Ερρίκος Δ΄ της Καστίλης
| Ερρίκος Δ΄ | |
|---|---|
 | |
| Περίοδος | 1454 - 1474 |
| Προκάτοχος | Ιωάννης Β' |
| Διάδοχος | Ισαβέλλα |
| Γέννηση | 5 Ιανουαρίου 1425 Βαγιαδολίδ, Καστίλη-Λεόν |
| Θάνατος | 11 Δεκεμβρίου 1474 Μάνχα, Ισπανία |
| Τόπος ταφής | Αγ. Μαρία Γουαδελούπης, Μάνχα |
| Σύζυγος | Λευκή Β΄ της Ναβάρρας Ιωάννα της Πορτογαλίας |
| Οίκος | Οίκος της Τραστάμαρα |
| Πατέρας | Ιωάννης Β΄ της Καστίλης |
| Μητέρα | Μαρία της Αραγωνίας |
| Θρησκεία | Καθολικός Χριστιανός |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Ο Ερρίκος Δ΄ της Καστίλης ή Ερρίκος ο Ανίκανος (Enrique IV de Castilla, Βαγιαδολίδ, 5 Ιανουαρίου 1425 - 11 Δεκεμβρίου 1474), μέλος του Οίκου της Τραστάμαρα κλάδου του Οίκου της Ιβρέας ήταν Βασιλιάς της Καστίλης και της Λεόν (1454 - 1474). Ο Ερρίκος Δ΄ της Καστίλης ήταν γιος και διάδοχος του Ιωάννη Β΄ της Καστίλης και της Μαρίας των Τραστάμαρα, κόρης του θείου του Φερδινάνδου Α΄ της Αραγωνίας. Στην εποχή του η δύναμη των ευγενών αυξήθηκε και το έθνος του έγινε περισσότερο επικεντρωτικό, εκτόπισε τη μεγαλύτερη αδελφή του Ελεονώρα, πριγκίπισσα των Αστουριών και ορίστηκε διάδοχος του θρόνου και πρίγκιπας των Αστουριών.[1]
Άνοδος στον θρόνο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Όταν γεννήθηκε το Βασίλειο της Καστίλης βρισκόταν υπό τον έλεγχο του Αλβάρο ντι Λούνα, δούκα του Τρουχίγιο (1390 - 1453) που επέλεξε να τοποθετήσει στη συνοδεία του μικρού Ερρίκου συνομήλικους ευγενείς, ένας από αυτούς ήταν ο Ιωάννης Πατσέκο που έγινε ο πιο πιστός του σύντροφος. Οι διαμάχες και οι συνωμοσίες ανάμεσα στα μέλη της αριστοκρατίας ιδιαίτερα τον Αλβάρο ντι Λούνα και τους Ινφάντες της Αραγωνίας ήταν συνεχείς. Ο Ερρίκος Δ΄ έγινε ο πρώτος και μοναδικός πρίγκιπας της Χαέν.[2] Νίκησε τους Ινφάντες της Αραγωνίας στην "Πρώτη μάχη του Ολμέδο" (1445), από τότε η δύναμη του Αλβάρο ντι Λούνα εξασθένησε και ανέλαβαν προσωπικά την εξουσία ο Ερρίκος Δ΄ και ο Ιωάννης Πατσέκο. Ο πατέρας του Ιωάννης Β΄ πέθανε (20 Ιουλίου 1454) και ο Ερρίκος Δ΄ ανακυρήχτηκε την επόμενη μέρα νέος βασιλιάς της Καστίλης.
Η προτεραιότητα του νέου βασιλιά ήταν η συμμαχία του με την Πορτογαλία, προχώρησε σε δεύτερο γάμο με την Ιωάννα της Πορτογαλίας κόρη του βασιλιά Εδουάρδου του Φιλοσόφου από τον Οίκο των Αβίς (1455). Μετά τον γάμο τους συναντήθηκε στην Έλβα με τον αδελφό της, βασιλιά της Πορτογαλίας Αλφόνσο τον Αφρικανό (1456). Ζήτησε τη μεσολάβηση του Ιωάννη Β΄ της Αραγωνίας για να κλείσει ειρήνη με τη Γαλλία και το Βασίλειο της Αραγωνίας, γι'αυτό έδωσε συγχώρεση σε πολλούς αριστοκράτες.[1][3] Συγκάλεσε τα Κορτές με στόχο να προετοιμάσουν επίθεση στο Εμιράτο της Γρανάδας.[1] Οι εκστρατείες που ακολούθησαν περιορίστηκαν μόνο σε λεηλασίες (1455, 1458) αποφεύγοντας να δώσουν κανονικές μάχες. Δεν είχε μεγάλη δημοφιλία ούτε από τον λαό, ούτε από την αριστοκρατία, ο Ιωάννης Πατσέκο, μαρκήσιος της Βιγιένα και ο αδελφός του Πέτρο Τζιρόν είχαν σχεδόν όλη την εξουσία. Ο Ερρίκος Δ΄ αναγκάστηκε να δώσει εξουσίες και σε άλλους ευγενείς για να περιορίσει τις αντιδράσεις όπως ο Μπελτράν ντε λα Κουέβα, ο Μιγκέλ Λούκας ντε Ιράνζο και ο Γκομέζ ντε Κάσερες.[4]
Σύγκρουση με την Αραγωνία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Αλφόνσος Ε΄ της Αραγωνίας πέθανε (1458) και τον διαδέχθηκε ο μικρότερος αδελφός του Ιωάννης Β΄ της Αραγωνίας, αμέσως έδειξε ενδιαφέρον για το βασίλειο της Καστίλης και υποστήριξε την αριστοκρατία απέναντι στις φιλοδοξίες του Ιωάννη Πατσέκο. Με την υποστήριξη του Ερρίκου Δ΄ ο Πατσέκο έκανε κατάσχεση στην περιουσία του Αλβάρο ντι Λούνα αλλά η χήρα του συμμάχησε με την Οικογένεια Μεντόσα και η αριστοκρατία διχάστηκε. Οι διαδικασίες είχαν σαν αποτέλεσμα να δημιουργηθεί τον Μάρτιο του 1460 η "Λίγκα του Βορρά".[5][6][7] Η αντιπολίτευση δημιούργησε μια ισχυρή ομάδα ευγενών που κέρδισε την υποστήριξη του μικρού Αλφόνσου των Αστουριών, ετεροθαλούς αδελφού του Ερρίκου Δ΄ και πρίγκιπα των Αστουριών.[8] Ο Ερρίκος Δ΄ σαν απάντηση στον βασιλιά της Αραγωνίας ετοιμάστηκε να επιτεθεί στο Βασίλειο της Ναβάρρας, τον υποστήριξε ο Κάρολος, πρίγκιπας της Βιάνα γιος του Ιωάννη Β΄ της Αραγωνίας που ήρθε σε σύγκρουση με τον πατέρα του όταν αποκλείστηκε από τη διαδοχή.[1] Η εκστρατεία ήταν επιτυχής, τον Αύγουστο του 1461 ο Ερρίκος Δ΄ έκλεισε ειρήνη με τη "Λίγκα του Βορρά"', κατόπιν τιμώρησε την Οικογένεια Μεντόσα που είχε επιτρέψει στον Ιωάννη Β΄ της Αραγωνίας να επέμβει στην Καστίλη.[9]
Ο Ιωάννης Β΄ βρέθηκε σε σύγκρουση με το Πριγκιπάτο της Καταλωνίας, με τον θάνατο του γιου του Καρόλου της Βιένα το πριγκιπάτο εξέλεξε νέο κόμη της Καταλωνίας τον Ερρίκο Δ΄ (11 Αυγούστου 1462).[10] Η επέμβαση του Ερρίκου έφερε σύγκρουση ανάμεσα στον ίδιο και τον Ιωάννη Β΄, η Καταλωνία έγινε η πιο ασταθής περιοχή για το Στέμμα της Αραγωνίας. Οι προσπάθειες του ήταν ανεπιτυχείς, η οικονομία του κατέρρευσε χάρη στη Γαλλία που είχε κλείσει ειρήνη με τον Ιωάννη Β΄ στην Μπαγιόν.[1] Θ Ερρίκος Δ΄ αναγκάστηκε να συμφωνήσει με τη "Συνθήκη της Μπαγιόν" και οι Καταλανοί τον εγκατέλειψαν.[11] Ο Ερρίκος Δ΄ πέρασε τον περισσότερο χρόνο του στα ανάκτορα του στο Αλκάθαρ της Σεβίλλης, το Αλκάθαρ θα αντικατασταθεί αργότερα από τους βασιλείς της Ισπανίας με το Βασιλικό Ανάκτορο της Μαδρίτης.
Πρώτος γάμος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα].jpg)
Ο πρίγκιπας Ερρίκος παντρεύτηκε την Ινφάντα Λευκή που αργότερα έγινε η βασίλισσα Λευκή Β΄ της Ναβάρρας σε ηλικία 15 ετών (1440), η τελετή έγινε από τον Χουάν ντε Θερβάντες. Οι γονείς της νύφης ήταν ο Ιωάννης Β΄ της Αραγωνίας και η Λευκή Α΄ της Ναβάρρας, ο γάμος ήταν όρος της ειρηνικής συμφωνίας ανάμεσα στην Καστίλη και τη Ναβάρρα (1426).[12] Η προίκα περιείχε εδάφη που ανήκαν στη Ναβάρρα αλλά είχαν κατακτηθεί από την Καστίλη στη διάρκεια του πολέμου, οι Καστιλιανοί συμφώνησαν να παραδώσουν τα εδάφη με τον όρο να τα πάρουν πίσω σαν προίκα.[1] Ο επίσκοπος της Σεγόβια Λουί Βάθκεθ ντε Ακούνια ακύρωσε τον Μάιο του 1453 τον γάμο ανάμεσα στον Ερρίκο και τη Λευκή χάρη στις φήμες που κυκλοφορούσαν για τη σεξουαλική ανικανότητα του Ερρίκου επειδή έπεσε θύμα σε μάγια μιας κατάρας.[13][14] Το γεγονός ανταποκρίθηκε στις πολιτικές συνθήκες της εποχής, ο Ερρίκος υποστήριξε τον Κάρολο πρίγκιπα της Βιάνα για τον θρόνο της Ναβάρρας εναντίον του πατέρα του από το 1451 και ο Αλβάρο ντε Λούνα εκτελέστηκε τον Μάιο του 1453 με αποτέλεσμα να πάρει ο Ερρίκος όλη την εξουσία στην Καστίλη.[1]
Ο Ερρίκος Δ΄ ισχυρίστηκε ότι δεν μπόρεσε να κάνει παιδί παρά το γεγονός ότι είχαν περάσει περισσότερα από τρία χρόνια, το ανώτερο όριο σύμφωνα με την εκκλησία. Πολλές πόρνες από τη Σεγόβια ισχυρίστηκαν ότι είχαν σεξουαλικές επαφές με τον Ερρίκο και επιβεβαίωσαν την ανικανότητα του. Πολλοί ισχυρίζονται ότι το κόλπο ήταν σκόπιμο επειδή ήθελε να χωρίσει τη Λευκή που ήταν ξαδέλφη του για να παντρευτεί μια άλλη ξαδέλφη του τη Ιωάννα της Πορτογαλίας. Ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι το μαγικό ξόρκι έγινε μόνο για τον συγκεκριμένο γάμο και δεν είχε καμιά σχέση με επόμενες συζύγους.[15] Το αίτημα του έγινε δεκτό από τον πάπα Νικόλαο Ε΄ που του έδωσε την άδεια να παντρευτεί την Ιωάννα, αδελφή του Πορτογάλου βασιλιά.[1][16] Ο ιστορικός Αλφόνσος της Παλένθια (1423 - 1492) ένας από τους πιο σκληρούς επικριτές του Ερρίκου γράφει ότι σκόπιμα ο βασιλιάς ήθελε να διαλύσει τον γάμο του επειδή δεν αγαπούσε τη γυναίκα του και έδειξε απέναντι της την πιο αισχρή συμπεριφορά.[16] Η Λευκή επέτρεψε ωστόσο στον Ερρίκο Δ΄ να κρατήσει τα δικαιώματα του στον θρόνο της Ναβάρρας που είχε πάρει από την ίδια και να τα χρησιμοποιήσει σαν όπλο εναντίον του πατέρα της.
Δεύτερος γάμος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η διακοπή των σχέσεων με την Αραγωνία τον οδήγησε σε προσέγγιση με την Πορτογαλία, πριν ολοκληρωθεί το διαζύγιο του με τη Λευκή τον Μάρτιο του 1453 δεν υπήρχε καμιά καταγραφή για τη δεύτερη σύζυγο του Λευκή, αδελφή του Πορτογάλου βασιλιά Αλφόνσου του Αφρικανού. Οι πρώτες επαφές έγιναν τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου, οι διαπραγματεύσεις κράτησαν πολύ χρόνο και ολοκληρώθηκαν τον Φεβρουάριο του 1455.[16] Η Ιωάννα σύμφωνα με τους ιστορικούς δεν του πρόσφερε καθόλου προίκα και δήλωσε ότι δεν θα του επιστρέψει τίποτα αν ο γάμος αποτύχει, ο μεγάλος χρόνος των διαπραγματεύσεων μάλλον είχε σαν αιτία τις φήμες για την ανικανότητα του Ερρίκου.[1] Ο γάμος έγινε τον Μάιο του 1455 αλλά χωρίς κανένα επίσημο έγγραφο απαλλαγής λόγω συγγένειας αφού οι μητέρες τους ήταν αδέλφια και οι γιαγιάδες τους μέσω των πατεράδων τους ετεροθαλείς αδελφές. Το ζευγάρι έκανε μια κόρη την Ιωάννα (28 Φεβρουαρίου 1462) αλλά η πατρότητα της αμφισβητήθηκε έντονα όταν ξέσπασε με τον θάνατο του Ερρίκου Δ΄ ο πόλεμος διαδοχής. Ο Ερρίκος Δ΄ της Καστίλης ήταν 26 ετών όταν γεννήθηκε η μικρότερη ετεροθαλής αδελφή του Ισαβέλλα Α΄ της Καστίλης από τον δεύτερο γάμο του πατέρα του με την Ισαβέλλα της Πορτογαλίας (1447). Είχε έντονο ενδιαφέρον για τον γάμο της και προχώρησε σε πολλές διαπραγματεύσεις, όταν ήταν έξι ετών την αρραβώνιασε με τον ξάδελφο της Φερδινάνδο γιο του Ιωάννη Β΄ της Αραγωνίας αλλά η σχέση δεν προχώρησε.[17]
Εμφύλιος πόλεμος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ερρίκος πριν τη γέννηση της κόρης του συγκάλεσε την αυλή στη Μαδρίτη στην οποία η Ιωάννα ορκίστηκε πριγκίπισσα των Αστουριών. Μια σύγκρουση ξέσπασε ωστόσο στην αριστοκρατία όταν ο Μπελτράν ντε λα Κουέβα έδιωξε τον Ιωάννη Πατσέκο μαρκήσιο της Βιγιένα και τον αδελφό του Πέντρο Γκιρόν κύριο της Καλατράβα από τα ανάκτορα.[11][18] Η στάση αυτή έφερε μια σειρά από συμμαχίες, ο Μεντόσα υποστήριξε τον βασιλιά και ο Πατσέκο δημιούργησε ξανά την αριστοκρατική ομάδα με στόχο να εκμηδενίσει τις εξουσίες του Μπελτράν ντε λα Κουέβα. Υπήρχαν πολλές αμφιβολίες σχετικά με την πατρότητα της κόρης του Ερρίκου που πήρε το προσωνύμιο "Μπελτρανέζα".[11] Οι ευγενείς των πόλεων που είχαν υπό τον έλεγχο τους τα αδέλφια του βασιλιά Αλφόνσο και Ισαβέλλα πίεζαν τον Ερρίκο Δ΄ να χωρίσει την Ιωάννα και να αναγνωρίσει σαν νόμιμο διάδοχο τον Αλφόνσο. Ο Αλφόνσος πήρε τον τίτλο του Πρίγκιπα των Αστουριών τον οποίο κατείχε η Ιωάννα, o Ερρίκος συμφωνούσε με τον συμβιβασμό μόνο με την προϋπόθεση να παντρευτεί ο Αλφόνσος την Ιωάννα.
Ο Ερρίκος Δ΄ πήρε πίσω σύντομα όλες τις υποσχέσεις του και ανακήρυξε διάδοχο την Ιωάννα, οι ευγενείς αντιδρώντας έντονα έστεψαν στην Άβιλα νέο βασιλιά τον Αλφόνσο, η πράξη αυτή έμεινε γνωστή ιστορικά σαν "Φάρσα της Άβιλα". Ο Αλφόνσος από τότε συμπεριφερόταν σαν κανονικός βασιλιάς μοιράζοντας τίτλους και αξιώματα, ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος που έληξε στη "Δεύτερη μάχη του Ολμέδο" (1467) χωρίς νικητή. Ο Αλφόνσος πέθανε την επόμενη χρονιά σε ηλικία 15 ετών από τη βουβωνική πανώλη ή ίσως να δηλητηριάστηκε (1468), στη διαθήκη του έδωσε όλα τα δικαιώματα του στη μικρότερη αδελφή του Ισαβέλλα. Ο Ερρίκος Δ΄ τελικά συνθηκολόγησε και αναγκάστηκε να αποκηρύξει την Ιωάννα και να κηρύξει διάδοχο την αδελφή του Ισαβέλλα, συνέχισε την αντίσταση μέχρι τον θάνατο του αλλά όλες οι προσπάθειες έμειναν χωρίς αποτέλεσμα και τον διαδέχθηκε η Ισαβέλλα (1474).
Θεωρίες για ανικανότητα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μετά τον θάνατο του βασιλιά ξέσπασε πόλεμος για τη διαδοχή, η κόρη του Ιωάννα είχε την υποστήριξη της Πορτογαλίας και η ετεροθαλής αδελφή του Ισαβέλλα είχε την υποστήριξη της Αραγωνίας. Η Γαλλία υποστήριξε στην αρχή την Ιωάννα αλλά μετά την ήττα της στη "μάχη του Τόρο" (1476) άλλαξε στάση και υπέγραψε ειρήνη με την Ισαβέλλα (1478). Ο Ερρίκος Δ΄ της Καστίλης παντρεύτηκε σε ηλικία 15 ετών (1440) τη Λευκή της Ναβάρρας αλλά ο γάμος ακυρώθηκε ύστερα από 13 χρόνια χωρίς να αποκτήσουν παιδιά (1453). Ένα επίσημο διάταγμα επιβεβαίωσε ότι η Λευκή παρέμεινε παρθένα και πόρνες από τη Σεγόβια τη σεξουαλική ανικανότητα του Ερρίκου ίσως και ομοφυλοφιλία.[19] Η Λευκή επέστρεψε στην πατρίδα της, έγινε σε οκτώ χρόνια βασίλισσα της Ναβάρρας και πέθανε κάτω από περίεργες συνθήκες.
Ο Ερρίκος Δ΄ παντρεύτηκε σε δεύτερο γάμο την Ιωάννα της Πορτογαλίας αδελφή του βασιλιά Αλφόνσου του Αφρικανού (1455) και σε επτά χρόνια γέννησε μια κόρη την Ιωάννα που ονομάστηκε "Μπελτρανέζα". Σε έξι χρόνια μετά τη γέννηση της διαδόχου η αριστοκρατία της Καστίλης εξεγέρθηκε με αίτημα να ακυρωθεί η διαδοχή επειδή η Ιωάννα δεν ήταν παιδί του βασιλιά, ισχυρίστηκαν ότι ήταν κόρη του Μπελτράν ντε λα Κουέβα, 1ου δούκα της Αλμπουκέρκης γι'αυτό ονομάστηκε "Μπελτρανέχα". Η υπόθεση ενισχύθηκε όταν αποκαλύφτηκε ότι η βασίλισσα είχε άλλα δυο νόθα παιδιά με τον ανιψιό του επισκόπου. Οι σύγχρονοι ιστορικοί υποστήριξαν στην πλειοψηφία τους την ανικανότητα του Ερρίκου αλλά τα έγγραφα που υποστήριζαν την άποψη αυτή την εποχή της αδελφής του Ισαβέλλας της Καθολικής θεωρούνται ύποπτα και αναξιόπιστα. Το ζήτημα σχετικά με την πατρότητα της Ιωάννας είναι υπό αμφισβήτηση μέχρι και σήμερα αφού οι πηγές είναι ανεπαρκείς.
Διαδοχή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το αίνιγμα για την πατρότητα της Ιωάννας, η ανικανότητα του βασιλιά και η μοιχεία της βασίλισσας έφερε μεγάλες συγκρούσεις στην αριστοκρατία μετά τον θάνατο του Ερρίκου, ο βασιλιάς χώρισε τη δεύτερη σύζυγο του όταν αποκαλύφτηκε το σκάνδαλο με τον ανιψιό του επισκόπου Φονσέκα. Ύστερα από μια μεγάλη περίοδο συγκρούσεων ο Ερρίκος Δ΄ όρισε διάδοχο στην Άβιλα τη μικρότερη ετεροθαλή του αδελφή Ισαβέλλα την Καθολική. Ο Ερρίκος Δ΄ της Καστίλης πέθανε (1474) και τάφηκε στο Βασιλικό Μοναστήρι της Σάντα Μαρία της Γουαδελούπης δίπλα από τη μητέρα του. Ο Ερρίκος Δ΄ περιγράφεται ψηλός, ξανθός, όμορφος αλλά με σπασμένη μύτη από ένα ατύχημα που είχε στην παιδική του ηλικία, το ατύχημα τον έδειχνε πάντα να έχει το βλέμμα του προς τα εκεί που άκουγε όπως "ένα τρομερό λιοντάρι ή ένας ανόητος πίθηκος".[20]
Οικογένεια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Νυμφεύτηκε το 1440 τη 2η εξαδέλφη του Λευκή Β΄ των Τραστάμαρα βασίλισσα της Ναβάρρας, κόρη τού Ιωάννη Β΄ της Αραγωνίας. Δεν απέκτησαν τέκνα και ο γάμος ακυρώθηκε το 1453.
Το 1455 ο Ερρίκος Β΄ έκανε δεύτερο γάμο, με την εξαδέλφη του Ιωάννα των Αβίς, κόρη τού Εδουάρδου της Πορτογαλίας. Η Ιωάννα απέκτησε μία κόρη, που όλοι έλεγαν ότι ήταν κόρη τού Μπελτράν ντε λα Κουέβα:
- Ιωάννα λα Μπελτρανέχα 1462-1530, παντρεύτηκε τον Αλφόνσο Ε΄ της Πορτογαλίας, γιο τού Εδουάρδου της Πορτογαλίας.
Πρόγονοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| 8. Ιωάννης Α΄ της Καστίλης (=12) | |||||||||||||
| 4. Ερρίκος Γ΄ της Καστίλης | |||||||||||||
| 9. Ελεονώρα της Αραγωνίας, βασίλισσα της Καστίλης (=13) | |||||||||||||
| 2. Ιωάννης Β΄ της Καστίλης | |||||||||||||
| 10. Ιωάννης της Γάνδης | |||||||||||||
| 5. Αικατερίνη του Λάνκαστερ | |||||||||||||
| 11. Κωνσταντία της Καστίλης, δούκισσα του Λάνκαστερ | |||||||||||||
| 1. Ερρίκος Δ΄ της Καστίλης | |||||||||||||
| 12. Ιωάννης Α΄ της Καστίλης (=8) | |||||||||||||
| 6. Φερδινάνδος Α΄ της Αραγωνίας | |||||||||||||
| 13. Ελεονώρα της Αραγωνίας, βασίλισσα της Καστίλης (=9) | |||||||||||||
| 3. Μαρία της Αραγωνίας, βασίλισσα της Καστίλης | |||||||||||||
| 14. Σάντσο Αλφόνσος του Αλμπουρκέρκε | |||||||||||||
| 7. Ελεονώρα του Αλμπουρκέρκε | |||||||||||||
| 15. Βεατρίκη της Πορτογαλίας | |||||||||||||
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Martín, José-Luis (2002). Enrique IV de Castilla : Rey de Navarra, Príncipe de Cataluña. Hondarribia: Nerea.
- ↑ In the cultural magazine of Don Lope de Sosa (1913-1930), creator of the official chronicle of the province of Jaén, D. Alfredo Cazabán Laguna (1870-1929) mentions the creation of the principality of Jaén in an article for King John II (10 October 1444) with the intention of restabilising the following a revolt of the aristocracy of Baeza, which affected the whole province and was led by Bishop Gonzalo de Zúñiga and his city. John gave the principality of Jaén to his son and heir Henry when Henry took the title Prince of Asturias in 1444, and Henry title became Prince of Henry and Jaén. The province stabilised with his accession to the throne, so the principality was repealed.
- ↑ Ediciones Rialp. 1981. σσ. 407–408.
- ↑ https://books.google.gr/books?id=4jv3nEbZK0IC&pg=PA79&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
- ↑ Franco Silva, Alfonso (1996). La fortuna y el poder: estudios sobre las bases económicas de la aristocracia castellana: S. XIV-XV
- ↑ Monsalvo Antón, José María (1988). El sistema político concejil: el ejemplo del señorío medieval de Alba de Tormes y su concejo de villa y tierra
- ↑ https://books.google.gr/books?id=rLz_R0ALwdsC&pg=PA322&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
- ↑ Álvarez Palenzuela, Vicente Ángel (2007). Historia de España de la Edad Media
- ↑ https://books.google.gr/books?id=_vp1mwUwOmoC&pg=PA415&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ https://books.google.gr/books?id=HhAjV4KygdQC&pg=PA13&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
- ↑ 11,0 11,1 11,2 Rábade Obradó, María del Pilar; Vaquero, Eloísa Ramírez; Utrilla, Juan Fernando (2005). La dinámica política. Madrid, España: Istmo.
- ↑ Baruque, Julio Valdeón (2002). Los Trastámaras : el triunfo de una dinastía bastarda (3rd ed.). Madrid: Temas de Hoy.
- ↑ https://books.google.gr/books?id=JqS0uVXMlhAC&pg=PA17&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
- ↑ Testimonial of the divorce ruling between Prince Henry and the infanta Blanche, included in Collection of unedited documents on the history of Spain, vol. XL σσ.444-450
- ↑ https://books.google.gr/books?id=_vp1mwUwOmoC&pg=PA407&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ 16,0 16,1 16,2 Ohara, Shima (2004). La propaganda política en torno al conflicto sucesorio de Enrique IV (1457-1474)
- ↑ Plunket, Ierne L. (1919). Isabel of Castile and the making of the Spanish nation, 1451-1504
- ↑ Álvarez Palenzuela, Vicente Ángel (2007). Editorial Ariel, ed. Historia de España de la Edad Media, σ.777
- ↑ Eisenberg, Daniel (1976). "Enrique IV and Gregorio Marañón". Renaissance Quarterly. 29 (1): 21–29.
- ↑ Tremlett, Giles (2010). Catherine of Aragon: Henry's Spanish queen, a biography. London: Faber and Faber.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Martín, José-Luis (2003). Enrique IV de Castilla: Rey de Navarra, Príncipe de Cataluña. Editorial NEREA.
- María del Pilar, Rábade Obradó; Ramírez Vaquero, Eloísa; Utrilla Utrilla, Juan F. (2005). Ediciones AKAL, ed. La dinámica política.
- Valdeón Baruque, Julio, "Los Trastámaras", p. 135
- Edwards, John; Lynch, John (2008). Edad Moderna: Auge del Imperio, 1474-1598 4. Editorial Critica.
- Testimonial of the divorce ruling between Prince Henry and the infanta Blanche, included in Collection of unedited documents on the history of Spain, vol. XL
- Plunkett,Ierne. Isabel of Castile. The Knickerbocker Press, 1915, p. 35
- María del Pilar, Rábade Obradó; Ramírez Vaquero, Eloísa; Utrilla Utrilla, Juan F. (2005). Ediciones AKAL, ed. La dinámica política.
- Álvarez Palenzuela, Vicente Ángel (2007). Editorial Ariel, ed. Historia de España de la Edad Media.
- María del Pilar, Rábade Obradó; Ramírez Vaquero, Eloísa; Utrilla Utrilla, Juan F. (2005). Ediciones AKAL, ed. La dinámica política.
- Daniel Eisenberg, "Enrique Cuarto and Gregorio Marañón," Renaissance Quarterly, 29.1, 1976.
- Giles Tremlett, "Catherine of Aragon, Henry's Spanish Queen".
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Δον Πέντρο Γκιρόν
- Η Λίγκα των Ευγενών
- Η εποχή του Ερρίκου Δ΄ της Καστίλης[νεκρός σύνδεσμος]
- Καλλιτέχνες στην πολιτική
- Ο πόλεμος διαδοχής της Καστίλης
  | Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Henry IV of Castile της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες). |
