Сен-П’ер і Мікелон

Сен-П'ер і Мікелон
фр.: Saint-Pierre et Miquelon

Сцяг Сен-П'ер і Мікелона Герб Сен-П'ер і Мікелона
Дэвіз: «A mare labor»
Дзяржаўны гімн Сен-П'ер і Мікелона
Афіцыйная мова	французская
Сталіца	Сен-П'ер
Найбуйнейшы горад	Сен-П'ер
Форма кіравання
Прэзідэнт генеральнага савета Прэфект	Стэфан Артано Патрыс Латрон
Плошча • Усяго	242 км²
Насельніцтва • Ацэнка (2009) • Шчыльнасць	6082 чал. 22 чал./км²
Валюта	еўра
Інтэрнэт-дамен	.pm
Код ISO (Alpha-2)	PM
Код ISO (Alpha-3)	SPM
Тэлефонны код	++508
Часавыя паясы	UTC-3

Сен-П’ер і Мікелон (фр.: Saint-Pierre-et-Miquelon) — заморская супольнасць Францыі, размешчана на невялікіх астравах у Атлантычным акіяне, у 20 км на поўдзень ад канадскага вострава Ньюфаўндленд ў праліве Кабота. Адзіная тэрыторыя, якая засталася ў Францыі ад былой калоніі Новая Францыя. Плошча астравоў — 242 км². Насельніцтва — каля 7 тысяч чалавек. Найбуйнейшы востраў — Мікелон (216 км²), а асноўная частка насельніцтва (каля 90%) жыве на другім па велічыні востраве — Сен-П’ер (26 км²), прычым амаль усе — у аднайменным горадзе, адміністрацыйным і гаспадарчым цэнтры тэрыторыі.

Геаграфія

Астравы Сен-П'ер і Мікелон складзеныя старажытнымі пародамі, акрамя таго, ёсць адклады ледавіковага перыяду.

Берагі моцна парэзаныя, абрывістыя і цяжкадаступныя. Унутраныя раёны астравоў пагорыстыя. Вышэйшая кропка — 240 м — на востраве Мікелон. Мноства ручаёў і дробных рэк.

Клімат астравоў прахалодны. Улетку сярэднія тэмпературы дасягаюць толькі 13-14 °С. Зіма з прычыны ўплыву акіяна даволі лагодная (сярэдняя тэмпература самога халоднага месяца — люты — 2,7 °С), але снежная. За год выпадае звыш 1400 мм ападкаў. Воблачнае надвор'е з ападкамі і моцным ветрам характэрная для большай часткі года. Прыкладна 120 дзён у годзе трымаецца туман.

Асаблівасці рэльефу (шматлікія выхады на паверхню крышталічных парод, абрывістыя схілы пагоркаў, багацце валуноў, значныя плошчы дзюнаў і балот) і клімату абцяжарваюць рост дрэў.

Лясы растуць у далінах, на спадзістых схілах пагоркаў, а таксама на абароненых ад ветру участках. Яны складаюцца ў асноўным з елкі, пры гэтым на вятрыскавых схілах пагоркаў распаўсюджаныя зараснікі карлікавай елі. З лісцяных парод сустракаецца толькі бяроза. Іншы тып расліннасці архіпелага — забалочаныя лугі і сфагнавыя балоты (тарфянікі). Яны вельмі падобныя да расліннасці тундры.

З часоў засялення астравоў (з XVII стагоддзя) плошча лясоў моцна скарацілася з-за нарыхтоўкі драўніны на дровы. Натуральнае лесааднаўленне ва ўмовах вельмі суровага клімату адбываецца вельмі павольна, і ў выніку цяпер востраў Сен-П'ер і паўночная частка Мікелона практычна пазбаўленыя лесу.

Гісторыя

Французская экспедыцыя пад кіраўніцтвам Жака Карцье адкрыла астравы Сен-П'ер і Мікелон ў 1536 г. Першае пастаяннае паселішча было заснавана французамі ў 1604 г, выхадцамі з Нармандыі і Брэтані. Да 1713 г. астравы ўваходзілі ў склад Акадзіі — французскай калоніі ў Паўночнай Амерыцы, займалай тэрыторыю цяперашніх атлантычных правінцый Канады. Па ўмовах Утрехцкага міру 1713 г. французскія валоданні па берагах заліва Святога Лаўрэнція і востраў Ньюфаўндленд адышлі да Каралеўства Вялікабрытанія. З 1763 па 1778 гг. сюды бегла мноства перасяленцаў з Акадзіі, у 1778 г. астравы былі атакаваныя брытанцамі, а ўсё іх насельніцтва выслана за французскую падтрымку амерыканскай рэвалюцыі. Канчаткова астравы вярнуліся пад юрысдыкцыю Францыі толькі ў 1816 г. і з тых часоў застаюцца апошнім фрагментам некалі шырокіх паўночнаамерыканскіх уладанняў гэтай еўрапейскай дзяржавы. З 1946 г. астравы атрымалі статус заморскай тэрыторыі Францыі, з 19 ліпеня 1976 г. — статус заморскага дэпартамента Францыі, а з 11 чэрвеня 1985 г. — сучасны статус заморскай супольнасці Францыі.

Палітыка і дзяржаўны лад

Дэпартаментам Сен-П'ер і Мікелон кіруе прэфект, які назначаецца прэзідэнтам Францыі. Орган мясцовага самакіравання — Тэрытарыяльны савет (19 членаў, якія выбіраюцца насельніцтвам на 6-гадовы тэрмін). Насельніцтва Сен-П'ер і Мікелона выбірае аднаго сенатара Францыі і аднаго дэпутата Нацыянальнага сходу Францыі.

Выканаўчая ўлада

Глава заморскай супольнасці - прэзідэнт Францыі

Заканадаўчая ўлада

Вышэйшы заканадаўчы орган - Тэрытарыяльны Савет (да 22 лютага 2007 г. Генеральны Савет) складаецца з 14 дэпутатаў, абраных народам тэрмінам на 3 гады.

Палітычныя партыі

• Сен-П'ер і Мікелон 2000 (Saint Pierre et Miquelon 2000)
• Будучы Мікелон (Miquelon Avenir)
• Дарога да будучыні (Cap sur l'Avenir)
• Архіпелаг Заўтра (Archipel Demain)
• Мэты Мікелона (Objectifs Miquelonnais)

Эканоміка

Аснова гаспадарчай дзейнасці — рыбалоўства і перапрацоўка рыбы. Лоўля рыбы, у асноўным траскі, вядзецца дробнымі судамі ў прыбярэжных водах. Рыба і прадукты з рыбы (у тым ліку корм для жывёл) у невялікіх колькасцях ідзе на экспарт. Сельская гаспадарка не развіта з-за нізкай ўрадлівасці глеб, вялікай вільготнасці, недахопу сонечнага цяпла і святла. У невялікай колькасці для ўласнага спажывання вырошчваецца гародніна, таксама ў невялікіх маштабах разводзяцца куры, авечкі і свінні. Значная частка харчавання, а таксама прамысловыя тавары і паліва — імпартуюцца. Штогадовая фінансавая датацыя ад Францыі параўнальная па памерах з велічынёй ВУП і бюджэтам Сен-П'ер і Мікелона.

Літаратура

• Сен-П’ер і Мікелон // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 331. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).
• Christian Fleury: Saint-Pierre et Miquelon, îles frontière, in: Norois 190 (2004) 25-40
• H. Bourde de Larogerie: Saint-Pierre et Miquelon (des origines à 1778), Mortain 1937 (PDF, 580 kB).

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Сен-П’ер і Мікелон