Louis IX. vo Frankriich
| Ludwig IX. (Frankreich) | |
|---|---|
 Dr Saint Louis, wie dr Greco sich iin vorgstellt het | |
| Regierigsziit | 8. Novämber 1226 – 25. August 1270 |
| Chrönig | 29. Novämber 1226 in dr Kathedrale z Reims |
| Vorgänger | Louis VIII. |
| Nochfolger | Philipp III. dr Küeni |
| Verhürotet mit | Margaret vo dr Provence |
Dr Louis IX. vo Frankriich (* 25. April 1214 z Poissy, vermuetlig uf dr Burg Poissy; † 25. August 1270 z Karthago), isch vo 1226 bis 1270 Köönig vo Frankriich us dr Dünastii vo de Kapetinger gsi. Mä säit em mänggisch au dr Ludwig dr Häilig, oder uf Franzöösisch Saint Louis. Für die arabisch-muslimischi Chroniste isch er äifach Raydāfrans gsi.[1]
Dr Louis zelt zu de bedütende öiropäische Monarche im Middelalter. An sini Herschaft erinneret mä sich z Frankriich as e goldigs Zitalter (le siècle d’or de St. Louis), wo s Land uf eme wirtschaftlige und politische Höhepunggt gsi isch. Er isch dr Aafüerer vo zwäi Chrüzzüüg gsi und noch em Dood vom Kaiser Friedrich II. vo Hohestaufe het men en under de öiropäische Herrscher as primus inter pares aagluegt, wo moralisch so integer gsi isch, ass er dr Schiidsrichter in iire Händel worde isch.
Dr Louis isch seer fromm gsi (amour de Dieu), und alles won er gmacht het, isch us dr Sicht vom christlige Glaube choo. In middelalterlige Köönigsliste het dr Louis au dr Übernaame „Prud'homme“, was druf aaspiilt, wien er sis Lääbe gläbt het, uf dr Basis vo dr prud’homie, was e Mischig us Määssigung, Vernumft, Dapferkäit und ritterliger Höfligkäit gsi isch.[2] Sini Zitgenosse hä em mänggisch aber au as „Mönchsköönig“ bezäichnet, und scho zu Läbzite het er dr Ruef vom ene Häilige gha, und die katholisch Chille het en denn 1297 au hälig gsproche. Sithäär gältrt dr Louis as dr Idealtüpus vom ene christlige Herrscher. Si Gedänkdaag isch an sim Doodesdaag, am 25. August.
Im Louis si Verheltnis zu Heretiker, Unglöibige und de Juude
[ändere | Quälltäxt bearbeite]As religiööse Fanatiker het dr Louis alli Lüt bekämpft, won er as unglöibig aagluegt het. Zum die, wien er s gsee het, heretische Katharer usrotte, het er d Inkwisizioon versterkt. 1243 het er iiri Hauptburg Montségur lo belaagere, und wo d Verdäidiger im Joor druf kapituliert häi, het er sä lo verbrenne. Gege Unglöibigi wie d Muslim oder d Mongole het er Chrüzzüüg organisiert und Lüt lo zwangsdaufe.
D Juude het er zerst mit wirtschaftlige Massnaame verfolgt, wie em Verbot vo dr Gäldwäggselwirtschaft. Vom 3. Merz 1240 aa het er denn im ganze Land dr Talmud lo beschlagnaame und het duusigi vo Talmud Büecher 1242 z Bariis bim ene Autodafé lo verbrenne. 1247 het dr Babst das zwar verbote, aber dr Louis het äinewääg witer gmacht. 1252 het er befoole, alli Juude us Frankriich z verdriibe, und nume Konvertite zum Christedum häi döfe bliibe. D Juude häi vo 1269 aa bsundrigi Chläider müesse aahaa, wie s scho s Vierte Laterankonzil vo 1215 empfoole ghaa het: Die jüüdische Manne häi e Rouelle, e gääle Ring, uf dr Brust müesse aamache und d Fraue e bsundrigi Huube aazie. Aber wenigstens het dr Louis IX. käi Gwalt brucht gege sä und wo s im Anjou Pogrom gege d Juude gee het, het er die Verantwortlige vor Gricht gstellt und lo hiirichte.[3] Aber dr Louis het doch dr Aafang gmacht drmit, ass d Obrikäit d Juude duet usgränze, und dr Antijudaismus vom Staat us het sich in Öiropa afo verbräite.
Litratuur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Louis-Sébastien Le Nain de Tillemont: La Vie de Saint Louis, roi de France. Hrsg. von J. de Gaulle in 6 Bänden, Paris 1847-1851.
- William Chester Jordan: Louis IX and the challenge of the crusade. A study in rulership. Princeton 1979.
- Antoine F. de Lévis-Mirepoix: Saint Louis, roi de France. Paris 1970.
- Régine Pernoud: Le siècle de Saint Louis. Paris 1970.
- Gerard Sivéry: Saint Louis et son siècle. Paris 1983.
- Ernst Pulsfort: Ludwig IX., der Heilige. In: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Band 5, Herzberg 1993, ISBN 3-88309-043-3, Sp. 364–366.
- Alain Saint-Denis: Le siècle de Saint Louis. Paris 1994.
- Jacques Le Goff: Ludwig der Heilige. Klett-Cotta, Stuttgart 2000, ISBN 3-608-91834-5.
- Dirk Reitz: Die Kreuzzüge Ludwigs IX. von Frankreich 1248/1270. Lit, Münster 2005, ISBN 3-8258-7068-5 (zugleich Dissertation, TU Darmstadt 2004).
- Sindy Schmiegel: Gerechtigkeitspflege und herrscherliche Sakralität unter Friedrich II. und Ludwig IX. Herrschaftsauffassungen des 13. Jahrhunderts im Vergleich. Dissertation, Universität Passau 2007 (Volltext)
- Anja Rathmann-Lutz: „Images“ Ludwigs des Heiligen im Kontext dynastischer Konflikte des 14. und 15. Jahrhunderts. Berlin 2010, ISBN 978-3-05-004660-0.
Weblingg
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Ludwig IX. – Sammlig vo MultimediadateieFuessnoote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Raydāfrans isch abgläitet vo Roi de France. Noch em Ibn Wāṣil si d „Afrans“ e Volk vo de Franke gsi und dr „Rayd“ iire Köönig. (Ibn Wāṣil, Mufarrij al-kurūb fī akhbār banī Ayyūb in: Bibliothèque Nationale, Paris, ms. arabe 1703, fol. 62v)
- ↑ Dä Übername findet mä zum Bischbil in dr Chronik vom ene Spiilmaa, wo em Brinz Alfons vo Poitiers dient het. E Fragmänt vo dere Chronik isch in de Recueil des Historiens des Gaules et de la France (Bd. XXIII, S. 146). Bibliothèque nationale de France, Paris.
- ↑ G. Nahon: Les ordonnances de Saint Louis, S. 23
| Vorgänger | Amt | Nochfolger |
| Louis VIII. dr Löi | König vo Frankriich 1226–1270 |
Philipp III. dr Küeni |
|
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Ludwig_IX._(Frankreich)“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |