bazo

[redakti | redakti fonton]
Naĝanta hundo.

La naĝado baziĝas sur la natura floseblo de la homa korpo. Averaĝe, la korpo havas relativan densecon de 0,98 kompare kun akvo, kio faras, ke la korpo flosas. Tamen, la floseblo varias depende de la korpa kompono kaj de la salenhavo de akvo. Ju pli altaj niveloj de denseco de la korpo aŭ ju pli salenhava akvo kun korpo kun malalta denseco, des pli pliiĝas ties flosebleco en tiu.

Ĉar la homa korpo humano estas nur ege malmulte malpli densa ol akvo, tiu eltenas la pezon de la korpo dum la naĝado. Kiel rezulto, la naĝado estas iom malgrava aktiveco kompare kun aliaj aktivecoj kiuj estas fareblaj surtere kiel ekzemple kuri. Krome la denseco kaj la viskozeco de akvo kreas rezistadon ĉe objektoj kiu moviĝas tra akvo. La movoj kiujn la korpo devas fari por naĝi profitas tiun rezistadon por krei elpelon, sed tiu sama rezistado generas ankaŭ rezistadon en la korpo.

La hidrodinamiko estas grava tekniko por naĝi plej rapide eble; ĝi estas uzata de naĝantoj kaj naĝistoj kiuj deziras naĝi pli rapide aŭ malpliigi la frotadon de la movado de la korpo tra akvo. Por estis pli hidrodinamikaj, la naĝistoj povas pliigi la potencon de sia frapado, aŭ malpliigi la rezistadon de akvo, kvankam la energio devas triobliĝi por atingi la saman efikon kiel redukti rezistadon.[14] La efika naĝado povas esti atingita malpliigante la rezistadon de akvo; tio eblas pere de adoptado de horizontala sinteno en (sur) la akvo, balancado de la korpo por malpliigi la ampleksecon de la korpo en la akvo kaj etendi la brakojn tiom kiom eblos por redukti la ondorezistadon.

Ĝuste antaŭ merĝi en la naĝejon, la naĝistoj povas fari ekzercadon kiel streĉado aŭ kaŭrado. Kaŭri helpas plibonigi la eliron de la naĝisto per varmigado de la muskoloj de la femuroj.[15]

Naĝostiloj

[redakti | redakti fonton]
Ilustra video de kelkaj el la naĝostiloj: remado, papilio, brustnaĝo

Ekzistas diversaj naĝartoj, la plej konataj estas:

  • papilio, kiu ekde 1953 estas kiel memstara konkursa stilo kaj kiu evoluis el la brusta naĝo.
  • delfeno, ĝi estas praktikita ĉe papiliaj konkursoj kaj diferenciĝas de papilio ĉe la krurmovo (duobla frapo)
  • dorsonaĝo
  • brustonaĝo, la plej facila naĝarto.
  • rampnaĝo aŭ kraŭlo estas praktikita ĉefe ĉe la liberstilaj konkursoj. Kraŭlo estas baza naĝarto por la pli malfacilaj naĝartoj (dorso, delfeno, papilio).
Kids swimming in a lake.
Knaboj distre dum naĝado en lago.

Naĝadon oni povas entrepreni uzante ampleksan gamon de stiloj, kiuj estas uzataj por diferencaj celoj por distingi inter klasoj en konkurenca naĝado. Uzi difinitan naĝostilon aŭ propulsion tra akvo estas nenecesa, kaj netrejneitaj naĝantoj povas uzi eĉ 'hundostilon' per de movado de brakoj kaj kruroj, simile al kiel kvarpiedaj animaloj naĝas.

Oni uzas kvar ĉefaj stiloj en konkurenca kaj distra naĝado: nome kraŭlo, brustonaĝo, dorsonaĝo, kaj papilio.

En nekonkurenca naĝado, estas kelkaj aldonak naĝostiloj, kiel la "flankonaĝado". Tiu flankonaĝado ĉirkaŭ la fino de la 19-a jarcento, ŝanĝis tiun modelon levante nur unu brakon super la akvo unue, poste la alian, kaj poste ĉiun laŭvice. Ĝi estas uzata ankoraŭ en ŝarĝoportado, vivosavado kaj rekuperado.

Ekzistas aliaj stiloj por apartaj tialoj, kiel trejnado, lernolecionon, kaj rekuperado, kaj estas ofte ebla la stilŝanĝado por eviti uzadon de partoj de la korpo, ĉu por apartigi specifajn korpopartojn, kiel por naĝado uzante nur brakojn aŭ nur krurojn por ekzerci ilin pli forte, aŭ por handikapitoj, vunditoj aŭ tiuj kiuj bezonas tian agadon pro ajna tialo.

Estas multaj kialoj kial homoj naĝas, de distra okupo ĝis naĝado kiel necesa parto de laboro, helpo aŭ alia agado. Naĝado ankaŭ povas esti uzata por rehabiliti vundojn, precipe diversajn kardiovaskulajn kaj muskolajn vundojn. Profesiaj ŝancoj en naĝado gamas de konkurencivaj sportoj ĝis trejnado, savnaĝisto, kaj laborado en akva terapio. Iuj eble estas talentaj kaj elektas konkuri profesie kaj plu postuli famon.

Distra naĝado

[redakti | redakti fonton]
Infanoj distre banante sin kaj naĝante ĉe strando, Lincoln Park, Ĉikago, Ilinojso, Usono, 1905.

Multaj naĝantoj naĝas por distro, ĉar naĝado konstante rangas kiel unu el la fizikaj agadoj kiujn homoj plej verŝajne kaj volonte partoprenas. Distra naĝado ankaŭ povas esti uzata por ekzercado, malstreĉiĝo aŭ rehabilitado.[16] La subteno de la akvo kaj la redukto de frapefiko faras naĝadon alirebla por homoj nekapablaj entrepreni agadojn kiel ekzemple kurado, kio nepre postulegas inter alia fortajn krurojn. Naĝado estas unu el la plej malstreĉaj agadoj, kaj oni scias, ke akvo trankviligas onin kaj helpas malpliigi streson.

Saniga naĝado

[redakti | redakti fonton]

Naĝado estas ĉefe kardiovaskula/aeroba ekzercado[17] pro la longa ekzerctempo, postulanta konstantan oksigenprovizon, krom mallonga kurnaĝado kie la muskoloj funkcias anaerobe. Krome, naĝado povas helpi tonigi kaj plifortigi muskolojn.[18] Regula naĝado povas helpi en pez-administrado kaj kontribui al konservado de sana korpa pezo.[19]

Chuck Sketch, iama usona marsoldato kaj militvundito en la naĝteamo de veteranoj, naĝas rondirojn dum praktiksesio ĉe la Marine Corps Trials ĉe Marsoldatara bazkampejo Pendleton, Kalifornio, la 14-an de februaro 2012. Vunditaj militistoj, veteranoj, kaj aliancanoj konkuris en la duaj ĉiujaraj provoj, kiuj inkludis naĝadon..

Naĝado permesas al suferantoj de artrito ekzerci tuŝitajn artikojn ne malbonigante siajn simptomojn. Naĝado estas ofte rekomendita por individuoj kun artikaj misordoj aŭ vundoj, ĉar la flosemo de akvo reduktas streson sur la artikoj. Tamen, naĝantoj kun artrito eble volus eviti naĝantan brustonaĝon, ĉar nedeca tekniko povas severigi artritan genuan doloron.[20] Kiel ĉe plej aerobia ekzercado, naĝado reduktas la malutilajn efikojn de streso. Naĝado ankaŭ plibonigas sanon por homoj kun kardiovaskulaj problemoj kaj kronikaj malsanoj. Estas pruvite, ke ĝi influas la mensan sanon de gravedaj virinoj kaj patrinoj pozitive.

Naĝado povas eĉ plibonigi humoron kaj ĝeneralan bonfarton.[21] Kvankam multaj formoj de fizika aktiveco pruviĝis plibonigi ostan densecon kaj sanon, ĉi tie estas kie naĝado havas siajn misojn. Pro la malalt-efika naturo de la sporto, studoj pruvis ke ostamasakiro estos negative trafita, kio povus esti problemo por adoleskaj atletoj precipe.[22]

Ekde 2010, la leĝo Americans with Disabilities Act postulis, ke naĝejoj en Usono estu alireblaj al handikapitaj naĝantoj.[23]

"Akva ekzercado povas profiti al pli maljunaj plenkreskuloj per plibonigo de vivokvalito kaj malpliigo de handikapo. Ĝi ankaŭ plibonigas aŭ konservas la ostan sanon de postmenopaŭzaj virinoj."[24] Naĝado estas ideala trejnado por maljunuloj, ĉar ĝi estas malalt-frapa sporto kun tre malgranda risko de vundo. Ekzercado en la akvo ellaboras ĉiujn muskolajn grupojn, helpante kontraŭ misordoj kiel muskola distrofio, kiu estas ofta ĉe maljunuloj. Ĝi ankaŭ estas ofta maniero malpezigi doloron pro artrito.

Sporta naĝado

[redakti | redakti fonton]
Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Sporta naĝado.
Plonĝo en la golfeto Great South Bay de Longinsulo.

Sporta naĝadoNaĝkonkurenco estigis populara en la 19-a jarcento, kaj estas nune akvosporto en Olimpikaj Ludoj. Internaciaj konkursoj de naĝado estas reguligataj laŭ FINA, la Federacio de Internacia Naĝado. FINA reguligas kvar malsamajn stilojn de naĝado: kraŭlo, dorsa naĝo, brustonaĝo kaj papilio. Se oni kolektas la kvar plej oftajn naĝostilojn en unu fakon, oni nomas tion miksa naĝo. Ĉe tio varias; ĉe unuopa naĝo delfeno-dorso-brusto-liberstilo; ĉe stafeta naĝo dorso-brusto-delfeno-liberstilo. Alia naĝado kaj akvo-rilataj sportfakoj estas malfermakva naĝado, plonĝado, sinkrona naĝado, akvopilkon, triatlono, kaj la moderna pentatlono.

Naĝado kiel sporto ĉefe implikas partoprenantojn konkurantajn por esti la plej rapidaj ĉe antaŭfiksita distanco en preciza tempodaŭro. Konkurantoj naĝas malsamajn distancojn en malsamaj niveloj de konkurado. Ekzemple, naĝado estas olimpika sporto ekde 1896, kaj la nuna programo inkludas okazaĵojn de 50 m ĝis 1500 m en longo, trans ĉiuj kvar ĉefaj stiloj kaj mikso. Dum la sezono konkurencivaj naĝantoj tipe trejnas plurfoje tage kaj semajne por pliigi eltenemon, forton, kaj konservi taŭgecon. Krome kiam la ciklo de laboro estas finita, naĝantoj trairas stadion nomitan mallarĝaĵo kie intenseco estas reduktita en preparo por konkursezono. Dum mallarĝiĝo, fokuso estas sur potenco kaj akvo-sento.

La sporto estis regita internacie fare de la Fédération Internationale de Natation (FINA). En decembro 2022, FINA alinomiĝis al World Aquatics. World Aquatics rekonas konkursojn de la 25-metraj kaj 50-metraj naĝejoj por Internaciaj Konkursoj. En Usono, naĝejo de 25 jardoj en longo estas ofte uzita por konkurado, precipe en la Kolegia Nivelo.

Naĝado kiel sporto estas unu de la plej popularaj uzoj.
Naĝkonkurenco en Tokio en 2016.

En la naĝosporto ekzistas diversaj branĉetoj:

Krom tio la naĝo estas parto de diversaj sportaj fakoj kiel:

Relative nova areo estas la oferto de la amasa sporta movado:

Krom tio, la naĝo helpas aliajn akvosportojn, kiel:

Priskriboj

[redakti | redakti fonton]
Maratona naĝado.

Maratona naĝado estas klaso de naĝado en maroj, lagoj aŭ riveroj, difinita per longdistancoj (almenaŭ 10 kilometroj) kaj tradiciaj reguloj bazitaj en naĝado tra la Manika Markolo. Male al maratonaj piedvetkuroj, kiuj havas specife difinitan distancon, maratonaj naĝadoj varias laŭ distanco. Tamen unu ofte uzita minimuma difino estas 10 kilometroj, la distanco de la maratona naĝokazaĵo ĉe Olimpikoj.

Naĝado en vasta akvo estas naĝada fako kiu implikas naĝadon en malfermaj lokoj kiel maro, lagojriveroj. Ekde antikvaj tempoj, malfermaj akvoj estas naĝataj de homoj, kaj pro neceso kaj por plezuro. La komenco de la moderna epoko de malferma akvonaĝado estas konsiderita kiel la 3-an de majo 1810, kiam Lord Byron naĝis plurajn kilometrojn por transiri la Dardanela Markolo de Eŭropo ĝis Azio. Naĝado ĉe Maniko (de), kiu postulis almenaŭ 32 kilometrojn kaj unue estis atingita en aŭgusto 1875 fare de la tiam 27-jaraĝa angla kapitano Matthew Webb, fiksis novan direkton en malferma akvonaĝado kiel sporto.

Longdistanca naĝado estas diferenca de normala naĝado, ĉar la distanco de konkurenca naĝado estas pli longa. Naĝado en kiu rezisto estas pli granda ol rapideco estas nomita longdistanca naĝado. Tamen, longdistanca naĝado povas esti farita en naĝejo: ekzemple, en la unua 24-hora Monda Pokalo en 1976, Pepo Biscarini gajnis la ĉampionecon kun rekordo de 83,7 kilometroj (50-metra naĝejo en 24 horoj). En 2008, Maarten van der Weijden gajnis la oran medalon kaj metis mondan rekordon en la 25-metra naĝado. Kelkaj el la plej konataj longdistancaj naĝadoj estas la transirejoj de Maniko, Insulo Santa Catalina [25], la Fehmarn Zono [26] kaj la Kuka Markolo. Longdistanca naĝado estas unu el la okazaĵoj en kiuj ekzistas virinaj rekordoj, kiuj superas la rekordojn de viroj en egalaj kondiĉoj.

Vintro-naĝado estas sporta aktiveco de naĝado dum la vintrosezono, kiu tipe okazas en subĉielaj lokoj. Multaj vintronaĝantoj (foje nomataj rosmaroj en Esperantio) naĝas kun normalaj naĝkostumoj prefere ol kun malsekkostumoj aŭ alia termika protekto. En pli malvarmaj landoj vintro-naĝado povas esti sinonima kun glaci-naĝado. Konkursoj en la sporto regule okazas en Ĉeĥa respubliko. En multaj aliaj landoj hardado estas ankaŭ populara kiel socia aktiveco, ĉefe Pollando, Belorusio kaj Finnlando.

Handikapula naĝado, naĝado en la Paralimpikojadaptita naĝado estas sporto praktikata de atletoj kun fizikaj, vidaj kaj intelektaj handikapoj. Paralimpika naĝado estas konkurita ne nur ĉe la Someraj Paralimpikaj Ludoj, sed en sportaj konkursoj por handikapuloj tra la mondo. La sporto estas reguligita de la Internacia Paralimpika Komitato [27]. La reguloj de la sporto estas adaptitaj de la reguloj establitaj fare de la Internacia Federacio de Naĝado (FINA). La plej signifaj diferencoj rilatas al la starta pozicio kaj tiuj rilataj al naĝantoj kun vidaj difektoj. Estas tri ĉefaj klasifikgrupoj: S1-S10 por naĝantoj kun fizikaj handikapoj; S11-S13 por vidhandikapaj naĝantoj; kaj S14 por naĝantoj kun lernkapabloj. La eventoj estas esence la samaj kiel en konvencia naĝado: 50, 100 kaj 400 metroj, en liberstilo, brustnaĝo, dorso kaj papilio, kun kombinstilaj eventoj, en individuaj kaj stafetkuradoj, apartaj por virinoj kaj viroj.

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Drono.
Ilustra fotografio montras tipan pozicion de droninta homo.

Por prioritatigi sekurecon dum naĝado, naĝantoj devas certigi, ke ĉeestas rajtigitaj savnaĝistoj, naĝi en difinitaj markitaj lokoj, kaj konscii pri eblaj danĝeroj kiel fortaj fluoj kaj subakvaj malhelpoj. Kiel populara libertempa agado farita ĉie en la mondo, unu el la ĉefaj riskoj de naĝado estas dronado. Dronado povas okazi pro diversaj faktoroj, de naĝolaceco ĝis simple malsperto en la akvo. De 2005 ĝis 2014, averaĝo de 3 536 mortigaj neintencaj dronoj okazis en Usono, proksimume al 10 mortoj tage.[28]

Por minimumigi la riskon kaj malhelpi okazojn de eblaj dronoj, savnaĝistoj ofte estas dungitaj por kontroli naĝolokojn kiel ekzemple publikaj naĝejoj, akvoparkoj, lagoj kaj strandoj. Diversaj savnaĝistoj ricevas malsaman trejnadon depende de la lokoj, ĉe kiuj ili estas dungitaj; t.e. akvoranda savnaĝisto ricevas pli rigoran trejnadon ol naĝeja savnaĝisto. Bonkonataj akvaj trejnadservoj estas la National Lifesaving Society kaj la Kanada Ruĝa Kruco, kiuj specialiĝas pri trejnado de savnaĝistoj en Nordameriko.

Lerni bazajn akvosekurecajn kapablojn, kiel naĝado kun kolego kaj koni kiel reagi al urĝoj, estas esence necesa por naĝantoj de ĉiuj niveloj.

Laboroj kaj celoj

[redakti | redakti fonton]
Japana subnaĝistoj kolektanta perlojn.

Kelkaj okupoj devigas laboristojn naĝi, kiel ekzemple kaptistoj de ostroj kaj perloj, kaj lancofiŝkaptado. Naĝado kutime estas uzata por savi homojn en la akvo kiuj estas en mizero, inkluzive de elĉerpitaj naĝantoj, ne-naĝantoj kiuj hazarde eniris la akvon, kaj aliajn kiuj estas damaĝintaj en akvo. Savnaĝistoj aŭ volontulaj vivsavantoj estas deplojitaj ĉe multaj naĝejoj kaj strandoj tutmonde por plenumi tiun celon, kaj ili, same kiel savnaĝantoj, povas uzi specifajn naĝstilojn por savceloj.

Naĝado estas uzata ankaŭ en marbiologio por observi plantojn kaj animalojn en ilia natura vivmedio. Ankaŭ aliaj sciencoj uzas naĝadon; por ekzemplo, Konrad Lorenz naĝis kun anseroj kiel parto de siaj studoj pri animala konduto. Naĝado ankaŭ havas militajn celojn. Armea naĝado estas kutime farita fare de specialaj operacifortoj, kiel ekzemple Navy SEAL kaj US Army Special Forces. Naĝado kutime estas uzata por alproksimiĝi al loko, kolekti spionan informaron, okupiĝi pri sabotado aŭ batalo, kaj poste foriri. Tio ankaŭ povas inkludi elaeran alvenon en akvon aŭ eliri el submarŝipo dum ĝi estas subakvigita. Pro regula eksponiĝo al grandaj korpoj de akvo, oni postulas, ke ĉiuj rekrutoj en la Usona Mararmeo, Martrupo, kaj Marborda Gardistaro kompletigu trejnadon por baza naĝado aŭ akva pluvivado.

Naĝado ankaŭ estas profesia sporto. Firmaoj sponsoras naĝantojn kiuj havas la kapablojn konkuri sur la internacia nivelo. Multaj naĝantoj konkurence konkuras por reprezenti siajn hejmlandojn en la Olimpikoj. Profesiaj naĝantoj ankaŭ povas gajni porvivaĵon kiel distristoj, spektakle en akvaj baletoj.

Movado per naĝado super mallongaj distancoj estas ofta kiam alternativoj estas malhelpitaj. Okazis kazoj de politikaj rifuĝintoj naĝantaj en la Balta Maro[29] kaj de homoj saltantaj en la akvo kaj naĝante el ŝipoj ne intencintaj atingi teron kien ili planis iri.[30] Dum la 2020-aj jaroj okazis multaj klopodoj atingi hispanan teritorion naĝante el apudaj marokaj strandoj al Sebto fare de eksterleĝaj elmigrintoj.

Famaj naĝistoj

[redakti | redakti fonton]
Johnny Weissmüller kiel naĝisto en 1924.

Referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. Jesaja, 25:11 "Kaj se li etendos siajn manojn meze de ĝi, kiel naĝanto etendas, por naĝi, tiam humiliĝos lia fiereco kune kun la lerteco de liaj manoj."
  2. Ezekiel, 47:5 "Kiam li mezuris ankoraŭ mil, estis jam torento, kiun mi ne povis transiri; ĉar la akvo estis tro alta, oni devis ĝin transnaĝi, sed transiri la torenton oni ne povis."
  3. Agoj de la Apostoloj 27:42: "Kaj fariĝis intenco ĉe la soldatoj mortigi la malliberulojn, por ke neniu el ili elnaĝu kaj forkuru"
  4. 4,0 4,1 Tipton, M. J.; Collier, N.; Massey, H.; Corbett, J.; Harper, M. (Novembro 2017). "Cold water immersion: kill or cure?". Experimental Physiology. 102 (11): 1335–1355. doi:10.1113/EP086283. ISSN 0958-0670. PMID 28833689.
  5. "Cassius Dio — Book 60".
  6. "Kiddushin 29a". www.sefaria.org.
  7. Escalante, Yolanda; Saavedra, Jose M. (30a de Majo 2012). "Swimming and Aquatic Activities: State of the Art". Journal of Human Kinetics. 32 (2012): 5–7. doi:10.2478/v10078-012-0018-4. ISSN 1640-5544. PMC 3590867. PMID 23487594.
  8. L'Art de nager démontré par figures, avec des avis pour se baigner utilement, chez Thomas Moette, Paris, 1696 [1]
  9. Greg Kehm, Olympic Swimming and Diving. The Rosen Publishing Group, 2007 ISBN 9781404209701.
  10. [2]
  11. "History of Swimming | Ramona Aquatics". ramonaaquatics.net. Alirita en 2017-02-25.
  12. G. Osmond kaj M. G. Phillips, The Bloke with a Stroke. Alick Wickham, the “Crawl” and Social Memory. The Journal of Pacific History, 2004;39(3):309.
  13. Taormina, Sheila (2014-10-01). Swim Speed Strokes for Swimmers and Triathletes: Master Freestyle, Butterfly, Breaststroke and Backstroke for Your Fastest Swimming. VeloPress. ISBN 9781937716608.
  14. Terry, Laughlin, Total Immersion 1996, Fireside, Novjorko.
  15. Swimming Anatomy, Publisher: Human Kinetics, Year: 2010, ISBN 9781450409179, p. 147
  16. Katz, Jane (2003). Your Water Workout (unua eldono). Broadway Books. ISBN 978-0-7679-1482-6.
  17. Cooper, Kenneth H. (1983) [1968]. Aerobics (reviziita, reeldonita.). Bantam Books. ISBN 978-0553274479.
  18. Services, Department of Health & Human. "Swimming - health benefits". Alirita en 2018-09-11.
  19. (Robinson 2022)
  20. "How to Fix and Prevent Breaststroker's Knee". YourSwimLog.com. 2016-09-03. Alirita en 2019-11-16.
  21. "CDC - Health Benefits of Water-based Exercise - Healthy Swimming & Recreational Water - Healthy Water". www.cdc.gov. Alirita en 2015-10-01.
  22. Seabra, André; Fernandes, Ricardo J.; Marques, Elisa; Moura, Miguel; Ubago-Guisado, Esther; Hernando, Enrique; Gallardo, Leonor (2017-12-28). "Impact of Futsal and Swimming Participation on Bone Health in Young Athletes". Journal of Human Kinetics. 60 (1): 85–91. doi:10.1515/hukin-2017-0092. PMC 5765788. PMID 29339988.
  23. "ADA Requirements: Accessible Pools Means of Entry and Exit". www.ada.gov. 2012-05-24. Alirita en 2021-11-14.
  24. "Health Benefits of Water-based Exercise". CDC.gov. United States Centers for Disease Control and Prevention. Alirita en la 15a de Julio 2015.
  25. Catalina Channel Swimming Federation. Alirita 9 February 2016 .
  26. The Beltquerung Between Denmark And Germany. Alirita 9 February 2016 .
  27. Swimming - About the sport. Internacia Paralimpika Komitato (2008). Alirita 2008-09-14 .
  28. "Unintentional Drowning: Get the Facts | Home and Recreational Safety | CDC Injury Center". www.cdc.gov. 7a de Oktobro, 2020.
  29. "Top athlete escaped the GDR using his aquatic talents". Dw-world.de.
  30. "Chronology of Albanian Immigration to Italy". Ccat.sas.upenn.edu.

Bibliografio

[redakti | redakti fonton]
  • Cox, Lynne (2005). Swimming to Antarctica: Tales of a Long-Distance Swimmer. Harvest Books. ISBN 978-0-15-603130-1.
  • Maniscalco F., Il nuoto nel mondo greco romano, Napolo, 1993.
  • Mehl H., Antike Schwimmkunst, Munkeno, 1927.
  • Schuster G., Smits W. & Ullal J., Thinkers of the Jungle. Tandem Verlag, 2008.
  • Sprawson, Charles (2000). Haunts of the Black Masseur - The Swimmer as Hero. University of Minnesota Press. ISBN 978-0-8166-3539-9.svin
  • Tarpinian, Steve (1996). The Essential Swimmer. The Lyons Press. ISBN 978-1-55821-386-9.
  • WebMD. (n.d.). Health benefits of swimming. WebMD. [3]
  • "The Benefits of Swimming," Swim England
  • Swimming and Arthritis," Arthritis Foundation
  • "Water Safety Tips," American Red Cross
  • "Water Safety," Safe Kids Worldwide

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]
  • En tiu ĉi artikolo estas uzita traduko de teksto el la artikolo Swimming en la angla Vikipedio.