iBet uBet web content aggregator. Adding the entire web to your favor.
iBet uBet web content aggregator. Adding the entire web to your favor.



Link to original content: https://el.wikipedia.org/wiki/Κύπρος
Κύπρος - Βικιπαίδεια Μετάβαση στο περιεχόμενο

Κύπρος

Επεξεργασία συνδέσμων
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αυτό το λήμμα αφορά την Κυπριακή Δημοκρατία. Για το νησί της Κύπρου, δείτε: Κύπρος (νησί).

Συντεταγμένες: 35°07′00″N 33°24′00″E / 35.1167°N 33.4°E / 35.1167; 33.4

Κυπριακή Δημοκρατία
Kıbrıs Cumhuriyeti

Σημαία
Θυρεός
Τοποθεσία της χώρας στον κόσμο
Η θέση της Κύπρου (σκούρο πορτοκαλί)
-στην Ευρωπαϊκή ήπειρο (πορτοκαλί και λευκό)
-στην Ευρωπαϊκή Ένωση (πορτοκαλί)
και μεγαλύτερη πόληΛευκωσία
35°10′N 33°22′E / 35.167°N 33.367°E / 35.167; 33.367 (Λευκωσία)
Ελληνικά • Τούρκικα[2]
Θρησκεία
Προεδρική κοινοβουλευτική δημοκρατία
Νίκος Χριστοδουλίδης
κενή θέση (1963 -)
Αννίτα Δημητρίου
Νομοθετικό σώμα
Βουλή των Αντιπροσώπων
Ανεξαρτησία
από το Ηνωμένο Βασίλειο
16 Αυγούστου 1960
 • Σύνολο
 • % Νερό
Ακτογραμμή
9.251 km2 (167η)
Αμελητέο
648 km
Πληθυσμός
 • Εκτίμηση 2021 
 • Απογραφή 2011 
 • Πυκνότητα 
918.1002[4][5] (162η) 
840.400[6]  
94,7 κατ./km2 (117η) 
ΑΕΠ (ΙΑΔ)
 • Ολικό  (2022)
 • Κατά κεφαλή 
44,762 δισ. $[7]  
 
ΑΕΠ (ονομαστικό)
 • Ολικό  (2022)
 • Κατά κεφαλή 
26,705 δισ. $[7]  
29.535 $[8]  
ΔΑΑ (2021)Αύξηση 0,896[9] (29η) – πολύ υψηλός
ΝόμισμαΕυρώ3 (€ EUR)
 • Θερινή ώραEET (UTC +2)
(UTC +3)
ISO 3166-1CY
Internet TLD.cy και .eu (ως κράτος μέλος της ΕΕ)
Οδηγούν σταΑριστερά
Κωδικός κλήσης+357
1 Σύμφωνα με το σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας (1960)
(Άρθρο 3/1)
2 Ο αριθμός αναφέρεται στις περιοχές που ελέγχει το κράτος.
3Πριν το ευρώ η λίρα Κύπρου.
Χάρτης της Κύπρου
Ιστορία της Κύπρου
Προϊστορική περίοδος
Νεολιθική Εποχή (7000 - 3900 π.Χ.)
Χαλκολιθική Εποχή (3900 - 2500 π.Χ.)
Πρώιμη εποχή του χαλκού (2500 - 1900 π.Χ.)
Μέση εποχή του χαλκού (1900 - 1650 π.Χ.)
Ύστερη εποχή του χαλκού (1650 - 1050 π.Χ.)
Αρχαία ιστορία της Κύπρου
Ασσυριακή Περίοδος (709 π.Χ. - 669 π.Χ.)
Περσική Περίοδος (525 π.Χ. - 333 π.Χ.)
Ελληνιστική Περίοδος (333 π.Χ. - 58 π.Χ.)
Ρωμαϊκή Περίοδος (58 π.Χ. - 330)
Η Κύπρος τον Μεσαίωνα
Βυζαντινή Κύπρος (330 - 1191)
Βασίλειο της Κύπρου (1192 - 1489)
Βενετική Περίοδος (1489 - 1571)
Οθωμανική Κύπρος (1571 - 1878)
Αγγλική Περίοδος (1878 - 1960)
Ανεξάρτητη Κύπρος
Νεότερη ιστορία της Κύπρου (1960 - Σήμερα)
Gazing at the sea at night by is amazing and relaxing!!!
Ηλιοβασίλεμα σε παραλία της Κύπρου

Η Κύπρος (επίσημα Κυπριακή Δημοκρατία ή Δημοκρατία της Κύπρου, Kıbrıs Cumhuriyeti όπως αναφέρεται στο Σύνταγμα) είναι νησιωτικό κράτος της ανατολικής Μεσογείου και το τρίτο μεγαλύτερο σε πληθυσμό και έκταση νησί στη Μεσόγειο. Γεωγραφικά βρίσκεται 69 χλμ. νότια της Τουρκίας, δυτικά της Συρίας και του Λιβάνου, βορειοδυτικά του Ισραήλ, βόρεια της Αιγύπτου και νοτιοανατολικά της Ελλάδας (263 χλμ. ή 142 ναυτικά μίλια από τη νήσο Στρογγυλή Μεγίστης). Πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της Κύπρου είναι η Λευκωσία και δεύτερη μεγαλύτερη πόλη η Λεμεσός.

Η Κυπριακή Δημοκρατία ιδρύθηκε στις 16 Αυγούστου 1960 και έχει de jure κυριαρχία σε ολόκληρο το νησί, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένης της Αποκλειστικής Οικονομικής της Ζώνης (ΑΟΖ). Ωστόσο, το νησί de facto διοικείται από δύο κύρια μέρη· την Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία ελέγχει περίπου το 58% της έκτασης του νησιού, και την ούτω καλούμενη «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου» (37% του νησιού), η οποία προέκυψε ύστερα από την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974 και αποτελεί υποτελή κατοχική διοίκηση του Τουρκικού κράτους. Περίπου το 5% του νησιού καταλαμβάνεται από τον ΟΗΕ (Πράσινη Γραμμή) και από το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο διατηρεί τις περιοχές κυρίαρχων βάσεων Ακρωτηρίου και Δεκέλειας. Το διεθνές δίκαιο και ο OHΕ θεωρούν το βόρειο τμήμα του νησιού υπό κατοχή των τουρκικών στρατευμάτων και η ανακήρυξη ανεξαρτησίας της θεωρείται παράβαση του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.

Η Κύπρος έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2004 και της Ευρωζώνης το 2008. Θεωρείται ανεπτυγμένη χώρα, με υψηλό κατά κεφαλήν εισόδημα και πολύ υψηλό δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης, ενώ αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους τουριστικούς προορισμούς στη Μεσόγειο[10][11][12]. Από γεωγραφικής άποψης, η Κύπρος θεωρείται συχνά ως μέρος της Μέσης Ανατολής[13] —ως μέρος της Ευρώπης θα μπορούσε να καταταχθεί στα νησιωτικά κράτη της Μεσογείου—, ωστόσο θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για μία σειρά ιστορικών, πολιτικών και πολιτισμικών λόγων.

Γενικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πέτρα του Ρωμιού στις δυτικές ακτές της Κύπρου

Βρίσκεται ανατολικά της Ελλάδας, νότια της Τουρκίας (69 χιλιόμετρα ή 37 ναυτικά μίλια), δυτικά της Μέσης Ανατολής και βόρεια της Αιγύπτου. Είναι το τρίτο μεγαλύτερο σε έκταση νησί της Μεσογείου μετά τη Σικελία και τη Σαρδηνία. Γεωγραφικά η Κύπρος ανήκει στην Ανατολική Μεσόγειο.[14] Ιστορικά, πολιτιστικά και οικονομικά η Κύπρος έχει δεσμούς με την Ευρώπη και ιδιαίτερα με την Ελλάδα και θεωρείται μέρος της Δύσης και της Ευρώπης. Θεωρείται σήμερα το νοτιοανατολικό άκρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και της Ευρώπης ολόκληρης.

Οι κάτοικοι της Κύπρου εντάσσονται — με βάση την καταγωγή, τη γλώσσα, την πολιτιστική παράδοση και το θρήσκευμα — σε μία από τις δύο κοινότητες που προνοούνται από το Άρθρο 2 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, είτε την Ελληνική είτε την Τουρκική[15]. Η πλειονότητα των κατοίκων σήμερα, περιλαμβανομένων των τριών αναγνωρισμένων θρησκευτικών ομάδων των Αρμενίων, Λατίνων και Μαρωνιτών, ανήκει κατά 78% στην Ελληνική κοινότητα[16]. Στην Κύπρο διαμένει επίσης μεγάλος αριθμός ξένων υπηκόων, οι οποίοι στα τέλη του 2011 συνιστούσαν το 21,4% του πληθυσμού της.

Ως αποτέλεσμα της εισβολής που διέπραξε η Τουρκία στην Κύπρο το 1974 και της συνεχιζόμενης παράνομης κατοχής του βόρειου τμήματος του νησιού, 200.000 Έλληνες Κύπριοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και να καταφύγουν ως πρόσφυγες στο νότιο τμήμα του νησιού. Παράλληλα, οι Τούρκοι Κύπριοι, καθώς και μεγάλος αριθμός εποίκων μεταφέρθηκαν στον κατεχόμενο από την Τουρκία βορρά, ο οποίος και ανακηρύχθηκε τελικά μονομερώς ως ανεξάρτητο κράτος το 1983, με την ονομασία "Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου". Η ΤΔΒΚ δεν έχει αναγνωριστεί ως ανεξάρτητη από κανένα κράτος - μέλος του ΟΗΕ, πλην της Τουρκίας. Ο πληθυσμός στις περιοχές της Κύπρου υπό τον έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας ανερχόταν στο τέλος του 2011 στους 840.407 κατοίκους, μεγάλο μέρος των οποίων (20,3%) αποτελούν ξένοι υπήκοοι[17].

Ετυμολογία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ψηφιδωτό στη Έπαυλη του Θησέα.
Τάφοι των Βασιλέων, Πάφος

Το όνομα Κύπρος φέρεται να επικράτησε από τους Έλληνες από την εποχή του Ομήρου, από τους οποίους και μεταδόθηκε στη συνέχεια σε όλους τους παρακείμενους λαούς πλην όμως δεν ήταν ούτε το πρώτο ούτε και το μοναδικό όνομα της νήσου. Ήδη είναι γνωστό ότι στα αιγυπτιακά μνημεία του Τούθμωσι Γ΄ (1500 π.Χ.) η Κύπρος φέρεται με το όνομα Asebi ή Jsj. Στο δε ψήφισμα της Κανώπου (238 π.Χ.) αναφέρεται με το όνομα Sbjn, ενώ στους πήλινους πίνακες του Τελ ελ Αμάρνα εμφανίζεται με το όνομα Alasia, μάλιστα σ΄ αυτούς περιλαμβάνονται οκτώ επιστολές, με αριθμ. 33-40, του βασιλέως της Αλασίας προς τον βασιλέα της Αιγύπτου Αμένοφι Δ΄ (πιθανώς 1385-1566) γραμμένες όλες σε βαβυλωνο-ασσυριακή γλώσσα.
Τη γνώμη ότι με το όνομα Αλασία φερόταν η Κύπρος ενισχύει και η ευρεθείσα επιγραφή στη νήσο όπου αναφέρει "ΑΠΟΛ(Λ)ΩΝ ΤΩΙ ΑΛΑΣΙΩΤΑΙ" που φέρονταν σε βάθρο ανδριάντα, έργο του Πλυτού, που είχε αφιερώσει ο Αψάσωμος στον θεό "Απόλλωνα τον Αλασώταν". Το όνομα αυτό απαντάται ακόμα και σήμερα ως τοπωνύμια όπως Άλασσος, (αντί του ορθού Άλασσα), Αϊλάσυκα (αντί του ορθού Αγλάσυκα). Υπάρχουν όμως και κάποιοι που αμφισβητούν τα παραπάνω ονόματα ότι αφορούν την Κύπρο, αναζητώντας επ΄ αυτών χώρες στη Βόρεια Συρία.
Επίσης υφίσταται και το όνομα Kittim του εβραϊκού κειμένου που αποδίδεται στην Κύπρο, πλην όμως σε πολλά χωρία αναφέρεται για περιοχή που προσδιορίζεται δυτικότερα, στην Ιταλία ή την Ελλάδα.

Όμως το ελληνικό όνομα Κύπρος απαντάται τόσο στην Ιλιάδα όσο και την Οδύσσεια. Κατά πρώτον απαντάται στο Λ 21 της Ιλιάδας μαζί με την Κινύρα παράδοση. Επίσης στην Οδύσσεια στους στίχους δ.83, θ 363, ρ 442, και 448. Στη δε Ιλιάδα στους στίχους Ε 330, 422, 458, 768 και 873. Επίσης το όνομα Κύπρις φέρεται ως επίθετο της θεάς Αφροδίτης.
Αρχαιότερη επιγραφή που φέρει το όνομα Κύπρος ανάγεται στο 459 π.Χ..

Επίσης πολλά αρχαία προσωπικά ονόματα φέρονται συνδεδεμένα με το όνομα Κύπρος, όπως Αριστόκυπρος, Αριστοκύπρα, Θεμιστοκύπρα, Κυπραγόρας, Κυπρόθεμις, Κυπροκράνης, Ονασίκυπρος, Πασίκυπρος, Στασίκυπρος, Τιμόκυπρος, Φιλόκυπρος, Κύπρος κ.ά.

Ορυχείο χαλκού στον Αμίαντο. Η ρίζα του ονόματος «Κύπρος» πηγάζει από τα μεγάλα αποθέματα χαλκού που υπήρχαν στο νησί.
Tάλαντο χαλκού

Η ετυμολογία του ονόματος Κύπρος δεν είναι σίγουρη. Υπάρχουν διάφορες απόψεις. Μία άποψη λέει πως το όνομα προέρχεται από τον βασιλιά Κύπρο του οποίου την κόρη Έννη νυμφεύτηκε ο Αχαιός Τεύκρος, γιος του βασιλιά της Σαλαμίνας Τελαμώνα, όταν και ήρθε εξόριστος μετά τον Τρωικό πόλεμο και ίδρυσε την πόλη Σαλαμίνα στην Κύπρο. Μία άλλη άποψη υποστηρίζει ότι το όνομα προέρχεται από την Ελληνική λέξη για το Μεσογειακό κυπαρίσσι (Cupressus sempervirens, Κυπάρισσος η αειθαλής) ή ακόμα και από το Ελληνικό όνομα για το φυτό χέννα (Lawsonia alba), κύπρος. Μία άλλη άποψη είναι ότι η ρίζα του ονόματος είναι από την Ετεοκυπριακή και τη λέξη για το χαλκό. Ο Ζορζ Ντοσέν, για παράδειγμα, εισηγείται ότι οι ρίζες της λέξης βρίσκονται στη λέξη των Σουμερίων για τον χαλκό (zubar) ή τον μπρούντζο (kubar), από τα μεγάλα αποθέματα χαλκού που υπήρχαν στο νησί.

Οι μεγάλες εξαγωγές χαλκού από την Κύπρο έδωσαν το λατινικό όνομα στον χαλκό μέσα από τη φράση aes Cyprium, «μέταλλο της Κύπρου», που αργότερα συντομεύτηκε στο Cuprum.[18] Η Κύπρος είναι επίσης γνωστή σαν το Νησί της Αφροδίτης[19] αφού κατά την Ελληνική Μυθολογία η θεά Αφροδίτη, όπως δηλώνει και το όνομά της (=γεννημένη από τον αφρό) γεννήθηκε στο νησί κοντά στην «Πέτρα του Ρωμιού» στις ακτές της Πάφου. Πουθενά στις αρχαίες πηγές δεν υπάρχει αναφορά για γέννηση της Ιστάρ-Αστάρτης των Φοινίκων στην Κύπρο αντίθετα με την Αφροδίτη των Ελλήνων που μάλιστα φέρει και το προσωνύμιο «Κύπρις».

Περισσότερες αρχαίες ετυμολογίες για την προέλευση της ονομασίας του νησιού παρέχει ο Στέφανος ο Βυζάντιος στο έργο του Εθνικά.[20]

Ο κάτοικος της Κύπρου αναφέρεται συνήθως ως Κύπριος. Στην κυπριακή διάλεκτο αναφέρεται ως Κυπραίος.

Γεωγραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Γεωγραφία της Κύπρου
Παιδιά παίζουν στο νερό στη Ενετική γέφυρα του Τσιέλεφου (1489 - 1571) στον ποταμό Διάριζο, δάσος της Πάφου.

Η Κύπρος είναι το τρίτο μεγαλύτερο νησί της Μεσογείου, μετά τη Σικελία και τη Σαρδηνία. Βρίσκεται ανατολικά της Ρόδου, 215 μίλια, και της Κρήτης, νότια των ακτών της Τουρκίας 37 μίλια, δυτικά των Συριακών ακτών 56 μίλια, και βόρεια των ακτών της Αιγύπτου 190 μίλια.
Πρώτοι που φέρονται να ασχολήθηκαν επισταμένως με τη γεωγραφία της Κύπρου ήταν οι αρχαίοι Έλληνες: Στράβων (63 π.Χ.-23 μ.Χ.) και Κλαύδιος Πτολεμαίος (127-151 μ.Χ.), οι οποίοι και είναι οι πρώτοι χαρτογράφοι της Κύπρου.

Μορφολογία εδάφους

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η μεγάλη βροχόπτωση που δέχεται βοηθά στην ανάπτυξη των δασών. Το 19% του νησιού καλύπτεται από δάση ενώ πολλά είναι και τα δημοτικά πάρκα και ιδιωτικά δάση. Χαρακτηριστικό επίσης είναι το γεγονός ότι παλαιότερα η Κύπρος χαρακτηριζόταν ως "Δασόεσσα Νήσος". Υπάρχουν πλούσιες ποικιλίες δέντρων, θάμνων και αγριολούλουδων. Σε υψόμετρο πάνω από 1500 μέτρα ευδοκιμεί ο μαύρος πεύκος ενώ σε χαμηλότερο υψόμετρο φυτρώνει η τραχεία πεύκη ή αγριόπευκος.

Κορυφή του Ολύμπου στη Χιονίστρα.

Από μορφολογικής άποψης η Κύπρος υποδιαιρείται στις ακόλουθες μορφολογικές περιφέρειες:
α) Στο ορεινό σύμπλεγμα Τρόοδος που δεσπόζει στο κεντρο-νοτιοδυτικό τμήμα του νησιού, με ψηλότερη κορυφή τον Όλυμπο (1.953 μ.)·
β) Στη βόρεια οροσειρά του Πενταδάκτυλου, με ψηλότερη κορυφή τον Κυπαρισσόβουνο (1.024 μ.)·
γ) Στην κεντρική πεδιάδα της Μεσαορίας, που εκτείνεται μεταξύ των δύο προηγουμένων και την οποία διασχίζουν δυο ποταμοί-χείμαρροι, ο Πεδιαίος και ο Γιαλιάς·
δ) Στη λοφώδη περιοχή γύρω από το σύμπλεγμα του Τροόδους και
ε) Στις παράκτιες πεδιάδες και ακτές.

Το νησί αναδύθηκε μετά από σύγκρουση της Ευρασιατικής και Αφρικανικής πλάκας. Έπειτα, στην πορεία των χρόνων διαμόρφωσε το σημερινό γνωστό του σχήμα. Ακόμη, παρόλο που η Κύπρος βρίσκεται κοντά στα παράλια της Μ. Ασίας και της Μέσης Ανατολής ουδέποτε ήταν ενωμένη με κάποια από τις δύο περιοχές.

Χλωρίδα - Πανίδα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κυπριακό Αγρινό

Το 19% της ολικής έκτασης της Κύπρου καλύπτεται από δάση. Η Φυσική βλάστηση της νήσου περιλαμβάνει καταπράσινα δάση, φυλλοβόλα δένδρα, θάμνους και άνθη, περίπου 1800 γηγενή είδη, υποείδη και ποικιλίες από τα οποία τα 140 (7%) είναι ενδημικά.
Στην πανίδα της Κύπρου περιλαμβάνονται 365 είδη πουλιών, από τα οποία τα 115 αναπαράγονται στη νήσο. Δύο είδη και πέντε υποείδη έχουν χαρακτηριστεί ως ενδημικά. Το πλέον όμως ενδιαφέρον της κυπριακής πανίδας είναι το ενδημικό είδος ζώου, το κυπριακό αγρινό, που ανήκει στην οικογένεια των προβάτων και είναι το μοναδικό είδος στον κόσμο.

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύρια λήμματα: Προϊστορία της Κύπρου, Ιστορία της Κύπρου και Βασίλειο της Κύπρου

Προϊστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Χοιροκοιτία είναι προϊστορικός οικισμός της Κύπρου, που χρονολογείται από τη μεταγενέστερη φάση της ακεραμικής νεολιθικής περιόδου (γύρω στο 7000 π.X.).

Η πρώτη ανθρώπινη εγκατάσταση στην Κύπρο βρίσκεται στην Ακροκέραμο την νότια ακτή του νησιού από το 10.000 π.Χ., οι πρώτες ανθρώπινες κοινότητες χρονολογούνται το 8.200 π.Χ.[21] Η εμφάνιση των πρώτων ανθρώπων στο νησί συνδέεται με την εξαφάνιση των ιπποπόταμων και των νάνων - ελεφάντων.[22] Τα πηγάδια που βρέθηκαν από τους αρχαιολόγους στη δυτική Κύπρο θεωρούνται από τους αρχαιολόγους τα αρχαιότερα στον κόσμου και χρονολογούνται σήμερα 9.000 - 10.500 χρόνια πριν.[23]

Σε ξεχωριστό νεολιθικό οικισμό στην Κύπρου βρέθηκαν ανθρώπινα οστά μαζί με τα οστά μιας γάτας ηλικίας οκτώ μηνών.[24] Ο τάφος χρονολογείται το 7.500 π.Χ. πριν την άνοδο του Αιγυπτιακού πολιτισμού και αποδεικνύει την πανάρχαια συνύπαρξη των ανθρώπων με τα αιλουροειδή.[25] Ο πανάρχαιος καλοδιατηρημένος Νεολιθικός οικισμός στη Χοιροκοιτία που χρονολογείται από το 6.800 π.Χ. αποτελεί σήμερα μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς από την Εκπαιδευτική Επιστημονική και Πολιτιστική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών.[26]

Οι πρώτοι κάτοικοι της Κύπρου ονομάζονταν Ετεοκύπριοι (Ο όρος υποδηλώνει τους αυτόχθονες ή γνήσιους ή γηγενείς κατοίκους της Κύπρου κατά την Αρχαιότητα), οι οποίοι αποτελούσαν τους Προέλληνες κατοίκους της Κύπρου.[27] Τα αρχαιολογικά ευρήματα αποδεικνύουν ότι επαφές της Κύπρου με την Κρήτη και το Αιγαίο υφίσταντο τουλάχιστον από το 2000 π.Χ. περίπου.[28] Οι Αχαιοί και οι έμποροι από τις Μυκήνες άρχισαν να έρχονται στην Κύπρο γύρω στο 1.400 π.Χ.[29][30]. Οι Αρχαίοι Έλληνες συνέχιζαν να έρχονται στην Κύπρο σε μαζικά κύματα γύρω στον 12ο αιώνα π.Χ.[31] και εξελλήνισαν το νησί σταδιακά.[32] Το δεύτερο μεγαλύτερο κύμα ήρθε στο νησί μετά την πτώση των Μυκηνών, το νησί εκείνη την περίοδο έδειξε στον μεγαλύτερο βαθμό τον Ελληνικό του χαρακτήρα.[33] Η Κύπρος έπαιξε σημαντικό ρόλο στην Ελληνική μυθολογία θεωρείται η γενέτειρα της Αφροδίτης και του Άδωνη, από την Κύπρο κατάγονταν οι βασιλείς Κινύρας, Τεύκρος και Πυγμαλίων.[34] Στις αρχές του 8ου αιώνα οι Φοίνικες ίδρυσαν τις πρώτες αποικίες στις νότιες ακτές του νησιού κοντά στις πόλεις Λάρνακα και Σαλαμίνα.

Αρχαία χρόνια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κούριο

Η Κύπρος αποτελούσε στρατηγικό σημείο για τη Μέση Ανατολή.[35][36][37] Κυβερνήθηκε από την Ασσυρία από το 708 π.Χ. για έναν περίπου αιώνα εκτός από ένα μικρό διάστημα Αιγυπτιακής κατοχής και από το 545 π.Χ. πέρασε στους Πέρσες.[38] Αξίζει να σημειωθεί και η παρουσία Κυπρίων μισθοφόρων στο δέλτα του Νείλου που εγκαταστάθηκαν εκεί κοντά στη Ναύκρατη, κατόπιν παραχωρήσεως αδείας από τον φιλέλληνα φαραώ Άμαση και ίδρυσαν ομώνυμη αποικία. Ο βασιλιάς της Σαλαμίνας Ονήσιλος ενώθηκε με τον στρατό του στην ανεπιτυχή Ιωνική Επανάσταση ενάντια στην Αχαιμενιδική Αυτοκρατορία (499 π.χ.) Η Κύπρος παρά την αποτυχία της επανάστασης διατήρησε την αυτονομία της στον υπόλοιπο Ελληνικό κόσμο.[38] Ο Αλέξανδρος ο Μέγας κατέκτησε την Κύπρο (333 π.Χ.), με τη διαίρεση της αυτοκρατορίας του την Ελληνιστική περίοδος κυβερνήθηκε από τη Δυναστεία των Πτολεμαίων, την εποχή εκείνη εξελληνίστηκε πλήρως. Η Κύπρος κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους το 58 π.Χ.[38]

Ελληνιστική περίοδος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην Ελληνιστική περίοδο άνθισαν οι τέχνες και έχουμε μαρτυρίες σε αμφορείς και πλάκες με γραφές. Άνθισε, επίσης, και η αρχαία ελληνική θρησκεία προς τους Δώδεκα θεούς του Ολύμπου με ιερά σε όλο το νησί με μεγαλύτερο της Θεάς Αφροδίτης στην Πάφο (Κούκλια) πλησίον στο τόπο όπου γεννήθηκε («Πέτρα του Ρωμιού» και «Λουτρά της Αφροδίτης»). Την ίδια περίοδο ο Κύπριος φιλόσοφος Ζήνων ο Κιτιεύς ίδρυσε την περίφημη Σχολή των Στωικών στην Αθήνα.

Ρωμαϊκή περίοδος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ακολουθεί η Ρωμαϊκή περίοδος η οποία διήρκεσε από το 58 π.Χ. - 330 μ.Χ. Ο Απόστολος Παύλος και ο Απόστολος Βαρνάβας επισκέφθηκαν την Πάφο όπου κατόρθωσαν να εκχριστιανίσουν το Ρωμαίο Ανθύπατο Σέργιο Παύλο, έτσι η Κύπρος έγινε το πρώτο νησί που απόκτησε Χριστιανό ηγέτη.

Βυζαντινοί χρόνοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ιστορική Περιοχή Τακτακαλά (Ταχτ-ελ-Κάλε) στη Λευκωσία.

Όταν η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία διαιρέθηκε στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ή Βυζαντινή Αυτοκρατορία και στη Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, η Κύπρος έγινε τμήμα της Ανατολικής με πρωτεύουσα την Κωνσταντινούπολη και παρέμεινε περίπου 800 χρόνια. Τη Βυζαντινή περίοδο ο Ελληνικός πολιτισμός επικράτησε στο νησί, σε συνδυασμό με τη χριστιανική θρησκεία δημιούργησε μια συμπαγή Ελληνοχριστιανική κοινότητα που διατηρείται μέχρι σήμερα.[38]

Από τις αρχές του 649 η Κύπρος δέχτηκε σκληρές πειρατικές επιδρομές από την Ανατολή που συνεχίστηκαν περισσότερο από 300 χρόνια, οι επιδρομές είχαν δραματικές συνέπειες πολλοί κάτοικοι σφαγιάστηκαν και η περιουσία τους λεηλατήθηκε. Δεν έχουν διασωθεί εκκλησίες από εκείνη την περίοδο, χιλιάδες κάτοικοι θανατώθηκαν, πολλές πόλεις όπως η Σαλαμίνα ισοπεδώθηκαν και δεν ξανακτίστηκαν ποτέ.[38] Η Βυζαντινή κυριαρχία αποκαταστάθηκε όταν ο Νικηφόρος Β´ Φωκάς πέτυχε μια μεγάλη σειρά από νίκες στην ξηρά και στη θάλασσα (965).[38]

Αγγλική κατάκτηση - Το βασίλειο της Κύπρου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα εμβλήματα των Άγγλων κατακτητών-βασιλέων της Κύπρου.

Ο βασιλιάς της Αγγλίας Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος κατέκτησε την Κύπρο όταν ο στόλος του προσάραξε στο νησί λόγω θαλασσοταραχής (1191) και ο τελευταίος Βυζαντινός κυβερνήτης Ισαάκιος Κομνηνός της Κύπρου αιχμαλωτίστηκε.[39] Ο Ριχάρδος πούλησε την Κύπρο στους Ναΐτες Ιππότες αλλά λόγω σκληρών αντιδράσεων των κατοίκων πήρε ξανά το νησί και το παραχώρησε στον σύμμαχο του Γκυ των Λουζινιάν. Ο Γκυ με τον θάνατο του (1194) κληροδότησε την Κύπρο στον μεγαλύτερο αδελφό του Αμωρί Β΄ της Ιερουσαλήμ που αναγνωρίστηκε επίσημα πρώτος βασιλιάς της Κύπρου από τον αυτοκράτορα Ερρίκο ΣΤ΄.[38]

Οι διάδοχοι του Αμωρί Β΄ από τον Οίκο των Λουζινιάν ήταν κατά χρονολογική σειρά ο Ούγος Α΄ της Κύπρου, ο Ερρίκος Α΄ της Κύπρου και ο Ούγος Β΄ της Κύπρου. Ο Ούγος Β΄ πέθανε άτεκνος σε ηλικία 15 ετών, το Βασίλειο της Κύπρου μεταβιβάστηκε στον Ούγο Γ΄ από τον Οίκο του Πουατιέ γιο του Ερρίκου της Αντιόχειας και της Ισαβέλλας της Κύπρου της κόρης του Ούγου Α΄. Ο Ούγος Γ΄ ήταν ο ιδρυτής του κλάδου των Πουατιέ - Λουζινιάν, οι διάδοχοι του στον θρόνο της Κύπρου ήταν χρονολογικά οι: Ιωάννης Α΄, Ερρίκος Β΄, Ούγος Δ΄, Πέτρος Α΄, Πέτρος Β΄, Ιάκωβος Α΄, Ιανός, Ιωάννης Β΄, Καρλόττα, Ιάκωβος Β΄, Ιάκωβος Γ΄ και Αικατερίνη Κορνάρο.

Η κυρίαρχη αριστοκρατική τάξη στο βασίλειο της Κύπρου ήταν των Γάλλων των Λουζινιάν αλλά οι πληροφορίες ότι οι Ελληνικοί πληθυσμοί ζούσαν σαν δούλοι είναι ψευδείς και ανακριβείς.[38] Πολλοί Έλληνες διορίστηκαν σε ψηλά αξιώματα δημιουργώντας μια ισχυρή μεσαία τάξη με πολλούς γάμους των Ελλήνων με μέλη του βασιλικού νοικοκυριού.[40] Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα ο Ιωάννης Β΄ της Κύπρου που παντρεύτηκε διαδοχικά δυο Ελληνίδες: την Αμαδέα Παλαιολογίνα και την Ελένη Παλαιολογίνα.[41]

Η κυριαρχία των Βενετών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με τον θάνατο του Ιακώβου Β΄ (1473) η Βενετική Δημοκρατία απέκτησε τον απόλυτο έλεγχο στο νησί. Η Βενετή χήρα του Ιακώβου Β΄ Αικατερίνη Κορνάρο, η τελευταία βασίλισσα της Κύπρου, που κυβέρνησε σαν διακοσμητική φυσιογνωμία των Βενετών, αναγκάστηκε να παραιτηθεί και να τους κληροδοτήσει το νησί (26 Φεβρουαρίου 1489). Οι Βενετοί οχύρωσαν τη Λευκωσία, έκτισαν τα τείχη της και τη μετέτρεψαν σε μεγάλο εμπορικό κέντρο. Την εποχή των Βενετών οι Οθωμανοί ξεκίνησαν σκληρές επιδρομές στην Κύπρο· μετά την καταστροφή της Λεμεσού (1539) οι Βενετοί, από φόβο μην πάθουν τα χειρότερα, οχύρωσαν την Αμμόχωστο και την Κερύνεια.[38] Η Κύπρος κατακτήθηκε από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στο τέλος της ηγεμονίας του Δόγη Πιέτρο Λορεντάν (1570).

Οθωμανική κυριαρχία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ενετικό Κάστρο της Λάρνακας.

Μια ισχυρή επίθεση με 60.000 άντρες παρά την ισχυρή αντίσταση των κατοίκων της Αμμόχωστου και της Λευκωσίας έφερε το νησί σε Οθωμανική εξουσία (1570), οι Οθωμανοί έσφαξαν πολλούς Αρμένιους και Έλληνες χριστιανούς.[42][43] Την επόμενη χρονιά (1571) ο Δόγης Αλβίζε Α΄ Μοτσενίγκο σε συμμαχία με όλες τις χριστιανικές δυνάμεις της Δύσης θριάμβευσε επί των Οθωμανών στη Ναυμαχία της Ναυπάκτου. Η Κύπρος ωστόσο στην ειρηνική συνθήκη που ακολούθησε (7 Μαρτίου 1573) παρέμεινε οριστικά Οθωμανική. Η ανώτερη τάξη των Λατίνων εξαφανίστηκε και η πρώτη απογραφή έγινε με μουσουλμανικό πληθυσμό.[44] Οι στρατιώτες που κατέκτησαν το νησί εγκαταστάθηκαν σαν κάτοικοι, μαζί με αυτούς ήρθαν πολλοί Τούρκοι τεχνίτες και αγρότες από την Ανατολή.[45] Οι νεοεισερχόμενοι κάτοικοι είχαν καταγωγή από υποβαθμισμένες Ασιατικές φυλές που ανήκαν σε ενοχλητικές μουσουλμανικές αιρέσεις.[46] Οι Οθωμανοί κατάργησαν το θρησκευτικό σύστημα των Λατίνων και έδωσαν περισσότερες θρησκευτικές ελευθερίες στους Ορθόδοξους. Ο αρχηγός της Κυπριακής εκκλησίας είχε τον ρόλο του μεσάζοντα ανάμεσα στους Ελληνοκύπριους και τους Τουρκοκύπριους του νησιού, με τον τρόπο αυτό η Ελληνική εκκλησία διέκοψε τις συνεχείς καταπατήσεις της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας[47] Η Οθωμανική κυριαρχία ήταν άλλοτε σκληρή άλλοτε ελαστική ανάλογα με τον σουλτάνο και τον εκπρόσωπο του στο νησί, η οικονομική παρακμή συνεχίστηκε για περισσότερα από 150 χρόνια.[42] Η αναλογία ανάμεσα σε χριστιανούς και μουσουλμάνους άλλαξε με την πάροδο του χρόνου, το 1777 οι μουσουλμάνοι αποτελούσαν την πλειοψηφία με 47.000 Ρωμαιοκαθολικούς απέναντι σε 37.000 Ορθοδόξους χριστιανούς.[48] Ο πληθυσμός του νησιού αυξήθηκε σε 144.000 κατοίκους (1872) με 100.000 χριστιανούς και 44.000 μουσουλμάνους.[49] Η μουσουλμανική κοινότητα περιείχε πολλούς κρυπτοχριστιανούς όπως οι Λινοβάμβακοι που προήλθαν από τις διώξεις των Οθωμανών στους Καθολικούς, η κοινότητα αυτή καταγράφηκε επί Βρετανικής κυριαρχίας στους Τουρκοκύπριους.[50][51][52]

Με την έκρηξη του Πολέμου της Ελληνικής Ανεξαρτησίας (1821) πολλοί Ελληνοκύπριοι αναχώρησαν στην Ελλάδα για τη συμμετοχή τους στον αγώνα, οι Τούρκοι σε απάντηση εκτέλεσαν 486 επιφανείς Ελληνοκύπριους ανάμεσα τους ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανός και τέσσερις ακόμα επίσκοποι.[53] Ο πρώτος Έλληνας κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας κάλεσε τους Κύπριους να ενωθούν με την Ελλάδα και ακολούθησαν αναρίθμητες εξεγέρσεις.[54] Οι επαναστάσεις κατέληξαν όλες σε αποτυχία, η φτώχεια και η ψηλή φορολογία δυνάμωσε το εθνικιστικό αίσθημα των Ελληνοκυπρίων και την επιθυμία τους να ενωθούν με την ανεξάρτητη Ελλάδα.[42] Την Οθωμανική περίοδο τα ποσοστά αναλφαβητισμού των κάτοικων ήταν πολύ μεγάλα αλλά βελτιώθηκε σημαντικά η μόρφωση τους τον 20ο αιώνα.[55]

Βρετανική κατοχή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όταν έληξαν ο Ρωσοτουρκικός Πόλεμος (1877-1878) και το Συνέδριο του Βερολίνου η Κύπρος μεταβιβάστηκε στη Βρετανική Αυτοκρατορία που ανέλαβε τη διοίκηση της (1878). Οι Βρετανοί στην πραγματικότητα συγκυβερνούσαν με τους Οθωμανούς και το Χεδιβάτο της Αιγύπτου μέχρι τις 5 Νοεμβρίου 1914.[56]Οι Άγγλοι υποσχέθηκαν στους Τούρκους σαν αντάλλαγμα να χρησιμοποιήσουν το νησί σαν βάση για να τους προστατέψουν από τη Ρωσική απειλή. Οι Άγγλοι χρησιμοποίησαν την Κύπρο σαν τη σημαντικότερη ναυτική βάση για τις εξορμήσεις στις επαρχίες τους. Όταν ολοκληρώθηκε το λιμάνι της Αμμόχωστου (1906) η Κύπρος έγινε το σημαντικότερο στρατηγικό σημείο για τους Άγγλους, το λιμάνι είχε απευθείας επικοινωνία με τη Διώρυγα του Σουέζ που ήταν ο θαλάσσιος δρόμος των Βρετανών για την Ινδία τη μεγάλη υπερπόντια επαρχία τους. Όταν ξέσπασε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και οι Οθωμανοί συμμάχησαν με τις Κεντρικές Δυνάμεις (5 Νοεμβρίου 1914) οι Άγγλοι προσάρτησαν πλήρως την Κύπρο, κατήργησαν το Χεδιβάτο της Αιγύπτου και δημιούργησαν το Σουλτανάτο της Αιγύπτου σαν Βρετανικό προτεκτοράτο.[56] Οι Βρετανοί πρόσφεραν την Κύπρο στην Ελλάδα σε αντάλλαγμα να συμμαχήσουν οι Έλληνες με τους Άγγλους αλλά ο Γερμανόφιλος Κωνσταντίνος Α΄ της Ελλάδας το αρνήθηκε.

Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 η βρετανική διοίκηση δεν επέτρεπε έστω και την πρόσκαιρη αποβίβαση των Ελλήνων Μικρασιατών προσφύγων στην Κύπρο. Έτσι οι οικογένειες των Ελλήνων Μικρασιατών υποχρεώνονταν να συνεχίσουν τις περιπλανήσεις τους στη θάλασσα μέσα σε μικρά πλοία και σε καιρό τρικυμίας, ενώ σημειώθηκαν ναυάγια και θάνατοι προσφύγων λόγω κακουχιών και υπερπλήρωσης των πλοίων. Η ανάλγητη στάση των Βρετανών ανάγκασε τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Κύριλλο να αποστείλει επιστολή προς τη διεθνή κοινότητα και τη βρετανική κυβέρνηση ώστε να τερματιστεί το μαρτύριο χριστιανών και επιτραπεί η αποβίβαση των προσφύγων στην Κύπρο και όπως η Κυπριακή Κυβέρνηση παράσχει σε αυτούς την απόλυτα αναγκαία βοήθεια. Παρά τις απαγορεύσεις των Άγγλων, οι Έλληνες Μικρασιάτες βρήκαν ανάμεσα στους Έλληνες της Κύπρου θερμή φιλοξενία και ρίζωσαν στο νησί. Από τον Σεπτέμβριο έως τον Δεκέμβριο του 1922 κατέφθασαν στην Κύπρο 2.400 πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία.[57][58] Οι πρόσφυγες που εισήλθαν και εγκαταστάθηκαν τελικά στην Κύπρο προέρχονταν κυρίως από περιοχές της νότιας Μικράς Ασίας (Ικόνιο, Μερσίνα, Αλλάγια, Κυλινδρία, Αντιόχεια, Αττάλεια, Σελεύκεια, Ανεμούριο, Φιλαδέλφεια), καθώς και από τη Σμύρνη και την Κωνσταντινούπολη. Εγκαταστάθηκαν παγκύπρια, τόσο σε αστικά κέντρα όσο και στην επαρχία, παραθαλάσσια όσο και στην ενδοχώρα.[59][60]

Με τη Συνθήκη της Λωζάνης το 1923 η νεοσύστατη Τουρκική Δημοκρατία του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ παραιτήθηκε από τα δικαιώματά της στην Κύπρο που ανακηρύχτηκε αποικία του Βρετανικού στέμματος (1925).[61] Πολλοί Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι πολέμησαν στους δυο Παγκόσμιους πολέμους στον Βρετανικό Στρατό Ξηράς.[62] Όταν ξέσπασε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος πολλοί εντάχθηκαν στο Κυπριακό Σύνταγμα. Οι Ελληνοκύπριοι είχαν πολλές ελπίδες ότι η Βρετανική διοίκηση θα τους βοηθήσει να ενωθούν με την Ελλάδα. Η επιθυμία είχε ρίζες στη Μεγάλη Ιδέα των Ελλήνων να αναστήσουν τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία με τη Μικρά Ασία, την Κύπρο και πρωτεύουσα την Κωνσταντινούπολη. Η Εκκλησία της Κύπρου που τα μέλη της είχαν εκπαιδευθεί στην Ελλάδα ήταν πρωταγωνιστές και οι Ελληνοκύπριοι ίδρυσαν την Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών (EOKA).[63][64] Οι Ελληνοκύπριοι έβλεπαν το νησί σαν τμήμα του Ελληνισμού και είδαν την ένωσή τους με τη μητέρα Ελλάδα σαν φυσικό δικαίωμα.[65] Η Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα έγινε από τη δεκαετία του 1950 τμήμα της Ελληνικής εθνικής πολιτικής.[66]

Οι Τουρκοκύπριοι με τη σειρά τους υποστήριξαν τα πρώτα χρόνια τη Βρετανική κατοχή.[67] Όταν είδαν την ανάπτυξη των Ελληνικών εθνικών κινημάτων αποφάσισαν να αντιδράσουν επειδή φοβήθηκαν την εκδίωξή τους από το νησί και αντιστάθηκαν σκληρά στη δράση της ΕΟΚΑ.[68][69][70] Οι Τουρκοκύπριοι έβλεπαν τον εαυτό τους σαν ξεχωριστή εθνική ενότητα και διεκδίκησαν τη δημιουργία δικού τους κράτους στο νησί.[65] Ο Τούρκος ηγέτης Αντνάν Μεντερές δήλωσε τη δεκαετία του 1950 ότι η Κύπρος ήταν "επέκταση της Ανατολής", απέρριψε την ιδέα για τη διαίρεση του νησιού και ζήτησε την προσάρτηση ολόκληρης της Κύπρου στην Τουρκία. Την εποχή του οι οπαδοί του στην Τουρκία χρησιμοποίησαν σκληρά εθνικιστικά συνθήματα όπως "η Κύπρος είναι Τουρκική". Οι Τούρκοι σύντομα κατάλαβαν ότι οι ελπίδες τους ήταν μάταιες επειδή ο Τουρκικός πληθυσμός στο νησί αποτελούσε χαμηλή μειοψηφία, έφτανε μόλις στο 20%. Οι Τουρκοκύπριοι ακολούθησαν τη δεκαετία του 1950 το σύνθημα "Διαίρεση ή Θάνατος" που διαδόθηκε ευρύτατα τη δεκαετία του 1960. Σε συσκέψεις που ακολούθησαν στη Ζυρίχη και το Λονδίνο οι Τούρκοι δέχτηκαν υποτονικά την ίδρυση Κυπριακού κράτους αλλά η μεγάλη τους επιθυμία ήταν πάντοτε η δημιουργία Τουρκικού κράτους στα βόρεια.[71][72]

Η Κυπριακή εκκλησία οργάνωσε τον Ιανουάριο του 1950 το Ενωτικό δημοψήφισμα υπό την επίβλεψή της χωρίς τη συμμετοχή Τουρκοκύπριων: το αποτέλεσμα ήταν 96% υπέρ της Ένωσης με την Ελλάδα.[73][74][75] Οι Έλληνες σύμφωνα με τη Δημογραφία της Κύπρου αποτελούσαν το 80,2% του συνολικού πληθυσμού του νησιού. Οι Βρετανοί πρότειναν την ίδρυση μιας ημιαυτόνομης Τουρκικής επαρχίας αλλά οι Τούρκοι το απέρριψαν. Η ΕΟΚΑ δημιουργήθηκε το 1955 με στόχο την ένωση με την Ελλάδα με ένοπλο αγώνα, ενώ ταυτόχρονα δημιουργήθηκε από τους Τουρκοκύπριους η Τουρκική Οργάνωση Αντίστασης ή ΤΑΞΙΜ σαν αντίβαρο με στόχο την δημιουργία Τουρκικού κράτους στο νησί.[76] Οι Βρετανοί αξιωματούχοι ενίσχυσαν μυστικά την ΤΑΞΙΜ όπως φαίνεται από γράμμα που έστειλαν στον διοικητή της Κύπρου (15 Ιουλίου 1958): του ζητούσαν να μην κάνει καμιά ενέργεια εναντίον της ΤΑΞΙΜ για να μην χαλάσουν οι σχέσεις της Βρετανίας με την Τουρκία.[72]

Σύγχρονη εποχή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Δημαρχείο της Λευκωσίας κατά την Κυπριακή Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Γ΄ στη Βόννη το 1962 με τον Δήμαρχο της πόλης.
Απογευματινή άποψη της Λευκωσίας με τη Γκαλερί Λεβέντης στο βάθος
Το σύμπλεγμα των κτηρίων που αποτελούν το Ανώτατο Δικαστήριο

Στις αρχές του εικοστού αιώνα η γυναίκα της Κύπρου άρχισε να ανακτεί δικαιώματα και συνείδηση στη κοινωνία Χάρις την Πολυξένη Λοΐζιας Λοΐζος. Την 1η Απριλίου 1955 Έλληνες από την Κύπρο και την Ελλάδα ξεκίνησαν επισήμως απελευθερωτικό αγώνα (οργάνωση ΕΟΚΑ) έναντι των Βρετανών με σκοπό την ένωση με την Ελλάδα. Ο αγώνας τερματίστηκε το 1959, οπότε έγιναν οι συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου. Τη νύχτα της 15ης προς την 16η Αυγούστου του 1960, στις 2 μετά τα μεσάνυχτα στη Λευκωσία, ο κυβερνήτης της Κύπρου Χιου Φουτ διάβασε στην αίθουσα του Μεταβατικού Υπουργικού Συμβουλίου (που αργότερα έγινε Μέγαρο της Βουλής των Αντιπροσώπων) την προκήρυξη της βασίλισσας της Μεγάλης Βρετανίας, με την οποία ανακοίνωσε την εγκατάλειψη της αγγλικής κυριαρχίας στην Κύπρο, στη βάση των Συμφωνιών Ζυρίχης-Λονδίνου. Στη συνέχεια οι γενικοί πρόξενοι της Ελλάδας και της Τουρκίας Γ. Χριστόπουλος και Β. Τουρέλ, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Γ΄ και ο αντιπρόεδρος Φαζίλ Κιουτσούκ, έπειτα από σύντομες ομιλίες τους, υπέγραψαν μαζί με τον τελευταίο Άγγλο κυβερνήτη τα κείμενα των συμφωνιών που καθόριζαν τα της ανεξαρτητοποίησης της Κύπρου. Λίγο πριν το μεσημέρι της 16ης Αυγούστου έγινε στο μέγαρο του Κυβερνείου η υποστολή της βρετανικής σημαίας και η έπαρση της κυπριακής. Πριν κλείσουν 24 ώρες από την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Κύπρου, ο σερ Χιου Φουτ είχε ήδη εγκαταλείψει την Κύπρο.

Οι συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου είχαν υπογραφεί η μεν πρώτη στο ξενοδοχείο Ντόλτερ της Ζυρίχης στις 11 Φεβρουαρίου του 1959 από τους Κωνσταντίνο Καραμανλή και Αντνάν Μεντερές, πρωθυπουργό της Τουρκίας, η δε δεύτερη στο Λάνκαστερ Χάουζ του Λονδίνου στις 19 Φεβρουαρίου του 1959, από τους δύο προαναφερθέντες συν τον Βρετανό ομόλογό τους Χάρολντ Μακμίλαν, ενώ κάποια συνημμένα κείμενα είχαν υπογραφεί και από τους Μακάριο και Κιουτσούκ, οι οποίοι είχαν γνώση του συνόλου των συμφωνιών.

Επίσης τότε ορίστηκαν οι δύο επίσημες γλώσσες του κράτους, η ελληνική και η τουρκική.

[Σημ 1] Στις 24 Αυγούστου του 1960, το Συμβούλιο Ασφαλείας Ηνωμένων Εθνών αποφάσισε ομόφωνα να εισηγηθεί στη Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών την ένταξη της Κύπρου στον Ο.Η.Ε.. Την πρόταση έκανε η Μεγάλη Βρετανία και μία πρώην αποικία της, η Κεϋλάνη. Ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Κύπρου στον Ο.Η.Ε., Ζήνων Ρωσσίδης, εκφώνησε τον πρώτο λόγο του στη γενική συνέλευση στις 21 Σεπτεμβρίου.

Στις 20 Ιανουαρίου του 1961 η βασίλισσα Ελισάβετ Β΄ του Ηνωμένου Βασιλείου, κατευθυνόμενη με τον δούκα του Εδιμβούργου, Φίλιππο προς την Ινδία, στάθμευσε για λίγο στην Κύπρο. Εκεί, στη βρετανική βάση Ακρωτηρίου, συνομίλησε με την ηγεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας τον Πρόεδρο Μακάριο, τον Αντιπρόεδρο Κιουτσούκ και τον υπουργό εξωτερικών Κυπριανού. Οι συνομιλίες είχαν μάλλον τυπικό και όχι ουσιαστικό χαρακτήρα, αλλά η συνάντηση συμβόλιζε και υπογράμμιζε τον λόγο που είχε η Βρετανία στα κυπριακά πράγματα ως εγγυήτρια δύναμη. Ακόμη, η παρουσία της Ελισάβετ υπογράμμισε τους δεσμούς της πρώην αποικίας με τη Βρετανική Κοινοπολιτεία. Στις 13 Μαρτίου του 1961 η Κύπρος έγινε δεκτή στην Κοινοπολιτεία. Ο Μακάριος κλήθηκε στη διάσκεψη και συμμετείχε στις εργασίες της δύο ημέρες αργότερα, συνοδευόμενος από τον Τουρκοκύπριο υπουργό Άμυνας Οσμάν Ορέκ. Καθ' οδόν προς Λονδίνο συναντήθηκε στην Αθήνα με τον πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή. Σε δηλώσεις του ο Μακάριος υπογράμμισε ότι η είσοδος στην Κοινοπολιτεία δεν σημαίνει κατ' ανάγκην είσοδο σε συνασπισμό και τόνισε ότι θα ακολουθήσει αδέσμευτη πολιτική[77].

Στις 30 Νοεμβρίου του 1963, ο πρόεδρος Μακάριος διαβίβασε στον αντιπρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Φαζίλ Κιουτσούκ μνημόνιο στο οποίο περιέχονταν 13 σημεία για την αναθεώρηση του συνταγματικού καθεστώτος. Συνισταμένη των 13 σημείων ήταν η κατάργηση της χωριστής πλειοψηφίας (ελληνοκυπριακής και τουρκοκυπριακής) για την ψήφιση των νόμων καθώς και η θέσπιση ενιαίων δημοτικών συμβουλίων στους δήμους. Επίσης το πρώτο από τα 13 σημεία απέβλεπε στην κατάργηση του δικαιώματος αρνησικυρίας τόσο του προέδρου όσο και του αντιπροέδρου της Δημοκρατίας. Των προτάσεων του Μακαρίου είχαν προηγηθεί διαβουλεύσεις του ιδίου με τον Βρετανό ύπατο αρμοστή σερ Άρθουρ Κλαρκ, ο οποίος τον είχε ενθαρρύνει. Παράλληλα επαφές είχαν και οι Τουρκοκύπριοι. Μάλιστα την επομένη, 1 Δεκεμβρίου,ο αντιπρόεδρος της Κυπριακής Βουλής των Αντιπροσώπων και πρόεδρος της τουρκοκυπριακής Βουλής Ραούφ Ντενκτάς έφτασε στο Λονδίνο για συνομιλίες με τον υφυπουργό για θέματα Κοινοπολιτείας Τζ. Τίλνι. Οι προτάσεις Μακαρίου διατυπώθηκαν σε μία εποχή που υπήρχε κυβερνητική αστάθεια τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Τουρκία, δηλαδή τις δύο χώρες που μαζί με τη Βρετανία ήταν οι εγγυήτριες δυνάμεις της Κυπριακής Δημοκρατίας. Παρά το ότι στόχος του Μακαρίου ήταν η διαμόρφωση ενιαίας εξουσίας στην Κύπρο, ωστόσο η κρίση που ακολούθησε ήταν η αρχή του εκ των πραγμάτων διαχωρισμού των δύο κοινοτήτων, καθώς στις 29 Δεκεμβρίου επιβλήθηκε η διχοτόμηση της Λευκωσίας με την περίφημη "πράσινη γραμμή", όπως αποκλήθηκε λίγο αργότερα. Στις προτάσεις Μακαρίου απάντησε ο Κιουτσούκ αρνητικά, δηλώνοντας στις 3 Δεκεμβρίου ότι το ισχύον σύνταγμα θα πρέπει να εφαρμόζεται στο σύνολό του. Ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου Σπύρος Κυπριανού συναντήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου στην Αθήνα με τον πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου και τον ενημέρωσε για την κατάσταση στο νησί. Τον συνόδευε ο πρεσβευτής στην Αθήνα Νίκος Κρανιδιώτης. Στις 16 Δεκεμβρίου ο Τούρκος πρεσβευτής στη Λευκωσία επέδωσε απορριπτική απάντηση της Άγκυρας στις προτάσεις Μακαρίου, τις οποίες ο Κύπριος πρόεδρος είχε απλώς "γνωστοποιήσει" στις εγγυήτριες δυνάμεις. Ο Μακάριος με τη σειρά του απέρριψε την τουρκική απάντηση ως παρέμβαση στα εσωτερικά της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τρεις ημέρες αργότερα συναντήθηκαν στην ελληνική πρεσβεία στο Παρίσι οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας, Σοφοκλής Βενιζέλος, Κύπρου Σπύρος Κυπριανού και Τουρκίας Κεμάλ Ερκίν. Παρά την αισιοδοξία του Βενιζέλου, η συνάντηση δεν μείωσε την ένταση που εν τω μεταξύ είχε δημιουργηθεί στην Κύπρο. Πριν περάσουν 48 ώρες, τη νύκτα της 20ης προς την 21η Δεκεμβρίου άρχισαν επεισόδια στη Λευκωσία μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, τα οποία κορυφώθηκαν με εκατέρωθεν νεκρούς την ημέρα των Χριστουγέννων. Οι Τουρκοκύπριοι δημιούργησαν "γραμμή άμυνας" γύρω από την παλαιά πόλη και παράλληλα προσέβαλαν ελληνοκυπριακά προάστια στη βόρεια περιφέρεια της πόλης, απομονωμένα από την κυρίως ελληνοκυπριακή πλευρά[78]. Ελληνοκύπριοι πολίτες αντιπαρατέθηκαν ενόπλως με τους Τουρκοκυπρίους, ενώ άλλοι υπό τον Νίκο Σαμψών έσπευσαν σε βοήθεια των Ελληνοκυπρίων που κατοικούσαν στο βόρειο προάστιο Ομορφίτα. Κατά τις συγκρούσεις διαπράχθηκαν αγριότητες και από τις δύο πλευρές, οι οποίες έκτοτε δηλητηρίαζαν τις σχέσεις μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Τη δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων τουρκικά πολεμικά σκάφη εμφανίστηκαν προ της Κύπρου. Την ίδια ημέρα βρετανικά τεθωρακισμένα οχήματα παρενέβησαν μεταξύ των αντιμαχόμενων στην Λευκωσία. Η απειλή τουρκικής εισβολής ήρθη έπειτα από παρέμβαση του προέδρου των Η.Π.Α. Λίντον Τζόνσον και προειδοποίηση της Ε.Σ.Σ.Δ. προς την Άγκυρα. Στις 29 Δεκεμβρίου υπογράφτηκε συμφωνία κατάπαυσης των εχθροπραξιών και η Λευκωσία χωρίστηκε σε ελληνοκυπριακή και τουρκοκυπριακή από την "πράσινη γραμμή"[79].

Μετά την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο και την κατοχή του 1974, η Κυπριακή Δημοκρατία πρακτικά ελέγχει μόνο τα δύο τρίτα του νησιού, ενώ το βόρειο τρίτο κατέχεται παράνομα από την Τουρκία.

Το 1983 η Τουρκία παρανόμως ανακήρυξε τα κατεχόμενα εδάφη σε κράτος, ονομάζοντάς το «Τουρκική Δημοκρατία της Βορείου Κύπρου», το λεγόμενο "ψευδοκράτος". Η ενέργεια αυτή καταδικάστηκε από το Συμβούλιο Ασφαλείας του Ο.Η.Ε. Το "κράτος" αυτό αναγνωρίζεται σήμερα μόνο από την Τουρκία.

Η πρώην Υπουργός Εξωτερικών Ερατώ Κοζάκου Μαρκουλλή με την πρώην Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Χίλαρι Κλίντον στην Ουάσινγκτον το 2011

Στις δεκαετίες που ακολούθησαν την εισβολή οι εναπομείναντες εγκλωβισμένοι Ελληνοκύπριοι εκδιώχθηκαν και 120.000 έποικοι από την Τουρκία μεταφέρθηκαν στο βόρειο μέρος της Κύπρου. Επίσης αμέσως μετά την εισβολή οι περισσότεροι Τουρκοκύπριοι μετακινήθηκαν στο κατεχόμενο μέρος. Το αποτέλεσμα είναι σήμερα το κατεχόμενο μέρος να κατοικείται κυρίως από Τούρκους (τους εναπομείναντες Τουρκοκυπρίους και δεκάδες χιλιάδες εποίκους).

Το 2004 η Κυπριακή Δημοκρατία εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με ένα τμήμα του εδάφους να βρίσκεται υπό Τουρκική κατοχή. Αυτό σημαίνει ότι το κοινοτικό κεκτημένο εφαρμόζεται μόνο στο ελεύθερο μέρος της Κύπρου. Δηλαδή, η συμφωνία ένταξης καλύπτει την ένταξη ολόκληρης της Κύπρου, αλλά υπάρχει πρόνοια ώστε το κοινοτικό κεκτημένο να εφαρμόζεται μόνο στις ελεύθερες περιοχές, διότι αυτές είναι που ελέγχει η κυπριακή κυβέρνηση. Η μη εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου στο βόρειο τρίτο του νησιού έχει γεωγραφική ισχύ και όχι κοινωνική, και η Τουρκική κοινότητα της Κύπρου απολαμβάνει όλα τα δικαιώματα της ένταξης.

Την 1η Ιανουαρίου του 2008 το μέχρι τότε νόμισμα της Κύπρου, η Λίρα Κύπρου, αντικαταστάθηκε από το Ευρώ.

Πολίτευμα - Αρχές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Επίσκεψη του πρώην Υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας Σταύρου Δήμα στο Προεδρικό Μέγαρο.

Το πολίτευμα της Κύπρου είναι Προεδρική Δημοκρατία. Αρχηγός κράτους και κυβέρνησης είναι ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας που εκλέγεται με καθολική ψηφοφορία για περίοδο πέντε ετών και διαθέτει συμβολικές και ουσιαστικές αρμοδιότητες ταυτόχρονα στο πρόσωπο του. Πρώτος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Γ΄. Έπειτα από τις προεδρικές εκλογές του 2013 στο αξίωμα αυτό είναι ο Νίκος Αναστασιάδης, τέως πρόεδρος του ΔΗ.ΣΥ..

Η Εκτελεστική εξουσία ασκείται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και ένα εντεκαμελές Υπουργικό Συμβούλιο που διορίζεται από τον Πρόεδρο. Σημειώνεται ότι οι Τουρκοκύπριοι από το 1963 αρνούνται τη συμμετοχή τους στην κυβέρνηση.

Η Νομοθετική εξουσία ασκείται από τη Βουλή των Αντιπροσώπων τα μέλη της οποίας εκλέγονται με καθολική ψηφοφορία με σύστημα απλής αναλογικής και για περίοδο πέντε ετών. Η Βουλή των Αντιπροσώπων περιλαμβάνει 80 έδρες (56 για τους Ελληνοκύπριους και 24 για τους Τουρκοκύπριους - οι 24 έδρες παραμένουν κενές). Κύριες σήμερα πολιτικές δυνάμεις στην Κύπρο, σύμφωνα με τις εκλογές της 22ας Μαΐου 2016, που συμμετέχουν στη Βουλή είναι τα κόμματα: Ανορθωτικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού (Α.Κ.Ε.Λ., 16 έδρες), Δημοκρατικός Συναγερμός (ΔΗ.ΣΥ., 18 έδρες), Δημοκρατικό Κόμμα (ΔΗ.ΚΟ., 9 έδρες), Κίνημα Σοσιαλδημοκρατών-Ε.Δ.Ε.Κ. (Κ.Σ. Ε.Δ.Ε.Κ., 3 έδρες), Αλληλεγγύη (3 έδρες), Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο (Ε.ΛΑ.Μ., 2 έδρες), Συμμαχία Πολιτών (3 έδρες) και το Κίνημα Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών (2 έδρες).

Η Δικαστική εξουσία, (απονομή δικαιοσύνης) στην Κύπρο, ασκείται από το [[Ανώτατο Δικαστήριο Κύπρου |Ανώτατο Δικαστήριο της Δημοκρατίας]], τα Κακουργιοδικεία, τα Επαρχιακά Δικαστήρια και τα Δικαστήρια Εξειδικευμένης Δικαιοδοσίας, που αποτελούν ανεξάρτητη εξουσία.

Ιεραρχία του Κράτους

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. Πρόεδρος της Δημοκρατίας (Σήμερα: Νίκος Χριστοδουλίδης , από 28 Φεβρουαρίου 2023)
  2. Αντιπρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας (η θέση παραμένει κενή από το 1963)
  3. Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων (Σήμερα: Αννίτα Δημητρίου, από 10 Ιουνίου 2021)
  4. Γενικός Εισαγγελέας (Σήμερα: Γιώργος Λ. Σαββίδης, από 29 Ιουνίου 2020)
  5. Πρόεδρος Ανωτάτου Δικαστηρίου (Σήμερα: Περσεφόνη Παναγή, από 10 Νοεμβρίου 2020)
  6. Μέλη Υπουργικού Συμβουλίου (Σήμερα: Κυβέρνηση Κύπρου, από 1 Μαρτίου 2023)

Ανεξάρτητες Αρχές - Σώματα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην Κύπρο υφίσταται κάποιος αριθμός πολιτικών αξιωματούχων, Αρχών και Σωμάτων που δεν υπάγονται σε κανένα υπουργείο. Σύμφωνα με το υφιστάμενο σύνταγμα αυτοί είναι:
α) Ανεξάρτητοι αξιωματούχοι της Δημοκρατίας: Ο Γενικός Εισαγγελέας και ο Γενικός Ελεγκτής, που προΐστανται της νομικής και ελεγκτικής υπηρεσίας αντίστοιχα, ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας, η Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας, και το Γραφείο Προγραμματισμού, που λειτουργούν ως ανεξάρτητα συλλογικά όργανα.
β) Ανεξάρτητα Σώματα της Δημοκρατίας: Σ΄ αυτά περιλαμβάνονται το Γενικό Λογιστήριο, η Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισμού, το Γραφείο Επιτρόπου Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και Ταχυδρομικών Κανονισμών, το Γραφείο Επιτρόπου Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, ο Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών, η Υπηρεσία Εποπτείας και Ανάπτυξης Συνεργατικών Εταιρειών, η Αρχή Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, η Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών και η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.

Τοπικές Αρχές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κτίριο της επαρχιακής διοίκησης Λεμεσού.

Την ευθύνη για θέματα τοπικής αυτοδιοίκησης έχουν τα Δημοτικά και Κοινοτικά Συμβούλια. Τα μεν Δημοτικά ασχολούνται με παροχή υπηρεσιών με διοικητικές αρμοδιότητες στις πόλεις και σε μεγάλες αγροτικές κοινότητες, ενώ τα κοινοτικά συμβούλια παρέχουν υπηρεσίες με διοικητικές αρμοδιότητες σε χωριά. Και τα δύο αυτά είδη Συμβουλίων είναι ανεξάρτητα σώματα τα μέλη των οποίων εκλέγονται με καθολική ψηφοφορία στην περιφέρειά τους.

Εκλογές του 2016

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.[78] Διεξάγονται ξεχωριστές βουλευτικές και προεδρικές εκλογές, και από το 2004 διεξάγονται και εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι τελευταίες βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν στις 22 Μαΐου 2016. Στις εκλογές εκείνες πρώτο κόμμα αναδείχθηκε ο Δημοκρατικός Συναγερμός (ΔΗΣΥ) με ποσοστό 30,69% σημειώνοντας πτώση της τάξεως του 3,7%. Οι βουλευτικές εκλογές του 2016 κατέδειξαν και τις αλλαγές που δημιουργήθηκαν στο πολιτικό σκηνικό της νήσου, μεσούσης και της οικονομικής κρίσης, καθώς το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα, το ΑΚΕΛ, σημείωσε μεγάλη πτώση στα ποσοστά του (7,1%) παραμένοντας στη δεύτερη θέση, το Δημοκρατικό Κόμμα (ΔΗ.ΚΟ) διατηρήθηκε στην τρίτη θέση χάνοντας μόνο 1,3%, ενώ την ίδια στιγμή το Κίνημα Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ σημείωσε πρωτοφανή κάθοδο στα ποσοστά του (2,8%) και τρεις νέοι πολιτικοί σχηματισμοί εισήχθησαν στη Βουλή των Αντιπροσώπων για πρώτη φορά: Συμμαχία Πολιτών, Αλληλεγγύη, Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο (ΕΛΑΜ).[80]

Η λεγόμενη Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο κατεχόμενο από την Τουρκία βόρειο μέρος της Κύπρου, ντε φάκτο δεν ασκείται πολιτικός έλεγχος από τη νόμιμη κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας, και έχει ανακηρυχθεί ανεξάρτητο "κράτος" το 1983. Το "κράτος" που αυτοαποκαλείται "Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου" δεν αναγνωρίζεται από καμία χώρα στον κόσμο πλην της Τουρκίας. Το πολίτευμά του είναι Κοινοβουλευτική Δημοκρατία με λεγόμενο "Πρόεδρο" τον Ερσίν Τατάρ

Διοικητική Διαίρεση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Διοικητική διαίρεση της Κύπρου
Οι επαρχίες της Κύπρου

Η Κύπρος διαιρείται σε έξι επαρχίες:

Πόλεις Κύπρου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δημογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Δημογραφία της Κύπρου
Πανοραμική άποψη της Λευκωσίας
Κατανομή πληθυσμού της Κύπρου το 1960

Πριν την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974 ο πληθυσμός της Κύπρου είχε ως εξής:

82% Ελληνοκύπριοι και 18% Τουρκοκύπριοι.

Λόγω αυτής της συνοίκησης των δύο βασικών κοινοτήτων της Κυπριακής Δημοκρατίας ο όρος "εθνότητα" αναφέρεται στην Ελληνική ή Τουρκική, ενώ σε ό,τι αφορά την ιδιότητα του πολίτη της Δημοκρατίας χρησιμοποιείται ο όρος "Ιθαγένεια" ή "Υπηκοότητα".

Κατά το σύνταγμα της Κύπρου στην ελληνική κοινότητα της Κύπρου συμπεριλαμβάνονται. εκτός από τους Ελληνοκύπριους που αποτελούν πλειοψηφία και οι θρησκευτικές ομάδες των Αρμενίων, των Μαρωνιτών και των Λατίνων. Στην τουρκική μειονότητα της Κύπρου συμπεριλαμβάνονται, εκτός των Τούρκων, και οι τουρκόφωνοι Τσιγγάνοι, γνωστοί ως Κουρμπέτ ή Κουρούπεττοι. Αντίθετα, οι ελληνόφωνοι Τσιγγάνοι ονομάζονται Μάντηδες.

Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2019 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ήταν 83,1 χρόνια (81,1 χρόνια οι άνδρες και 85,1 οι γυναίκες).[81]

Πανόραμα της παραλιακής Λεμεσού κατά τη νύχτα

Θρησκεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου

Η Κυπριακή Δημοκρατία δεν έχει επίσημη θρησκεία σύμφωνα με το άρθρο 18 του Συντάγματος και κάθε πολίτης της δικαιούται ελεύθερα να επιλέγει τη θρησκεία της αρεσκείας του.

Μετόχι του Κύκκου στη Λευκωσία.

Οι περισσότεροι των κατοίκων στις ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές είναι Ορθόδοξοι. Σύμφωνα με τα στατιστικά της απογραφής του 2011, Χριστιανοί Ορθόδοξοι είναι το 89,1% των κατοίκων και ακολουθούν οι Ρωμαιοκαθολικοί με ποσοστό 2,9%, οι Προτεστάντες με 2,0%, οι Μουσουλμάνοι με 1,8%, οι Βουδιστές με ποσοστό 1,0%, οι Μαρωνίτες με 0,5%, οι Αρμένιοι με 0,3% και οι Ινδουιστές με 0,2%. Ποσοστό 0,5% δήλωσαν Έλληνες Εθνικοί ή Δωδεκαθειστές και 0,1% δήλωσαν διάφορα άλλα θρησκεύματα, ενώ ποσοστό 0,6% του πληθυσμού δήλωσαν άθεοι ή χωρίς θρήσκευμα.[82]

Οι περισσότεροι Τουρκοκύπριοι είναι μουσουλμάνοι.

Στην Κύπρο υπάρχουν επίσης και άλλες μικρότερες κοινότητες όπως: η Εβραϊκή, η Διαμαρτυρόμενη, η Καθολική, η Μαρωνίτικη και μια Αρμενική που ανήκουν σε άλλα αντίστοιχα δόγματα. Επίσης, υπάρχουν 2.704 Μάρτυρες του Ιεχωβά[83] και 428 Μορμόνοι της Εκκλησίας του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών[84]. Επίσης υπάρχουν και Έλληνες Εθνικοί που πιστεύουν στην Έλληνικη Εθνική Θρησκεία

Εκπαίδευση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ιστορικό Δημοτικό Σχολείο Φανερωμένης.
Αίθουσα αθλοπαιδιών του Πανεπιστημίου Κύπρου
Κύρια λήμματα: Εκπαίδευση στην Κύπρο και Δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην Κύπρο

Η Κύπρος έχει ένα πολύ καλό σύστημα εκπαίδευσης, τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Στην Κύπρο η εκπαίδευση είναι υποχρεωτική μέχρι το 16ο έτος ηλικίας. Η στοιχειώδης και μέση εκπαίδευση παρέχονται δωρεάν. Όσον αφορά τη δημόσια εκπαίδευση, η στοιχειώδης εκπαίδευση αποπερατώνεται κυρίως στο Δημοτικό Σχολείο, η μέση στο Γυμνάσιο και Λύκειο, ενώ υπάρχουν και σχολές που ανήκουν στην ανώτερη (όπως το ΑΞΙΚ, το Δασικό Κολέγιο κ.λπ. -υπήρχε και το ΑΤΙ, αλλά τερμάτισε τη λειτουργία του το 2011) και ανώτατη εκπαίδευση (όπως από το Πανεπιστήμιο Κύπρου, το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου και το Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου). Υπάρχει επίσης και μια πληθώρα ιδιωτικών σχολών που καλύπτουν όλο το φάσμα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ενώ λειτουργούν και αναγνωρισμένα ιδιωτικά πανεπιστήμια.
Γενικά η Κύπρος κατατάσσεται πολύ υψηλά σε αποφοίτους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Το 2003 το 64% των αποφοίτων μέσης εκπαίδευσης συνέχισε ανώτερες σπουδές.

Ένας μεγάλος αριθμός Κυπρίων φοιτητών, περισσότερο του 50% πάει στο εξωτερικό για σπουδές, λόγω κυρίως του μικρού αριθμού θέσεων, των περιορισμένων επιλογών και σε μερικές περιπτώσεις για σκοπούς καλύτερης ποιότητας εκπαίδευσης. Οι δημοφιλέστεροι προορισμοί είναι η Ελλάδα, (64,7%), το Ηνωμένο Βασίλειο (17%), οι ΗΠΑ (8,5%), και διάφορες άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Ισπανία και η Βουλγαρία.

Το ακαδημαϊκό επίπεδο των Κυπρίων μαθητών έχει ενισχυθεί σε διάφορους τομείς λόγω κυρίως της δράσης διαφόρων επιστημόνων. Η κυριότερη δραστηριότητα είναι οι Μαθηματικοί Διαγωνισμοί που διοργανώνονται από την Κυπριακή Μαθηματική Εταιρεία. Αυτοί έχουν συντείνει στο να καλυτερεύσει το επίπεδο των Κυπρίων μαθητών στα Μαθηματικά.

Οικονομία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Οικονομία της Κύπρου
Κεντρική Τράπεζα της Κυπριακής Δημοκρατίας

Το κατά κεφαλήν εισόδημά της Κύπρου είναι €1000. Υιοθέτησε ως νόμισμά της το ευρώ την 1η Ιανουαρίου 2008. Στην Κύπρο υπάρχουν περίπου 250 λατομεία από τα οποία εξορύσσεται γύψος, φαιόχωμα, αμμοχάλικο, χαβάρα, άργιλος, ασβεστολιθικά πετρώματα, χαλκοπυρίτης, σιδηροπυρίτης, χρωμίτης, αμίαντος, μπεντονίτης και χαλκός. Η Κύπρος έχει μεγάλες δυνατότητες για την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Στη γεωργία η Μεσαορία παράγει σιτηρά, η Κυθρέα ελιές, η Μόρφου εσπεριδοειδή, η Καρπασία καπνό, τα Κοκκινοχώρια πατάτες, εσπεριδοειδή και λαχανικά. Τα Κοκκινοχώρια πήραν το όνομα τους από το έδαφος τους, που είναι κόκκινο. Η οδήγηση γίνεται στα αριστερά. Το οδικό δίκτυο είναι αρκετά πυκνό και υπάρχουν, σχεδόν σε όλες τις μεγάλες πόλεις, αεροδρόμια. Υπολογίζεται ότι η Κύπρος προσελκύει πάνω από 2,4 εκατομμύρια τουρίστες κάθε χρόνο. Ιστορικά η Κυπριακή Οικονομία χαρακτηρίζεται από σημαντικό βαθμό ανάπτυξης, τα τελευταία 50 χρόνια υψηλότερο από όλες τις χώρες της περιοχής (εκτός από το Ισραήλ) και γενικά της ανατολικής Μεσογείου. Η τουρκική εισβολή στην Κύπρο, ενώ ήταν ένα μεγάλο πλήγμα, δεν κατάφερε να ανακόψει την ανοδική πορεία του νησιού που στηρίζεται κυρίως στις υπηρεσίες (τουρισμό, ναυτιλία, χρηματοοικονομικά).

Κοιτάσματα φυσικού αερίου και πετρελαίου στα χωρικά ύδατα της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Ορυκτός πλούτος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πριν από λίγο καιρό, ανακαλύφθηκαν στη νότια ακτή της Κυπριακής Δημοκρατίας κοιτάσματα φυσικού αερίου και πετρελαίου. Πετρολόγοι υπολογίζουν ότι τα κοιτάσματα πετρελαίου περιέχουν 8-10 δισεκατομμύρια βαρέλια. Προς το παρόν τα κοιτάσματα αυτά διερευνούνται από μία αιγυπτολιβανέζικη κοινοπραξία.[85] Με τον Λίβανο, το Ισραήλ και την Αίγυπτο (τούς κατοίκους της πληγείσας περιοχής) κλείσθηκαν συμφωνίες για μία Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Μετά από μια προκήρυξη η αμερικανική εταιρεία Noble Energy άρχισε με την αξιοποίηση των κοιτασμάτων.

Η μοναδική μεταλλευτική δραστηριότητα σε παραγωγική λειτουργία στη Κύπρο είναι το μεταλλείο χαλκού της Σκουριώτισσας, που άρχισε ξανά τη λειτουργία του στα μέσα του 1996 με την παραγωγή καθόδων μεταλλικού χαλκού (καθαρότητας 99,999%), εφαρμόζοντας τη μέθοδο της βιοεκχύλισης σωρών με ελαφρά όξινο διάλυμα - εξαγωγής με οργανικό διαλύτη - ηλεκτρανάκτησης. Μάλιστα το 2012 γιόρτασαν παραγωγή 50.000 τόνων χαλκού σε 4.000 χρόνια λειτουργίας[86][87][88].

Άμυνα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Στρατός της Κύπρου
Στρατιώτης της Εθνικής Φρουράς.
Ελικόπτερο της Εθνικής Φρουράς τύπου AW139 σε άσκηση των ΟΥΚ το 2016.

Τον Φεβρουάριο του 2016 ανακοινώθηκε μείωση της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας στην Εθνική Φρουρά σε 14 μήνες αντί 24 μηνών που ίσχυε μέχρι το 2016. Στην Εθνική Φρουρά υπηρετούν υποχρεωτικά όλοι οι Κύπριοι άρρενες.[89]

Το Ηνωμένο Βασίλειο κατέχει εδάφη στην Κύπρο υπό μορφή στρατιωτικών βάσεων. Με τη συμφωνία εγκαθίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας, το Ηνωμένο Βασίλειο κατέχει στην Κύπρο τις ακόλουθες κυρίαρχες στρατιωτικές βάσεις: (1) τη βάση Δεκέλειας, (2) τη βάση Ακρωτηρίου και (γ) τη βάση Άγιος Νικόλαος Αμμοχώστου. Έχει επίσης διευκολύνσεις στο Τρόοδος (ραντάρ), στο αεροδρόμιο Λάρνακας και στον Ακάμα. Στις κυρίαρχες βρετανικές βάσεις ισχύουν οι νόμοι της Μεγάλης Βρετανίας και όχι οι νόμοι της Κυπριακής Δημοκρατίας. Για παράδειγμα, αν ένας διαπράξει ληστεία ή άλλο ποινικό αδίκημα σε κυρίαρχη βρετανική βάση, θα δικαστεί από βρετανικό δικαστήριο των βάσεων και όχι από δικαστήριο της Δημοκρατίας. Σύμφωνα με τις Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου, η Μ. Βρετανία θα καταβάλλει ετήσιο ενοίκιο για τις βάσεις, αλλά από την τούρκικη εισβολή και μέχρι σήμερα ουδένα ενοίκιο έχει καταβάλει χρωστώντας έτσι εκατομμύρια Ευρώ στη Δημοκρατία της Κύπρου. Οι βάσεις χρησιμοποιούνται για τη Βρετανική στρατιωτική παρουσία στην ανατολική Μεσόγειο, αλλά και για κατασκοπευτικούς σκοπούς, ως τμήμα του παγκόσμιου συστήματος παρακολούθησης Echelon. [90]

Πολιτισμός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Δείτε επίσης: Κυπριακή Βιβλιοθήκη
Κεντήματα προς πώληση στο χωριό Όμοδος της Επαρχίας Λεμεσού.
Νέο θέατρο του ΘΟΚ στη Λευκωσία.
Κυπριακοί μεζέδες
Χαλλούμι

Η Πολιτιστική κληρονομιά της Κύπρου περιλαμβάνει νεολιθικούς οικισμούς, αρχαία ελληνικά, ελληνιστικά και ρωμαϊκά μνημεία, πολλές βυζαντινές και λατινικές εκκλησίες και μοναστήρια, φράγκικα και ενετικά φρούρια και κάστρα του 12ου - 16ου αιώνα καθώς και πολλά τζαμιά ενώ η κυπριακή αρχιτεκτονική των σπιτιών σε διάφορες πόλεις και χωριά είναι μοναδική.
Γενικά η πολιτιστική ζωή της Κύπρου φέρεται αρκετά ανεπτυγμένη και εκφράζεται μέσω των εικαστικών τεχνών, όπως η λογοτεχνία, η μουσική, ο λαϊκός πολιτισμός (βλ. Μουσείο Λαϊκής Τέχνης Κύπρου), η ποίηση, ο χορός, τα κονσέρτα, η όπερα, η ζωγραφική και η γλυπτική που αποτελούν μερικές από τις εκφάνσεις της.

Παράλληλα μεταξύ των διαφόρων θεσμών που έχουν καθιερωθεί όπως διαλέξεων, συμποσίων και σεμιναρίων κυρίαρχη θέση κατέχει το φεστιβάλ «Τα Κύπρια» κάποια κινηματογραφικά καθώς κοινά πολιτιστικά προγράμματα με την Ελλάδα και άλλες χώρες. Στην Κύπρο επίσης λειτουργούν αρκετά μουσεία, βιβλιοθήκες και πινακοθήκες. Ειδικότερα η κρατική πινακοθήκη φιλοξενεί σε μόνιμη βάση όλη την κρατική συλλογή της σύγχρονης κυπριακής τέχνης, ενώ πολύ τακτικά φιλοξενεί σημαντικές εκθέσεις Κυπρίων και ξένων καλλιτεχνών. Το δε Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου επιχορηγεί τη συμμετοχή Κυπρίων καλλιτεχνών σε διεθνείς καλλιτεχνικούς διαγωνισμούς.

Η Κύπρος έχει αναδείξει σπουδαίους καλλιτέχνες και συγγραφείς στην ιστορία της όπως ο Κώστας Μόντης, ο Μάνος Λοΐζος, η Άννα Βίσση, ο Δημήτρης Θ. Γκότσης κι ο Μάριος Τόκας πολλοί εκ των οποίων έχουν κάνει καριέρα και στην Ελλάδα.

Τέλος, στον αθλητισμό υπάρχουν κάποια ιστορικά σωματεία όπως ο ΑΠΟΕΛ Λευκωσίας, η Ομόνοια Λευκωσίας, η Ανόρθωση Αμμοχώστου, η ΑΕΛ Λεμεσού, ο Απόλλων Λεμεσού, η Νέα Σαλαμίνα Αμμοχώστου, ο Ολυμπιακός Λευκωσίας και η Αθλητική Ένωση Κιτίου. Το πιο δημοφιλές άθλημα στη χώρα είναι το ποδόσφαιρο.

Διεθνείς σχέσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Διεθνείς σχέσεις της Κύπρου
Οι Υπουργοί Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Λεμεσό το 2012.

Η εξωτερική πολιτική της Κύπρου είναι σήμερα εναρμονισμένη με την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσα στο ενιαίο πλαίσιο της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας. Ειδικότερα από το 1974 οι προσπάθειες της χώρας στον τομέα αυτό επικεντρώνονται στο τερματισμό της τουρκικής κατοχής και διαίρεσης της νήσου. Παρότι όμως η Κύπρος ταυτίζεται με τη Δύση, έχει αναπτύξει παράλληλα στενούς δεσμούς με το Ισραήλ, τον Αραβικό κόσμο, χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής.

Συμμετοχή σε Διεθνείς Οργανισμούς

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι μέλος των: Australia Group, CN, CE, CFSP, EBRD, EIB, ΕΕ, FAO, IAEA, IBRD, ICAO, ICC, ICCt, ITUC, IDA, IFAD, IFC, IHO,ILO, IMF, IMO, Interpol, IOC, IOM, IPU, ITU, MIGA, Κίνημα Αδεσμεύτων, NSG, OPCW, OSCE, PCA, ΟΗΕ, UNCTAD, UNESCO, UNHCR, UNIDO, UPU, WCL, WCO, WFTU, WHO, WIPO, WMO, WToO, WTO.[91][92]

Διπλωματικές σχέσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κυπριακή Πρεσβεία της Στοκχόλμης.

Στην Κύπρο υπάρχουν πολλές πρεσβείες και προξενεία εκπροσωπούμενων χωρών.

Φωτογραφικό υλικό διπλωματικών αποστολών της Κυπριακής Δημοκρατίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σημειώσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι σημειώσεις εμφανίζονται εκεί που τοποθετείται το «μαγνητάκι»:

  1. ↑ Σύμφωνα με το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, άρθρο 3, οι επίσημες γλώσσες ορίζονται τα Ελληνικά και τα Τούρκικα

.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «"Η Κύπρος"». Κυπριακή Δημοκρατία,Υπουργείο Εξωτερικών Πρεσβεία της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Αθήνα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2020. 
  2. ↑ «Το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας». Βουλή των Αντιπροσώπων. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2020. 
  3. ↑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ, ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ (2015). ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ 2011 ΤΟΜΟΣ Ι ΓΕΝΙΚΑ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ, ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ (PDF). Λευκωσία: Υπουργείο Οικονομικών. σελ. 23. ISBN 978-9963-34-434-5. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 27 Δεκεμβρίου 2021. 
  4. ↑ Επίσημη εκτίμηση
  5. ↑ Ο πληθυσμός ολόκληρου του νησιού εκτιμάται γύρω στα 1.281.506
  6. ↑ Απογραφή Πληθυσμού
  7. ↑ 7,0 7,1 «Κύπρος». ΔΝΤ. Απρίλιος 2017. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2017. 
  8. ↑ Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο <ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομα World Bank.
  9. ↑ Human Development Report 2021-22: Uncertain Times, Unsettled Lives: Shaping our Future in a Transforming World (PDF). hdr.undp.org (στα Αγγλικά). United Nations Development Programme. 8 Αυγούστου 2022. σελίδες 272–276. ISBN 978-9-211-26451-7. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 8 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2022. 
  10. ↑ Richard Sharpley (16 Μαΐου 2012). Tourism Development and the Environment: Beyond Sustainability? (στα Αγγλικά). Routledge. σελ. 296. ISBN 978-1-136-57330-9. 
  11. ↑ «World Economic Outlook Database May 2001». International Monetary Fund. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2011. 
  12. ↑ «Country and Lending Groups». World Bank. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Μαρτίου 2011. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2010. 
  13. ↑ https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/cyprus/#geography
  14. ↑ «Ανατολική Μεσόγειος». 
  15. ↑ «Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας» (PDF). Νομική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 20 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2011. 
  16. ↑ «Κύπρος: Γενικές Πληροφορίες». Κυπριακή Προεδρία Συμβουλίου ΕΕ 2012. 30 Μαρτίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2011. 
  17. ↑ «Απογραφή Πληθυσμού 2011 - Κυριότερα Αποτελέσματα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2015. 
  18. ↑ Fisher, Fred H. Cyprus: Our New Colony And What We Know About It. London: George Routledge and Sons 1878, pp. 13-14.
  19. ↑ Les îles des Princes, banlieue maritime d'Istanboul: guide touristique - Page 136 by Ernest Mamboury
  20. ↑ «F45 | Ψηφιακή Αρχαία Κυπριακή Γραμματεία». akg.cyi.ac.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2017. 
  21. ↑ Mithen, S. After the Ice: A Global Human History, 20000 BC–5000 BC. Boston: Harvard University Press 2005, p.97.
  22. ↑ Stuart Swiny, ed. (2001). The Earliest Prehistory of Cyprus: From Colonization to Exploitation
  23. ↑ http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/8118318.stm
  24. ↑ Wade, Nicholas (29 June 2007). "Study Traces Cat's Ancestry to Middle East"
  25. ↑ Walton, Marsha (9 April 2004). "Ancient burial looks like human and pet cat"
  26. ↑ Simmons, A. H. Faunal extinction in an island society: pygmy hippopotamus hunters of Cyprus. New York: Springer 1999, p.15.
  27. ↑ «Κύπρος , Ετεοκύπριοι». Hellenica.de. 3 Ιουνίου 2022. 
  28. ↑ «Αχαιοί και Κύπρος». Polignosi. 3 Ιουνίου 2022. 
  29. ↑ «Οι Αχαιοί έρχονται στην Κύπρο…». Politic. 3 Ιουνίου 2022. 
  30. ↑ A.D. Lacy. Greek Pottery in the Bronze Age
  31. ↑ Thomas, Carol G. and Conant, Craig: The Trojan War, pages 121–122. Greenwood Publishing Group, 2005.
  32. ↑ «Ποιοι είναι οι πρώτοι κάτοικοι της Κύπρου;». Cyprus Alive. 3 Ιουνίου 2022. 
  33. ↑ Thomas, Carol G. The Trojan War. Santa Barbara, CA, USA: Greenwood Publishing Group 2005. p. 64.
  34. ↑ Stass Paraskos, The Mythology of Cyprus (London: Orage Press, 2016) p.1f
  35. ↑ Getzel M Cohen (1995). The Hellenistic Settlements in Europe, the Islands and Asia Minor
  36. ↑ Charles Anthony Stewart (2008). Domes of Heaven: The Domed Basilicas of Cyprus
  37. ↑ Michael Spilling; Jo-ann Spilling (2010). Cyprus
  38. ↑ 38,0 38,1 38,2 38,3 38,4 38,5 38,6 38,7 38,8 http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field%28DOCID+cy0013%29
  39. ↑ Riddle, J.M. A History of the Middle Ages. Lanham, MD, USA: Rowman & Littlefield 2008. p. 326.
  40. ↑ See James G. Schryver, 'Colonialism or Conviviencia in Frankish Cyprus?' in I.W. Zartman (ed.), Understanding Life in the Borderlands: Boundaries in Depth and in Motio (Athens, GA: University of Georgia Press, 2010) pp. 133–159; see also Evangelia Skoufari 'Cyprus during the 16th century: a Frankish kingdom, a Venetian colony, a multicultural society,' in Joves pensant la Mediterrània – Mar de diàleg, no. 5 dir. Enric Olivé Serret, Tarragona, Publicacions de la Universitat Rovira y Virgili, Tarragona 2008, pp. 283–295.
  41. ↑ Benjamin Arbel, David Jacoby, Intercultural Contacts in the Medieval Mediterranean, (London: Taylor and Francis, 1996) p.45
  42. ↑ 42,0 42,1 42,2 http://countrystudies.us/cyprus/7.htm
  43. ↑ Παπαδόπουλος Στέφανος, Απελευθερωτικοί Αγώνες των Ελλήνων επί Τουρκοκρατίας, Τεύχος Α', (1453-1669), Θεσσαλονίκη 1982. σελ. 62-66.
  44. ↑ Mallinson, William (30 June 2005). Cyprus: A Modern History. I. B. Tauris. p. 1.
  45. ↑ Orhonlu, Cengiz (2010), "The Ottoman Turks Settle in Cyprus", in Inalcık, Halil, The First International Congress of Cypriot Studies: Presentations of the Turkish Delegation, Institute for the Study of Turkish Culture, p. 99
  46. ↑ Jennings, Ronald (1993), Christians and Muslims in Ottoman Cyprus and the Mediterranean World, 1571–1640, New York University Press, p. 232
  47. ↑ Mallinson, William. "Cyprus a Historical Overview (Chipre Una Visión Historica)"
  48. ↑ Hatay, Mete (2007), Is the Turkish Cypriot population shrinking? (PDF), International Peace Research Institute, p. 19
  49. ↑ Osmanli Nufusu 1830–1914 by Kemal Karpat, ISBN 975-333-169-X and Die Völker des Osmanischen by Ritter zur Helle von Samo.
  50. ↑ Ronald Jennings (1 August 1992). Christians and Muslims in Ottoman Cyprus and the Mediterranean World, 1571–1640
  51. ↑ Captain A. R. Savile (1878). Cyprus
  52. ↑ Chrysostomos Pericleous (2009). Cyprus Referendum: A Divided Island and the Challenge of the Annan Plan
  53. ↑ Mirbagheri, Farid (2010). Historical dictionary of Cyprus
  54. ↑ William Mallinson; Bill Mallinson (2005). Cyprus: a modern history. I.B.Tauris. p. 10.
  55. ↑ Baten, Jörg (2016). A History of the Global Economy. From 1500 to the Present. Cambridge University Press. p. 51.
  56. ↑ 56,0 56,1 «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2018. 
  57. ↑ Οι Μικρασιάτες της Κύπρου, 1ο Γυμνάσιο Καισαριανής
  58. ↑ Εγκαινιάστηκε στο Δήμο Λεμεσού μνημείο αφιερωμένο στους Μικρασιάτες πρόσφυγες, 04/07/2022, reporter.com.cy
  59. ↑ Η Κύπρος καταφύγιο για τους μικρασιάτες πρόσφυγες, polignosi.com
  60. ↑ Από τη Μικρασία στην Κύπρο, 08/12/2013, Πέτρος Παπαπολυβίου
  61. ↑ Xypolia, Ilia (2011). "'Cypriot Muslims among Ottomans, Turks and British"
  62. ↑ Ertl, Alan W. (2008). Toward an Understanding of Europe: A Political Economic Précis of Continental Integration
  63. ↑ Ker-Lindsay, James (2011). The Cyprus Problem: What Everyone Needs to Know
  64. ↑ Lange, Matthew (2011). Educations in Ethnic Violence: Identity, Educational Bubbles, and Resource Mobilization
  65. ↑ 65,0 65,1 Diez, Thomas (2002). The European Union and the Cyprus Conflict: Modern Conflict, Postmodern Union
  66. ↑ Huth, Paul (2009). Standing Your Ground: Territorial Disputes and International Conflict
  67. ↑ Papadakis, Yiannis; Peristianis, Nicos; Welz, Gisela (18 July 2006). Divided Cyprus: Modernity, History, and an Island in Conflict
  68. ↑ Isachenko, Daria (2012). The Making of Informal States: Statebuilding in Northern Cyprus and Transdniestria
  69. ↑ Pericleous, Chrysostomos (2009). Cyprus Referendum: A Divided Island and the Challenge of the Annan Plan
  70. ↑ Mirbagheri, Farid (2009). Historical Dictionary of Cyprus. Scarecrow Press. p. xiv.
  71. ↑ Behlul (Behlul) Ozkan (Ozkan) (26 June 2012). From the Abode of Islam to the Turkish Vatan: The Making of a National Homeland in Turkey
  72. ↑ 72,0 72,1 G. Bellingeri; T. Kappler (2005). Cipro oggi. Casa editrice il Ponte. pp. 27–29.
  73. ↑ Dale C. Tatum (1 January 2002). Who Influenced Whom?: Lessons from the Cold War
  74. ↑ Kourvetaris, George A. (1999). Studies on modern Greek society and politics
  75. ↑ Hoffmeister, Frank (2006). Legal aspects of the Cyprus problem: Annan Plan and EU accession
  76. ↑ Caesar V. Mavratsas. "Politics, Social Memory, and Identity in Greek Cyprus since 1974"
  77. ↑ Η Ελισάβετ στην Κύπρο, Ιστορικό Λεύκωμα 1961, σελ. 84-85, Καθημερινή (1997)
  78. ↑ 78,0 78,1 «CIA World Factbook». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2008. 
  79. ↑ Ματωμένα Χριστούγεννα στην Κύπρο, Ιστορικό Λεύκωμα 1963, σελ. 80-83, Καθημερινή (1997)
  80. ↑ «Βουλευτικές Εκλογές 2016 - Επίσημα Αποτελέσματα». Υπουργείο Εσωτερικών - Έφορος Εκλογών. 22 Μαΐου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2016. 
  81. ↑ Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Προσδόκιμο ζωής και υγιές προσδόκιμο ζωής, Δεδομένα ανά χώρα
  82. ↑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ, ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ (2015). ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ 2011 ΤΟΜΟΣ Ι ΓΕΝΙΚΑ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ, ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ (PDF). Λευκωσία: Υπουργείο Οικονομικών. σελ. 23. ISBN 978-9963-34-434-5. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 27 Δεκεμβρίου 2021. 
  83. ↑ «Service Report 2020». JW.org. 2020. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2020. 
  84. ↑ "Facts and Statistics", mormonnewsroom.org
  85. ↑ «Bericht bei RIA Novosti». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Νοεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2012. 
  86. ↑ «Υδρομεταλλουργία και βιοεκχύλιση μεταλλευμάτων χαλκού: Σκουριώτισσα Κύπρου». 
  87. ↑ «Σκουριώτισσα Κύπρου: από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, το μεταλλείο ξεφορτώνει το χαλκό του!». 
  88. ↑ «Μεταλλείο και μεταλλουργία στη Σκουριώτισσα Κύπρου». 
  89. ↑ εφημερίδα Καθημερινή Αρχειοθετήθηκε 2011-07-22 στο Wayback Machine., 18 Δεκεμβρίου 2008.
  90. ↑ Σαββίδη Αντρέα, "Γενικές Γνώσεις", Τόμος 1, Κεφ. 23, σελ. 21
  91. ↑ «CIA - The World Factbook - Cyprus». Cia.gov. 18 Δεκεμβρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2009. 
  92. ↑ «European Commission - Enlargement: Archives Country Profiles». Ec.europa.eu. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Φεβρουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2009. 

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Ένα αρκετά μεγάλο μέρος των παραπάνω πληροφοριών έχει μεταφραστεί από το World Factbook της CIA του 2000 και 2003
  • Σαββίδη Αντρέα, "Γενικές Γνώσεις", Τόμος ΙΙ, Κεφ. 3, "Γεωγραφία της Κύπρου", Αναθεωρημένη Έκδοση 12.12.2008
  • Το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα Βικινέα έχουν ειδήσεις που σχετίζονται με το θέμα:

Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κύπρος&oldid=10846076"