Ηρόδοτος
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
| Ηρόδοτος | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Ἡρόδοτος Ἁλικαρνᾱσσεύς (Αρχαία Ελληνικά) |
| Γέννηση | 484 π.Χ. (περίπου) Αλικαρνασσός ή Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού[1] |
| Θάνατος | 425 π.Χ. (περίπου) Θούριοι |
| Κατοικία | Αλικαρνασσός Σάμος Θούριοι |
| Χώρα πολιτογράφησης | Αλικαρνασσός |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | αρχαία ελληνικά[2] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ιστορικός[3] πολιτικός συγγραφέας[4][5] γεωγράφος |
| Αξιοσημείωτο έργο | Ηροδότου Ιστορίαι |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Ηρόδοτος (αρχαία ελληνικά: Ἡρόδοτος, Αλικαρνασσός 484 π.Χ. - Θούριοι 425 π.Χ./410 π.Χ.)[6][7][8][9] ήταν αρχαίος Έλληνας ιστορικός, περιηγητής, και γεωγράφος του 5ου αιώνα π.Χ. Θεωρείται ο θεμελιωτής της επιστήμης της ιστορίας. Είναι γνωστός για τη συγγραφή του έργου Ιστορίαι (αρχ. ελλ. Ἱστορίαι). Πρόκειται για ένα αρχείο της ιστορίας σχετικά με τους πολέμους μεταξύ Ελλήνων και Περσών, συμπεριλαμβανομένων πλούσιων γεωγραφικών και εθνογραφικών πληροφοριών. Παρόλο που κάποιες από τις ιστορίες του ήταν ευφάνταστες και άλλες ανακριβείς, ο ίδιος αναφέρει πως κατέγραφε μόνο ό,τι του έλεγαν και ήταν συνήθως σωστός στις πληροφορίες του. Πέρα από τη σπουδαιότητα του Ηρόδοτου ως ιστορικού, λίγα είναι γνωστά για την προσωπική του ζωή. Ο Ηρόδοτος χαρακτηρίστηκε για πρώτη φορά από τον Κικέρωνα ως Πατέρας της Ιστορίας.[10] Στο έργο του φαίνεται επίσης να ασχολήθηκε με τη γεωλογία, τη βοτανική, τη χημεία και την ιατρική. Αναφέρεται ιδιαίτερα από τον Ιωάννη Στοβαίο.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Ηρόδοτος γεννήθηκε στην Αλικαρνασσό (σημερινό Μπόντρουμ, Τουρκία) εξού αποκαλούμενος "ο Αλικαρνασσεύς". Προερχόταν από εύπορη και φιλομαθή οικογένεια και ανατράφηκε σ' ένα περιβάλλον σεβασμού του Ομήρου και παλαιών θρύλων. Ο πατέρας του λεγόταν Λύξης, η μητέρα του Δρυώ ή Ροιώ, και ο αδελφός του Θεόδωρος. Ο σημαντικότερος όμως συγγενής του ήταν ο θείος του, επικός ποιητής και τερατοσκόπος (ερμηνευτής θαυμάτων),[11] Πανύασις.[12] Από το όνομα του πατέρα και του θείου του, που είναι καρικά, και της μητέρας και αδελφού του, που είναι καθαρά ελληνικά, φαίνεται ότι η καταγωγή του από πατέρα ήταν καρική και από μητέρα ελληνική.
Όταν στην πατρίδα του την Αλικαρνασσό ήταν τύραννος ο Λύγδαμις Β', γιος ή εγγονός της Αρτεμισίας, ο Ηρόδοτος σε νεαρή ηλικία τότε, ασχολούμενος με τα πολιτικά πήρε μέρος στην αποτυχημένη συνωμοσία για την ανατροπή του, με αποτέλεσμα να εξοριστεί το 468 ή το 467 π.Χ. μαζί με την οικογένειά του στη Σάμο, ενώ ο θείος του δολοφονήθηκε.[13] Επέστρεψε στην Αλικαρνασσό μετά την ανατροπή του Λύγδαμη το 455 π.Χ., αλλά μετά από λίγο υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει και αυτός την πατρίδα του. Από τότε άρχισε ως περιηγητής και εξερευνητής, πιθανόν στα χρόνια 455-443 π.Χ. να επισκέπτεται, "θεωρίας ένεκεν", προκειμένου να μελετήσει διάφορα μέρη του τότε γνωστού κόσμου, μεταξύ άλλων τη χώρα των Κόλχων μέχρι τη Σκυθία, το εσωτερικό της Μικράς Ασίας και τον Πόντο μέχρι την Κριμαία, την Κύπρο και τις περιοχές της Συρίας, τη Βαβυλωνία, την Αίγυπτο, την οποία και ονόμασε "δώρο του Νείλου",[14] την Κυρηναϊκή και βεβαίως όλη την Ελλάδα στην οποία και περιγράφει ένα παραλίμνιο οικισμό στη Μακεδονία.
Έμεινε αρκετά χρόνια στην Αθήνα, όπου συνδέθηκε φιλικά με τους μεγάλους άνδρες της εποχής εκείνης, τον Περικλή και το Σοφοκλή.[15] Μαζί με τον Πρωταγόρα ίδρυσαν περί το 443 την αποικία των Θουρίων στην κάτω Ιταλία.[16] Στην αποικία αυτή, που ιδρύθηκε κοντά στην κατεστραμμένη Σύβαρι, ο Ηρόδοτος πέρασε τα περισσότερα χρόνια της υπόλοιπης ζωής του, γι' αυτό και επονομάστηκε από μερικούς Λατίνους "Θούριος". Για τα τελευταία χρόνια της ζωής του υπάρχουν ελάχιστες πληροφορίες.
Γενικώς δεν υπάρχουν πολλά καταγεγραμμένα στοιχεία της ζωής του Ηροδότου. Οι ερευνητές έχουν αντλήσει τον μεγαλύτερο όγκο του έργου του από προσωπικές του μαρτυρίες μέσα από τα έργα του.
Γεωγραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ηρόδοτος ταξίδεψε σε πολλά μέρη, επισκέφτηκε και περιέγραψε λαούς που κατοικούσαν σε περιοχές του τότε γνωστού κόσμου. Από τα βιβλία του αντλούνται περιγραφές για τους Αιγύπτιους, τους Σκύθες κ.ά. Από τα συμφραζόμενά του στο δεύτερο βιβλίο του (Β 150), όπου συμπεραίνεται ότι πριν την Αίγυπτο πέρασε από τη Μεσοποταμία (καθώς δίνει πληροφορίες για τη λίμνη Μοίρη), φαίνεται να επισκέφθηκε την Αίγυπτο το 449 π.Χ. Τα έργα του όμως αναφέρουν και πληροφορίες για τη Σκυθία. Ο ίδιος μάλιστα διηγείται τη συνομιλία του με τον Σκύθη Τύμνη. Από τον Ελλανίκο μαθαίνεται πως ο Ηρόδοτος έζησε για κάποιο διάστημα στην αυλή του βασιλιά της Μακεδονίας, Αλέξανδρου Α΄. Οι εμπορικές σχέσεις που είχε συνάψει η Σάμος με την Κυρήνη (τη σημερινή Λιβύη), ο Ηρόδοτος ωθήθηκε να την επισκεφτεί περίπου το 460 π.Χ.. Από αυτό το ταξίδι διασώζεται ο μύθος των Βαττιάδων βασιλέων (Δ 163). Ωστόσο, το ταξίδι που βοήθησε τον συγγραφέα να αναπτύξει το πνεύμα του ήταν αυτό στην Αθήνα, όπου θα συγγράψει και θα κάνει γνωστό το μεγαλύτερο μέρος του έργου του. Υπολογίζεται ότι το έτος 440 π.Χ. θα αναχωρήσει για τη Δύση και τη Μεγάλη Ελλάδα.
Ταξίδια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα σημαντικότερα ταξίδια του Ηροδότου είναι: Οι Σάρδεις που τις επισκέφτηκε για περισσότερες από μια φορά, η Έφεσος και η Σμύρνη. Ταξίδεψε με πλοίο από τα δυτικά στα ανατολικά του Πόντου (Δ 86) για να καταλήξει στην Κολχίδα (Β, 104). Σε ένα άλλο του ταξίδι περιγράφει την ανατολική ακτή της Θράκης (Δ, 83). Ο Ηρόδοτος έφτασε με βεβαιότητα στις όχθες του Ευφράτη και από κει στη Βαβυλώνα και στα Σούσα. (Κάκτος, 1992) Επίσης έχει επισκεφτεί και περιγράψει τα νησιά του Αιγαίου: Σκιάθο, Δήλο, Πάρο, Εύβοια, Σαλαμίνα, Αίγινα και Κύθηρα. Από την κύρια Ελλάδα περιηγείται στη Στερεά και φτάνει μέχρι τα Τέμπη, καθώς και στην Πελοπόννησο δείχνοντας ιδιαίτερο ενδιαφέρον στις περιοχές των μαχών των μηδικών πολέμων. Εικάζεται ότι πέρασε από τη Ζάκυνθο στο δρόμο για τους Θουρίους, ενώ με βεβαιότητα επισκέφτηκε την Κέρκυρα, τη Δωδώνη, την Αμβρακία, τη Σικελία και τις πόλεις τις Κάτω Ιταλίας Μεταπόντιον και Κρότωνα.
Ο Ηρόδοτος δίνει πολλές πληροφορίες για τις κλιματολογικές συνθήκες και τις μορφές διοίκησης των λαών που συναντά. Γοητεύεται ιδιαίτερα από το κλίμα και τον πολιτισμό των Αιγυπτίων, τους οποίους κατατάσσει σε επίπεδο ανώτερο από των Ελλήνων. Αντίθετα, θεωρεί τον Περσικό και τον Βαβυλωνιακό πολιτισμό υποδεέστερους αλλά ενδιαφέροντες, άλλωστε θα χρησιμοποιήσει τους καταλόγους των βασιλέων της Βαβυλώνας σαν χρονολογικό σύστημα στην ιστορία του. (Κάκτος, 1992)
Ο Ηρόδοτος είναι ο πρώτος που διαχωρίζει την Ευρώπη από την Ασία, στα μάτια του όμως ο Πόντος και η Σκυθία, που σήμερα ανήκουν στην Ασία, είναι αναπόσπαστο μέρος της Ευρώπης. Μάλιστα, θεωρεί ύβρη τις εκστρατείες των Περσών κατά των κατοίκων των περιοχών αυτών. (Κάκτος, 1992)
Έργο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Ηρόδοτος δεν έδωσε τίτλο στο έργο του, στο προοίμιό του χρησιμοποιεί τον χαρακτηρισμό Ιστορίης Απόδεξις. Οι Αλεξανδρινοί φιλόλογοι το ονόμασαν "Ηροδότου Μούσαι", το χώρισαν σε εννέα βιβλία και έδωσαν σε καθένα το όνομα μιας μούσας. Θέμα και κύριος άξονας του έργου του είναι οι πόλεμοι Ελλήνων και Περσών που αρχίζουν το 494 π.Χ. με την κατάπνιξη της Ιωνικής Επανάστασης και τελειώνουν το 479 π.Χ. με την κατάληψη του περσικού φρουρίου της Σηστού, στη Θρακική χερσόνησο του Ελλήσποντου, από τους Έλληνες.
Ονομάσθηκαν προς τιμή του
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ο αστεροειδής 3092 Ηρόδοτος (3092 Herodotus), που ανακαλύφθηκε το 1960.
- Ο κρατήρας Ηρόδοτος στην ορατή από τη Γη πλευρά της Σελήνης.
- Ο αθλητικός σύλλογος «Ηρόδοτος» στη Νέα Αλικαρνασσό Κρήτης.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Φιλολογική Ομάδα Κάκτου, εκδόσεις Κάκτος, 1992.
- Άγγελος Βλάχος (Γαλαξίας, 1971)
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn19981001510. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2024.
- ↑ CONOR.SI. 18699875.
- ↑ BeWeB. 1505. Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2020.
- ↑ (Ιταλικά) Mirabile: Digital Archives for Medieval Culture. SISMEL – Edizioni del Galluzzo.
- ↑ «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
- ↑ Ηρόδοτος (484 – 410 π.Χ.) Αρχειοθετήθηκε 2017-10-07 στο Wayback Machine. Exnet
- ↑ Βίος και έργο του Ηροδότου Αρχειοθετήθηκε 2017-02-08 στο Wayback Machine. Διαδραστικά Σχολικά Βιβλία
- ↑ «Ανέμη - Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Νεοελληνικών Σπουδών - Ιστορίαι / Ηροδότου εκ της παλαιάς εις την καθ' ημάς επεξηγηθείσαι υπό Α. Γ. Σκαλίδου.». anemi.lib.uoc.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Ηρόδοτος (Αλικαρνασσός, μεταξύ 484 και 480 -; , περ. 426) - Εκδοτική Αθηνών Α.Ε.». www.greekencyclopedia.com. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2023.
- ↑ T. James Luce, The Greek Historians, 2002, σελ. 26.
- ↑ «τερατοσκόπος». Academic Dictionaries and Encyclopedias (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Ι. Η ιστορία: 1. Ηρόδοτος». ebooks.edu.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Ηρόδοτος από την Αλικαρνασσό». mousa.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Διδακτικά Βιβλία του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου». www.greek-language.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Ηρόδοτος». users.sch.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Ποιος ήταν ο Ηρόδοτος;». www.ipy.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2023.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Herodotus Histories on Perseus (Αγγλικά)