Giorgio de Chirico

Dr Giorgio de Chirico, 5. Dezämber 1936
Fotografii vom Carl van Vechten, us dr Van Vechten Collection vo dr Library of Congress

Dr Giorgio de Chirico (* 10. Juli 1888 z Volos, Griecheland; † 19. Novämber 1978 z Rom; anderi Schriibwiis Giorgio Di Chirico) isch en italiänische Mooler und Grafiker gsi. Er gältet as dr Hauptverdräter vo dr Pittura metafisica, dr sogenannte Metaphüsische Moolerei, wo as äine vo de wichdigste Vorlöifer vom Surrealismus aagluegt wird.

Lääben und Wärk

Im De Chirico sini Eltere si d Gemma Cervetto und dr Evaristo Di Chirico gsi. Bäidi si us Italie cho, aber dr Vater het as Inscheniöör z Griechenland im Iisebaanbau gschafft. Si Brueder Alberto Savinio isch e Komponist gsi. Dr Giorgio de Chirico het zerst dr Inscheniöör gmacht und denn Moolerei studiert, zerst am Polytechnikum z Athen und noch em Dood vo sim Vater vo 1906 bis 1909 an dr Königlige Akademii vo de Künst z Münche. Dört het er im gliiche Zimmer wie dr Jorgos Busianis, wo us Athen cho isch und e chli elter gsi isch, gwoont.

In de Münchner Sammlige häi en vor allem die romantisch-müstische Gmäld vom sümbolistische Schwizer Mooler Arnold Böcklin beiidruckt, wo spööter vo Surrealiste wie vom Salvador Dalí und vom Max Ernst as äine vo iire Vorlöifer aagluegt worden isch. Au d Draumbilder vom dütsche Mooler, Bildhauer und Grafiker Max Klinger häi en beiiflusst. Wie fast alli Künstler us dere Epoche het er Arthur Schopenhauer und Friedrich Nietzsche glääse. Im Nietzsche sini Beschriibige vo gspängstisch leere Blätz z Turin mit Arkaade und Statue drum ume, häi em d Vorlaag für si Schaffe gee.

Die draumäänlige Stadtaasichte vom de Chirico bestöön us Dürm, Arkaade und menscheleere Idealarchidektuure, mänggisch in zentral-, mänggisch in multiperspektivischi Ruumkonstrukzioone. Die äinzige Geegestück zur sträng archidektonische Gstaltig vo dere Kulissewält si figürligi Schatte und "manichini" (Gliidermannkä), wo do und dört vorchömme. Spööter het dr de Chirico s draumhafte, umbewusste Elimänt in sine Komposizioonen versterkt, und het Detäi wie Uure, Iisebaane (in Erinnerig an si Vater) und verfremdeti Gliider in surreali Bezieig zunenander gsetzt.

Vo 1911 aa het dr de Chirico z Bariis gwoont. Dört het er sini Bilder in ere Usstellig vom Salon d’Automne und bi de Indépendants zäigt. In dr franzöösische Kunstmetropole isch er mit bedütende Künstlern vo siner Zit zämmechoo wie zum Bischbil mit em Pablo Picasso, mit em André Derain, Constantin Brâncuși und em Dichder und Kritiker Guillaume Apollinaire.

Im Joor 1915 isch er us Bariis furt und in s italiänische Ferrara züüglet. Dört het er sich uf die drei Motiiv Stedt, „Manichini“ (Gliidermannkä) und Interiöör konzentriert. Öbbe vo 1915 bis 1925 het dr de Chirico vor Allem Stilllääbe gmoolt. Tüpisch si die gsichtloose Mannkä und antike Statuemotiiv. Vo 1918 bis 1919 isch au dr Giorgio Morandi dr Pittura metafisica nooch gstande und het in zää Wärk brobiert, öb si für sini Ziil nützlig sig. Dr de Chirico beschribt in sinere Autobiographii, wie fest er sich zämme mit em Carlo Carrà, Ardengo Soffici und Giorgio Morandi immer Müe gee häig, dr Sinn für d Dradizioon wider in die rächte Baane z länke, wil si in Italie vo dr offizielle, psöidoakademische Kunst und de glunggihafte Pfuschereie vo sezessionistische Duubel duurenander brocht und verdorbe worde isch.

1916/17 het dr de Chirico mit sim Brueder Alberto Savinio und em italiänische Futurist Carlo Carrà d "scuola metafisica" gründet. Das isch e Strömig gsi, wo dr Stil vo de Surrealisten scho zää Joor vor dene brucht het. Si het bis zum Joor 1920 existiert. D Künstler häi in iiren Wärk reali und imaginäri Elimänt verbunde, wo underenander käi Bezug gha häi oder nume e sonige, wo mä cha aane. Die künstlerischi Fantasii isch e Däil vom Bildufbau worde. Dr assoziativi Charakter vo de Wärk het draumäänligi Szenerie füürebrocht, wo e magisch-metafüsischi Stimmig gha häi. Zämme mit em Carlo Carrà het dr de Chirico 1920 au no d Zitschrift Pittura metafisica gründet.

Im Joor 1919 cha mä e Stilwäggsel in sim Moole feststelle. Dr de Chirico het aagfange, realistischer z moole und het sich am akademische Stil usgrichdet. So isch im Joor 1926 s Wärk mit em Ditel „Zwäi Akt“ entstande. Im Joor 1924 isch er äine vo de Gründer vo dr Zitschrift La Révolution surréaliste gsi. 1924 isch dr de Chirico wider uf Bariis, won en d Surrealiste, wo d Moolerei von ene sinere so vol z verdanke het, begeisteret empfange häi.

E Zesuur in sim Schaffe markiert s Joor 1930: Statt sich witer an nöiere Kunstströmige z orientiere, het sich dr de Chirico ganz vo dr Pittura metafisica abkeert. Aber sini metafüsische Bilder häi immer no vil Iifluss uf d Surrealiste usgüebt. Er het uf en Art afo moole, wo bedoont barock und pathetisch gsi isch, het die modärni Moolerei scharf kritisiert und het vo denn aa im ene klassizistische, akademische Stil gmoolt. Wil er mit dene Bilder nit gnueg verdient het, het er au Wärk us siner metafüsische Epüoche kopiert und verchauft. Dorum isch s vilmol nid äifach "ächdi" Chiricos z datiere. Vo 1939 bis zu sim Dood het dr de Chirico wider z Italie gläbt.

E baar vo sine Wärk si uf dr documenta 1 (1955), dr documenta II (1959) und dr documenta III im Joor 1964 z Kassel usgstellt worde.

Si Woonhuus z Rom an dr Piazza di Spagna isch sit 1999 e Museum und zäigt e Wärkschau vom Künstler.

Im Giorgio de Chirico si Graab befindet sich z Rom in dr Chille San Francesco a Ripa. Dört het mä die ersti Sitekapälle linggs vom Iigang bis in s Geböid vom Kultusministerium nääbedra verlengeret. Dr Graabruum vom de Chirico isch also uf em Boode vom Kultusministerium – iine cha mä aber nume vo dr Site vo dr Chille us.

Eerige

• 1976: s Groosse Verdienstchrüz vo dr Bundesrepublik Dütschland

Wärk (Uswaal)

• 1912: D Müedigkäit vom Unändlige, Ööl uf Liinwand, 44 x 112 cm, Brivatsammlig
• 1913: Piazza d'Italia
• 1913: The Uncertainty of the Poet
• 1914: Portrait prémonitoire de Guillaume Apollinaire
• 1917: Hector und Andromache
• 1924: Sälbstbildnis, Museum Folkwang, Esse
• 1929: I fuochi sacri,
• 1932: Gladiatore, Museo Revoltella – Galleria d’Arte Moderna, Triest
• 1940: Riiter (Dioskur), Lehmbruck-Museum, Duisburg
• 1955/56: Malinconia, 45,8 × 30,2 cm, Ööl uf Liinwand. Stiftung Saarländischer Kulturbesitz, Saarlandmuseum, Saarbrücken

Liddratuur

• Giorgio de Chirico: Monsieur Dudron. Autobiographischer Roman. Gachnang & Springer, Bern 2000. ISBN 978-3-906127-59-0
• Werner Helwig: De Chirico: Metaphysische Periode. Mohn, Gütersloh 1962
• Giorgio de Chirico. Katalog #5 der Kestner-Gesellschaft zur Ausstellung 10. Juli - 30. August 1970

Weblingg

 Commons: Giorgio de Chirico – Sammlig vo Multimediadateie

• Museo di Giorgio de Chirico in Rom
• de Chirico im The Artchive
• Materialien von und über Giorgio de Chirico im documenta-Archiv

Fuessnoote

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Giorgio_de_Chirico“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.