23-a de julio

julio 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

La 23-a de julio estas la 204-a tago de la jaro (la 205-a en superjaroj) laŭ la Gregoria kalendaro. 161 tagoj restas.

Je la 23-a de julio okazis, interalie:

Eventoj

685: Johano la 5-a iĝis papo
971: Kieva Regno: Kievo kaj Bizanca imperio subskribis traktaton rilatanta al privata internacia juro
1148: Krucmilitistoj komencis sieĝon de Damasko
1290: Andreo la 3-a kroniĝis kiel reĝo de Hungario - lasta reganto de la Arpad-dinastio
1431: Koncilio de Florenco komenciĝis - rezulte de ĝi la papo estis agnoskita anstataŭanto de Kristo kaj sekvanto de Sankta Petro
1552: En la batalo de Szentandrás (apud Arad), la Szeged-armeo, kiu intencis helpi al sieĝita de turkoj Timisoara, estis frakasita
1645: Aleksej Miĥajloviĉ iĝis caro de Rusio, tuj post morto de Miĥail Fedoroviĉ Romanov, elektita kiel 16-jara jam post la Granda Malordo
1711: Rusio kaj la Otomana Imperio subskribis la pacon de Pruto apud Iași
1759: Sepjara milito: venko de rusa armeo super la prusa en batalo de Kije, apud Sulechów
1777: Kazimierz Pułaski, heroo de du nacioj, militanta por sendependeco de Pollando kaj Usono, alvenis al Ameriko
1798: Napoleono la 1-a de Francio konkeris Egiption
1829: En Usono oni patentis unuan tajpilon
1848: Grupo de pragaj komercistoj fondis kompanion pri karbominado en Kladno
1849: Franca pafarmilisto kaj inventisto Nicolas Flobert patentis modifitan kartoĉon
1866: Reprezentantoj de Aŭstrio kaj Prusio paciĝis en Prago, kie devis konsenti pri forigo de Germana Federacio kaj deklari, ke Aŭstrio ne enmiksiĝos en germanajn aferojn - tiel, la Habsburga monarkio estis forpelita el la Germana Imperiestra Regno, kie regis Prusio
1871: Usona astronomo Christian Heinrich Friedrich Peters malkovris asteroidon Kasandro
1881: Belgio: Internacia Federacio de Gimnastiko fondiĝis en Lieĝo, kies sidejo estis poste translokigita al Laŭzano (Svislando)
1881: Ĉilio kaj Argentino subskribis landliman traktaton por reguligi la limon laŭ la plej altaj pintoj de Andoj, same kiel en Patagonio kaj Fajrolando
1895: Franca astronomo Auguste Charlois malkovris asteroidon Thia
1896: En Krakovo okazis premiero de opero Goplana, bazita sur romantikisma dramo Baladina de Juliusz Słowacki
1901: Germana kuracisto Robert Koch asertis, ke ratoj estas portantoj de bubona pesto
1903: En Usono oni vendis unuan aŭtomobilon de la marko Ford
1906: En Vladikavkaz aperis unua numero de la unua osetlingva gazeto "Iron gazet".
1908: Revolucio de la Junaj Turkoj: restarigo de konstitucio de la Otomana Imperio
1908: Germana astronomo August Kopff malkovris asteroidojn Dezdemono kaj Denizo
1909: Germana astronomo Max Wolf malkovris asteroidon Lanzio
Unua Mondmilito
- 1914: Post la atenco de Sarajevo Aŭstrio-Hungario ultimatis Serbion rompi kontraŭvienan propagandon, puni la kulpulojn kaj permesi al ĝi la enketon - neplenumo de la kondiĉo alkondukis al militdeklaro, kiu transformiĝis al eksplodo de la Granda Milito
- 1918: Registaro de Omsko proklamis la sendependecon de Siberio, forigon de ĉiuj bolŝevikaj leĝoj kaj restarigon de terposedado
1920: Soveta-Pola Milito:
- En Smolensko estis kreita la Portempa Pola Revolucia Komitato
- Ordono de ĉefkomandanto de Ruĝa Armeo Sergej Kamenev: Okcidenta Fronto sub komando de Miĥail Tuĥaĉevskij devas ataki Varsovion, kaj Sud-Okcidenta Fronto komandata de Aleksandr Jegorov ataki Lvovon
1920: Parto de Brita Orienta Afriko estis transformita al Kronkolonio de Kenjo
1921: Dua Pola Respubliko: en Lodzo komenciĝis la 18-a Kongreso de Pola Partio Socialista
1921: Dum inaŭgura Nacia Kongreso en Ŝanhajo estis fondita la Komunista Partio de Ĉinio
1923: Svislando: en Laŭzano oni subskribis pakton pri amikeco inter Dua Pola Respubliko kaj Turkio
1926: Fox Film - la posta kinokorporacio 20th Century Fox - akiris patenton por registri akustikan trakon sur filmbendo kaj sinkronigado de bildo kun sono
1929: Itala faŝismo: faŝistoj malpermesis uzon de fremdvortoj en skriba kaj parola komunikado
1930: Suda Italio: en tertremo pereis 1425 homoj
1938: Londono petis ĉeĥojn redoni Sudetojn por kontentigi germanojn, por ke estu paco en Eŭropo
1939: Francio transdonis al Turkio sirian provincon Hatay
Dua Mondmilito
- 1940: Germana okupado de Pollando: Hans Frank malfondis en Ĝenerala Gubernio ĉiujn polajn militistajn, politikajn kaj sciencajn asociojn; en Krakovo aperis pollingve "Gazeta Żydowska" (Juda Gazeto); Londono: BBC komencis ciklon de radiaj alparoloj al Pollando; Sumner Welles, usona ministro pri eksteraj rilatoj deklaris ke Vaŝingtono ne agnoskas sovetian okupacion de baltaj ŝtatoj
- 1941: De Varsovia enketa malliberejo Pawiak foriris transporto de 350 personoj al koncentrejo Aŭŝvico; konspira "Agencja Prasowa" (Gazetara Agentejo) kaj poste aliaj konspiraj periodaĵoj publikigas alvokon Ni savu infanojn - ne permesu al ili almozi, por ke ĉiu familio nutru kaj eduku unu infanon; invado al Sovetunio: en Smolenska provinco soveta 24-a Armeo kontraŭatakis al Jelnja, defendatan de germana 46-a Kirasita Korpuso de la 2-a Kirasita Armeo; generalo Alfred Jodl prilaboris "Projekton al direktivo n-ro 33" - la taskon konkeri pere de kirasitaj trupoj Ukrainion, Krimeon kaj Kaŭkazion kune kun kiom eble plej rapida atingo de Volgo, subskribitan de Adolf Hitler
- 1942: Operaco Reinhardt: malfermo de la ekstermejo en Treblinka — ĝis aŭgusto 1943 germanoj murdis ĉ. 870 mil judojn; tagon post Granda Kampanjo Adam Czerniaków, gvidanto de varsovia Judenrat, sinmortigis; Pola Rezistomovado: en Sanktakruca provinco taĉmento de Kamparanaj Batalionoj bruligis komunumon Ŝĉitniki; en Tarnopol aperis unua numero de eldonata por ukrainoj semajnrevuo "Tarnopolskij Hołos" (Ternopila Voĉo); germanoj konkeris Rostov-na-Donu; direktivo de Adolf Hitler n-ro 45 koncerne atakon orienten: Grupo de Armeoj "B" ataku Stalingradon, kaj GA "A" - Kaŭkazion
- 1943: Germana polico venĝe pro vundigo de ĝendarmo bruligis vilaĝon Kniaziowodce kaj pafmortigis 100 loĝantojn; Operaco Reinhardt: germanoj likvidis trudlaborejon por judoj en Hłuboczek Wielki mortiginte 640 malliberulojn; Heinrich Himmler estis informita pri kreo, ene de Varsovia geto, de la koncentrejo KL Warschau, en kiu la 19-an de julio troviĝis jam 300 malliberuloj; en Piaskowce partizana taĉmento de la Ruĝa Armeo batalis kontraŭ taĉmento de la Pola Enlanda Armeo — 6 polaj soldatoj pereis; batalo de Belgorodo komenciĝis
- 1944: Ruĝa Armeo liberigis koncentrejon Majdanek; trupoj de 1-a Ukraina Fronto liberigis Hrubieszów kun 3 aliaj lokoj; Volinia-Galicia masakro: SS kaj Ukraina Legio de Memdefendo murdis 60 polojn en vilaĝoj Chłaniów kaj Władysławin (distrikto Krasnystaw) kaj bruligis 41 domojn; soldatoj de Wehrmacht pafmortigis tuj antaŭ liberigo de Międzyrzec Podlaski 60 italajn militkaptitojn kaj en la tagoj de la 21-a ĝis la 23-a de julio en Stary Gromadzyn (proksime al Kolno) - 24 personojn; SS-Galicio kaj Gestapo la 22-an/23-an de julio preparas likvidon de partizanoj de Iwonicz-regiono, sekvan tagon murdante pli ol 70 personojn; en Lublinio taĉmento de Pola Enlanda Armeo okupis Nałęczów, la aliaj en Urzędów senarmigis kaj malliberigis 12 germanojn, kaj konkeris trajnon; trupoj de 3-a Apudbalta Fronto liberigis Pskov; en Wehrmacht oni enkondukis faŝisman saluton (de NSDAP); Orienta Fronto: batalo pri Lvovo komencita (ĝis la 27-a de julio) kun partopreno de lvova 5-a Divizio de Pola Enlanda Armeo
- 1945: Venko de usona ŝiparo en batalo de la Golfo de Tokio; stabo de usona 10-a Aviada Armeo estis translokita de Barato al Kunmingo; irana ministerio pri eksteraj aferoj publikigis deklaron pri agnosko de pola Provizora Konsilio de Nacia Unueco, kies delegitaro samtage alvenis al Pocdamo
1945: En Francio komenciĝis proceso de marŝalo Philippe Pétain, estinta ĉefo de kunlaborisma Reĝimo de Vichy
1951: Varsovio: proceso de germana militkrimulo respondeca pri likvido de Varsovia geto Jürgen Stroop finiĝis - kondamnita al mortpuno
1951: Kvara Respubliko de Francio: NATO-ĉefsidejo estis malfermita en Rockencourt
1952: Eŭropa Komunumo pri Karbo kaj Ŝtalo ekfunkciis - komenco de Eŭropa integrado
1956: Japanio kaj Filipinoj formale finis la militon kun ratifiko de pactraktato kaj interkompreno pri reparacioj
1956: Super Sudĉina maro ĉina armeo erare pafalterigis aviadilon apartenantan al flugkompanio Cathay Pacific de Honkongo - 10 personoj pereis, 8 saviĝis
1961: Nikaragvo: Sandinista Fronto de Nacia Liberiĝo fondiĝis
1963: Francio rifuzis Moskvan traktaton por parta malpermeso de nukleaj testoj
1974: Greka diktaturo de la koloneloj transdonis regopovon al civila administrado
1977: Somaliaj trupoj atakis Ogadenon, la histori-geografian regionon de Etiopio
1979: Ajatolo Ruhollah Ĥomejni, la irana spirita gvidanto, malpermesis elsendon de muziko en radio kaj televido pro tio, ke ĝi malmoraligas junulojn
1980: Vjetnamo Phạm Tuân, partoprenanto de la flugo de Sojuz 37 al la orbitstacio Salut 6 fariĝis unua aziano en la kosmo
1980: Ĥanta-Mansa aŭtonoma distrikto - Jugra: Megion urbiĝis
1980: Strikoj de Lublin plejparte finiĝis kontribuante al Strikoj en la Pola Marbordo
1982: Mediprotekto: tuta malpermeso de ĉasado al balenoj por komercaj celoj estis enkondukita
1983: Komenco de interna milito en Srilanko daŭranta ĝis 2009
1983: Jerzy Kukuczka kaj Wojciech Kurtyka kiel unuaj poloj grimpis al Gaŝerbrum 1 en Karakorumo
1985: Andy Warhol estis atestanto pri lanĉo de nova persona komputilo de Commodore International kun homa-komputila interfaco: Amiga 1000
1990: Leonid Kravĉuk estis elektita prezidanto de la Verĥovna Rada de Ukraina Soveta Socialisma Respubliko
1992: Parlamento de Abĥazio proklamis konstitucion pri suvereneco (de Kartvelio)
1992: Kongregacio por la doktrino de la kredo eldonis dokumenton titolitan Kelke da konsideroj responde al leĝaj proponoj pri nediskriminacio de gejoj
1995: Kosmoesploro: malkovro de la kometo Hale-Bopp videbla per nuda okulo dufoje pli longe ol la granda kometo de 1811 - la plej brila en la 20-a jarcento
1997: Birmo kaj Laoso aliĝis al ASEAN
1998: Puntlando en nord-orienta Somalio proklamis aŭtonomecon
1999: Mohamedo la 6-a iĝis reĝo de Maroko
1999: Helpe de kosmopramo Columbia al ĉirkaŭtera orbito eniris kosma observatorio Ĉandra laboranta per Ikso-radioj kaj permesanta rigardi blankajn nanojn, neŭtronajn stelojn kaj nigrajn truojn
2004: Hercegovino: malfermo de rekonstruita ŝtona Malnova Ponto ĉe Neretva en Mostar, detruita en 1993 de kroata armeo
2007: En Hungario ekfunkciis Pentele-ponto super Danubo
2008: Kabo-Verda Respubliko aniĝis al la Monda Organizaĵo pri Komerco
2008: Kvazaŭ-Vikipedio: Google funkciigis publike en Interreto la anglan beta-version de sia Knol-enciklopedio
2009: Kirgizujo: oficanta prezidento Kurmanbek Bakijev gajnis prezidentec-baloton
2013: En Pollando analoga signalo estis tute forigita de dissenda televido
2013: Brazilo: en Rio-de-Ĵanejro komenciĝis 28-aj Mondaj Junularaj Tagoj
2014: En du bombaj atencoj en urbo Kaduno en meza Niĝerio 42 personoj pereis
2015: Kosmoesploro: NASA anoncis malkovron de ekstersunsistema planedo Kepler-452b fare de la kosma observatorio misio Kepler - plej simila al la Tero el ĉiuj malkovritaj
2016: Dum manifestacio de hazaroj en atenco de sinmortiginto en Kabulo 80 personoj pereis kaj 231 vundiĝis - Islama Ŝtato konfesis sian aŭtorecon
2018: Grekio: en Atiko eksplodis arbarincendioj - dum 2 tagoj 102 personoj pereis kaj 187 vundiĝis
2021: Somera Olimpiko 2020, prokrastita pro la kronvirusa pandemio de 2019-2021, komenciĝis en Tokio
Invado de Rusio en Ukrainion
- 2022: 150-a tago de rusa agreso: Frumatene per du krozmisiloj estis pripafita komerca haveno de Odeso (du aliaj estis pafalterigitaj) — malgraŭ pasinttaga interkonsento inter Moskvo kaj Kievo pri eksporto de greno tra la Nigra Maro; rusoj pripafis centron de Ĥarkivo, post pripafo de Donecka provinco 9 personoj estis vunditaj, post falo de 13 raketoj al Kirovograda provinco 3 personoj estis mortigitaj; ukraina urbo Ĥust en Transkarpata provinco ŝanĝas patronon de la strato, anstataŭ Lev Tolstoj estos Boris Johnson; ukrainoj precize atakis laŭvican gravan ponton proksiman al Ĥersono; rusoj malrapidigis serĉilon Google en Zaporiĵa provinco
- Mondreago: Kunsidanta en Prago la 2-a Forumo de Liberaj Nacioj de Rusio akceptis deklaracion pri komenco de la procedo de Kompleta kaj Ĝenerala Malkoloniigo de Rusio — en la teksto i.a. oni konsideris Rusian Federacion terorisma ŝtato, gvidata de militkrimuloj; Usona Departemento de Ŝtato konfirmis morton de 2 usonaj civitanoj en orienta Donbaso; de la invadkomeno UN ricevis pli ol 150 raportojn pri kazoj de seksperforto farita de rusoj en Ukrainio
- 2023: En nokta atako al Odesa provinco rusia armeo uzis 19 diverstipajn raketojn (paffaligitaj estis 4 Kalibr kaj 5 Iskander-K), al historio centro de Odeso restanta sub protekto de Unesko falis ne malpli ol 5 — 2 personoj pereis, 22 estis vunditaj, al malsanulejoj trafis 11 plenkreskuloj kaj 4 infanoj, parte damaĝita ortodoksa katedralo kaj 25 historiaj konstruaĵoj, i.a. pola Palaco de Sciencistoj; pasinttage ukraina armeo eliminis 630 okupantojn, 29 artileriajn sistemojn, 14 senpilotajn aviadilojn, 11 tankojn, 9 kirasitajn veturilojn, 4 raketajn sistemojn, 3 sistemojn de aerdefendo, 18 veturilojn kaj specialan aparataron; Ukrainio ŝtatigis bankon apartenantan al rusa oligarĥo; rusoj priafis Kultur-Palacon en Ĉasiv Jar; el tombejo en Levaŝovo, apud Sankt-Peterburgo, malaperis monumento memore al pli ol du mil poloj, murditaj de NKVD dum stalinismo; "Pafaĵo, kiun vi benis, trafis al altaro" — skribis vikario de Odesa diocezo al patriarko Cirilo la 1-a
- Mondreago: Telegram: ukraina mararmeo detruis rusan provizejon; Jens Stoltenberg venontsemajne kunvokos Konsilion NATO-Ukrainio — laŭ peto de prezidanto de Ukrainio; Italio helpos rekonstrui ortodoksan katedralon en Odeso, detruitan de rusoj; Belorusion atingis en dekkelkaj veturiloj pluaj solduloj de Grupo Wagner; germana konzerno Rheinmetall liveros al Ukrainio dum la plej proksimaj tagoj 300 mil pafaĵojn al kontraŭaviadaj sistemoj Gepard; en Pollando komenciĝis riparado de tankoj Leopard el Ukrainio