Nikola Tesla
.png){kind=small}
Nikola Tesla (en cirílicu: Никола Тесла), (Smiljan, Imperiu austrohúngaru, Croacia d'anguaño, 10 de xunetu de 1856 – Nueva York, 7 de xineru de 1943) foi un inventor, inxenieru mecánicu, inxenieru lletricista y físicu d'orixe serbiu y el promotor más importante de la nacencia de la lletricidá comercial. Ye conocíu, sobre manera, poles sos numberoses y revolucionaries invenciones nel campu del lletromagnetismu, desenrollaes na fin del sieglu XIX y nel entamu del XX. Les patentes de Tesla y el so trabayu teóricu afitaron los sistemas modernos de potencia llétrico por corriente alterno (CA), incluyendo'l sistema polifásicu de distribución llétrica y el motor de corriente alterno, que acomuñaron por demás a la nacencia de la Segunda Revolución Industrial.
Magar yera ciudadanu del Imperiu Austriacu, fízose la nacionalidá d'Estaos Xuníos d'América. Tres la so demostración de la comunicación inalámbrica per aciu d'ondes de radio en 1894 y tres la so victoria na guerra de les corrientes, reconoció-ylu como ún de los inxenieros lletricistes de mayor valumbu d'Estaos Xuníos. Pola mor de la so xera foi pioneru na inxeniería llétrico moderno y bien de los sos descubrimientos foron de muncha importancia. A lo llargo d'esta dómina n'Estaos Xuníos la fama de Tesla rivalizaba cola de cualesquier inventor o científicu na historia, pero per aciu de la so personalidá escéntrica y les sos afirmaciones aparentemente increyibles y dalgunes vegaes inverosímiles, sobre'l desenrollu d'innovaciones científiques teunolóxiques, Tesla quedó a la fin sometíu al escaezu y conocíu como un científicu llocu. Nunca nun tuvo procuru coles sos finances, y abulta que cuando morrió, a los 86 años, féxolo na probitú.
La unidá de midida del campu magnéticu B del Sistema Internacional d'Unidaes (tamién nomáu densidá de fluxu magnético y inducción magnético), el Tesla, llamóse asina nel so honor na Conférence Générale des Poids et Mesures (París, en 1960), d'igual miente que l'Efeutu Tesla de tresmisión inalámbrico d'enerxía a dispositivos lletrónicos (que Tesla demostró a pequeña escala cola llámpara incandescente en 1893), que quixo usar pa la tresmisión intercontinental d'enerxía a escala industrial, nun proyeutu que nunca nun remató, la Wardenclyffe Tower (Torre de Wardenclyffe).
Arriendes del so trabayu en lletromagnetismu y inxeniería lletromagnético, Tesla acomuñó col desenrollu de la robótica, el control remotu, el radar, les ciencies de la computación, la balística, la física nuclear y la física teórica. En 1943 la Corte Suprema d'Estaos Xuníos acreditólu como l'inventor de la radio. Dalgunos de los sos fitos foron emplegaos, causando boréu, pa xustificar delles pseudociencies, teoríes sobre OENIs, anti-gravedá, ocultismu o teletresportación.
Biografía
[editar | editar la fonte]Primeros años
[editar | editar la fonte]Nikola Tesla nació de padres serbios nel pueblu de Smiljan, nel Imperiu Austrohúngaru, cerca de la ciudá de Gospić, anguaño en territoriu croata. El so certificáu de bautismu mienta que nació'l 28 de xunu de 1856 del calendariu xulianu, venceyáu al 10 de xunetu del calendariu gregorianu enceso anguaño. So pá foi Milutin Tesla, un sacerdote de la ilesia ortodoxa serbia na xurisdicción de Sremski Karlovci, y so ma Đuka Mandici.
Camiéntase que'l so orixe paternu vien de dalgún de los clanes serbios del valle del ríu Tara, o del noble herzegovín Pavle Orlović. So ma, Đuka, venía d'una familia añerada en Lika y Banija, pero con fondos raigaños morlacos en Kosovu. Dábase-y bien aniciar ferramientes artesanales y deprendiera de memoria bien de poemes épicos serbios, anque xamás deprendió a lleer.
Foi'l cuartu de cinco fíos. So hermanu mayor, llamáu Dane, morrió nun accidente d'equitación cuando Nikola tenía 9 años; sos otres trés hermanes llamábense Milka, Angelina y Marica.
So familia treslladóse a Gospić en 1862. Tesla asistió a la escuela Gymnasium Karlovac na población de Karlovac, onde remató'l plan d'estudios de cuatro años en trés.
Más sero entamó los estudios d'inxeniería llétrico na Universidá de Graz, na ciudá d'igual nome, en 1875. Mientres tuvo ellí estudió los usos de la corriente alterno. Dalgunes fontes mienten que recibió la llicenciatura de la Universidá de Graz. Sicasí, dende la universidá dizse que nun recibió gráu nengún y que nun continuó acullá del segundu semestre del tercer añu, a lo llargo del que dexó de dir a les clases.
N'avientu de 1878 marchó de Graz y dexó de rellacionase colos sos familiares; los sos collacios cuidaben que s'afogara nel ríu Mura. Empobinó a Maribor, (anguaño Eslovenia), onde tuvo'l so primer emplegu como ayudante d'inxeniería, xera que desenvolvió a lo llargo d'un añu y nesti periodu sufrió una crisis nerviosa. Tesla foi más sero convencíu por so pa pa dir a la Universidá Carolina en Praga, a la que foi nel branu de 1880. Ellí foi influenciáu por Ernst Mach. Sicasí, dempués que so pa finara, dexó la universidá, rematando namái un cursu.
A Tesla vagába-y lleendo obres abondo y memorizando llibros enteros, valíu pola so camentada memoria fotográfica. Na so autobiografía rellató que delles vegaes esperimentó momentos d'inspiración. A lo llargo de la so infancia sufrió dellos episodios d'una enfermedá peculiar que facíen que-y aprucieren fexes de lluz ante los güeyos, davezu acompañaos d'allucinaciones. Con regularidá les visiones taben asociaes a una pallabra o idea que-y daba vueltes na tiesta. Otres vegaes, éstes dáben-y la solución a problemes que se-y plantegaren. Namái escuchando'l nome d'un oxetu yera quien a velu de manera mui realista. Anguaño la sinestesia presenta síntomes semeyaos. Tesla podía visualizar una invención nel so celebru con precisión por demás, incluyendo toles dimensiones, enantes d'entamar la etapa d'aniciu: una téunica dalgunes vegaes conocida como pensamientu visual. Nun dibuxaba esquemes davezu, atalantaba les idees namái cola mente.
En 1880 treslladóse a Budapest pa trabayar a les órdenes de Tivadar Puskás nuna compañía de telégrafos, la compañía nacional de teléfonos. Ellí conoció a Nebojša Petrović, un mozu inventor serbiu que vivía n'Austria. Magar el so afayu foi curtiu, trabayaron a comuña nun proyeutu usando turbines ximielgues pa aniciar enerxía contínuo. Cuando abrió la central telefónica en 1881 en Budapest, Tesla yá yera'l xefe de lletricistes de la compañía, y más sero foi l'inxenieru pal primer sistema telefónicu del país. Tamién desenrolló un dispositivu que, acordies con dalgunos, yera un repetidor telefónicu o amplificador pero según otros, pudo ser el primer altavoz.
Francia y Estaos Xuníos
[editar | editar la fonte]En 1882 añeró en París, Francia, pa trabayar como inxenieru na Continental Edison Company (una de les compañíes de Thomas Alva Edison), diseñando meyores pal equipu llétricu trayíu del otru llau del océanu gracies a les idees d'Edison. Según la so biografía, nel mesmu añu, atalantó'l motor d'inducción y anició'l desenrollu de dellos dispositivos qu'usaben el campu magnéticu rotativu, polos que recibió patentes en 1888. Poco dempués Tesla espertó d'un suañu nel que so ma murriera, «y yo supe qu'eso asocediera». Tres d'ello asitió dos o tres selmanes recuperándose en Gospić y nel pueblu de Tomingaj, cerca de Gračac, el llugar de nacencia de so ma.
En xunu de 1884 llegó por primer vegada a Estaos Xuníos, a Nueva York, con poco más qu'una carta de recomendación de Charles Batchelor, un antiguu emplegador. Na carta de recomendación a Thomas Edison, Batchelor escribió: «conozo a dos grandes homes, usté ye ún d'ellos; l'otro ye esti mozu». Edison contrató a Tesla pa trabayar nel so Edison Machine Works. Entamó a trabayar pa Edison como un cenciellu inxenieru llétricu y progresó rápido, desenguedeyando dalgunos de los problemes más abegosos de la compañía. Ufrióse-y inclusive la xera de rediseñar dafechu los xeneradores de corriente contínua de la compañía d'Edison.
Tesla mentaba que-y ufrieron US$ 50,000 (~ US$1,1 millones en 2007, axustáu por inflación) por rediseñar los poco eficientes motores y xeneradores d'Edison, ameyorando tanto'l so serviciu como la so economía. En 1885, cuando Tesla entrugó pol pagu de la so xera, Edison retrucó-y: "Tesla, usté nun atolena'l nuesu humor norteamericanu", franciendo asina'l so compromisu. Con un sueldu namái de US$18 a la selmana, Tesla tendría que trabayar 53 años pa axuntar el dineru que-y prometieron. Arrenunció al so emplegu cuando se-y refugó una xuba de US$25 a la selmana. Poco dempués, necesitando trabayu, alcontróse cavando zanxes pa la compañía Edison por poco tiempu, qu'aprovechó pa concentrase nel so sistema polifásicu de CA.
Años posteriores
[editar | editar la fonte]En 1886 Tesla fundó la so propia compañía, la Tesla Electric Light & Manufacturing. Los primeros inversionistes nun foron gustantes colos sos planes pal desenrollu d'un motor de corriente alterna y a la fin releváronlu del so puestu na compañía. Trabayó como obreru en Nueva York de 1886 a 1887 pa caltenese y pañar capital pal so siguiente proyeutu. En 1887 anició'l primer motor d'inducción ensin escobilles, alimentáu con corriente alterno, que presentó nel American Institute of Electrical Engineers (Institutu Americanu d'Inxenieros Llétricos), anguaño IEEE (Institutu d'Inxenieros Llétricos y Lletrónicos) en 1888. Nel mesmu añu desenrolló l'aniciu de la so bobina de Tesla, y entamó a trabayar con George Westinghouse na Westinghouse Electric & Manufacturing Company's nos llaboratorios de Pittsburgh. Westinghouse escuchó les sos idees pa sistemas polifásicos, que podríen permitir la tresmisión de corriente alterno a llarga distancia.
N'abril de 1887 Tesla escomenzó a investigar lo que dempués se llamó rayos X, usando'l so propiu tubu de vacíu (semeyáu a la so patente Patente USPTO nº 514170: «#514,170»). Esti dispositivu estremábase d'otros tubos de rayos X nel fechu de nun tener lletrodu receptor. El términu modernu pal fenómenu causáu por esti artefautu ye Bremsstrahlung (o radiación de frenáu). Agora sábese qu'esti dispositivu funcionaba emitiendo lletrones dende l'únicu lletrodu (nun tenía lletrodu receptor) per aciu de l'amecedura d'emisión de lletrones por efeutu de campu y d'emisión termoiónica. Cuando se lliberen los lletrones, son refugaos con fuercia por un gran campu llétrico averáu al lletrodu, mientres asoceden los picos de voltaxe negativu de la salida oscilante d'altu voltaxe de la bobina de Tesla, xenerando rayos X al chocar col balobru de vidriu. Tesla tamién emplegó tubos de Geissler. Pa 1892 decatóse de la mancadura na piel que Wilhelm Röntgen más sero identificó como efeutu de los rayos X.
Nes sos primeres investigaciones Tesla diseñó dalgunos esperimentos pa producir rayos X. Mentaba que con estos circuitos, «l'instrumentu podrá aniciar rayos de Roentgen de mayor potencia que la obtenida con aparatos ordinarios». Tamién faló de los peligros de trabayar colos sos circuitos y colos rayos X aniciaos polos sos dispositivos d'un nodiu. Les mancadures na piel atribuyíales a delles causes. Nun entamu camentaba que'l dañu nun podía ser causáu polos rayos de Roentgen, sinón pol ozonu xeneráu y dalqué pol acedu nitrosu. Él atalantaba qu'estes yeren ondes llonxitudinales, como les aniciaes poles ondes en plasmes.
Nikola Tesla propunxo un «sistema mundial pa la tresmisión d'enerxía llétrico ensin cables» basáu na conductividá llétrico de la tierra, que funcionaría per aciu de dellos medios naturales y l'usu de la corriente tresmitida ente los dos puntos pa alimentar dispositivos llétricos. Na práutica, esti principiu de tresmisión d'enerxía ye posible pola mor del usu d'un rayu ultravioleta d'alta potencia que xenere una canal ionizada nel aire, ente les estaciones d'emisión y receición. El mesmu principiu ye usao nel pararrayos, el lletroláser y l'arma de lletrochoque; tamién se propunxo pa apilancar vehículos.
Tesla amosó la tresmisión inalámbrica d'enerxía nel entamu de 1891. L'efeutu Tesla ye un términu pa una aplicación d'esta triba de conducción llétrico.
Ciudadanu d'Estaos Xuníos
[editar | editar la fonte]El 30 de xunetu de 1891 tornóse ciudadanu d'Estaos Xuníos, a la edá de 35 años. Tesla agospió'l so llaboratoriu na Quinta Avenida, na ciudá de Nueva York, nesi añu. Dempués aballólu a la cai Houston (Manhattan). Nesti llugar, mientres facía esperimentos sobre resonancia mecánico con osciladores lletromecánicos, anició resonancia en dalgunos edificios averaos y, anque pola mor de les frecuencies emplegaes nun afeutó al so edificiu, sí xeneró quexes a la policía. Como la velocidá del resonador medró, siendo consciente del peligru, viose obligao a rematar l'esperimentu usando un martiellu, xusto nel momentu nel que llegó la policía. También fixo funcionar llámpares llétriques nos dos llugares de Nueva York, asoleyando'l potencial de la tresmisión inalámbrica d'enerxía.
Dalgunos de los sos amigos más averaos yeren artistes. Nikola Tesla fixo amistá con Robert Underwood Johnson, editor del Century Magazine, qu'adautó dalgunos poemes serbios de Jovan Jovanović Zmaj (que Tesla tornó). Tamién nesa dómina influencióse pola filosofía védica de Swami Vivekananda; dempués de la so esposición a estos enseños, Tesla escomenzó a usar pallabres en sánscritu pa nomar dalgunos de los sos conceutos fundamentales sobre materia y enerxía.
Con 36 años apurriéron-y les primeres patentes venceyaes cola alimentación polifásico y continuó coles sos investigaciones sobre los principios del campu magnéticu rotativu. De 1892 a 1894 foi vicepresidente del Institutu Americanu d'Inxenieros Llétricos (n'inglés American Institute of Electrical Engineers), el precursor, xunto col Institute of Radio Engineers del IEEE d'anguaño. De 1893 a 1895 trabayó na corriente alterno d'alta frecuencia, algamando un millón de volts con una bobina de Tesla cónica y investigó l'efeutu pelicular en conductores. Diseñó circuitos LC, inventó una máquina pa inducir el suañu, la llámpara de descarga inalámbrica y anició'l primer radiotresmisor. Arriendes d'ello investigó la radiación de fondu de microondes. Nikola Tesla cuntaba que yera cuestión de tiempu que l'home fora quien a adautar les máquines al engranaxe de la ñatura, mentando: «enantes que pasen bien de xeneraciones, les máquines serán puxaes por un poder obterníu en cualesquier puntu del universu»
Na Esposición Universal de Chicagu en 1893 Nikola Tesla y George Westinghouse amosaron a los visitantes l'alimentación per aciu de corriente alterno, que s'usó pa allumar la esposición. Enseñáronse les llámpares fluorescentes y les bombilles de Tesla d'un ñueyu. Tamién esplicó los principios del campu magnéticu rotativu y el motor d'inducción.
Tesla desendolcó'l xenerador que lleva'l so ñome en 1895, arriendes de los sos inventos sobre la licuefaición del aire. Sabía, polos descubrimientos de Kelvin, que l'aire en licuefaición absuerbe más calor del requeríu teóricamente, cuando torna al so estáu gaseosu y ye usao pa aballar dalgún dispositivu. Enantes de finar la so xera y patentar les aplicaciones hubo un fueu nel so llaboratoriu, esfaraguyando tolos equipos, modelos y invenciones. Darréu Carl von Linde, n'Alemaña, presentó una patente de l'aplicación d'esti procesu.
Xuntanza con Thomas Alva Edison
[editar | editar la fonte]Enfotáu Tesla n'amosar que la corriente alterno yera meyor que la corriente contínuo d'Edison, afitóse lo que se conoz como "guerra de les corrientes". En 1893 amosóse públicamente en Chicagu el valir de la corriente alterno. Esi añu Tesla foi quien a tresmitir enerxía lletromagnético ensin cables, aniciando asina'l primer radiotresmisor. Presentó la patente correspondiente en 1897 y dos años dempués Guglielmo Marconi afitó la so primer tresmisión de radio. Marconi rexistró la so patente el 10 de payares de 1900 y refugáron-yla por considerala una copia de la patente de Tesla. Entamó asina un pleitu ente la compañía de Marconi y Tesla. Tres recibir el testimoniu de bien de científicos de valumbiu, la Corte Suprema d'Estaos Xuníos falló en 1943 a favor de Tesla, magar la mayoría de los llibros tovía mienten a Marconi como l'inventor de la radio.
Rematando'l sieglu XIX Tesla demostró qu'emplegando una rede llétrica resonante y lo que daquella se conocía como "corriente alterno d'alta frecuencia" (anguaño camiéntase de frecuencia baxo) namái se necesitaba un conductor pa alimentar un sistema llétricu, ensin que fixera falta otru metal nin un conductor de tierra. Tesla llamó a esti fenómenu "tresmisión d'enerxía llétrico al traviés d'un únicu cable ensin revuelta". Atalantó y diseñó los circuitos llétricos resonantes formaos por una bobina y un condensador, cimeros pa la emisión y receición d'ondes radiollétriques con seleutividá y potencia per aciu del fenómenu de la resonancia. Lo que talamente aniciaba y tresmitía yeren ondes lletromagnétiques de magar alternadores d'alta frecuencia, namái que nun lo aplicó a la tresmisión de señales de radio como fixo Marconi, sinón a un enclín de tresmitir enerxía llétrico a distancia ensin usar cables. Tesla mentó en 1901: "Hai unos diez años, reconocí'l fechu de que pa tresportar corriente llétrico a llargas distancias nun yera necesariu emplegar un cable de revuelta, sinón que cualesquier cantidá d'enerxía podría ser tresmitida usando namái un cable. Asoleyé esti principiu per aciu de bien d'esperimentos que, nel so momentu, xeneraron una atención bultable ente los homes de la ciencia."
Sicasí, Edison tovía baltaba la teoría de Tesla per aciu d'una campaña pa esparder ente la xente'l peligru d'usar esta triba de corriente, de miente que Harold P. Brown, un emplegáu de Thomas Edison contratáu pa investigar la lletrocución, desendolcó la silla llétrica. Al tiempu, na primavera de 1891, Tesla amosó con delles máquines delantre del Institutu Americanu d'Inxenieros Llétricos na Universidá de Columbia, que tolos dispositivos podíen ser alimentaos al traviés d'un únicu cable ensin un conductor de revuelta. Esti sistema de tresmisión unifilar protexóse en 1897 pola patente U.S.0,593,138.
Nes catarates del Niágara anicióse la primer central hidrollétrica por mor de los desenrollos de Tesla en 1893, algamando en 1896 tresmitir lletricidá a la ciudá de Buffalo (Nueva York). Col encontu financieru de George Westinghouse, la corriente alterno sustituyó a la contínuo. Camiéntase dende entós que Tesla ye'l fundador de la industria llétrico.
Nel so honor llamóse 'Tesla' a la unidá de midida del campu magnéticu nel Sistema Internacional d'Unidaes.
Colorado Springs
[editar | editar la fonte]En 1899 Nikola Tesla camudó a un llaboratoriu en Colorado Springs, n'Estaos Xuníos, cola sida d'aniciar esperimentos con alta tensión y mididas de campu llétrico. Los oxetivos trazaos por Tesla nesti lllaboratoriu yeren: desenrollar un tresmisor de gran potencia, ameyorar los preseos pa individualizar y aisllar la potencia tresmitida y acutar les lleis de propagación de les corrientes sobro la tierra y l'atmósfera. A lo llargo de los ochu meses que tuvo en Colorado Springs Tesla escribió notes describiendo de manera curiosa les sos investigaciones. Ellí dedicó la metá del tiempu a midir y prebar la enorme bobina Tesla y otro tanto a desenvolver receutores de pequeñas señales y midir la capacidá d'una antena vertical. Tamién fixo observaciones sobro boles de fueu, qu'afirmaba tener aniciao. Un día, Tesla decatóse d'un comportamientu anormal d'un instrumentu que rexistraba truenes, un cohesor rotativu. Yeren grabaciones periódiques cuando una truena s'averaba y s'alloñaba del llaboratoriu. Camentó que se trataba de la esistencia d'ondes estacionaries, que podíen ser aniciaes pol so oscilador. Con equipos sensibles foi quien a facer mididas de rayos que cayíen lloñe del llaboratoriu, viendo que les ondes de les descarges espoxigaben hasta un picu y darréu amenorgaben enantes d'asegundar el ciclu dafechu. Tesla encamentó qu'esto yera pol fechu de que la tierra y l'atmósfera teníen lletricidá, faciendo que'l planeta se comportara como un conductor de dimensiones ensin llende, nel que yera posible tresmitir mensaxes telegráficos ensin filos y, tovía más, tresmitir potencia llétrico a cualesquier distancia terrestre, cuasi ensin perdas, per aciu de la so conocencia de la resonancia. Tesla descubriera que podía aniciar un aniellu alredor de la tierra, como una campana, con descargues cada dos hores, y que tamién podía facelo resonar de miente llétrica. Afayó que la resonancia del planeta yera d'unos 10 Hz, un valor bien exautu pa la so dómina, yá qu'anguaño se sabe que ye de 8 Hz. Desmpués de descubrir cómo aniciar ondes llétriques permanentes pa tresmitir potencia llétrico alredor del mundu, el científicu alemán W. O. Schumann postuló que la tierra conductiva y la ionosfera formen una guía d'onda esférica, al traviés de la que se pueden esparder ondes lletromagnétiques de mui baxa frecuencia (conocíes como ELF poles sos siegles n'inglés), aniciaes pola actividá de los rayos en tol mundu, con valores averaos a los 8 Hz, fenómenu conocío como la resonancia Schumann. Tesla fixo trabayos muncho más avanzaos que los otros pioneros de la tresmisión ensin filos, Hertz y Marconi, qu'usaron altes frecuencies que nun resonaben cola tierra, estremándose de les ondes de radio d'altes llonxitudes d'onda emplegaes por Tesla, que teníen la ventaxa de ser recibíes en llugares alloñaos, o nel fondu del mar, pa caltener la comunicación ente naves de superficie y submarinos.
Nel llaboratoriu de Colorado Springs, Tesla observó señales anormales que más sero cuidó podrién ser evidencia de comunicaciones de radio estraterrestre, orixinaes en Venus o Marte. Vio que yeren señales repetíes, pero de natura estremada a les observaes en truenes y ruíu terrestre. Mentó que les sos invenciones podríen ser usaes pa falar con otros planetes, y afirmó qu'inventó'l "teslascopiu" pa esa fin. Tovía se fala sobro la triba se señales que Tesla pudo recibir, podríen ser resultáu de la radiación natural estraterrestre. Asina y too, Nikola Tesla queda pa la hestoria como'l precursor de la radioastronomía.
Tesla marchó de Colorado Springs el 7 de xineru de 1900. El llaboratoriu foi esbarrumbao y el so conteníu vendío pa pagar les deudes. Al conxuntu d'esperimentos ellina aviaos por Tesla pal afitamientu de la tresmisión de telecomunicaciones inalámbriques trasatlántiques conoció-ylo como Wardenclyffe.
Tesla y la euxenesia
[editar | editar la fonte]D'igualmiente que Francis Galton, Tesla yera favoratible cola imposición selectiva d'individuos por razones euxenésiques. La so opinión yera qu'ésta debía puxase tovía más hasta que s'afitara de manera universal nel futuru. Nuna entrevista en 1937 dixo:
L'añu 2100 verá la euxenesia universalmente afitada. En dómines pasaes, la llei que rixe la sobrevivencia del más fuerte más o menos desaniciaba les races menos deseables. Llueu la nueva sensación humana de compasión escomenzó a interferir col funcionar implacable de la natura. Como resultáu d'ello, siguimos calteniendo vivos y criando a los non aptos. L'únicu xeitu compatible coles nociones de civilización y raza pa evitar l'aiciu de los non aptos ye la esterilización y empobinar con enclín l'instintu d'apareyu. Dellos países europeos y dalgunos estaos de la Xunión Americana esterilizan a los criminales y a los abarrenaos. Esto nun ye abondo. L'enclín d'opinión ente los euxenistes ye que tenemos que facer que'l matrimoniu sía más abegosu. De verdá, a naide que sía un pá deseable, débese-y permitir l'aniciu.Nikola Tesla, 09 de febreru de 1935, na Revista "Liberty"
Debe mentase que na dómina de Nikola Tesla, esta idea sobro la necesidá d'afitar la euxenesia como un preséu útil y necesariu, yera aceutada cuasi universalmente n'Europa y Norteamérica, ente persones de delles ideoloxíes. Namái más sero, dalgunos de los partidarios llevaron estes teoríes a la práutica, ente ellos, pero non sólo, los nacionalsocialistes.
Tesla y la relixón
[editar | editar la fonte]Tesla crióse como ortodoxu cristianu. Más sero tuvo un fondu respetu pol budismu, arriendes del que tenía pol cristianismu. Nel so artículu, "The problem of increasing human energy", asoleyáu en 1900, Tesla mentó:
A lo llargo de los años, la idea de que caún de nós ye namái una parte del too proclamóse por demás nos sabios enseños de la relixón, escurque non sólo como significáu d'asegurar paz y armonía ente los homes, pero como una verdá fondamente afitada. El budista espresa esto d'una miente, el cristianu d'otra, pero entrambos dicen lo mesmo: toos somos ún.
Incautación de documentos
[editar | editar la fonte]Cuando morrió, el gobiernu d'Estaos Xuníos intervieno tolos documentos del so despachu, nos que constaben los sos estudios y investigaciones. Años más sero, la familia Tesla y la embaxada yugoslava foron quienes a recuperar el material incautáu qu'anguaño s'amuesa nel Muséu de Nikola Tesla.
Inventos y descubrimientos que rescamplen
[editar | editar la fonte]Ente los inventos y descubrimientos que más rescamplen, y que llegaron a la conocencia de la xente, allúguense:
- Tresferencia inalámbrica d'enerxía llétrico per aciu d'ondes lletromagnétiques. Más sero intentó desenrollar un sistema pa unviar enerxía llétrico ensin cables a llarga distancia y quixo enxerilu nel proyeutu de la torre de Wardenclyffe, que, na práutica, yera pa afitar un sistema mundial de comunicaciones y que fracasó por falta de financiación. Anque la torre s'anició cola fin d'unviar imaxe y soníu a distancia, el sistema podía adautase pa unviar lletricidá gratuito a tola población.
- Corriente alterno.
- Armes d'enerxía direuto. Tesla dio anuncia d'un "rayu de la muerte" y ufriólu al gobiernu, que lu refugó. Oficialmente nun se conoz un prototipu.
- Puertes llóxiques. L'aplicación de puertes llóxiques en lletrónica dixital ye de George Boole.
- Bombilla ensin filu o Llámpara fluorescente.
- Dispositivos de lletroterapia o diagnósticu, sobro manera un xenerador de rayos X d'un solu lletrodu. Tamién hai un rexistru de patente d'un xenerador d'ozonu.
- Sistemes de propulsión por preseos lletromagnéticos, ensin necesidá de partes móviles.
- Turbina ensin paletes, aballada pola esfriega del fluyíu.
- Principios teóricos del radar.
- Oscilador vibracional mecánicu.
- Teslascopio.
- Control remotu.
- Buh.ía pal encendíu de motores d'esplosión.
- Aviones STOL.
- Unvío de lletricidá con un solu cable.
Premios
[editar | editar la fonte]Magar el premiu Nobel de física s'apurrió a Marconi pola invención de la radio en 1909, la prensa espublizó qu'Edison y Tesla diban compartir el Nobel en 1915. Edison intentó amenorgar los fitos de Tesla y negóse a compartir el premiu, si diba ser compartío. Dalgunas fontes cuntaron que pola mor de la envidia d'Edison nun lu ganó dengún, magar les sos grandes aportaciones a la ciencia. Enantes falóse de que Tesla podía ser nominao pal premiu Nobel de 1912. La nominación debíase, seique, a los sos circuitos sintonizaos usando tresformadores resonantes d'alta tensión y alta frecuencia. La investigación histórica que vieno más sero demostró que nesa dómina'l ñome de Tesla nun s'atalantó pal premiu Nobel. Por fin y postre, Tesla namái recibió la medaya Edison, la máxima distinción apurrida pol IEEE.
Honores
[editar | editar la fonte]- L'Aeropuertu de Belgráu lleva'l ñome Aeropuertu Belgráu Nikola Tesla.
- La empresa de fabricación d'automóviles llétricos, fundada por Elon Musk en 2003, lleva'l ñome "Tesla Motors".
Ver tamién
[editar | editar la fonte]- Lletricidá
- Historia de la lletricidá
- Tesla (unidá)
- Guerra de les corrientes
- Inxeniería lletromecánico
- Rayu de la muerte
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Sección, versículu o párrafu: Тесла Никола. Afirmao en: Gran Enciclopedia Soviética (1969–1978). Data de consulta: 28 setiembre 2015. Editorial: Большая Российская энциклопедия. Llingua de la obra o nome: rusu. Data d'espublización: 1969. Error de cita: La etiqueta
<ref>ye inválida; el nome «d121d6a2d39cf884191d38a44ee32a3c6141fe81» ta definíu delles vegaes con distintu conteníu - ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 3,17 3,18 3,19 «Nikola Tesla». Biography.com. Consultáu'l 3 xunetu 2020.
- ↑ Cita: Assistant Medical Examiner H. W. Wembly was called to the scene and after examination of the body, gave his opinion that the cause of death had been coronary thrombosis and that there had been no suspicious circumstances.. URL de la referencia: http://www.teslauniverse.com/nikola-tesla-timeline-1943-tesla-dies-at-86.
- ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 7 avientu 2020.
- ↑ «Nikola tesla». Biography.com. Consultáu'l 3 xunetu 2020.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 URL de la referencia: http://www.krugosvet.ru/articles/51/1005165/1005165a1.htm.
- ↑ URL de la referencia: https://books.google.fr/books?id=_lLqDwAAQBAJ&pg=PA1906&lpg=PA1906.
- ↑ «Nikola Tesla». Biography.com. Consultáu'l 25 agostu 2018.
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Nikola Tesla.- Nikola Tesla na Internet Movie Database (n'inglés)
- «Nikola Tesla». en Find a Grave. (n'inglés)
- Obres de Nikola Tesla nel Proyeutu Gutenberg
| Control d'autoridaes |
|
|---|
Datos: Q9036- Multimedia: Nikola Tesla
Cites famoses: Nikola Tesla
Testos: Autor:Nikola Tesla