iBet uBet web content aggregator. Adding the entire web to your favor.
iBet uBet web content aggregator. Adding the entire web to your favor.



Link to original content: https://ast.wikipedia.org/wiki/Écija
Écija - Wikipedia Saltar al conteníu

Écija

Coordenaes: 37°32′28″N 5°04′45″W / 37.541111111111°N 5.0791666666667°O / 37.541111111111; -5.0791666666667
Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
De Wikipedia
Écija
Alministración
País España
Autonomíasimple Andalucía
Provincia provincia de Sevilla
Partíu xudicial Écija
Tipu d'entidá conceyu d'España
Alcalde d'Écija Ricardo Gil-Toresano Riego
Nome oficial Écija (es)[1]
Nome llocal Écija (es)
Códigu postal 41400
Xeografía
Coordenaes 37°32′28″N 5°04′45″W / 37.541111111111°N 5.0791666666667°O / 37.541111111111; -5.0791666666667
Écija alcuéntrase n'España
Écija
Écija
Écija (España)
Superficie 976 km²
Altitú 100 m
Llenda con
Demografía
Población 39 530 hab. (2023)
- 19 707 homes (2019)

- 20 166 muyeres (2019)
Porcentaxe 2.02% de provincia de Sevilla
Densidá 40,5 hab/km²
Más información
Estaya horaria UTC+01:00
Llocalidaes hermaniaes
ecija.es
Cambiar los datos en Wikidata
Amazona mancada (s. II d.C.)

Écija ye un conceyu español, y una ciudá perteneciente a la provincia de Sevilla na Comunidá Autónoma d'Andalucía (España) y allugáu na contorna del mesmu nome.[2] Xeográficamente asítiase al este de la provincia y asitiada nel valle del Genil. Llenda al noroeste cola provincia de Córdoba, al sur cola Sierra Sur de Sevilla y al oeste cola Campu de Carmona. Écija atópase más cerca de Córdoba que de la capital provincial Sevilla.

Nel añu 2.016 según l'INE cuntaba con 40.270 habitantes.[3] La so estensión ye de 978,73 km², siendo la mayor de tola provincia de Sevilla.[3] Tien una densidá de 41,52 hab/km² y asítiase a una altitú media de 125 msnm.

Amás de la ciudá d'Écija, el conceyu abarca ocho entidaes de población: La Aceñuela, Los Arenales, Cerro Perea, Isla de Vicario, Isla Redonda, San Antón, Villanueva del Rey y Navalagrulla.[4]

Esisten dos festividad que destaquen: la Virxe del Valle, patrona de la ciudá, que se celebra'l 8 de setiembre; y la Feria de Setiembre, que se celebra una selmana dempués de la patrona.

Forma'l Partíu Xudicial númberu 10 de Sevilla del mesmu nome, que tien a Écija, Cañada Rosal, Fuentes de Andalucía y La Luisiana como conceyos.[5]

Popularmente conocida como Ciudá del Sol, la Ciudá de les Torres y la Sartén d'Andalucía (poles sos elevaes temperatures, especialmente en branu), ta considerada como unu de los centros artísticos más importantes d'Andalucía.

Xentiliciu y toponimia

[editar | editar la fonte]

El xentiliciu de los sos habitantes ye «astigitano» o «astigitana», anque ye igualmente válidu «ecijano» o «ecijana». El xentiliciu de astigitano provién del antiguu nome que tuvo la ciudá antes de la ocupación romana, Astigi. Na dómina romana'l nome camudó a Colonia Augusta Firma. Mientres la dómina de la ocupación islámica, a la ciudá dióse-y el nome d'Istichcha, camudando dempués a Medina Alcoton debíu al cultivu del algodón a gran escala.

Símbolos

[editar | editar la fonte]

Pañu de color azur. Centráu un sol figuráu mariellu.[6]

D'azur, sol figuráu d'oru y bordura d'oru cola divisa llatina «ASTIGI. CIVITAS SOLIS VOCABITUR UNA» (traducíu al español, "Écija, namái una va ser llamada Ciudá del Sol") en sable; timbrado de corona mural d'oru, realzada de cinco torres almenadas y cuatro garites vistes, mazonadas de sable y esclariaes d'azur; y arrodiando l'escudu, una cinta flotante colos títulos honoríficos «BIEN NOBLE», «BIEN LLEAL» y «CONSTANTE, LLEAL Y FIDELÍSIMA».[7][8]

La razón de ser simbolizáu asina l'escudu vien de delles coincidencies que fueron otros tantos motivos pa esculpilo con tales alegoríes según detállase:

  • La ciudá tuviera na antigüedá un templu consagráu al Sol, por ser quien vivifica colos sos ingrientes rayos a tolos seres terrestres. Non solo fixeron los astigitanos, de dichu astru'l so principal emblema, sinón que por antonomasia, llamóse más tarde a la ciudá "Civitas Solis" a semeyanza de la Heliópolis exipcia, asina conocida por venerar se tamién ellí esti astru.
  • La pallabra ASTIGI espresa'l nome con que la población yera denomada d'antiguu. La corona mural qu'hai nel remate indica dos époques glorioses de la historia astigitana y el derechu qu'en tou tiempu gociara la Ciudá, primero mientres yera fronteriza, y dempués por vivir llibre ya independiente de señoríu dalgunu.
  • Profetizáu por Isaías nel cap. XIX v.18, qu'ente les cinco ciudaes de la tierra d'Exiptu, solo una va ser llamada Ciudá del Sol "Civitas Solis Vocabitur Una", d'esta forma Astigi tamién se consideró la Ciudá del Sol ente les d'Andalucía, asemeyada a la exipcia y aplicóse les pallabres profétiques felicidaes enantes pal lema del so escudu.

Xeografía física

[editar | editar la fonte]

Allugamientu

[editar | editar la fonte]

El conceyu ta allugáu nel Valle del Genil na provincia de Sevilla, componer ocho nucleos de población y forma parte de la Campu sevillano.[9]

Écija (centru) 37°32′28″N 5°04′45″W / 37.54111°N 5.07917°O / 37.54111; -5.07917 40270 habitantes (2016)
La Aceñuela 37°27′23″N 4°53′16″W / 37.45639°N 4.88778°O / 37.45639; -4.88778 67 habitantes (2009)
Los Arenales 37°25′50″N 5°15′45″W / 37.43056°N 5.26250°O / 37.43056; -5.26250 89 habitantes (2009)
Cerro Perea 37°35′22″N 4°58′57″W / 37.58944°N 4.98250°O / 37.58944; -4.98250 832 habitantes (2009)
Isla de Vicario 37°34′30″N 5°05′16″W / 37.57500°N 5.08778°O / 37.57500; -5.08778 159 habitantes (2009)
Isla Redonda 37°27′23″N 4°53′16″W / 37.45639°N 4.88778°O / 37.45639; -4.88778 363 habitantes (2009)
Navalagrulla 37°39′13″N 5°04′58″W / 37.65361°N 5.08278°O / 37.65361; -5.08278 188 habitantes (2009)
San Antón 37°31′03″N 5°01′31″W / 37.51750°N 5.02528°O / 37.51750; -5.02528 83 habitantes (2009)
Villanueva del Rey 37°31′35″N 5°09′32″W / 37.52639°N 5.15889°O / 37.52639; -5.15889 190 habitantes (2009)

El términu municipal d'Écija llenda colos siguientes términos municipales:

Noroeste: Palma del Río Norte: Fonte Palmera y Palma del Río Nordeste: Guadalcázar
Oeste: Fuentes de Andalucía, La Luisiana y Cañada Rosal Este: Santaella y La Carlota
Suroeste Marchena Sur: Osuna, Lantejuela y El Rubio Sureste: Marinaleda y Herrera

El relieve del territoriu ye unu estensu valle con bien poques rimaes yá que, d'una estensión total averada de 978 km², 480 km² tienen una rimada inferior al 3% y los restantes 498 km² tienen una rimada ente'l 3-7%.[10]

Hidrografía

[editar | editar la fonte]

La principal unidá hidrográfica que nos ocupa la forma'l ríu Genil que traviesa'l términu municipal en direición este oeste hasta llegar a Écija, onde toma direición norte. El so cursu ye abondo regular, y por nacer en Sierra Nevada alimentar mientres el branu, cuando les agües son casi nules, de los destemples de los aventexos formaos nesta sierra, polo que xeneralmente nunca llega a ensugase. Esto fai que'l so réxime sía consideráu pluvionivoso. En dómina d'agües el so caudal aumenta en gran proporción, saliendo de calce en delles ocasiones.

El ríu Genil al so pasu por Écija y antigua ponte ferroviaria.

Ente los numberosos regueros qu'esisten na pequeña cuenca hidrográfica del Genil, dientro del términu d'Écija, destaquen pela marxe derecha los del Saláu de Gilena y Cabra, esti postreru marcando la frontera del términu municipal, y pela esquierda Río Blanco.

Tocantes a limnoloxía, la naturaleza impermeable de los materiales triásicos del términu ecijano anicia la formación de numberoses llagunes, destacando la de Ruiz Sánchez 37°24′00″N 5°05′00″W / 37.40000°N 5.08333°O / 37.40000; -5.08333 (358,80 ha), la cuál portábase n'orixe como un güelga estacional d'agües salines, que'l so réxime hídricu sería variable según los años en función del descensu de los niveles piezométricos y la evaporación, lo que remataría na so desecación completa mientres el branu en condiciones xenerales. Na actualidá'l réxime hídricu orixinal de la güelga atópase alteriáu por aciu una rede de drenes construyida hacia l'añu 1967.[11] Sicasí, empezáronse los trabayos de recuperación por aciu la eliminación de los sistemes de drenaxe, polo que s'espera que la güelga vuelva a los sos oríxenes en curtiu.[12]

Per otru llau, cabo destacar la riqueza d'acuíferos esistentes, que garanticen l'alimentación de numberosos pozos, faciendo posible la esistencia de zones de regadío práuticamente na totalidá del términu municipal ecijano.

Écija tien un clima mediterraneu típicu. Les precipitaciones tán partíes de forma bastante irregular a lo llargo del añu, magar hai un mínimu acusáu los meses de xunu, xunetu y agostu y un máximu en seronda y primavera. Les precipitaciones añales bazcuyen ente los 400 mm y los 500 mm, anque nel añu 2010 cayeron un total de 1075,8 mm[13] causando graves hinchentes mientres tol mes d'avientu del 2010, siendo especialmente grave l'asocedida'l día 6 d'avientu.[14] La mugor relativo media a lo llargo del añu ye del 61% y la velocidá media del aire ye de 1,8 m/s.

Cai d'Écija dempués de la nevada del 29 de xineru de 2006

Raramente prodúcense nevaes, rexistrándose les postreres el 29 de xineru de 2006[15] y el 10 de xineru de 2010.

Los branos son desaxeradamente templaos y los iviernos son moderadamente nidios con una oscilación de 20 °C de media, favoreciendo estes fuertes variaciones térmiques l'allugamientu xeográficu del conceyu. Los iviernos son, polo xeneral, nidios pel día y frescos pela nueche, son húmedos con mínimes menores que 5 °C. Estes condiciones ambientales producen frecuentes xelaes, al atopase la ciudá nun valle, polo que l'aire frío, que pesa más que'l caliente, baxa y concéntrase na ciudá, siempres que'l vientu nun esvalixe l'aire. Los branos son, polo xeneral, bien calorosos y secos, con máximes en redol a los 37 °C de media mientres los meses de xunetu y agostu, onde son habituales los díes con máximes percima de los 40 °C, por cuenta de que s'atopa nel Valle del Genil.

Una de les mayores temperatures alcanzaes mientres el branu tuvo llugar nel mes de xunetu de 1966 cuando se rexistraron 48 °C a la solombra.[16] Según coméntase nun artículu del diariu ABC de fecha 10 de xunetu de 1959, que de la mesma se basa nun artículu del diariu francés Le Figaro el 9 de xunetu de 1959 algamáronse los 49 °C a la solombra.[17]

Pela cueta una de les menores temperatures rexistraes mientres el iviernu tuvo llugar el 28 de xineru del 2005 cuando s'algamar los 9,1 °C baxo cero.[13][18]

Valores climatolóxicos normales na estación meteorolóxica d'Écija.[13]
2001-2010 Ene Feb Mar Abr May Jun Jul Ago Sep Oct Nov Dic MEDIA
Temperatura medio (°C) 9,2 10,6 13,1 15,5 19,3 24,7 27,6 27,9 24,1 19,1 13 10 17,9
Media de temperatures máximes diaries (°C) 14,9 16,5 19,7 22,7 27,0 33,4 36,9 36,6 31,3 25,4 19,0 15,2 25,0
Media de temperatures mínimes diaries (°C) 3,6 4,7 6,6 8,4 11,5 16,0 18,3 19,2 16,8 12,8 6,9 4,8 10,9
Precipitaciones medies (mm) 49,7 74,0 63,9 45,2 43,0 5,1 0,2 5,6 28,2 75,0 52,9 96,4 539,2

Flora y fauna

[editar | editar la fonte]

La flora del términu municipal d'Écija atópase marcada pola intervención de la mano del home, que modificó de manera definitiva'l paisaxe, creando estensos plantíos cerealísticas y olivareres. Asina tenemos especies como olivares de cultivu, trigu, maíz, avena, oleaxinoses como'l xirasol o cultivos industriales como'l algodón o la remolacha. Amás tamién se cultiven plantes hortenses como tomate, pataques o llegumes ente otres.

Sicasí, por cuenta de la gran estensión del términu ecijano tamién podemos contemplar zones de monte mediterraneu con especies como les jaras, llentiscos, chumberes, pites, palmitos, algarrobos, caxigales, romerus, tomillos, acebuches o yérbados. Nes márxenes del ríu Genil y los sos regueros que traviesen esti términu habiten especies de monte de galería con vexetación riparia como álamos blancos, fresnos, tarajes, bardiales, delles adelfas y rosa-yos bravíos. Nes árees llacustres atopamos carrizos, xuncos, eneas, almajos, salicores y tarajes.

Tocantes a la flora urbana destaquen los naranxales amargoses, plátanos, palmeres tantu Phoenix como washingtonia, moreres, ocalitos, tipuanes, jacarandas, xazminos, adelfas y rosa-yos.

La fauna astigitana ye la típica de les llombes cerealísticas del Valle del Guadalquivir, adquiriendo gran importancia l'avifauna, allugando'l términu ecijano gran parte de la Z.Y.P.A. (Zona d'Especial Proteición pa les Aves) “Campos de Sevilla”,[19] que comparte colos términos d'Osuna, Marchena, La Lantejuela y El Rubio. Felicidad Z.Y.P.A. atópase englobada na rede ecolóxica europea Natura 2000.[20]

Tocantes a biodiversidá aviar podemos destacar el sisón, el aguilucho cenizo, el peñerina primilla, el algaraván, la tórtola común, la carraca, el gorrión morunu, la perdiz colorada, el malvís, el verderón, el xilgueru, el mierlu, el raitán, el ruiseñor, el abeyerucu, el uxu real, el vencejo, el águila real, al azor, l'abubilla, la curuxa, el cucu o'l escribán montesín. Nes árees llacustres atopamos el coríu real, el flamencu, el calamón, la grulla, la pagaza piconera o la cigüeñuela.

Con respectu al restu de la fauna, atopamos mamíferos como coneyos, llebres, llironos caretos, corpuspinos europeos o martalenes. Y anfibios y reptiles como pueden ser sacaveres comunes, sapillos pintojos ibéricos, ranitas de San Antonio, xaronques comunes, llagarteses cenicientes y distintes especies de culiebres. Dientro de la piscifauna del Genil, al so pasu por Écija, destaquen los barbos y carpas.

A lo último, na avifauna urbana d'Écija atopamos estorninos, gorriones comunes, esperteyos (nun ye una ave), vencejos, golondrines, cigüeñes comunes y palombos domésticos.

Prehistoria y Protohistoria

[editar | editar la fonte]

Salvu rares esceiciones, nun hai munchos estudios sobre esta dómina en Écija, polo que la información que nesti apartáu preséntase se basa n'hipótesis y en función de les investigaciones realizaes nos territorios axacentes.[21]

Paleolíticu

[editar | editar la fonte]

Na contorna astigitana vivió una población paleolítica de cazadores y pañadores. Los elementos más arcáicos corresponderíen a unes cultures iniciales de graveres, caracterizaes pola presencia de complexos líticos de cantares tallaos. Estes cultures enmarcar nel pleistocenu mediu, alcontraes nes terraces altes del Genil.

Col pleistocenu cimeru l'hábitat escurriría preferentemente nes terraces baxes, con industries de cantares tallaos evolucionaos y pieces sobre lasques en cuarcites y xil.

Neolíticu

[editar | editar la fonte]

Nesta dómina hai un enclín al sedentarismu poblacional. Na contorna d'Écija surde'l pobláu al campu, rudimentariu y ensin trazos d'urbanismu, por cuenta de la xeoloxía non cárstica.

Otru aspeutu característicu ye la invención de la cerámica llamada a la almagra, dotada d'un tratamientu llamativu d'un color coloráu intensu bruñido, apurríu pol óxidu de fierro y l'acción oxidante de la cocción de los vasos.

Escávense 'tholoi soterraños o cueves artificiales pal enterramientu coleutivu. Estes cueves artificiales dispónense como una semiesfera con un corredor d'entrada empobináu escontra'l Sureste, escavaes na greda, onde s'atropen los muertos colos sos respeutivos dotes funeraries, o tamién adopten la modalidá del pozu piriforme o silu.

Na contorna d'Écija alcontráronse innumberables silos d'esta tipoloxía, anque falta por saber si estos silos correspuenden a enterramientos coleutivos o a silos o almacenes de granu calcolíticos, o pertenecen a otres cultures posteriores.

Sobre'l vasu campaniforme, unu de los primeros exemplares españoles ven d'Écija. Foi topáu en 1888 y depositáu nel Muséu Arqueolóxicu de Sevilla. Les puntes de flecha tipo Palmela, del contestu campaniforme, topáronse tamién en Écija. Tou paez indicar una conexón cultural cola rexón portuguesa de la desaguada del Tajo al traviés d'Estremadura y Sierra Morena.

Edá del Bronce

[editar | editar la fonte]

La calcolitización fuera xeneral y fonda, lo qu'adquirió tal pesu específicu que difícilmente se desarraigó sustituyida pol bronce. Solamente había pequeñes intrusiones metalúrxiques nueves, como la de la plata, el nuevu tipu de puñal o espada de remaches na empuñadura, aparte del enterramientu individual.

La población asitia sobre'l Sieglu IX e.C. na zona conocida güei como Cuetu del Alcázar o de San Gil (“El Picadoriu”), siendo más o menos fortificada, xunto al cursu del ríu Genil. Ye una zona bien apta pa l'agricultura, disponiendo de cases de planta oval o circular, tremaes pol pobláu.

Posiblemente a partir de la segunda metá del Sieglu VIII e.C. y mientres tol Sieglu VII e.C. opérase una fuerte crecedera demográfica.

Nel bronce final, nos enterramientos va imponiéndose el ritu de la cremación. A estos enterramientos sirvieron les lloses o cercos grabaes topaes en Écija.

Edá Antigua y Edá Media

[editar | editar la fonte]

Dómina romana[21]

[editar | editar la fonte]

La romanización producir nel Sieglu II e.C., lo que va borrar tou restu del horizonte ibéricu.

Mosaicu romanu de l'antigua Astigi

Escontra'l 14 e.C., en dómina d'Augustu, fundóse xunto al pobláu turdetanu la Colonia Augusta Firma pa resolver los últimos problemes de la desmovilización, tantu de los soldaos que veníen de les grandes guerres como los que quedaben n'España de la guerra del norte. Foi adscrita a la tribu romana Papiria, cuando lo normal yera que les fundaciones augústeas hispanes dir a la tribu Galeria.

Foi cabeza del conventu xurídicu astigitano, unu de los cuatro de la provincia romana de la Bética, nel que s'integraben les ciudaes de Tucci (Martos), Iptuci (Prado), Ucubi (Espejo), Antikaria (Antequera), Urso (Osuna) y otres de más difícil llocalización. La so designación tuvo de ser relativamente temprana, probablemente baxu Claudio.

La superficie algamaba les 66 ha. aproximao; nun siendo toes asignables a la fundación, sinón que más bien hasta'l Sieglu III, la ciudá tuvo de dir creciendo al empar que tresformándose. Los caminos principales yeren la Vía Augusta que xunía Astigi escontra l'este con Corduba y escontra l'oeste con Hispalis, pasando por Obúlcula y Carmo. Otru yera'l camín terrestre paralelu al Genil qu'escontra'l norte comunicaba con Augusta Emerita al traviés de Celti y Regina y escontra el sur con Urso principalmente. Aparte, tamién debíen de salir otres víes de menor importancia.

A la so importancia estratéxica sobre la Vía Augusta y xunto al calce del Genil o Singilis, d'antiguo navegable hasta la ciudá, xuníase la preeminencia d'Astigi nel sistema de producción y esportación a llarga distancia del aceite d'oliva por tol Imperiu romanu.

Sobre la década de los sesenta Astigi dispón d'un colosal Foru qu'adquier fama en tola rexón, según les luxoses termes debíes al prefeutu Longino de la Tribu Papiria, y el grandiosu anfiteatru construyíu a la fin d'una de les principales víes, el decumanus maximus, al llau derechu de la calzada militar o Vía Augusta que venía de Hispalis. Tamién taba bien avanzada la obra de la primer ponte de piedra que se construyía sobre'l Singilis, en sustitución del vieyu fechu con tablones.

La ciudá tenía un doble recintu cercáu, colloráu nel so esterior y blancu na parte interior. Ente dambes muralles un rellenu algamaba hasta les almenes.

Dellos historiadores sostienen que la Batalla de Munda producir nes cercaníes de Astigi (17 de marzu de 45 e.C.) ente Xuliu César y los siguidores de Pompeyo. Trátase de la postrera gran batalla de la segunda guerra civil de la República romana, la más peligrosa y difícil de les batalles de César, y anque terminó venciendo, este llegó a pensar inclusive en suicidase nel so momentu críticu. Una de los allugamientos propuestos ye la llomba na que s'atopa'l castiellu de Alhonoz o Aljonoz, antigua fortaleza árabe asitiada nel términu municipal d'Herrera, ente les llocalidaes d'Herrera y Écija teniendo a los sos pies el ríu Genil.

La lleenda atribúi a Pablo de Tarsu la fundación de la Diócesis ecijana, que sería la primer capital de la Bética con sede episcopal.

Dómina visigoda

[editar | editar la fonte]

Na Hispania visigoda foi sede episcopal de la ilesia católica, entós conocida como Astigi, sufragánea de l'Archidiócesis de Sevilla qu'entendía l'antigua provincia romana de Bética na diócesis de Hispania. Fulgencio de Cartaxena foi obispu d'Écija, y como tal asistió al II Conceyu Hispalense celebráu nel añu 610.

Dómina árabe[21]

[editar | editar la fonte]

Esta dómina entiende dende l'añu 711 que se produz la entrada na ciudá de les primeres tropes árabes al mandu de Táriq ibn Ziyad hasta'l 1240 momentu en que la zona pasa a depender de la Corona de Castiella.

Tres la Batalla de Guadalete, hubo otra resistencia de partidarios del rei visigodu Rodrigo en Écija, pol cual tuvieron un enfrentamientu nos que güei ye conocíu como la fonte de los cristianos. La ciudá tomar pola fuercia de les armes y la so conquista supunxo un pasu decisivu nel dominiu árabe del sur de la Península Ibérica.

El nome romanu d'Astigi, apaez nos primeros testos del emiratu y el Califatu Omeya como Istichcha que n'ocasiones presenta la variante Isichcha, pa pasar a Asichcha.

Écija foi siempres considerada como "ciudá rica", ente otres razones pola facilidá de regadío proporcionada pol ríu Genil. Unu de los nomatos árabes de la Écija andalusí yera Madínat al-qutn, "la ciudá del algodón".

Écija constituyía la capital d'una Cora. La Cora d'Écija perduró dende la organización estatal d'Al-Ándalus, nel Sieglu VIII hasta empiezos del Sieglu XI. Hai distintes versiones sobre la estensión de la Cora d'Écija, una y bones dellos autores indiquen que yera "relativamente pocu estensa", cosa que nun s'afai con exactitú a los datos que pueden llograse de les fontes árabes. La Cora d'Écija atopábase estremada en cinco aqalim.

A lo llargo de tola historia árabe de la zona, resáltase la importancia de la capital de la Cora como nucleu de comunicaciones, destacando la que xunía Córdoba y Sevilla pol trazáu de l'antigua Vía Augusta. Esta calzada condicionó en ciertu mou la historia de la Écija árabe.

Les llinies xenerales del so urbanismu yeren herederes direutes de l'Astigi imperial, anque hai sectores nos que nun coinciden. Na actualidá pueden detectase buelgues del urbanismu árabe. El trazáu de la so muralla islámica apaez delimitado nel caleyeru ecijano de los nuesos díes con torres albarranas a la manera de les fortificaciones almohades. Dientro de cortil disponer de cuatro puertes escontra l'esterior:

Otru de los elementos fundamentales topar na ponte sobre'l Genil. Nos hinchentes de xineru del 850, estes lleven dos arcos de la ponte. Dada la so importancia na ruta mentada enantes, tuvo de ser restauráu casi darréu.

El 1 de xineru del 913 entra na ciudá Badr, hayib del futuru califa Abd al-Rahman al-Násir, destruyendo la ponte xunto a les muralles de la ciudá. Casi noventa años dempués la calzada y la ponte van ser reconstruyíos por Almanzor. Hasta'l final de la dómina árabe tuvo de caltenese l'aspeutu de la ponte como una obra sólida de sillería.

A la cayida de la dinastía omeya en Córdoba, pasu a depender de los Banu Abbad sevillanos, de los que siguiríen dependiendo hasta'l final del fecundu ya interesante Sieglu XI andaluz. Cola entrada de los almorávides nel país en 1091, Écija va siguir sol gobiernu de Sevilla, a que la so historia ver íntimamente amestada hasta'l final de la etapa árabe, cuando nel 1240 pasa a formar parte de los territorios de la Corona de Castiella.

Unu de los edificios significativos de la Écija árabe, como en cualquier ciudá del espaciu árabe-islámicu medieval, yera'l del so mezquita aljama. A pesar de la entidá de la población nun se caltuvieron mención dalguna d'otros llugares de cultu musulmán. La mezquita ta identificada cola ilesia de Santa Cruz, datu que concuerda cola esistencia pela redolada d'un mercáu, atestiguáu de la mesma na denominación de la puerta más septentrional del lladral Norte de la cortil: Bab al-Suwayqa. Tuvo De consagrase como mezquita aljama bien al empiezu de la ocupación árabe. Ye un templu de cinco naves, sofitaes sobre columnes dientro d'una construcción en piedra.

Dientro de la estructura alministrativa esistíen los siguientes cargos. Al mandu de la cora atopábase'l ámil o gobernador. Otru cargu d'importancia ye'l Qadi o xuez de la cora. Otru puestu señaláu naquel tiempu yera'l de sáhib al-salá o direutor de la oración na mezquita aljama, anque n'ocasiones axudicar al Qadi de la cora

Como nel restu d'Al-Ándalus, la población mayoritaria venía de un nucleu preislámico, hispanu-visigodu, al que se xunió una minoría árabe orixinaria d'Oriente y el Norte d'África. En tiempos del Califatu omeya de Córdoba podemos falar de delles coleutividaes: mozárabes, árabes, bereberes y xudíos. Écija cuntó con un nutríu coleutivu mozárabe, de fechu esistía una ilesia al llau de la mezquita aljama musulmana.

Bona parte de la población optó, sicasí, por convertise al Islam ante les ventayes social y económicu. Son los llamaos muladíes o conversos.

Sobre'l Sieglu XII Écija disponía d'importantes mercaos arrodiada d'un cercu verde de xardinos, esplotaciones agrícoles de regadío y arbolees.

Dómina cristiana

[editar | editar la fonte]
Écija nun grabáu de 1572.

La conquista castellana foi realizada por Fernando III en 1240. Nella, someter a Écija a una ventaxosa capitulación que garantizaba a los sos habitantes musulmanes salvar non solo les sos vides y propiedaes, sinón caltener el so propiu estatutu xurídicu, la so relixón, sistema fiscal y les autoridaes tradicionales. Esti fechu foi simbolizáu pola entrega de la torre de la Calahorra. Estes capitulaciones tuvieron a valir hasta, aproximao, 1262 o 1263.

Dende esi momentu hasta la so completa integración, Écija goció de paz y tranquilidá, rotes tan solo en 1255 cuando se produció l'enfrentamientu ente Alfonsu X y el so hermanu, l'infante don Enrique. Paez que los partidarios del infante rebelde llograron faese col control d'Écija, antes de ser ganaos nos campos de Lebrija.

Ocupada la ciudá, Alfonsu X empezó a instalar nella a pobladores cristianos. El repartimientu foi realizáu por una comisión de partidores nomaos pol rei. Pa dichu repartimientu fixéronse les siguientes operaciones:

  1. División de la villa en cuatro distritos parroquiales, correspondientes cada unu d'ellos a les diverses parroquies constituyíes primeramente en Écija. Trazóse una cruz imaxinaria, que los sos puntos estremos seríen les ilesies de Santa Cruz (cabecera), San Juan (brazu esquierdu), Santa María (brazu derechu) y Santa Bárbara (pie). En términos xenerales estos distritos urbanos corresponder colos cuadrantes que resulten del encruz de los dos exes viarios principales de la Écija romana.
  2. Repartu de cases ya inmuebles dexaos pola población mudéxar a los pobladores, teniendo en cuenta, como yera norma, la condición sociu-militar de cada poblador.
  3. División del términu "en manera de cruz" y señalamientu dientro del mesmu de dos sectores bien estremaos: el ruedu de la villa, onde se concentraríen les güertes, los cultivos más especializaos y delles tierres de sembradura y deveses; y una orla esterior, onde'l partidores allugaron les famoses 32 aldegues.
  4. Esllinde del términu d'Écija.
  5. Concesiones de donadíos nes 32 aldegues d'Écija.

La fertilidá de la contorna y la so nueva posición fronteriza col reinu de Granada fixeron posible un notable desenvolvimientu económicu y social.

En setiembre de 1275 llibróse una batalla nes cercaníes del conceyu d'Écija, que'l so resultancia foi la completa derrota de les tropes del reinu de Castiella, que fueron vencíes polos benimerines. El comandante del exércitu cristianu, Nuño González de Lara "el Bonu", señor de la Casa de Lara y Adelantado mayor de la frontera d'Andalucía, perdió la vida na batalla, y la so cabeza foi unviada en señal de trunfu al rei Muhammad II de Granada, aliáu de los benimerines. Los sobrevivientes del exércitu cristianu buscaron abellugu nel conceyu d'Écija.

El conceyu d'Écija pertenceció a la reina María de Molina, esposa de Sancho IV el Bravo y madre de Fernando IV el Emplazado, anque la soberana viose obligada a vencela al infante Enrique de Castiella "el Senador" y, a la muerte d'esti postreru, pasó de nuevu a ser de la reina.

A finales del Sieglu XIV, a partir de 1391, Ferrán Martínez, arcedianu d'Écija, movió colos sos discursos una gran persecución contra los xudíos por tol Reinu de Castiella, lo cual provocó munches muertes y masives conversiones del Pueblu xudíu.

Enrique III concedió-y el títulu de ciudá en 1402.[22]

Edá Moderna

[editar | editar la fonte]
Unu de los numberosos campanarios d'Écija.

Écija pertenecía al tribunal inquisitorial de Córdoba. Ente 1558 y 1730 hasta un total de cientu catorce persones, rellacionaes con Écija, fueron sentenciaes por esti tribunal.

Nel Sieglu XVII había gran cantidá de conventos, cada unu coles sos distintes órdenes: La nuesa Señora del Valle (jerónimos), San Pablo (dominicos), San Antonio (franciscanos observantes), L'Anunciación de La nuesa Señora (capuchinos), Santa Ana (terceros de San Francisco), Madre de Dios (agustinos), Nuesa Señora del Carmen (carmelites calzaos), Nuesa Señora de la Concepción (carmelites descalzos), La nuesa Señora de les Mercedes (mercedarios calzaos), La Concepción de La nuesa Señora (mercedarios descalzos), La Victoria (Orde de los Mínimos mínimos de San Francisco de Paula), San Fulgencio (xesuites), Les Marroquines (concepcionistas franciscanes), Santa Inés del Valle (clarises), Santa Florentina (dominiques), Espíritu Santu (dominiques), Los Remedios (carmelites calzaes), Les Teresas (carmelites descalces), La Visitación a Santa Isabel (recoyíes de la Visitación) y La Encarnación (mercedarias descalces).

Los primeros gremios entamar a partir del sieglu XVI y algamen la so máxima rellumanza nel XVIII. Tien De mentase la importancia qu'adquier na contorna d'Écija la cría de caballos de pura raza española, anglu-árabe ya hispanu-árabe, actividá que se caltién na actualidá.

El so desenvolvimientu económicu reflexar na gran cantidá de construcciones relixoses y civiles entendíes ente los sieglos XII y XVIII. El sieglu XVIII ye consideráu'l "sieglu d'Oru ecijano", por cuenta de la so riqueza económico y artístico. En 1755 les torres de la ciudá fueron estropiaes polos efeutos del terremotu de Lisboa.

Écija ta considerada como la "ciudá más barroca d'Andalucía", gracies a los principalmente al enantes destacáu "sieglu d'oru", de fechu foi tal la influencia d'esti arte nes construcciones de la dómina, que se llegó a crear el llamáu "barrocu ecijano", del cual esisten evidentes muestres n'edificios eclesiásticos y de l'alta burguesía.

A empiezos del sieglu XVIII en Écija solamente había pa la ilesia 8 médicos y 3 matrones.

Edá Contemporánea

[editar | editar la fonte]

Mientres la guerra de la Independencia, les ilesies d'Écija sufrieron los saqueos del exércitu francés.

La ciudá foi declarada Conxuntu Históricu-Artísticu nel añu 1966.

Demografía

[editar | editar la fonte]
Gráfica d'evolución demográfica d'Écija ente 1842 y 2017

     Población de derechu según los censos de población del INE.[23]      Población según el padrón municipal de 2017.[24]

A fecha de 1 de xineru de 2010 la población censada en Écija yera de 40.534 habitantes de los cualos 19.996 (49,33%) son varones y 20.538 (50,67%) son muyeres.[25] Ente los años 40 y 60, Écija casi llegó a algamar los 50.000 habitantes, pero dicha cifra baxu a pocu más de 36.000 a principios de los 70, debíu sobremanera a la emigración per parte de la población activa. Nos últimos años tuvo una pequeña crecedera demográfica. Según estimaciones del nuevu Plan Xeneral d'Ordenación Urbana (PGOU), la medría de la población va ser del 30% nos próximos ocho años, siendo esta medría de 12.043 persones.[26] Pola so población, Écija ocupa'l llugar 6ᵘ puestu ente los conceyos de Sevilla (2009).

Pirámide de población (2009)[27]
% Homes Edá Muyeres %
0,48
 
85+
 
1,10
0,69
 
80-84
 
1,24
1,28
 
75-79
 
1,94
1,53
 
70-74
 
1,96
1,64
 
65-69
 
1,89
2,03
 
60-64
 
2,20
2,50
 
55-59
 
2,46
2,94
 
50-54
 
2,90
3,67
 
45-49
 
3,58
4,11
 
40-44
 
4,28
3,97
 
35-39
 
3,76
4,19
 
30-34
 
4,13
4,15
 
25-29
 
4,05
3,83
 
20-24
 
3,51
3,51
 
15-19
 
3,30
2,98
 
10-14
 
2,83
2,82
 
5-9
 
2,75
2,93
 
0-4
 
2,88


Pirámide de la población

Del analís de la pirámide de población deduzse que se trata d'una ciudá con una población mayoritariamente nueva, una y bones la población menor de 40 años representa'l 55,59% ente que la población mayor d'esa edá solo representa'l 44,41%. Per otra parte la población menor de 20 años representa'l 24,00 % de la población ente que la población mayor de 65 años solo representa'l 13,74% de la población. Onde se concentra'l mayor porcentaxe de población ye nel tramu entendíu ente 20-44 años que xube al 39,98 %, polo qu'al mediu plazu ye previsible un avieyamientu progresivu de la población.

Población estranxera
Procedencia de la población estranxera censada en Écija (2010)[28]
Continente Países Total
África Arxelia (5), Marruecos (54), Nixeria (1), Senegal (2), Otres nacionalidaes (1) 63
América Arxentina (18), Bolivia (20), Brasil (30), Colombia (129), Cuba (3), Chile (5), Ecuador (44), Paraguay (5), Perú (8), República Dominicana (3), Uruguái (7), Venezuela (31), Otres nacionalidaes (20) 323
Asia China (63), Paquistán (7), Otres nacionalidaes (2) 72
Europa Alemaña (5), Bulgaria (145), Francia (7), Italia (23), Polonia (30), Portugal (17), Reinu Xuníu (40), Rumanía (595), Rusia (2) Ucrania (11), Otres nacionalidaes (37) 912
Oceanía - 0
Total 1.370

Del total de 40.534 persones censaes en 2010, 1.370 son de nacionalidá estranxera, que representa solo un 3,38% bien inferior a la media nacional d'inmigrantes asitiada nel 12,22%. Los inmigrantes censaos na ciudá vienen de tolos continentes, sacante Oceanía, siendo los de nacionalidá rumana (595), búlgara (145), colombiana (129) y china (63), les colonies más numberoses.

Alministración política

[editar | editar la fonte]

L'alministración política de la ciudá realízase al traviés d'un Conceyu de xestión democrática que los sos componentes escoyer cada cuatro años por sufraxu universal. El censu eleutoral ta compuestu por tolos residentes empadronaos en Écija mayores de 18 años y nacionales d'España y de los restantes estaos miembros de la Xunión Europea. Según lo dispuesto na Llei del Réxime Eleutoral Xeneral,[29] qu'establez el númberu de conceyales elegibles en función de la población del conceyu. La Corporación Municipal d'Écija ta formada por 21 conceyales.

Anguaño gobierna'l PSOE. El so alcalde ye David Javier García Ostos.

Anteriores Alcaldes d'Écija

[editar | editar la fonte]
Nome Partíu Políticu Periodo
David Javier García Ostos PSOE 2015-
Ricardo Gil-Torresano Riego PP 2011-2015
Juan Wic Moral PSOE 2003-2011
Julián Álvarez Ortega PA 1995-2003
Fernando Martínez Ramos PSOE 1987-1995
María de la Luz Méndez PA 1983-1987
Julián Álvarez Pernía PA 1979-1983

Evolución de la delda viva

[editar | editar la fonte]

El conceutu de delda viva contempla solo les deldes con caxes y bancos relatives a creitos financieros, valores de renta fixa y préstamos o creitos tresferíos a terceros, escluyéndose, poro, la delda comercial.

Gráfica d'evolución de la delda viva del conceyu ente 2008 y 2014

     Delda viva del conceyu en miles d'Euros según datos del Ministeriu de Facienda y Ad. Públiques.[30]

La delda viva municipal per habitante en 2014 xubía a 1273,53 €.[31]

Écija ta conformada por 4 distritos: DC, D1, D2 y D3;nos cualos cúntase con zones estremaes en barrios populares. Estos son: Cascu Antiguu (Centru Históricu), El Valle, Las Moreras, La Zarzuela, El Balcón d'Écija-La Alhambra, La Paz, La Almazara, La Guita, Las casitas, Cañato, El arroyo, El Matadero (Plaza de Toros), Las Huertas, La Merced-San Gil-El picadero, El puente, La Alcarrachela, Las 200 viviendas, Los pisos amarillos, Colón-Los Emigrantes, La Cerámica, La Colonda-La Tolerancia.

Amás cunta con delles urbanizaciones na redoma como son la Urbanización Via Augusta ("Cuesta Blanca"), Urbanización Astigi y Urbanización Cerro de San Cristóbal.

Alministración xudicial

[editar | editar la fonte]

Écija ye cabeza del Partíu Xudicial númberu 10 de la provincia de Sevilla, que engloba a los conceyos d'Écija, La Luisiana, Cañada Rosal y Fuentes de Andalucía,[5] que suman 55.564 habitantes.[32] Les instalaciones xudiciales consten de dos xulgaos de primera instancia ya instrucción asitiaos na cai la Marquesa nᵘ15.

Dambos Xulgaos tán nel antiguu Palaciu de les Tomasas, conocíu tamién como Palaciu de Xusticia. Dichu edificiu consta de dos plantes. Curiosamente na planta baxa, atópase'l Xulgáu nᵘ2 y na planta alta atópase'l Xulgáu nᵘ1, qu'amás ye'l Xulgáu que ta destináu, tamién n'esclusiva pa los asuntos de Violencia de Xéneru.

Écija nun cunta con una sede de Fiscalía mesma adscrita a dichu conceyu, sinón que la Fiscalía ye compartida, actuando nesti Partíu Xudicial la Fiscalía con sede en Lora del Río.[33]

Coles mesmes, na planta baxa, amás de les correspondientes oficines civiles y penales, atópase'l Rexistru Civil y la consulta del Médicu Forense adscritu a dambos Xulgaos, onde se realicen los distintos informes forenses necesarios en dellos procedimientos, fundamentalmente del ámbitu penal.

Na planta alta esiste una Sala d'Abogaos y Procuradores.

Economía

[editar | editar la fonte]

Agricultura y ganadería

[editar | editar la fonte]

Écija cunta con industries del sector de l'agricultura, dedicaes a distintos tipos de cultivos. Tamién cunta con delles industries ganaderes.

Industria

[editar | editar la fonte]

Écija cuenta con industries del sector de carpintería, especialmente les dedicaes al mueble de cocina y auxiliares. Tamién cunta con industries cárnicassobremanera nel sector d'embutíos y prefabricaos cárnicos frescos.

Tamién cunta con importantes industries y centrales enerxétiques tanto fotoeléctriques como eóliques.

Servicios

[editar | editar la fonte]

Écija inclúi distintos servicios:
- Comercios. Que s'indiquen nel siguiente estremáu.
- Tresportes y comunicaciones. Del cual falárase más palantre.
- Finances. Écija cunta con un gran númberu de bancos y caxes d'aforros.
- Turismu. El Sector turísticu ye un sector bien importante en Écija y ye consideráu de gran valor yá qu'Écija ye la ciudá de la provincia de Sevilla (Tres la capital) con más visites al añu y una de les ciudaes mas visites de Andalucia.
- Hostelería. Ye un sector bien importante por cuenta de les gran cantidá de chigres y restoranes que faen qu'atopemos con una ciudá que cunta con una gran ufierta gastronómica y calidable.
- Ociu. Écija cunta con delles zones d'ociu según una bona ufierta d'ociu en munches ocasiones enfocada a los neños debíu al gran númberu de neños y neñes que tien Écija según datos del censu.
- Cultura y espectáculos. Écija cunta con una gran ufierta cultural y d'espectáculos, yá non solo pol so patrimoniu históricu-artísticu, sinón por teatros, conciertos, cines, feries, conferencies, etc.
- L'alministración pública y los denominaos servicios públicos. Emprestar l'Estáu o la iniciativa privada (sanidá, educación, atención a la dependencia), ente otros.

Comercios

[editar | editar la fonte]

Nel ámbitu del comerciu Écija cuenta con una gran cantidá de pequeños y medianos comercios partíos por tola ciudá dedicaos a dar distintos servicios, sicasí les zones comerciales más fuertes centrar nel cascu antiguu (Especialmente, Av. Miguel de Cervantes, El Conde, Cinteria y otres zones) y la alcarrachela qu'amás de comercios cunta con dos centros comercial, El Centru Comercial Les Torres y el Centru Comercial N4. Nestes zones comerciales non solo atopamos comercios particulares sinón grandes franquicies y cadenes de tiendes y comida.

Bienestar social

[editar | editar la fonte]

Educación

[editar | editar la fonte]

En Écija hai 32 centros educativos pa los sos habitantes, 30 d'ellos en Écija, unu en Cerro Perea y otru n'Isla Redonda. Dientro d'estos 30 centros, amás de colexos ya institutos tamién se dispón d'una Escuela Oficial d'Idiomes, un Centru d'Adultos, un Conservatoriu Elemental de Música y la Universidá Nacional d'Educación a Distancia (UNED).

Hai un total de 12 guarderíes; siendo 11 d'elles alcordaes, 14 centros qu'imparten Educación infantil; 4 d'ellos alcordaos, 13 centros qu'imparten Educación primaria; 4 d'ellos alcordaos, 7 centros qu'imparten Educación Secundaria Obligatoria (ESO); 4 d'ellos alcordaos, 4 centros qu'imparten Bachilleratu, 1 d'ellos alcordáu; 4 centros qu'imparten Ciclos Formativos de Grau Mediu; 1 d'ellos alcordáu y 3 centros qu'imparten Ciclos Formativos de Grau Cimeru; 1 d'ellos alcordáu.

El llistáu de centros educativos del Términu Municipal ye'l siguiente:[34]

Nome Direición Enseñances
C.Y.I. Carambelu C/ Xuráu, 16 Guardería
C.Y.I. Colorines C/ Severo Ochoa, 4 Guardería
C.Y.I. Soletes C/ Gameras, 19A Guardería
C.Y.I. Reblincaes Av. María Auxiliadora, 31 Guardería
C.Y.I. Garabatos C/ La Campana, 35 Guardería
C.Y.I. Les Torres de Colores C/ Maestru Arrieta, e/n Guardería
C.Y.I. La Escuelita C/ Ancha, e/n Guardería
C.Y.I. El Vaporcito C/ José Herrainz Caraballo, local 8 Guardería
C.Y.I. Campaniella C/ Victoria, 23 Guardería
C.Y.I. La Campiña Polígo La Campiña, SIPS-1, UNP-6 Guardería
Y.I. Acuarela C/ Estatutu d'Autonomía, e/n Guardería
Y.I. Xirasol Av. María Auxiliadora, e/n Guardería
Y.I. Los Árboles C/ Málaga, 9 Infantil
C.E.I.P. Astigi C/ Compañía, 8 Infantil y Primaria
C.E.I.P. Blas Infante Políg. Almorrón, e/n Infantil y Primaria
C.E.I.P. Calvo Sotelo C/ Rodríguez Marín, 10 Infantil y Primaria
C.E.I.P. El Valle Avda. del Valle, e/n Infantil y Primaria
C.E.I.P. Genil C/ Isla Redonda e/n, Isla Redonda Infantil y Primaria
C.E.I.P. La Milagrosa C/ Virxe Milagrosa, nᵘ8, Cerro Perea Infantil y Primaria
C.E.I.P. Miguel de Cervantes C/ Cestería, 5 Infantil y Primaria
C.E.I.P. Pedro Garfias C/ Merinos, 57 Infantil y Primaria
C.E.I.P. San Agustín C/ Málaga, 22 Infantil y Primaria
C.D.P. María Auxiliadora C/ Mercé, 4 Infantil, Primaria y ESO
C.D.P. La nuesa Señora del Valle C/ Xeneral Weyler, 1 Infantil, Primaria y ESO
C.D.P. Santa María Nuesa Señora C/ San Xuan Bosco, 20 Infantil, Primaria y ESO
C.D.P. Escueles Profesionales Sagrada Familia Avda. Doctor Sánchez Malu, 75 Infantil, Primaria, ESO, Bachilleratu, Ciclos Formativos Grau Mediu y Ciclos Formativos Grau Cimeru
I.E.S. Luis Vélez de Guevara C/ Tomás Beviá, 1 ESO, Bachilleratu, Ciclos Formativos Grau Mediu y Ciclos Formativos Grau Cimeru
I.E.S. Nicolás Copérnico Avda. Ronda de las Huertas, e/n ESO, Bachilleratu y Ciclu Formativu Grau Mediu
I.E.S. San Fulgencio Avda. d'Andalucía, 8 ESO, Bachilleratu, Ciclu Formativu Grau Mediu y Ciclos Formativos Grau Cimera
Escuela Oficial d'Idiomes C/ Emilio Castelar, 45 Escuela d'Idiomes
C.Y.PER. Miguel Hernández C/ Hospital Centro d'Adultos
C.Y.M. Fray Juan Bermudo C/ Juan de Angulo, 9 Conservatoriu Música
Equipu Orientación Educativa C/ Emilio Castelar, 45 UNED

C.Y.I.: Colexu d'Educación Infantil Y.I.: Escuela Infantil C.E.I.P.: Colexu d'Educación Infantil y Primaria C.D.P.: Centru Docente Priváu I.E.S.: Institutu d'Enseñanza Secundaria C.Y.PER.: Centru d'Educación Permanente C.Y.M.: Conservatoriu Elemental de Música

Los Bachilleratos que s'imparten son los siguientes: Ciencies de la naturaleza y salú; Teunoloxía; Humanidaes y ciencies sociales; Artes; y Ciencies y teunoloxíes.

Los ciclos formativos son na modalidá de grau mediu: Equipos ya instalaciones electrotécnicas; Montaxe y caltenimientu d'instalaciones de fríu, climatización y producción de calor; Cuidos auxiliares d'enfermería; Xestión alministrativa; Esplotación de sistemes informáticos; Atención sociosanitaria; y Comerciu.

Y en la modalidá de grau cimeru: Instalaciones electrotécnicas; Caltenimientu d'equipu industrial; Dietética; Imaxe pal diagnósticu; Educación infantil; Alministración y finances; Alministración de sistemes informáticos; y Xestión comercial y marketing.

El Centru del Profesoráu, dependiente de la Conseyería d'Educación de la Xunta d'Andalucía, ta compartíu col d'Osuna,[35] asitiándose físicamente nesta ciudá.[36]

Tamién esiste un centru gastronómicu y atópase previstu la realización d'un parque d'educación vial na zona de las Huertas.[37]

Sanidá Al respeutive de la sanidá, en Écija esiste un hospital d'alta resolución, l'Hospital de San Sebastián, amás de dos grandes centros de salú, como'l centru de salú del Almorrón y el centru de salú Virxe del Valle. Tamién ta en construcción el nuevu hospital comarcal en Écija

Servicios sociales

[editar | editar la fonte]

Dende l'Área Social de la Excma. Diputación de Sevilla, en collaboración cola Mancomunidá de Conceyos de la Contorna d'Écija, lleváronse a cabo prestaciones básiques de Servicios Sociales nes llocalidaes de La Luisiana, Campillos, Cañada Rosal y Fuentes de Andalucía.

Estes Prestaciones básiques de Servicios Sociales entiéndense como un conxuntu de midíes de calter públicu y universal, reglaes y suxetes a Derechu, integraes nel Sistema de Servicios Sociales, que garanticen unos mínimos de cobertoria reconocíos socialmente a suxetos a llendes establecíes y que son emprestaes nel nivel territorial más próximu a los ciudadanos: el conceyu.[38]

L'equipu de trabayu ta formáu por una Psicólogu, una Graduada Social, trés Trabayadores Sociales y dos educadores sociales.

Ente les sos funciones atopamos les siguientes: xestión de pensiones; solicitúes d'incapacidá y revisión del so grau; solicitúes de prestación per maternidá; pensión de orfandad; intervención familiar, asesoramientu y consultoría; desenvolvimientu d'habilidaes interpersonales; estudiu y analís de problemática familiar; información, orientación y asesoramientu a families y xestión de prestaciones y recursos.[39]

Llevar a cabu los siguientes programes: Serviciu d'Información Valoración y Orientación (S.I.V.O.), Serviciu d'Ayuda a Casa (S.A.D.) y Programes de Convivencia y Reinserción.[40]

Tresporte y comunicaciones

[editar | editar la fonte]

Carreteres

[editar | editar la fonte]

La carretera principal que pasa pol términu municipal d'Écija ye l'autovía nacional A-4, que pertenez a la Rede de carreteres del Estáu.

L'A-4 tien accesos al conceyu y comunica Madrid con Cádiz pasando por Castiella-La Mancha.[41]

Resume de carreteres d'accesu a Écija[42]
Rede Carretera Orixe - Destino Llargor (km)
Rede de carreteres del Estáu  A-4  ||align=left|Madrid - Cádiz||670,5
Rede Básica  A-364  A-4 (Écija) - A-92 (Monte Palaciu) 42,72
Rede Intercomarcal  A-351  A-4 (Écija) - A-92 (Osuna) 34,63
 A-386  A-4 (Cerro Perea) - N-331 (La Rambla) 28,23
 A-388  A-4 (Écija) - A-318 (Herrera) 36,41
 A-453  A-431 (Palma del Río) - N-IVa (Écija) 29,56
Rede Complementaria A-8203 A-453 (Écija) - A-440 19,84
Rede Provincial CO-4309 CO-4311 (Fonte Palmera) - A-453 (Écija) 9,29
SE-9104 Écija – La Luisiana 22,70
SE-9105 N-IV (Écija) – Llende Provincial de Córdoba 12,70
SE-9106 N-IV (Glorieta Écija) – A-4 (Vte. d'Écija) 0,31
SE-9107 A-4 (Écija) – Antigua N-IV (Écija) 0,47

Nel términu municipal d'Écija hai dolce estaciones de serviciu de venta al públicu polo xeneral; trés d'elles atópense na autovía A-4, nos puntos quilométricos 441,5; 460; 465.[43]

Distancies

[editar | editar la fonte]

La llocalidá d'Écija atópase allugada aproximao nel centru xeográficu d'Andalucía. La siguiente tabla amuesa les distancies ente Écija y el centru d'otres ciudaes, incluyendo toles capitales de provincia d'Andalucía y les principales capitales d'España .[44]

Ciudaes Distancia (km) Ciudaes Distancia (km) Ciudaes Distancia (km) Ciudaes Distancia (km) Ciudaes Distancia (km)
Sevilla 86 Córdoba 52 Carmona 53 Marchena 48 La Carlota 21
Huelva 186 Cádiz 190 Osuna 33 Estepa 45 Fuentes de Andalucía 35
Málaga 140 Granada 172 Antequera 91 Lucena 68 La Campana 38
Xaén 147 Almería 316 Palma del Río 25 La Luisiana 23 Valencia 569
Madrid 429 Barcelona 900 Xerez de la Frontera 158 Alxecires 214 Zaragoza 749

Pa la midida de toles distancies usóse'l tipu d'itinerariu curtiu.

Parque de vehículos de motor

[editar | editar la fonte]
Parque vehículos de motor (2015)[45]
Tipu de vehículu Cantidá
Automóviles de turismu 18.292
Camiones y furgonetes 4.410
Otros vehículos 7.704
Total 30.407

Écija cunta con un estensu parque automovilísticu con un ratio de 7 vehículos por cada 10 ciudadanos.[46] Tien amás un eleváu parque de camiones y furgonetes, que representa'l 14,50% del parque automovilísticu, lo qu'indica un gran númberu de tresportistes de mercancíes autónomos o en pequeñes empreses o cooperatives y un importante trasiegu d'estos vehículos pela ciudá.

Tresporte públicu

[editar | editar la fonte]

Écija cuenta con un serviciu de tresporte públicu urbanu de viaxeros. Esti serviciu data del 20 d'agostu de 1964, anque enantes yá hubo una empresa de serviciu urbanu. Dende la puesta en serviciu del tresporte urbanu, la población denominar popularmente como “el Trompu”, yá que l'autobús diba y venía de la barriada “la Guita” y daba vueltes al Salón”. Anguaño cunta con una llinia que realiza'l siguiente percorríu, anque apocayá amplióse con dos paraes nel Nuevu Hospital Comarcal d'Écija (CHARE):[47]

Parada !Númberu de Paraes
Plaza d'España |align=center|1
Avda. Miguel de Cervantes 1
Avda. d'Andalucía |align=center|1
Rotonda Augustu César 1
Avda. Dr. Fleming 0
Bda. de la Ponte |align=center|1
Instituto Nicolás Copérnico 1
Bda. Las Huertas 1
Hospital San Sebastian 1
Avda. del Valle |align=center|1
Rotonda Institutu Vélez de Guevara 1
C/ Pío XII |align=center|0
C/ Juan XXIII 0
C/ Nueva |align=center|3
C/ Córdoba |align=center|2
Plaza de la Zarzuela |align=center|1
Avda. del Ferrocarril 1
Barrera San Gregorio |align=center|1
Avda. de los Toreros 1
Bda. La Paz 1
Hospital Comarcal d'Écija (Urxencies) 1
Hospital Comarcal d'Écija (Entrada Principal) 1
Avda. Dr. Sánchez Malu |align=center|2
C/ San Benito |align=center|1
Rotonda Ctra. Osuna 0
Centru comercial N4 1
Rotonda Ctra. Herrera |align=center|1
Avda. de la Alcarrachela 1
Avda. Blas Infante |align=center|1
Estación d'Autobuses 1
Boulevard 0
Rotonda de Cervantes 0
Avda. Miguel de Cervantes 2
Plaza d'España |align=center|1

Asina mesmu, tamién operen los siguientes servicios de tresporte públicu interurbanu de viaxeros:

Anguaño, según anunció'l conceyu, ta estudiándose la posibilidá d'una nueva llinia d'autobuses ente Écija y Osuna con parada na estación de tren de Osuna según una posible ampliación del serviciu de Socibus a Huelva.

Tamién se cunta con una flota de taxis particulares, habiendo concedíes 15 llicencies (2010)[50] que s'atopen partíos en 4 paraes.[51]

Medios de comunicación

[editar | editar la fonte]
Televisión
  • Écija Contorna Televisión
  • Telécija
Radio
  • Cadena Dial Andalucía Centro (95.4 F.M.)
  • Cope Écija (100.1 F.M.)
  • Onda Cero ÉCIJA (106.5 F.M.)
  • La Fresca FM Écija (96.9 F.M.)
  • Radio Safa Écija (104.6 F.M.)
Prensa escrita
  • El Periódico d'Écija-VIVA
Diarios dixitales
  • EcijaWeb.com - Diariu Dixital ya Información Xeneral d'Écija
  • Ecijaldia.es - Diariu Web d'Écija y la so contorna
  • Ecijadigital.es - Dirario Dixital d'Écija dende 2005
  • Ciberecija.com - El Portal Temáticu d'Écija - Información diaria sobre Écija

Llugares d'interés

[editar | editar la fonte]
Categoría principal: Monumentos d'Écija

Cunta con numberoses ilesies y conventos barrocos, palacios y cases-palaciu. Por tola ciudá atopen muertes de construcciones y elementos arquiteutónicos de dómina romana.

Arquiteutura relixosa

[editar | editar la fonte]

Parroquia de Santa María Nuesa Señora

[editar | editar la fonte]

La Ilesia ta asitiada na plaza de Santa María, onde s'alluga un monumentu de los patrones d'Écija, la Virxe del Valle y San Pablo.

Ilesia de Santa Bárbara

[editar | editar la fonte]

La Ilesia de Santa Bárbara ye d'estilu neoclásicu, siendo esta la primera edificacíon d'esti estilu n'Andalucía, asítiase na mesma plaza d'España de la ciudá. So ésta, allúgase una antigua mezquita musulmana.

Ilesia de San Francisco

[editar | editar la fonte]
Espadaña de la Ilesia de San Francisco y balcón de la Inquisición.

Esti templu atópase na Plaza d'España. Dende los sos entamos hasta la segunda metá del sieglu XX tuvo rexíu por congregaciones de flaires y monxos. El so advocación inicial yera Conventu de San Antonio de Padua. Tien nel so patiu dos retablos esteriores y una Capiya, que perteneció a la escastada Hermandá de la Vera Cruz (que tamién inclúi una pequeña espadaña). El balcón esquierdu de la puerta principal pertenecía a la Santa Inquisición. El primer Conventu tuvo na Ermita de San Gregorio. Anguaño ta rexíu por un rector propiu, ensin ser Parroquia.

Ilesia del Hospital de la Concepción

[editar | editar la fonte]

La Ilesia, parte caltenida de lo que foi l'Hospital de la Concepción (Vulgo Hospitalito), asitiar na cai del Conde bien próxima a otres construcciones históriques como la Ilesia de Santa María, la Ilesia de los Descalzos, del conventu de les Teresas y el Conceyu. Ye un exemplu de l'arquiteutura del sieglu XVI d'esta llocalidá, que vivió entós unu de los momentos álgidos del so aportar artísticu.

Ilesia de la Pura y Llimpia Concepción de La nuesa Señora

[editar | editar la fonte]

Forma parte del antiguu conventu de los Carmelites Descalzos. La fundación del primitivu conventu tuvo llugar en 1591 gracies a la iniciativa del Rexidor don Sancho de Rueda y la so esposa, doña María de Cárdenas, empecipiándose les obres de la ilesia que quedaría inaugurada en 1614. Foi reabierta al cultu dempués d'una restauración de 15 años a mediaos de 2010. Ye considerada la xoya d'Écija por ser la Ilesia más barroca.

Ilesia de San José (Conventu de les Teresas)

[editar | editar la fonte]

Foi clausuráu na Cuaresma de 2015 tres cuatros siglo d'actividá ininterrumpida en Écija.

Conventu de la Santísima Trinidá y Purísima Concepción (Les Marroquines)

[editar | editar la fonte]

Conocíu Popularmente como les Marroquinos el Conventu de la Santísima Trinidá Y Purísima Concepción d'Écija atópase na cai secretariu Armesto a escasos metros de la Ilesia de los Descalzos, ta rexíu poles Franciscanes Concepcionistas. Foi clausuráu n'ochobre de 2014.

Parroquia Mayor de Santa Cruz

[editar | editar la fonte]

La ilesia asítiase na plaza de La nuesa Señora del Valle. Tuvo gran importancia xerárquica en dómines pasaes, d'ende'l nome del so advocación, acutáu a les ilesies mayores o cabeces de Sede. L'actual ilesia ye d'estilu neoclásicu, anque los restos más antiguos remontar a la dómina visigoda.

Real Monesteriu de Santa Inés del Valle

[editar | editar la fonte]

El Real Monesteriu de Santa Inés del Valle, tamién llamáu Conventu, anguaño ta ocupáu pola orde de les Clarises Franciscanes. Foi fundáu a finales del sieglu XV y la so ilesia, d'estilu barrocu, ye de principios del sieglu XVII.

Conventu de la Visitación de Santa Isabel (Les Filipensas)

[editar | editar la fonte]

La torre o espadaña ye non de los singulares campanarios d'ángulu ecijano. Álzase sobre un poderosu basamento de lladriyu en llimpiu y ta formada por dos murios engarraos nos que s'abrir arcos trilobulados p'allugar les campanes. Dichos arcos tán flanqueados por pilastres esgañaes que se coronen en capiteles corintios. Tou este conxuntu remata con pináculos de cerámica, cubriendo los sos panales con una complicada y profusa ornamentación de azulejería, a tonu cola esistente nel restu d'estes típiques construcciones dieciochescas ecijanas.

La ilesia ye d'una sola nave, con diferenciación de presbiteriu por aciu arcu toral. Cubrir na so totalidá por aciu un alfarje mudéxar d'enorme interés. El sector que cubre'l presbiteriu ye de forma ochavada, sofitándose en cuatro pechinas con llabor de lacería. El arrocabe constituyir la solera y el fincáu, bien senciellos y separaos por moldures con talla d'axedrezáu simple. El cuerpu principal de la nave ta presidíu por otra armadura ochavada de llimes mohamares y apeinazada. Cuatro pechinas tallaes como abanicos abiertos o veneres, converten el rectángulu de la planta nel octógonu de la cubierta. El coru cubrir por aciu dos tramsos de bóvedes d'arestes decoraes con yeserías barroques a base de pinjantes y grandes rocallas. So la gran rexa que dixebra'l coru de la nave dispónse una serie d'azulexos policromados del sieglu XVIII, con representaciones diverses de bastante interés. La portada que s'abrir a la cai Recoyíes foi executada ente 1774 y 1775, en piedra caliar y mármol gris. De planta llixeramente convexa, fórmase a base de pilastres toscanes que presenten el so fuste cajeado; esti decórase, amás, con pinjantes y guarnición llateral de plaques recortaes. Nel cuerpu cimeru reparamos un relieve de la Visitación, abrazáu pelos brazos d'un rotu frontón mixtilíneo. Foi desallugáu a principios de 2014.

Parroquia de Santiago'l Mayor

[editar | editar la fonte]

Trátase del edificiu eclesiásticu más interesante del Conxuntu Históricu Astigitano, siendo una de les ilesies más elegantes d'Andalucía perteneciente al estilu góticu-mudéxar del Sieglu XV. Ta declaráu Bien d'Interés Cultural en calidá de Monumentu históricu-artísticu.

Parroquia de San Gil Abá

[editar | editar la fonte]

Ta asitiada na zona más alta de la ciudá, na típica cai de San Antonio. La fecha de 1479 afítase como la fundacional de la primitiva ilesia mudéxar. Al traviés de los sieglos realizaron tresformamientos y agregos, amazcarando de barroquismu del sieglu XVIII casi tol edificiu. D'esa dómina y estilu ye'l retablu mayor, que preside la imaxe del santu titular del templu. Na nave del Evanxeliu abre la Capiya Sacramental, onde tien gran valor, presidiendo'l barrocu retablu central, el Santísimu Cristu de la Salú.

Ilesia de San Xuan Bautista

[editar | editar la fonte]

La ilesia atópase allugada na Plaza de San Juan, e/n, destacando pola so bella torre. Data del Repartimientu que se realizó tres tomar de la ciudá na Edá Media. Nesta ilesia foi bautizáu l'escritor Luis Vélez de Guevara el 26 d'agostu de 1579.

Parroquia de La nuesa Señora del Carmen

[editar | editar la fonte]

La Ilesia asítiase na cai de San Xuan Bosco, 16. La so fundación data del primer cuartu del Sieglu XV.

Conventu de San Pablo y Santu Domingu

[editar | editar la fonte]

El conventu de San Pablo y Santu Domingu ye un monesteriu de la Orde de los Dominicos qu'anguaño ta sacupáu por dicha Orde. Atópase bien próximu a la Ilesia de Santa Cruz pela so parte trasera y tamién ye cercanu a la Ilesia de San Xuan. Esti monesteriu atesora un gran patrimoniu artísticu. [52]

==== Otres Parroquia de San Juan d'Ávila (Ermita del Humilladero del Valle).

  • Ilesia-Oratoriu de San Felipe Neri.
  • Capiya de La nuesa Señora de Belén.
  • Conventu de la Divina Pastora (Hermanes de la Cruz).
  • Conventu de La nuesa Señora de la Mercé.
  • Conventu de Santa Florentina.
  • Ilesia del ex-Conventu de La nuesa Señora de la Victoria.
  • Capiya de Santa Ángela de la Cruz: sede de l'acabante fundar Agrupación Parroquial del Olivu. La Capiya allugar nun llocal del barriu de la Alcarrachela.
  • Ilesia de Santa Ana.

Arquiteutura civil

[editar | editar la fonte]

Palaciu de Peñaflor

[editar | editar la fonte]

Palaciu barrocu, construyíu ente los años 1700 y 1775. Ta declaráu como “Monumentu Históricu-Artísticu” dende 1962 y protexíu como Bien d'Interés Cultural. El palaciu foi residencia de la familia de Peñaflor hasta 1958, cuando finó la marquesa viuda ensin descendencia. Dende entós los bienes fueron alministraos pola Fundación de los Excelentísimos Señores Marqueses de Peñaflor y de Cortes de Graena. Ye'l balcón más llargu d'España, conocíu popularmente como "Los Balcones Llargos" o "el Balcón del coño" (según la tercer edá del pueblu, la xente al llegar a Écija dicía: "¡Coño, qué balcón más grande!". Anguaño atópase en procesu de restauración.

Palaciu de Benamejí

[editar | editar la fonte]
Palacio de Benamejí, anguaño Museo Municipal de Écija

Ye un palaciu barrocu, declaráu Bien d'Interés Cultural y Monumentu Nacional. L'edificiu empezó a construyise a principios del sieglu XVIII. Trátase, al igual que'l Palaciu de Peñaflor, d'un modelu d'arquiteutura civil nel barrocu español y una de les xoyes del gran sieglu ecijano. L'edificiu foi orixinalmente propiedá de los marqueses de Benamejí y darréu de los condes de Valverde. Más tarde allugó remontar Militar y dende 1997 ye sede del Muséu Históricu Municipal. La enorme fachada ye de lladriyu con zócalo de piedra y una filera de balcones na primer planta. Dos grandes torres nos estremos determinen la nota de verticalidá nel aplomáu conxuntu, que la so sobriedá y monotonía ruempe la gran portada. Al trespasar la puerta, un inmensu arcu da pasu al apeaderu, onde s'atopa al fondu la escalera principal, formada por trés arcos sobre columnes dóriques y cubierta por cúpula de media naranxa, y a la derecha les caballerizas, qu'alluga una esposición colos restos arqueolóxicos topaos na Plaza d'España, “El Salón”. Per debaxo de la escalera aportar al patiu principal que consta de dos plantes con arcos de mediu puntu sofitaos sobre columnes y fonte de piedra nel centru. Alredor del patiu asítiense les sales del Muséu Históricu Municipal, construyíu esencialmente a partir d'esplicaciones sobre'l significáu social de los oxetos arqueolóxicos. Les pieces del muséu son materiales recuperaos n'escavaciones urbanes, pieces esistentes na coleición arqueolóxica municipal, la donación o depósitu temporal de pieces. Ente elles destaquen mosaicos de grandes dimensiones y de gran calidá y l'escultura romana de lay de Amazona Mancada, ye la única del mundu caltenida práuticamente completa que presenta restos de policromía.

Palaciu de Valdehermoso

[editar | editar la fonte]
Fachada del Palaciu de Valdehermoso

Tien una importante portada plateresca, rellacionada col Renacimientu cordobés del sieglu XVI, asitiada nel ángulu de la espaciosa barrera, que'l so puntos iniciales formar robustos miradores que contienen nes sos bases fustes romanos de granitu. Atopamos nel "puntu urbanísticu" más privilexáu del cascu históricu, acolúmbrense'l palaciu de Peñaflor y nos estremos de la encruciada les torres más belles del barrocu ecijano, la de San Gil y la de San Juan, modelos insuperables a tener en cuenta ente les torres españoles del sieglu XVIII.

Palaciu de Santaella

[editar | editar la fonte]

La portada ta llabrada en piedra, con pilastres - cariátides que-y dan gran personalidá. La escalera cubrir con una monumental cúpula sobre tambor que les sos yeserías tán policromadas, complementar con ornamentación floral y paisaxes, obra bien rellacionada cola fachada del Palaciu de Peñaflor, probablemente realizada pol mesmu taller. Ye bien interesante la carpintería d'esti palaciu, con magnífiques puertes tallaes.

Casa-Palaciu de Palma

[editar | editar la fonte]

Esti palaciu asitia sobre un antiguu conventu de la Orde Dominica. La entrada del palaciu da pasu al apeaderu, onde s'estrema a la izquierda les caballerizas y a la derecha el patiu central de dos plantes y con arcos de mediu puntu y columnes de mármol. Dende esti patiu aportar al patiu de les naranxales, con una fonte de piedra y l'antiguu pozu de conventual, que según una antigua lleenda coneuta con un pasadizo que llega hasta'l ríu Genil. Na planta alta pueden visitase les habitaciones col so moblame antiguu. La sala del escritoriu, la sala de la música, delles galeríes con antigüedaes, salón comedor con pavimentu del sieglu XVI, y otru salón decoráu con artesonado con lacería d'estrelles.

Plaza de abastos d'Écija

[editar | editar la fonte]

Nacida en 1844 pa centralizar el comerciu de los abastos d'Écija, la so construcción tuvo llugar en plenu corazón de la ciudá, sobre la cortil qu'ocupara l'antiguu conventu de la Compañía de Xesús. Promovida pola Sociedá de Fomentu, sociedá de calter civil constituyida al efeuto, vieno desaniciar les molesties y trestornos que causaba al vecinderu de la ciudá la celebración del tradicional mercáu diariu na Plaza Mayor.

Teatru Sanjuan

[editar | editar la fonte]

El Teatru Sanjuan ye anguaño'l Teatru Municipal de la ciudá, construyíu sobre un corrolada de comedies del sieglu XVIII y reconstruyíu dempués d'una quema en 1937, reconstruyíu en 1939 n'estilu Art Decó.

Otros monumentos civiles

[editar | editar la fonte]
  • Casa-Palaciu de los Garcilaso
  • Carniceríes Reales
  • Casa del Gremiu de la seda
  • Casa del Gremiu de la Llana
  • Arca Real de l'Agua Mirador de Peñaflor y Benamejí
  • Plaza de Toros, allugada sobre l'antiguu anfiteatru romanu.

Otros llugares emblemáticos

[editar | editar la fonte]
  • Cai Cintería
  • Arcu de Santa María
  • Plaza d'España
  • Conceyu
  • Calle El Conde
  • Muséu Históricu Municipal, Palaciu de Benamejí.

El Muséu Históricu Municipal d'Écija ufierta'l Palaciu de Benamejí como centru pa la organización de congresos, convenciones, cursinos, presentaciones comerciales y otros actos. Les instalaciones de les que dispón el Muséu dexen contratar l'usu integral del Palaciu, por casu, celebración de conferencies, sesiones audiovisuales y el complementu de receiciones con serviciu de copes y canapés o comíes. La monumental redolada del Palaciu de Benamejí ye un marcu pa cualquier actividá abierta al públicu.[53]

  • Muséu Parroquial de Santa María, patiu de la Ilesia de Santa María.

El Muséu Parroquial d'Écija atopar nel patiu de la ilesia mentada, onde amuesa una coleición de restos arqueolóxicos prehistóricos, romanos y árabes. Una de les pieces más pervalibles ye la cabeza en mármol de Xermánicu, de dómina romana.[54]

  • Muséu d'Arte Sacro, Parroquia Mayor de Santa Cruz.

El muséu alluga una gran coleición d'orfebrería del sieglu XVIII. Portapaces, paños, palios, atriles, sacres, pintures, escultures, muebles, cornucopias, acetre, campanielles, cruces, copones, custodies, fontes, altares y copes. Destaca un Atril d'Arte Nambon, “Shokendai” fechu en Xapón nel periodu Momoyama nel añu 1573, según una Custodia d'Asientu de Francisco de Alfaro Hernández, Sevilla, 1586 en plata dorao.[55]

  • Muséu casa-palaciu de les Palmes, calle Espíritu Santu.

El Muséu Casa-Palaciu de les Palma ocupa un palaciu del sieglu XVI-XVII. Cuenta con una planta cimera con grandes salones con techu de artesonados mudéxares, galeríes y gran cantidá de moblame antiguu: sala del escritoriu, sala de la música, delles galeríes con antigüedaes, salón comedor con pavimentu del sieglu XVI y otru salón decoráu con artesonado con lacería d'estrelles.[56]

  • Casa-Museo Hermandad de San Gil, calle San Marcos, 3 (Plaza de San Gil).

Casar Museo - Hermandad de San Gil surde tres la construcción de la Hermandá Sacramental y Real Archicofradía de Nazarenos de la Coronación d'Escayos d'El nuesu Señor Jesuscristo, San Marcos, San Roque, Santísimu Cristu de la Salú, La nuesa Madre y Señora de los Dolores, Sagráu Corazón de Jesús y San Juan de Dios. Nesti espaciu conviven les actividaes propies de la Hermandá con una esposición permanente de los Pasos de los titulares de la Hermandá, según toles sos enseres.[57]

  • Muséu de les caballerizas, asitiáu nes dependencies militares de recría y adomadura caballar (l'adomadura).

Dispón d'un Muséu de Carruaxes, que na so mayoría, engabitar pa exhibición, adomadura y seleición de caballos. Esti Muséu, cuenta con coleiciones de Coches de Caballos d'España, amás d'un conxuntu de guarniciones y distintos tipos de fierros, añadiendo un guardarropa colos distintos paxellos tradicionales pa Cocheros y Llacayos.[58]

  • Música nos palacios, mientres les fines de selmana de xunetu.
  • La nueche flamenca, Setiembre.
  • Écija ciudá Barroca, payares o avientu.
  • Feries Romanes, Medievales y Barroques, a lo llargo del añu.
  • Teatros y musicales, a lo llargo del añu nel Teatru Municipal.
  • Charles y conferencies, a lo llargo del añu, nos distintos salones actos de palacios y edificios públicos.

Fiestes llocales

[editar | editar la fonte]

Selmana Santa

[editar | editar la fonte]

La Selmana Santa, ye declarada d'Interés Turísticu Nacional dende 1998. Ye la mayor de tola provincia de Sevilla, tres la capital. Procesionan 14 hermandaes en tola so Selmana Santa, siendo una de les llocalidaes andaluces con mayor númberu de cofradería por habitantes (3,25 por cada 10000 habitantes). Ye tamién una de les más antigües d'España.

Gastronomía

[editar | editar la fonte]

La gastronomía ecijana ta basada totalmente n'ingredientes naturales. Hai una gran variedá de recetes importaes a lo llargo de tola so historia asina tamién como la gran diversidá ya interacción de les distintes cultures esistentes en Écija. Platos esquisitos como la sopa de gatu, que se sirve en caliente y ta compuesta de tomates, pimientos, ayos, migues de pan y agua. Como guarnición pueden añadíse-y amasueles, espárragos o cualesquier otru tipu de verdura. Atopamos platos que pueden tastiase a lo llargo de tol añu, o platos que son de temporada en concretu como pue ser el salmorejo, típicu platu que se sirve en fríu pa pasar los calorosos branos ecijanos. Ye una sopa fría realizada a base de tomate, pan, ayu, aceite, hasta llograr una sopa trupa acompañándola de güevos duros, atún, xamón en trocitos y pataques frites. Otra receta típica d'esta temporada del añu en Écija ye'l gazpachu, que la so base de preparación ye básicamente igual a la del salmorejo, pero cuando se llogre la sopa trupa, hai qu'añader agua frío hasta consiguir una bébora uniforme y tien que sirvise bien fríu con xelu a manera de bébora refrescante. Tamién atopamos colos flamenquines, que ye un rollu de carne empanao rellena de güevu duru y xamón serranu, anque tamién puede rellenase de quesu y/o pimientos (tanto vedes como coloraos).

A lo que se refier a repostería y duces ye bien conocida pol so gran variedá, pal so degustación mientres les meriendes o sobremanera nel almuerzu, como por casu les conocidísimas Yemes El Ecijano, realizaes artesanalmente a base de yema de güevu y oblees, tamién les tortas d'aceite, a base de mantega de gochu y anjolí. Tamién típiques son les tortas de mantega que se sirven tostaes y pueden comese soles o rellenes de mermelada o mantega, los bizcuechos marroquinos o de les monxes, esquistos bizcuechos con una receta secreta que solo les monxes conocen, los bollos del Conde, les mediasnohes, les tortas de nietu, los martinitos, bizcochitos relleno crema y recubiertos de chocolate fabricaos nuna empresa ecijan. O los molletes, los auténticos, non los d'Antequera que son copia de los mesmos y nun lleguen al nivel de los ecijanos.

El mollete que ye un tipu de pan que se sirve turráu pa untar con mantega, aceite y ayu o mantega colorá o mantega blanco de llombu, o con aceite, tomate y xamón serranu que faen que'l mollete ecijano convertir nuna autentica delicatessen. Son bien fáciles d'atopar en cualquier confitería o en cualquier cafetería y son bien típicos de les fábriques de repostería en Écija. Esclariar tamién qu'hai recetes típiques en feches señalaes como son los pestiños, les torrijas o les sopaipillas.

Écija ye sede del club de fútbol Écija Balompié, S.A.D. que milita anguaño nel grupu IV de la Segunda División B . Esti club ye'l terceru n'importancia de la provincia, tres Sevilla F.C. S.A.D. y Real Betis Balompié S.A.D. Los sos partíos como equipu llocal xugar nel Estadiu San Pablo.

Tamién ye sede del Écija Basket Club, que xuega los sos partíos como llocal nel pabellón de la Alcarrachela.

El Club Natación Écija, fundáu en 2006, ye unu de los clubes más representativos a nivel provincial.

Écija cunta con dos grandes nucleos deportivos:
- Polideportivu Municipal del Valle, que cunta con un pabellón cubiertu, zones verdes, pista d'atletismu, pistes de fútbol, tenis, padel, petanca, zona de patinaxe, pista de coches teledirigidos, etc. Como centru municipal, dispón de distintos servicios pal ciudadanu como una zona de vestuarios y receición.[59]
- Polideportivu de la Alcarrachela, que cunta con un pabellón cubiertu, ximnasiu, piscina al campu, piscina cubierta y pistes de padel.

La ciudá cunta con un carril bici que percuerre'l perímetru esti de la ciudá dende'l polideportivu de la Alcarrachela hasta'l polideportivu del Valle.

Zones verdes

[editar | editar la fonte]
  • Parque del Barreru
  • Parque San Pablo
  • Parque d'Andalucía
  • Parque de Caballería
  • Parque d'Infantil
  • Parque de Luis Vélez de Guevara
  • Parque de Manuel Guisado Cano
  • Parque de Miguel Martín Montes
  • Rivera del Río Genil
  • Vía Verde

Persones destacaes

[editar | editar la fonte]

Escritores

[editar | editar la fonte]

Científicos

[editar | editar la fonte]
  • Antonio Colmenero de Ledesma, ciruxanu, autor del Interesáu tratáu de la naturaleza y calidá del chocolate (1631), primer tratáu español conocíu sobre la materia.

Pintores y escultores

[editar | editar la fonte]

Políticos y gobernadores

[editar | editar la fonte]

Conquistadores y militares

[editar | editar la fonte]

Músicos y artistes

[editar | editar la fonte]

Actores y direutores de cine y teatru

[editar | editar la fonte]

Deportistes

[editar | editar la fonte]

Ciudaes hermaniaes

[editar | editar la fonte]

El llistáu de les ciudaes hermaniaes ye'l siguiente:[60]

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
  2. Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes comarcaecija
  3. 3,0 3,1 Institutu Nacional d'Estadística (ed.): «Cifres oficiales de población resultantes de la revisión del Padrón municipal a 1 de xineru. Detalle municipal: Sevilla». Consultáu'l 25 d'abril de 2016.
  4. Diputación de Sevilla (ed.): «Entidá de población d'Écija». Archiváu dende l'orixinal, el 14 d'avientu de 2009. Consultáu'l 28 d'ochobre de 2009.
  5. 5,0 5,1 Conseyu Xeneral de Procuradores d'España (ed.): «El Partíu Xudicial d'Écija». Archiváu dende l'orixinal, el 2010-04-01. Consultáu'l 27 d'ochobre de 2009.
  6. Xunta d'Andalucía. BOJA 67 (7/4/2009) (ed.): «Descripción de la Bandera». Consultáu'l 28 d'ochobre de 2009.
  7. Xunta d'Andalucía. BOJA 67 (7/4/2009) (ed.): «Descripción del Escudo». Consultáu'l 28 d'ochobre de 2009.
  8. Xunta d'Andalucía. BOJA 143 (24/7/2009) (ed.): «Correición d'errores en descripción del Escudo». Consultáu'l 28 d'ochobre de 2009.
  9. Institutu d'Estadística d'Andalucía (ed.): «Habitantes de los distintos nucleos de población». Archiváu dende l'orixinal, el 3 de febreru de 2010. Consultáu'l 4 de febreru de 2010.
  10. Xunta d'Andalucía. Conseyería d'Agricultura y Pesca (ed.): «Carauterización del territoriu de la Contorna Agraria de La Campiña de Sevilla». Consultáu'l 11 de payares de 2009.
  11. Consejería de Mediu Ambiente. Xunta d'Andalucía. (ed.): «Ficha de la Llaguna de Ruiz Sánchez». Consultáu'l 23 de payares de 2009.
  12. Diariu El Mundo (ed.): «Noticia de la recuperación de la Llaguna de Ruiz Sánchez». Consultáu'l 23 de payares de 2009.
  13. 13,0 13,1 13,2 Consejería d'Agricultura y Pesca. Xunta d'Andalucía (ed.): «Dato de la Estación Meteorolóxica d'Écija». Consultáu'l 4 de xineru de 2011.
  14. Diariu ABC (ed.): «Inundación en Écija». Consultáu'l 4 de xineru de 2011.
  15. Diariu ABC (ed.): «Nieve en Écija». Consultáu'l 24 de payares de 2009.
  16. Excelentísimo Conceyu d'Écija (ed.): «Curiosidad d'Écija». Archiváu dende l'orixinal, el 11 d'avientu de 2009. Consultáu'l 24 de payares de 2009.
  17. Diariu ABC (ed.): «Noticia de la máxima temperatura en Écija». Consultáu'l 24 de payares de 2009.
  18. Diariu ABC (ed.): «Noticia de la mínima temperatura rexistrada en Écija». Consultáu'l 24 de payares de 2009.
  19. Xunta d'Andalucía. BOJA 173 (1/9/2008) (ed.): «Decreto 429/2008, de 29 de xunetu, pol que se declaren les Zones d'Especial Proteición pa les Aves «Campos de Sevilla» y «Alto Guadiato»». Consultáu'l 19 d'abril de 2010.
  20. Natura 2000 (ed.): «Formulariu de datos Natura 2000». Consultáu'l 19 d'abril de 2010.
  21. 21,0 21,1 21,2 Escelentísimu Conceyu d'Écija (1988). Actes del I Congresu sobre historia d'Écija. Tomu I.. ISBN 84-87165-05-2.
  22. Gil González Dávila: Historia de la vida y fechos del Rei Don Henrique Terceru de Castiella, páxs. 164-165.
  23. Institutu Nacional d'Estadística. «Cifres de población y Censos demográficos». Archiváu dende l'orixinal, el 2015-05-26. Consultáu'l 1 de setiembre de 2015.
  24. Institutu Nacional d'Estadística. «Nomenclátor: Población del Padrón Continuu por Unidá Poblacional». Consultáu'l 1 de setiembre de 2015.
  25. Institutu Nacional d'Estadística (ed.): «Sevilla: Población por conceyos y sexu». Archiváu dende l'orixinal, el 2011-01-02. Consultáu'l 02-01-11.
  26. El corréu d'Andalucía (ed.): «Población envalorada en Écija». Consultáu'l 26-11-09.
  27. Institutu Nacional d'Estadística (ed.): «Revisión del Padrón municipal 2009. Datos por conceyos. Población por sexu, conceyos y edá (grupos quinquenales). Écija». Consultáu'l 04-02-10.
  28. Institutu Nacional d'Estadística (ed.): «Población por sexu, conceyos y nacionalidá (principales nacionalidaes). (2010) Écija». Consultáu'l 06-09-11.
  29. B.O.E. (ed.): «Ley Orgánica 5/1985, de 19 de xunu, del Réxime Eleutoral Xeneral». Consultáu'l 16 de xineru de 2009.
  30. Delda Viva de les Entidaes Llocales
  31. División de la delda viva de 2014 (datu del Facienda y Alministraciones Públiques, Delda Viva de les Entidaes Llocales Archiváu 2019-08-16 en Wayback Machine) ente'l númberu d'habitantes del conceyu d'esi mesmu añu (datu del Institutu Nacional d'Estadística, Nomenclátor: Población del Padrón Continuu por Unidá Poblacional).
  32. Institutu Nacional d'Estadística (ed.): «Población del Partíu Xudicial d'Écija». Archiváu dende l'orixinal, el 2010-11-16. Consultáu'l 28 d'avientu de 2009.
  33. Fiscalía Xeneral del Estáu d'España (ed.): «Fiscalía Provincial de Sevilla». Consultáu'l 20 de payares de 2009.
  34. Consejería d'Educación. Xunta d'Andalucía. (ed.): «Búsqueda avanzada de centros docentes». Consultáu'l 23 de setiembre de 2010.
  35. Centro del profesoráu Osuna-Écija (ed.): «Ámbitu xeográficu». Archiváu dende l'orixinal, el 2009-12-06. Consultáu'l 3 d'avientu de 2009.
  36. Centro del profesoráu Osuna-Écija (ed.): «Ubicación del centro». Consultáu'l 3 d'avientu de 2009.
  37. El Correo de Andalucía. Edición Sevilla (ed.): «Construcción d'un centru d'Educación vial». Archiváu dende l'orixinal, el 2011-12-28. Consultáu'l 3 d'avientu de 2009.
  38. «Servicios Sociales-Mancomunidá». Consultáu'l 24 d'ochobre de 2017.
  39. «servicios sociales_igualdá_vivienda_y_participacion_ciudadana Servicios Sociales-funciones». Consultáu'l 24 d'ochobre de 2017.
  40. «Servicios Sociales-Programes». Consultáu'l 24 d'ochobre de 2017.
  41. Google Maps (ed.): «Mapa de carreteres d'Écija». Consultáu'l 23 de marzu de 2010.
  42. 42,0 42,1 42,2 42,3 42,4 42,5 42,6 42,7 Consejería d'Obres Públiques y Tresportes. Xunta d'Andalucía (ed.): «Actualización de la Rede de Carreteres d'Andalucía». Archiváu dende l'orixinal, el 9 d'avientu de 2008. Consultáu'l 23 de marzu de 2010.
  43. Ministeriu d'Industria, Turismu y Comerciu (ed.): «Información sobre los precios de los carburantes nes estaciones de serviciu». Archiváu dende l'orixinal, el 24 de marzu de 2010. Consultáu'l 23 de marzu de 2010.
  44. Vía Michelín (ed.): «Alloña a distintes ciudaes». Consultáu'l 5 de xineru de 2010.
  45. La Caixa (ed.): «Anuariu Económicu d'España 2015». Archiváu dende l'orixinal, el 22 de febreru de 2009. Consultáu'l 11 de febreru de 2015.
  46. Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes Caixa2015
  47. EcijaWeb.com (ed.): «Información de Serviciu». Archiváu dende l'orixinal, el 2012-01-19. Consultáu'l 29 de xunu de 2010.
  48. Grupu Valenzuela (ed.): «Mapa concesional». Archiváu dende l'orixinal, el 28 de marzu de 2014. Consultáu'l 28 de marzu de 2014.
  49. Socibus (ed.): «Rutes y horarios». Consultáu'l 5 de febreru de 2010.
  50. Institutu d'Estadística d'Andalucía (ed.): «Sistema d'Información Multiterritorial d'Andalucía. Écija». Consultáu'l 16 d'ochobre de 2011.
  51. Excelentísimo Conceyu d'Écija (ed.): «Noticia. Apertura del Salón al tráficu rodáu». Consultáu'l 5 de febreru de 2010.
  52. https://web.archive.org/web/20100717111745/http://www.inforecija.com/guias/ilesia_santu_domingu/visita_monasteriu_san_pablo.html
  53. «Muséu Históricu Municipal». Consultáu'l 24 d'ochobre de 2017.
  54. «Muséu Parroquial Santa María». Consultáu'l 24 d'ochobre de 2017.
  55. «Muséu Arte Sacro». Archiváu dende l'orixinal, el 2018-04-10. Consultáu'l 24 d'ochobre de 2017.
  56. «palma/ Muséu Palaciu de Les Palmes». Consultáu'l 24/10/217.
  57. «Muséu Hermandad San Gil». Consultáu'l 24 d'ochobre de 2017.
  58. «fuercies armaes/ Muséu de les caballerizas». Consultáu'l 24 d'ochobre de 2017.
  59. «Polideportivu El Valle». Consultáu'l 24 d'ochobre de 2017.
  60. IU LV-CA Asamblea llocal d'Écija (ed.): «cartelos-de-les ciudaes hermaniaes-con-ecija.html Ciudad hermaniaes con Écija». Consultáu'l 30 de payares de 2009.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]