Λυγξ (αστερισμός)
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Συντεταγμένες: 
08h 00m 00s, +45° 00′ 00″
| Λυγξ | |
|---|---|
 πατήστε για μεγαλύτερη εικόνα | |
| Συντομογραφία | Lyn |
| Λατινικό όνομα | Lynx |
| Γενική | Lyncis |
| Έκταση | 545,4 τετ. μοίρες (1,322%) Κατάταξη 28ος |
| Αριθμός άστρων (μέγεθος ≤ 6,5) |
97 |
| Πλήρως ορατός σε γεωγραφικά πλάτη μεταξύ 90°N - 28°S | |
Ο Λυγξ (λατινικά: Lynx, συντομογραφία: Lyn) είναι αστερισμός που σημειώθηκε για πρώτη φορά το 1690, στο Firmamentum Sobiescianum του Εβέλιου, και ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς που θέσπισε η Διεθνής Αστρονομική Ένωση. Συνορεύει με τους αστερισμούς Καμηλοπάρδαλη, Ηνίοχο, Διδύμους, Καρκίνο, Μικρό Λέοντα και Μεγάλη Άρκτο. Βρίσκεται ολόκληρος στο βόρειο ημισφαίριο της ουράνιας σφαίρας. Είναι αμφιφανής στην Ελλάδα, ορατός ολόκληρος τις νύχτες του χειμώνα και της ανοίξεως.
Ονομασίες και ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Εβέλιος, που τον σχημάτισε με βάση 19 αστέρες, ονόμασε τον Λύγκα έτσι επειδή, όπως είπε, «όσοι τον μελετούσαν θα έπρεπε να έχουν τα μάτια του λύγκα», υπονοώντας τη μικρή φωτεινότητα του αστερισμού. Η εναλλακτική ονομασία «Τίγρις» προήλθε από την ευφάνταστη παρομοίωση των αρκετών μικρών άστρων του Λύγκα με το δέρμα της τίγρης. Το ίδιο όνομα αποδόθηκε από τον Γερμανό αστρονόμο Bartschius (Jakob Bartsch, 17ος αιώνας) σε κάποιους αστέρες στην Αλώπεκα το 1624, αλλά εννοούσε τον ποταμό Τίγρη.
Οι φωτεινότεροι αστέρες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ο α Λυγκός είναι και ο φωτεινότερος του αστερισμού, με φαινόμενο μέγεθος 3,14 και φασματικό τύπο K7 III.
- Ο 2 Λυγκός έχει φαινόμενο μέγεθος 4,48 και φασματικό τύπο A2 V.
- Ο 15 Λυγκός έχει φαιν. μέγεθος 4,35 και φασμ. τύπο G5 III-IV.
- Ο 31 Λυγκός έχει φαιν. μέγεθος 4,25 και φασμ. τύπο K5 III. Ο Πτολεμαίος τον ταξινομούσε στη Μεγάλη Άρκτο και ο Assemani τον ταυτίζει με τον αραβικό Alsciaukat (από το al shaukah = αγκάθι) ή Mabsuthat/Mabsutah (= ο Διεσταλμένος).
- Ο 38 Λυγκός, διπλός, έχει φαιν. μέγεθος 3,82 και φασμ. τύπο A3 V.
- Ο HR 3579 έχει φαιν. μέγεθος 3,97 και φασμ. τύπο F5 V.
Αξιοσημείωτα στον αστερισμό
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ο Λυγξ διαθέτει αρκετούς όμορφους διπλούς αστέρες για παρατηρητές με τηλεσκόπιο (ή ισχυρά κιάλια), όπως ο 19 Λυγκός ή Σ1062, με φαιν.μεγέθη 5,45 και 6,53, και διαχωρισμό 15΄΄.
- Το σφαιρωτό σμήνος NGC 2419 με φαιν.μέγεθος 10,4 και διάμετρο 6΄, απέχει από τη Γη πάνω από 300.000 έτη φωτός και είναι μάλλον το μακρινότερο στο Γαλαξία μας.
- Το αμυδρό πλανητικό νεφέλωμα Jones-Emberson 1 (φαιν.μεγέθους 12,1) έχει αρκετά μεγάλη φαινόμενη διάμετρο για πλανητικά νεφελώματα, 6΄39΄΄.
- Αρκετοί αλλά αμυδροί οι γαλαξίες, με φωτεινότερο τον NGC 2683 (φαιν.μέγεθος 9,8) κοντά στο σύνορο με τον Καρκίνο και με πυρήνα περιγραφόμενο ως νεφροειδούς σχήματος.
- Ο κβάζαρ APM 08279+5255 έχει φαινόμενο μέγεθος 15.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Lynx (constellation) στο Wikimedia Commons
Λεξιλογικός ορισμός του Λυγξ στο Βικιλεξικό
