Tatŵ
Ffurf o addurno'r corff yw tatŵ (lluosog: tatŵau, tatŵs) trwy roi inc annileadwy i mewn i'r croen i newid ei liw.
Defnyddir tatŵio mewn nifer o ddiwylliannau ar draws y byd, gan gynnwys yr Ainu, y Berberiaid, y Celtiaid, y Ffichtiaid, y Maorïaid, y Polynesiaid, a grwpiau cymdeithasol megis morwyr, moto-beicwyr, isddiwylliannau cerddorol, a charcharorion. Gan amlaf mae gan datŵau bwrpas esthetig neu ddiwylliannol, ond weithiau fe'i ddefnyddir am resymau meddygol neu er enghraifft i farcio carcharorion, megis yng ngwersylloedd difa'r Natsïaid.
Gellir cael tatŵ damweiniol, er enghraifft os yw pensil yn treiddio ac yn gadael graffit dan y croen.[1]
Daw'r gair Cymraeg trwy'r Saesneg tattoo, a ddaw o'r gair Polyneseg tatau, sy'n golygu "ysgrifennu".[2]
Tatŵs amatur a phroffesiynol
[golygu | golygu cod]Yn Papua Gini Newydd mae'r plant yn derbyn eu tatŵ cyntaf wedi iddyn nhw gyrraedd eu pen-blwydd yn 5 oed, ac un marc pob blwyddyn wedi hynny; cânt datŵ siap 'V' ym mlwyddyn eu glasoed, sy'n cyfleu eu bod yn ddigon hen i gael cymar. Mae'r tatŵ iddynt, felly, yn un o gerrig milltir (rites of passage) mawr bywyd ac yn symbol o statws a safle o fewn cymdeithas. Gall hefyd fod yn symbol o ddefosiwn crefyddol, rhywiol, ffrwythlondeb neu dewrder mewn rhai diwylliannau. Mae'n medru hysbysu pobl fod y peson yn caru rhywun, neu'n perthyn i un grwp arbennig a.y.b.[3] Mae'r Maorïaid yn Seland Newydd yn dal i datŵio'r 'moko' cywrain ar ei wynebau. Yn Cambodia, Laos, a Gwlad Tai, mae'r tatŵ 'yantra' yn cael ei wigo i amddiffyn y person oddi wrth drygioni ac ysbrydion drwg neu i gael lwc dda. Weithiau, mae'r tatŵ'n ddyfyniad allan o gerdd neu lenyddiaeth, o'r Beibl neu ddyfyniad o ffilm - yn enwedig yn y Gorllewin. Y mwyaf poblogaidd gan Gristnogion ydy Ioan 3:16, Philippians 4:13, a Salm 23.[4]
Yn y Philipinau mae rhai llwythi'n credu fod priodweddau lledrithiol yn perthyn i rai tatŵs, sy'n amddiffyn y person sy'n ei wisgo ac mae'r rhan fwyaf o'r rhain yn ddatganiad i'r byd o gyrhaeddiadau'r person, sef yr hyn y mae wedi'i gyflawni.
Gweler hefyd
[golygu | golygu cod]- Sian Davies: model sydd wedi ymddangos ar glawr Skin Deep dair gwaith
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Mosby's Medical Dictionary (St Louis, Missouri, Mosby Elsevier, 2009 [wythfed argraffiad]), t. 1813. ISBN 978-0323052900
- ↑ Samoa: Samoan Tattoos, Polynesian Cultural Center, http://www.polynesia.com/samoa/samoan-tattoos.html, adalwyd 2012-05-31
- ↑ Johnson, Frankie J (2007). "Tattooing: Mind, Body And Spirit. The Inner Essence Of The Art". Sociological Viewpoints 23: 45–61.
- ↑ "25 Nobel Bible Verses Tattoos".