Κλοντ Λεβί-Στρος
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Ο Κλοντ Λεβί-Στρος ή Κλωντ Λεβί-Στρως (γαλλικά: Claude Lévi-Strauss, 28 Νοεμβρίου 1908 – 30 Οκτωβρίου 2009) ήταν Γάλλος ανθρωπολόγος και ένας από τους μεγαλύτερους διανοητές του 20ού αιώνα, πρωτοπόρος του δομισμού (στρουκτουραλισμού) ως μεθόδου κατανόησης της ανθρώπινης κοινωνίας και του πολιτισμού.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γεννήθηκε στις Βρυξέλλες και σπούδασε Νομική και Φιλοσοφία στη Σορβόνη του Παρισιού. Μετά από λίγα χρόνια διδασκαλίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση το 1935 έγινε μέλος μιας γαλλικής πολιτιστικής αποστολής στη Βραζιλία, χάρη στην οποία δίδαξε ως επισκέπτης καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο. Ο Λεβί-Στρος έζησε στη Βραζιλία από το 1935 έως το 1939. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου διεξήγαγε και την πρώτη του εθνογραφική έρευνα με αποστολές στο Μάτο Γκρόσο και στα δάση του Αμαζονίου. Μελέτησε καταρχάς τους Γκουαϊκούρου και τους Μπορόρο αυτόχθονες, ζώντας ανάμεσά τους για κάποιο χρονικό διάστημα. Μετά από αρκετά χρόνια επέστρεψε στην περιοχή σε μια μακρόχρονη αποστολή, προκειμένου να μελετήσει τις κοινωνίες των Ναμπικουαρά και των Τούπι Καγουαχίμπ.
Επέστρεψε στη Γαλλία το 1939 για να λάβει μέρος στον πόλεμο, αλλά μετά τη γαλλική παράδοση στους Γερμανούς, και όντας Εβραίος, ο Λεβί-Στρος έφυγε από τη Γαλλία για τη Νότια Αμερική με περιπετειώδη τρόπο, με τελικό προορισμό τη Νέα Υόρκη. Εκεί, όπως και άλλοι εμιγκρέδες διανοητές, δίδαξε στη Νέα Σχολή για την Κοινωνική Έρευνα. Μαζί με τους Ζακ Μαριταίν, Ανρί Φοκιγιόν και Ρομάν Γιάκομπσον, υπήρξε ιδρυτικό μέλος της École Libre des Hautes Études, ένα είδος πανεπιστημίου στην εξορία για τους Γάλλους ακαδημαϊκούς.
Τα χρόνια του πολέμου στη Νέα Υόρκη ήταν σημαντικά για τον Λεβί-Στρος με αρκετούς τρόπους. Η σχέση του με τον Ρώσο Γιάκομπσον βοήθησε στη διαμόρφωση του θεωρητικού περιβλήματος του δομισμού. Επιπλέον, μελέτησε τις απόψεις του Αμερικανού ανθρωπολόγου Φραντς Μποάς, που δίδασκε στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια. Τούτο έδωσε στο πρώιμο έργο του μια διακριτή αμερικανική χροιά, που ουσιαστικά διευκόλυνε και την αποδοχή του από το αμερικανικό ακαδημαϊκό περιβάλλον. Μετά από μια σύντομη διπλωματική καριέρα ως πολιτιστικός ακόλουθος της γαλλικής πρεσβείας στην Ουάσινγκτον, ο Λεβί-Στρος επέστρεψε στο Παρίσι το 1948. Τότε έλαβε και το διδακτορικό του από τη Σορβόνη, υποβάλλοντας κατά παράδοση μια μείζονα και μια ελάσσονα διατριβή. Η πρώτη είχε θέμα την Οικογένεια και κοινωνική ζωή των Ινδιάνων Ναμπικουαρά και η δεύτερη τις Στοιχειώδεις δομές της Συγγένειας.
Το Στοιχειώδεις δομές της Συγγένειας εκδόθηκε τον επόμενο χρόνο και θεωρήθηκε σύντομα ένα από τα σημαντικότερα έργα πάνω στη συγγένεια από την ανθρωπολογική της άποψη. Το έργο έτυχε ευνοϊκής κριτικής και από τη Σιμόν ντε Μποβουάρ, που το είδε ως σημαντική αναφορά για τη θέση των γυναικών στους μη δυτικούς πολιτισμούς. Αντλώντας την έμπνευση από τον τίτλο του έργου του Εμίλ Ντιρκάιμ Στοιχειώδεις μορφές της θρησκευτικής ζωής, οι Στοιχειώδεις δομές επανεξέταζαν τους τρόπους οργάνωσης της οικογένειας, διερευνώντας τις βασικές δομές των σχέσεων, παρά των περιεχομένων τους. Ενώ Βρετανοί ανθρωπολόγοι όπως ο Άλφρεντ Ρέτζιναλντ Ράντκλιφ-Μπράουν θεωρούσαν ότι η συγγένεια βασίζεται στην καταγωγή από κάποιον κοινό πρόγονο, ο Λεβί-Στρος υποστήριξε ότι η συγγένεια βασιζόταν στη σχέση (συμμαχία) που διαμορφωνόταν ανάμεσα σε δύο οικογένειες, όταν γυναίκες από τη μία οικογένεια παντρεύονταν άνδρες από την άλλη.
Επιστρέφοντας στη Γαλλία ενεπλάκη στη διεύθυνση της CNRS και του Ανθρωπολογικού Μουσείου, πριν αναλάβει τελικά την έδρα της Θρησκειολογίας στην École Pratique des Hautes Études, την οποία κατείχε προηγουμένως ο Μαρσέλ Μος, την οποία μετονόμασε «Συγκριτική Θρησκειολογία των μη Εγγράμματων Λαών» (με την έννοια της προφορικής και όχι γραπτής παράδοσης). Αν και γνωστός στους ακαδημαϊκούς κύκλους, το 1955 έγινε γνωστός στο ευρύτερο αναγνωστικό κοινό εκδίδοντας το Θλιβεροί Τροπικοί, μια ταξιδιωτική μυθιστορία της εμπειρίας του ως εξόριστου, σε ύφος πρόζας, με φιλοσοφικούς στοχασμούς και εθνογραφικές αναλύσεις για τους λαούς του Αμαζονίου.
Ο Λεβί-Στρος ανέλαβε την έδρα της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Γαλλικό Κολλέγιο το 1959. Την ίδια εποχή εξέδωσε το Δομική Ανθρωπολογία, μια συλλογή των δοκιμίων του με παραδείγματα και προγραμματικές αναφορές στον δομισμό. Ταυτόχρονα, εφαρμόζοντας το πρόγραμμά του, ξεκίνησε μια προσπάθεια ίδρυσης οργανισμών για τη θεμελίωση και εξάπλωση της ανθρωπολογίας ως γνωστικού αντικειμένου στη Γαλλία. Ανάμεσά τους διακρίνονται το Εργαστήριο Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και η περιοδική έκδοση Άνθρωπος, στην οποία δημοσίευε τα αποτελέσματα των ερευνών του.
Το 1962 ο Λεβί-Στρος εξέδωσε αυτό που για τους περισσότερους θεωρείται το σημαντικότερο έργο του, το Άγρια Σκέψη. Το βιβλίο αφορά στην πρωτόγονη σκέψη, σε μορφές σκέψης που όλοι χρησιμοποιούμε. Στο πρώτο μισό του έργου ο συγγραφέας εκθέτει τη θεωρία του για τον πολιτισμό και τον νου, ενώ στο δεύτερο ασχολείται με τη θεωρία της ιστορίας και της κοινωνικής αλλαγής. Οι απόψεις που εκθέτει εδώ τον οδήγησαν σε μια έντονη αντιπαράθεση με τον Ζαν-Πολ Σαρτρ για τη φύση της ανθρώπινης ελευθερίας.
Ολοκληρώνοντας το έργο του Mythologiques το 1971, ο Λεβί-Στρος εκλέχθηκε μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας το 1973, ύψιστη τιμή της Γαλλίας για έναν διανοούμενο. Είναι επίσης μέλος άλλων σημαντικών Ακαδημιών ανά τον κόσμο, (ανάμεσά τους η Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και Γραμμάτων. Έλαβε ακόμη το Βραβείο Έρασμος το 1973. Το 2003 έλαβε το Βραβείο Μάιστερ Έκχαρτ για τη Φιλοσοφία. Επίσης, έχει ανακηρυχθεί επίτιμος διδάκτωρ στην Οξφόρδη, στο Χάρβαρντ και στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια. Επίσης, του απενεμήθη ο Μεγαλόσταυρος της Λεγεώνας της Τιμής. Αν και αποσύρθηκε, περιστασιακά συνέχισε να εκδίδει στοχασμούς για την τέχνη, τη μουσική και την ποίηση, απομνημονεύματα των πρώιμων περιόδων της ζωής του και να δίνει συνεντεύξεις.
Εργογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Les Structures élémentaires de la parenté (1949, The Elementary Structures of Kinship, ed. *Rodney Needham, trans. J. H. Bell, J. R. von Sturmer, and Rodney Needham, 1969)
- Race et histoire (1952, UNESCO; Race and History)
- Tristes tropiques (1955, Θλιβεροί Τροπικοί, Χατζηνικολής, 1979)
- Anthropologie structurale (1958, Structural Anthropology, trans. Claire Jacobson and Brooke Grundfest Schoepf, 1963)
- Le Totemisme aujourdhui (1962, Totemism, trans. Rodney Needham, 1963)
- La Pensée sauvage (1962, Άγρια σκέψη, Παπαζήσης, 1977)
- Mythologiques I-IV (trans. John Weightman and Doreen Weightman)
- Le Cru et le cuit, 1964, Το ωμό και το μαγειρεμένο, Αρσενίδης, 2001)
- Du miel aux cendres, 1966, From Honey to Ashes, 1973
- L'Origine des manières de table, 1968, The Origin of Table Manners, 1978
- L'Homme nu, 1971, The Naked Man, 1981)
- Anthropologie structurale deux (1973, Structural Anthropology, Vol. II, trans. M. Layton, 1976)
- La Voie des masques (1972, Ο δρόμος της μάσκας, Χατζηνικολής, 1981)
- Paroles donnés (1984, Ανθρωπολογία και μύθος, 2 τόμοι, Καρδαμίτσας, 1990 και 1991)
- Le Regard éloigne (1983, The View from Afar, trans. Joachim Neugroschel and Phoebe Hoss, 1985)
- La Potière jalouse (1985, The Jealous Potter, trans. Bénédicte Chorier, 1988)
- Histoire de lynx (1991 Ο μύθος του Λύγκα, Γκοβόστης, 1994)
- Regarder, écouter, lire (1993, Κοιτάζω, ακούω, διαβάζω, Γκοβόστης, 1996)
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 11912808h. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ 3,0 3,1 Itaú Cultural: (Πορτογαλικά) Enciclopédia Itaú Cultural. Itaú Cultural. Σάο Πάολο. pessoa5284/claude-levi-strauss. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017. ISBN-13 978-85-7979-060-7.
- ↑ www
.linternaute .fr /biographie /litterature /1775390-claude-levi-strauss-biographie-courte-dates-citations /. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2021. - ↑ Edward Rothstein: «Claude Lévi-Strauss, 100, Dies; Altered Western Views of the ‘Primitive’». (Αγγλικά) 4 Νοεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2021.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ Fichier des personnes décédées mirror. y7wj08-KyZQO.
- ↑ CONOR.SI. 7044963.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 The Fine Art Archive. 14564. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2021.
- ↑ 10,0 10,1 list of professors at Collège de France. www
.college-de-france .fr /media /chaires-et-professeurs /UPL3451746530003663772 _LISTE _DES _PROFESSEURS .pdf. - ↑ 11,0 11,1 www
.cnrs .fr /fr /personne /claude-levi-strauss. - ↑ Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2019.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2019.
- ↑ (Ολλανδικά) RKDartists. 392515. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 15,5 (πολλαπλές γλώσσες) Geni.com.
- ↑ www
.siv .archives-nationales .culture .gouv .fr /siv /rechercheconsultation /consultation /ir /pdfIR .action?irId=FRAN _IR _026438. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2019. - ↑ wikif
.hypotheses .org /901. - ↑ web
.gencat .cat /ca /generalitat /premis /pic /. - ↑ «Samhällsvetenskapliga fakultetens hedersdoktorer». Πανεπιστήμιο της Ουψάλα.
- ↑ «Liste complète des récipiendaires de 1864 à aujourd'hui». Complete list of recipients from 1864 to today. Πανεπιστήμιο Λαβάλ.
- ↑ www
.therai .org .uk /awards /honours-prior-recipients /huxley-memorial-medal-and-lecture-prior-recipients. - ↑ socgeo
.com /les-grands-prix-de-la-societe /.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Καφετζόπουλος Βαγγέλης: «Τα οντολογικά και επιστημολογικά θεμέλια της δομικής ανθρωπολογίας του Cl. Levi-Strauss». Εποπτεία, 47-48 (1980), σσ. 501-520.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Διάλεξη: Η γέννηση των ιστορικών κοινωνιών (Hitchcock Lectures), 3 και 4 Οκτωβρίου 1984, UC Berkeley (online audio file)
- Σύνοψη, στο The Johns Hopkins Guide to Literary Theory Αρχειοθετήθηκε 2005-12-05 στο Wayback Machine.
- Claude Lévi-Strauss'
- Γλωσσολογία και ανταλλαγές αγαθών - Elmer G. Wiens. Εξετάζει τις δομικές διαφορές ανάμεσα στις νομισματικές ανταλλαγές και τις ανταλλαγές προϊόντων και στις γραπτές και προφορικές γλωσσικές ανταλλαγές.
