Vulpini

Vulpini;
Clasificación científica
Reinu:	Animalia
Filu:	Chordata
Subfilu:	Vertebrata
Clas:	Mammalia
Subclas:	Theria
Infraclas:	Placentalia
Orde:	Carnivora
Suborde:	Caniformia
Familia:	Canidae
Tribu:	Vulpini; Hemprich & Ehrenberg, 1832
Xéneros
	Ver el testu.
Consultes
	[editar datos en Wikidata]

Los vulpinos (Vulpini) son una tribu de mamíferos carnívoros incluyíos na familia de los cánidos. Conócense comúnmente como foinos, foines, raposos o rapiegues.^[1]

Anguaño tán representaos por unes 27 especies que s'atopen en casi tolos continentes, anque la más estendida ye'l foín coloráu o foín común (Vulpes vulpes), qu'habita n'Europa y América del Norte. Otres especies importantes son el foín gris, el foín isleño y el foín polar, tamién conocíu como «foín árticu».

Carauterístiques xenerales

La mayoría de los foinos viven ente 5 a 7 años en llibertá, anque pueden llegar a algamar los 12 o inclusive devasar esa edá en cautiverio. Son xeneralmente más pequeños qu'otros miembros de la familia Canidae, tales como; llobos, chacales y perros domésticos. Les sos traces típiques inclúin un finu focico y una trupa cola. Otres carauterístiques físiques varien según el so hábitat. Por casu, el foín del desiertu tien llargues oreyes y pelame curtia, ente que'l foín árticu tien pequeñes oreyes y una trupa pelame.

A diferencia de munchos cánidos, los foinos nun son usualmente animales de menada. Son solitarios cazando la so presa (especialmente rucadores). Emplegando una téunica de saltu practicada dende una edá bien temprana na que, dependiendo del terrén, utiliza una téunica o otra; por casu na nieve dedicar a escuchar la presa debaxo de la gruesa capa y cuando prediz los movimientos de la mesma, da un saltu bien alto en postura vertical pa enfusar na nieve con mayor eficacia y asina algamar a la presa, son capaces de matar a la so presa raudamente. La so dieta alimenticia inclúi dende saltapraos a fruta y bayes, y presenten el fenotipu de glándula mamaria superdesarrollada.

Clasificación

Incluyir en foinos (tribu Vulpini) a los siguientes xéneros:

Dellos espertos consideren que tamién tienen una estrecha rellación filoxenética el xéneru:

Nyctereutes^[2]

Otros xéneros llamaos foinos son:

Caltenimientu

En dellos países los foinos son una seria plaga. N'Australia, por casu, los foinos coloraos (Vulpes vulpes), que fueron introducíos pol home nel sieglu XIX, son probablemente l'animal invasivo más dañible, siendo responsables de más estinciones qu'inclusive los gatos y coneyos. Paradóxicamente, delles variedaes de foinos n'otres partes del mundu fueron declaraes especies en peligru.

Los foinos pueden ser bien útiles pa propósitos agrícoles. Fueron emplegaos pa controlar plagues en granxes frutícolas, dexando la fruta intacto.

Doma

Los foinos son de normal bien precavíos escontra los humanos y nun s'empleguen como mascotes. Sicasí, nun programa de reproducción selectiva realizáu mientres delles décades en Rusia, un grupu de científicos rusos lideráu polos hermanos Nikolai y Dmitri Belyaev, depués dirixíu por Lyudmila Trut, tres delles décades de selección artificial llogró producir exemplares de gran afabilidad escontra les persones, capaces de ximelgar la cola, responder a los afalagos, espresar el so ciñu gimiendo o llambiendo a los sos amos, según siguilos y responder a les sos llamaes.^[3] A partir de la novena xeneración, amás de los cambeos conductuales, rexistráronse cambeos morfolóxicos como oreyes péndulas hasta los trés meses de vida, pelame motuda y coles enroscaes.^[3]

Simboloxía

Mientres la Edá Media considerábase que'l foín taba acomuñáu col demoniu por cuenta de los sos tretas y artimañas. Los chinos afirmen que'l foín ye l'únicu animal que saluda a l'amanecida. Los pueblos de Siberia considéren-y unu de los mensaxeros más astutos del infiernu. La teoría clásica de los suaños interpreta que suañar con un foín supón un avisu de qu'hai qu'aprovechar les oportunidaes que se te presenten.^[4]

El foín na cultura popular

Cabeza de Kitsune, foín de la tradición xaponesa.

Na cultura occidental, el foín ye consideráu un animal bien astutu y ye emplegáu como símbolu d'astucia en munchos rellatos folclóricos. N'ocasiones dáse-y variantes del nome Reynard, Renard, Renart, Reinard, Reinecke, o Reinhardus, como nel Roman de Renart.
Na cultura xaponesa, el kitsune (foín en xaponés) ye una forma poderosa d'espíritu animal bien traviesu y astutu.
Na cultura china, los espíritus de los foinos alloñaben a los homes de les sos esposes. La pallabra china pa "espíritu de foín" ye la mesma que designa a l'amante nuna rellación extramarital.
La pallabra española foín foi utilizada por Johnston McCulley pa dar nome a El Foín personaxe d'una serie de rellatos n'inglés, sobre'l que darréu se crearon otres obres (noveles, películes y series de televisión).
Babazorro, la mascota del club de fútbol Deportivo Alavés tien forma de foín por cuenta de la semeyanza fonética ente la pallabra castellana foín y el so nome, la pallabra vasca babazorro (que orixinalmente significaba vaina de fabones, pero tamién ye un xentiliciu coloquial p'aludir a los habitantes d'Álava).
El mariscal de campu alemano Erwin Rommel recibió'l llamatu de Wüstenfuchs ("Foín del Desiertu"), arriendes de la so habilidá como comandante del Afrika Korps mientres les campañes militares del norte d'África, ente 1941 y 1943.
Nos dibuxos animaos de David el Gnomu, apaecía un personaxe llamáu Swift, un foín qu'ayudaba y tresportaba a los gnomos.
Un foín ye la mascota del equipu mexicanu de fútbol Atlas de Guadalajara. Tamién l'equipu ye conocíu como "Los foinos del Atlas"
En Chile l'equipu de Fútbol Cobreloa recibe la denominación de Los Foinos del Desiertu.
N'Inglaterra, ye la mascota oficial del Leicester City Football Club, amás de ser moteyaos como The Foxes.
La segunda mascota del Real Valladolid ye un foín, de nome Pepe Zorrillo (en clara alusión al poeta vallisoletano José Zorrilla, que da'l so nome al estadiu del club.)
Foín ye un personaxe de Dora the Explorer que roba toles coses de Dora que sirven pa completar la misión.
La compañía Disney fixo una película llamada El Foín y el Sabuesu
Vulpini Automotive la compañía d'autos deportivos de Méxicu llámase asina pol so homólogu en llatín.
Vulpix al igual que Fennekin son criatures de la saga xaponesa Pokémon, basada nesti animal.
Miles Prower, o meyor conocíu como Tails, ye un personaxe de Sonic the Hedgehog, ye un foín de 2 coles que puede volar usándoles como hélices. Ye'l meyor amigu de Sonic y un gran pilotu d'avión, inventor y científicu.
Kyubi o "foín de 9 coles" ye la criatura interior más famosa de Naruto.
"Wild ones" ye un xuegu de tiempu real desenvueltu por Playdom y disponible en Facebook. Ye un xuegu violentu y multixugador onde hai mascotes, caúna con una habilidá especial y tienen de matase y disparase pa ganar la guerra. Nel xuegu hai un foín como mascota, que la so habilidá especial ye llanzar una bola de fueu.
Nel famosu llibru El Principín, del escritor francés Antoine de Saint-Exupéry, el personaxe principal tien como amigu a un foín, quien-y enseña'l verdaderu sentíu de l'amistá y la esencia de les rellaciones humanes.
En 1996 apaeció l'agrupación mexicana Banda Foín la cual a partir de 1997 basó los sos vestuarios nel personaxe interpretáu por Antonio Banderas, amás de que'l so logotipu consiste na cara d'un foín.
Nos videoxuegos de Star Fox, el personaxe Fox McCloud, ye un foín antropomórfico y protagonista de la serie de videoxuegos Del mesmu nome.
Na franquicia de videoxuegos de Five Nights at Freddy's, Foxy "el Foín Pirata", ye un foín animatrónico.
Na serie Zip Zip, Washington, un foín astutu que s'amaruta de perru pa vivir nuna ciudá y nun ser cazáu pol control de plagues, xunto colos sos amigos Sam (un xabalín que s'amaruta de gatu), Eugenia (la hermana de Sam, una pequeña xabalín que s'amaruta de coneyu) y Suzy (un mierlu que s'amaruta de canariu).
Un foín (de raza culpeo) de nome Zincha foi escoyíu como mascota oficial de la Copa América 2015.
Na saga de xuegos Drawn to life,la raza de criatures a les que tien d'ayudar el xugador, ye llamada "Rapiega".
Na película de Disney titulada Zootopia, apaez como coprotagonista Nick Wilde, un foín astutu, encantador y estafador de mal pelo.
Na serie Miraculous Ladybug, unu de les maravíes de l'arca correspuende al d'un colgante con forma de cola de foín. Una de les víctimes akumatizadas faise pasar pola superheroína del foín, de nome Volpina. La verdadera superheroína llámase Rena Rouge.
A principios de los ochenta Les Vulpes foi un grupu de punk rock femenín de Barakaldo (Vizcaya, País Vascu).

Ver tamién

Referencies

↑ En dellos países el términu común ye "foín" y n'otros ye "foina". El DRAE utiliza la voz foina como términu xenéricu. "Foín" ye, sicasí, más avezáu en demasía. "Rapiegu" o "rapiega" usar en dellos llugares d'España y "rapiega" ye tamién el términu en portugués.
↑ Honghai Zhang & Lei Chen (2011) "The complete mitochondrial genome of dhole Cuon alpinus: phylogenetic analysis and dating evolutionary divergence within canidae"; Molecular Biology Reports 38 (3): 1651-1660 .
↑ ^3,0 ^3,1 Evan Ratliff (7 de marzu de 2011). «Adomar lo selvaxe». National Geographic. Consultáu'l 2 de mayu de 2016.
↑ Alonso, J. Felipe (2000) Diccionariu Espasa de ciencies ocultes. Espasa Calpe. ISBN 84-239-9453-8.

Enllaces esternos

Fauna Ibérica: el foín Información sobre especies animales de la Península Ibérica.

[1] En dellos países el términu común ye "foín" y n'otros ye "foina". El DRAE utiliza la voz foina como términu xenéricu. "Foín" ye, sicasí, más avezáu en demasía. "Rapiegu" o "rapiega" usar en dellos llugares d'España y "rapiega" ye tamién el términu en portugués.

[2] Honghai Zhang & Lei Chen (2011) "The complete mitochondrial genome of dhole Cuon alpinus: phylogenetic analysis and dating evolutionary divergence within canidae"; Molecular Biology Reports 38 (3): 1651-1660 .

[Nonu1-3] 3,0 ^3,1 Evan Ratliff (7 de marzu de 2011). «Adomar lo selvaxe». National Geographic. Consultáu'l 2 de mayu de 2016.

[4] Alonso, J. Felipe (2000) Diccionariu Espasa de ciencies ocultes. Espasa Calpe. ISBN 84-239-9453-8.

[1]

[2]

[3]

[4]