Sultanija Kösem
| Mâh-Peyker Kösem Sultan | |
|---|---|
 | |
| Sultanija Osmanlijskog Carstva | |
| Prethodnik | Sultanija Halime |
| Nasljednik | Sultanija Turhan Hatidže |
| Supružnik | Ahmed I |
| Djeca | Sinovi: Murat IV, Ibrahim I, Mehmed, Kasim; kćeri: Ajša, Fatima i Dževherhan |
| Dinastija | Osmanska |
| Rođenje | 1589. ili 1590. Bosna ili Tinos |
| Smrt | 2. septembar 1651. Istanbul |
Sultanija Kösem (turski: Mâh-Peyker Kösem Sultan) bila je jedna od najmoćnijih žena u historiji Osmanlijskog Carstva.
Život
[uredi | uredi izvor]Kösem je bila bošnjačkog ili grčkog porijekla (kći pravoslavnog svećenika na ostrvu Tinos). Pretpostavka o grčkom porijeklu je mnogim historičarima upitna, najprije zbog činjenice da se previše biografskih podataka podudara sa podacima sultanije Hurem. S obzirom da su obje nosile titulu haseki-sultan, nije neobično da su ih historičari mijenjali, sumnju dodatno povećava to da se Kösem pripisuje ime Anastasija i da je kćerka pravoslavnog sveštenika, što su, ustvari, biografski podaci za Hurem. Pretpostavku o bošnjačkom porijeklu povećava činjenica da ju je iz Bosne u Istanbul poslao bosanski beglerbeg, i da su u vrijeme njene najveće moći ključne uloge u Carstvu obavljali upravo ljudi bošnjačkog porijekla.
Rođena je 1589. ili 1590.[1] Poslana je, od strane bosanskog beglerbega, kao poklon sultanu. Imala je 14 godina kada stigla u Carigrad, glavni grad Osmanlijskog Carstva. Navodi se da je tokom školovanja na dvoru postizala izuzetne rezultate te je s vremenom privukla pažnju sultana Ahmeda I, kome je kasnije postala zvanična supruga. Sultan joj je najprije dao ime Mâh-Peyker, "Mjesečevog oblika", a zatim i ime Kösem. Ahmed i Kösem su zajedno imali sedmoro djece. Kösem je postala valide sultanija, nakon smrti njenog supruga Ahmeda, u doba vladavine njenog sina Murata IV. Nakon Murata IV, na vlast je došao njegov brat Ibrahim I. Kösem je dva puta bila Valide Sultana. Umrla 2. septembra 1651. u Istanbulu. Postojale su glasine da je ubijena. Njeno tijelo iz Topkapija preneseno je u Staru palaču, a zatim u džamiju njenog supruga Ahmeda.
Porodica
[uredi | uredi izvor]Ahmed i Kösem su zajedno imali sedmero djece. Njihovo prvo dijete bio je sin Mehmed, zatim Murat koji je postao Ahmedov nasljednik. Njihovo četvrto dijete bio je sin Kasim, peti Ibrahim, a zatim su dobili i tri kćeri: Ajšu, Fatimu i Hanzade.
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]- ^ "Kösem Sultan". Encyclopaedia of Islam, THREE. Pristupljeno 4. 1. 2023.