Frederik Ogüst Bartoldi
| Frederik Ogüst Bartoldi | |
|---|---|
| fr. Frédéric Auguste Bartholdi | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri |
 Fransa, Kolmar |
| Vəfat tarixi | (70 yaşında) |
| Vəfat yeri |
Fransa, Paris |
| Vəfat səbəbi | vərəm |
| Dəfn yeri |
|
| Milliyyəti | fransız |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | heykəltaraş, rəssam |
| Fəaliyyət illəri | 1849–1904 |
| Mükafatları | Fəxri Legion ordeni |
.png){kind=small} |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Frederik Ogüst Bartoldi (fr. Frédéric Auguste Bartholdi; d. 2 avqust 1834, Kolmar – ö. 4 oktyabr 1904, Paris) — görkəmli fransız heykəltaraşı. Nyu-York limanında yerləşən "Azadlıq heykəli" və Belfor şəhərindəki "Belfort şiri" abidələrinin müəllifidir (Fransa–Prussiya müharibəsi zamanı Belfort şəhərini qəhrəmancasına müdafiə etmiş sakinlərin xatirəsinə ucaldılmışdır)[2].
Bioqrafiya
[redaktə | mənbəni redaktə et]Bartoldi 1834-cü ilin 2 avqustunda, Fransanın Elzas bölgəsinin Kolmar şəhərində anadan olmuşdur. Atasının ölümündən sonra ailəsi Paris şəhərinə köçmüş, lakin maliyyə vəziyyətinin yaxşı olması Kolmar şəhərindəki evdə də qalmağa imkan verirdi. Həmin ev 1922-ci ildən muzey kimi fəaliyyət göstərir. Parisdə o, Milli incəsənət məktəbində memarlıq ilə bərabər, rəssamlıq dərsləri almışdır[3].
Misirə uzun səyahət etdikdən sonra, Kolmar şəhərində memarlıq karyerasına başladı. Onun bu sahədə ilk işi general Jan Rappın xatirəsinə hazırladığı heykəldir.
Fransa-Prussiya müharibəsi zamanı Bartoldi Cüzeppe Qaribaldinin adyutantı vəzifəsini daşımışdır.
1875-ci ildə "Elzas-Lotaringiya" mason lojasına daxil olmuşdur. Elə həmin ildə Fransanın Vaven küçəsindəki emalatxanada Azadlıq heykəlinin hazırlanması ilə bağlı ilkin işlər görülür. Bəzi şayiələrə görə, heykəlin sifəti Bartoldinin anasındam, bədəni isə sevgilisindən ilhamlanaraq yaradılmışdır. O, 1886-cı il 28 oktabrında heykəlin təntənəli açılışı zamanı Nyu-Yorka getmişdir. Bu, onun ABŞ-yə sonuncu səfəri olmuşdur.
O, 1882-ci ildə Fransanın Fəxri Legion ordeni ilə təltif olunmuşdur. 1904-cü ilin 4 oktyabrında vərəm xəstəliyindən vəfat etmiş və Monparnas qəbiristanlığında dəfn olunmuşdur[2].
İşləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Bartoldinin dünyanın müxtəlif hissələrində yerləşən 35 heykəlin müəllifidir. Onlardan ən məşhurları:
- Nyu-Yorkda General Lafayet, 1876
- Vaşinqtonda "Kapitoli fontanı", 1878
- Belfort şəhərində "Belfort şiri" abidəsi, 1880
- Lanqr şəhərində Deni Didro abidəsi, 1884
- Nyu-Yorkda yerləşən Azadlıq heykəli, 1886
- Lionda "Bartoldi fontanı", 1892
- Bazeldə "Strasburqu müdafiə edən, İsveçrə", 1895
- Klermon-Feranda Verçinqetorik heykəli, 1903
Qalareya
[redaktə | mənbəni redaktə et]-
Qustav Adolf Qrinin abidəsi, Kolmar. -
Deni Didro abidəsi, Lanqr. -
Şvendi fontanı, Kolmar. -
"Strasburqu müdafiə edən, İsveçrə" abidəsi, Bazel. -
Vaşinqton və Lafayet monumenti, Paris. -
Sebastien Boban memorialı, Avalon. -
Azadlıq heykəli, Paris. -
Dörd çay fontanı, Lion.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ RKDartists (nid.).
- ↑ 1 2 Robert Belot, Daniel Bermond, Bartholdi, Paris, Perrin, 2004, (ISBN 2-262-01991-6 et 9782262019914)
- ↑ Bertrand Lemoine, Institut français d’architecture, La Statue de la Liberté, Mardaga, 1995, Collection : A.R.C.H.I.V.E.S., (ISBN 2-87009-260-1 et 9782870092606)
Xarici keçidlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Musée Bartholdi à Colmar
- Photos de la Statue de la Liberté
- Fontaine et parc de Bartholdi — Washington, États-Unis (en anglais) Arxivləşdirilib 2004-07-24 at the Wayback Machine
- Bartholdi 2004 : site du centenaire de Bartholdi Arxivləşdirilib 2008-09-22 at the Wayback Machine
- Site sur la Statue de la Liberté
- Frédéric Auguste Bartholdi dans Artcyclopedia
- Biography[ölü keçid]
- The Bartholdi Fountain and Bartholdi Park — Washington, DC
- Bartholdi à la RMN
- Base ARCHIM
- Base JOCONDE