Vorlage:Houptsyte

{{{Gruess}}}

{{{Artikel finde}}}

{{{Inputbox}}}

{{{Kategorie}}}

{{{Themeportal}}}

{{{Sunschtigs}}}

{{{Über uns}}}

{{{Yleitig}}}

{{{AdW}}}: Monte Verità

De Monte Verità ([ˈmonte veri'ta]; «Woret-Berg») isch e kulturgschichtlichs Ensemble und e 321 m höche Hoger oberhalb vo Ascona im Tessin.

Uf em Monte Verità isch ane 1900 e Naturhailastalt aaglait woore und isch hüt e Konferenz- und Tagigszentrum.

De Monte Verità isch ais vo de erste Zentre vo de moderne Alternativbiwegig, wo im uusgeende 19. Joorhundert uufchoo isch. Im iigeende 20. Joorhundert hend sich dai vili riichi Uusstiiger gfunde, bsundrigs Theosophe, Anthroposophe, Vegitarier, Pazifiste, Anarchiste. Vili wichtigi Chünstler, aber au Politiker hend e Verbindig zom Monte Verità ghaa, drunder au de Hermann Hesse oder de Hans Arp.

De Monte Verità het uursprüngli Monescia ghaisse und het ends 19. Jh. em Nationalroot Alfredo Pioda (1848–1909) ghört. Er isch e Theosoph gsii und het zäme mit de Grööfi Constance Wachtmeister (1838–1910) und em Franz Hartmann (1838–1912) plaanet dai s theosophisches Laiechloster Fraternitas („Brüederlichkait“) z gründe. De Plan isch aber nie uusgfüert woore. (…{{{wyterläse}}})

{{{Früeneri_AdWs}}}:

{{{Hesch gwüsst}}}

... dass ma für d Arbata vo da Rhiregulirig a uagene Isabahn mit baut hot?
... dàss sitter 2017 ìn dräi Kìndergàrta vun ABCM-Zweisprachigkeit numma-n-Elsassisch un Hoochdiitsch grädd wìrd?
... dass europäischi Kartografè un Seefahrer bis is 19. Johrhundert nò drum gschtrittè hèn, ob Sachalin è Inslè sig?
... dass d Jella Lepman ibrzeigt gwea ischt, dass mr guade Kender- ond Jugendbiacher braucht zom d Kender zo Weltoffaheit ond Toleranz z erziaga?
... ass d Schwaarzwälder Guckucksuur in dr hitige Foorm us dr Uurmacherschuel Furtwange stammt?
... dass dr Luzi Jenny ubr schiini Umwält im Bündner Bärgdorf und di ganz Spannwiiti vo ünschna menschlicha Nööt und Fräuda uf Tschappiinertütsch gschriba het?

{{{Neuigkeite}}}

23. Novämber 2024:
«Der Goalie bin ig»: Wie Pedro Lenz die Mundartliteratur neu definierte (NZZ)
22. Novämber 2024:
Fraschtner Mundart in aller Munde (VOL.at)
Welches ist Ihr «Wort des Jahres 2024»? (SRF)
Shitstorm, Doppeladler, #: Kennen Sie alle «Wörter des Jahres»? (SRF)
21. Novämber 2024:
Was genau ist eigentlich Berndeutsch? (SRF)
„Unser Dialekt ist der Klang des Rieses“ (Donau-Ries aktuell)
20. Novämber 2024:
Comedy mit Dialekt: Schwarzwälder gewinnt Landespreis (Regio TV)
«Sauz» oder «Salz»? Was macht den Zofinger Dialekt aus? (Aargauer Zeitung)

{{{meh Neuigkeite}}}

30. Novämber

1609: Dr Galileo Galilei beobachtet zum erschte Mol dr Mond mit syym Teleskop un macht Zaichnige vu Gebirg, Krater un Ozeane.
1815: Z Stuegert wird d Oper Der Herr und sein Diener vum Conradin Kreutzer urufgfiert.
1835: Dr US-amerikanisch Schriftsteller Mark Twain (Bild) chunnt uf d Wält.
1966: Barbados wird unabhängig vu Großbritannie.

{{{Näbeprojäkt}}}

{{{Wörter}}} (Wiktionary)	{{{Texte}}} (Wikisource)
{{{Biecher}}} (Wikibooks)	{{{Sprichwerter}}} (Wikiquote)
{{{Raisefierer}}} (Wikivoyage)