Οργισμένα νιάτα (θεατρικό έργο)
 Σκηνή από παράσταση του 1958 | |
| Συγγραφέας | Τζων Όσμπορν |
|---|---|
| Τίτλος | Look Back in Anger |
| Γλώσσα | Αγγλικά |
| Ημερομηνία δημιουργίας | 1956 |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | 1956 |
| Μορφή | θεατρικό έργο |
| Χαρακτήρες | Κλιφ Λιούις, Έλενα Τσαρλς, Τζίμυ Πόρτερ, Συνταγματάρχης Ρέντφερν και Άλισον Πόρτερ |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Οργισμένα νιάτα (αγγλικός τίτλος: Look Back in Anger, κυριολεκτικά: Κοίτα πίσω οργισμένος) είναι τρίπρακτο θεατρικό έργο του Τζων Όσμπορν με πρώτη παράσταση το 1956. Το έργο - με πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία του συγγραφέα - αναφέρεται στη σχέση ενός μορφωμένου αντικομφορμιστή νεαρού άνδρα εργατικής καταγωγής με τη σύζυγό του ανώτερης μεσαίας τάξης και τα προβλήματα λόγω της ταξικής διαφοράς τους. [1]
Το έργο θεωρείται τομή στο βρετανικό θέατρο. Θίγει τα προβλήματα της νέας γενιάς στη μεταπολεμική αγγλική κοινωνία με έμφαση στις κοινωνικές αντιθέσεις και έγινε σύμβολο των επαναστατημένων νέων της εποχής. Γνώρισε επιτυχία στη σκηνή του Λονδίνου και παγκόσμια και άσκησε τεράστια επίδραση εισάγοντας τον όρο «Οργισμένοι νέοι» για να περιγράψει τον Όσμπορν και άλλους συγγραφείς της γενιάς του που στα έργα τους εκφράζουν την πικρία των κατώτερων τάξεων για το κυρίαρχο κοινωνικοπολιτικό σύστημα της εποχής τους, την έλλειψη ελπίδας για κάποια καλύτερη προοπτική και τη μετριότητα και υποκρισία των μεσαίων και ανώτερων τάξεων. [2]
Στην Ελλάδα παίχτηκε για πρώτη φορά στη θεατρική περίοδο 1959-1960 στο Εθνικό Θέατρο σε σκηνοθεσία Αλέξη Σολομού με πρωταγωνιστή τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ [3]και ανεβαίνει στη θεατρική σκηνή μέχρι την εποχή μας.[4]
Υπόθεση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Τζίμι και η Άλισον Πόρτερ, ένα νεαρό παντρεμένο ζευγάρι, στις αρχές της δεκαετίας του 1950 ζουν σε μια μικρή πόλη των Μίντλαντς σε μια φτωχική σοφίτα, την οποία μοιράζονται με τον καλύτερο φίλο και συνέταιρο του Τζίμι, τον Κλιφ. Υπάρχει τεράστια κοινωνική διαφορά μεταξύ του Τζίμι και της Άλισον. Η οικογένειά της ανήκει στην ανώτερη μεσαία τάξη ενώ ο Τζίμι είναι παιδί εργατικής οικογένειας και χρειάστηκε να παλέψει σκληρά ενάντια στην αποδοκιμασία της οικογένειας της γυναίκας του. «Η μητέρα της Άλισον κι εγώ κοιταχτήκαμε και από τότε πέθανε η εποχή του ιπποτισμού», είναι χαρακτηριστική φράση του έργου. Μαθαίνουμε επίσης ότι το μόνο εισόδημα του ζευγαριού προέρχεται από έναν πάγκο με ζαχαρωτά στην τοπική αγορά - μια εργασία που σίγουρα υπολείπεται του μορφωτικού επιπέδου του Τζίμι, είναι απόφοιτος πανεπιστημίου, όπως και της παλιάς κοινωνικής θέσης της Άλισον.[5]
Η αδυναμία του Τζίμι να ανέλθει στην κοινωνικοοικονομική κλίμακα, σε συνδυασμό με τις αδικίες που βλέπει γύρω του, τον κάνουν να εξοργίζεται με την κοινωνία, ιδιαίτερα με τους ισχυρούς και ξεσπάει την απογοήτευσή του στην Άλισον. Η αγάπη του Τζίμι για την Άλισον αναμειγνύεται με περιφρόνηση καθώς νιώθει ότι δεν χρειάστηκε ποτέ να βιώσει την ανάγκη, τον πόνο ή την ταλαιπωρία όπως αυτός. Η απέχθειά του για την αστική τάξη μετατρέπεται σε επιθετικότητα και οργή απέναντί της, την προσβάλει, κάποια στιγμή της λέει ότι θα ήθελε να τη δει να κάνει ένα παιδί που θα πέθαινε για να υποφέρει. Εν αγνοία του Τζίμι, η Άλισον είναι έγκυος και έχει ανάμεικτα συναισθήματα για την εγκυμοσύνη και τον γάμο της. Η παθητικότητα της Άλισον έρχεται σε αντίθεση με τη σκληρότητα και τα ξεσπάσματα του Τζίμι. Ο Κλιφ προσπαθεί να διατηρήσει την ισορροπία μεταξύ του ζευγαριού.[6]
Οι εντάσεις επιτείνονται όταν η Άλισον προσκαλεί την υπεροπτική φίλη της Έλενα, την οποία ο Τζίμι απεχθάνεται, να μείνει προσωρινά μαζί τους. Αφού είδε τη συμπεριφορά του Τζίμι, η Έλενα στέλνει ένα τηλεγράφημα στους γονείς της Άλισον ζητώντας τους να έρθουν να τη «σώσουν». Η Άλισον μένει έκπληκτη αλλά συμφωνεί ότι θα πάει και την επόμενη μέρα φεύγει με τον πατέρα της, τον συνταγματάρχη Ρέντφερν, που έσπευσε να την πάρει. Ο Τζίμι επιστρέφει στο διαμέρισμα, μαθαίνει ότι η Άλισον έχει φύγει και ακούει για πρώτη φορά ότι είναι έγκυος. Ξεκινά μια συναισθηματική σύγκρουση με την Έλενα, η οποία τον χαστουκίζει αλλά μετά φιλιούνται με πάθος και οι δυο τους ξεκινούν μια σχέση.
Περνούν μήνες. Ο Τζίμι ζει με την Έλενα και είναι πιο ευχάριστος μαζί της από ό,τι με την Άλισον. Καθώς ο Τζίμι βγαίνει από το δωμάτιο, ανοίγει η πόρτα και εμφανίζεται η Άλισον η οποία εξηγεί στην Έλενα ότι έχασε το μωρό. Οι δύο γυναίκες συμφιλιώνονται, αλλά η Έλενα συνειδητοποιεί ότι αυτό που έχει κάνει είναι ανήθικο και αποφασίζει να απομακρυνθεί. Ανακοινώνει στον Τζίμι την απόφασή της και εκείνος την αφήνει να φύγει με έναν σαρκαστικό αποχαιρετισμό. Το έργο τελειώνει με τη συμφιλίωση του Τζίμι και της Άλισον. Παίζουν ένα παιχνίδι που έπαιζαν παλιά και φαίνεται να βρίσκονται σε κατάσταση εκεχειρίας.[7]
Διασκευές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- 1959: βρετανική κινηματογραφική μεταφορά με πρωταγωνιστές τους Ρίτσαρντ Μπάρτον, τη Μαίρη Γιούρι και την Κλερ Μπλουμ σε σκηνοθεσία Τόνι Ρίτσαρντσον.
- 1980: νέα διασκευή σε σκηνοθεσία Λίντσεϊ Άντερσον και Ντέιβιντ Τζόουνς με πρωταγωνιστή τον Μάλκολμ ΜακΝτάουελ.
- 1989: τηλεοπτική παραγωγή σε σκηνοθεσία της Τζούντι Ντεντς με πρωταγωνιστές τον Κένεθ Μπράνα και την Έμμα Τόμσον.
Μεταφράσεις στα ελληνικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Οργισμένα νιάτα, μτφ. Δέσπω Διαμαντίδου, εκδ. Δωδώνη, 2014 [8]
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Το Θέατρο της Δευτέρας: «Οργισμένα Νιάτα» του Τζον Όσμπορν[9]
- Οργισμένα Νιάτα του Τζον Όσμπορν, παράσταση στο Θέατρο Versus σε σκηνοθεσία Μαρίας Κυριάκου [10]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ ,. «sansimera.gr/biographies/Όσμπορν».
- ↑ . «monopoli.gr/2022/03/29/showtimes/theatre/orgismena-niata-tou-josh-osborne-sto-theatro-aggelon-vima/».
- ↑ . «nt-archive.gr/Οργισμένα νειάτα (1960)».
- ↑ . «lifo.gr/guide/news/i-was-there/ta-kata-kirki-karali-orgismena-niata-toy-tzon-osmporn-kai-i-yperano».
- ↑ . «study.com/academy/lesson/john-osbornes-look-back-in-anger-summary-analysis».
- ↑ . «gradesaver.com/look-back-in-anger/study-guide/summary».
- ↑ . «litcharts.com/lit/look-back-in-anger/summary».
- ↑ Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο
<ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομα:4. - ↑ . «youtube.com/Οργισμένα Νιάτα του Τζον Όσμπορν».
- ↑ . «youtube.com/watch/Οργισμενα Νιατα του Τζον Οσμπορν».