Liao-dinastie
| ||||
 | ||||
| Hoofstad | Shangjing | |||
| Taal/Tale | Khitan, Middel-Chinees | |||
| Godsdiens | Boeddhisme Khitan tradisionele animisme Taoïsme Zoroastrisme | |||
| Regering | Monargie | |||
| Keiser | ||||
| - 907–926 | Taizoe (Abaoji) | |||
| - 926–947 | Taizong | |||
| - 947–951 | Shizong | |||
| - 951–969 | Muzong | |||
| - 969–982 | Jingzong | |||
| - 982–1031 | Shengzong | |||
| - 1031–1055 | Xingzong | |||
| - 1055–1101 | Daozong | |||
| - 1101–1125 | Tianzuo | |||
| Historiese tydperk | Middeleeue | |||
| - Abaoji word Groot Khan van Khitan | 907 | |||
| - Kara-Khitan-khanaat gestig | 1125 | |||
| Oppervlakte | ||||
| - 947 | 2 600 000 km2 1 003 866 sq mi | |||
| - 1111 | 4 000 000 km2 1 544 409 sq mi | |||
| Geldeenheid | Chinese munte en banknote | |||
Die Liao-dinastie (Khitans: Mos Jælud; Chinees: 辽朝, Liáo Cháo), ook bekend as die Khitan-ryk, was ’n ryk in Oos-Asië wat van 907 tot 1125 oor Mongolië, dele van die Russiese Verre Ooste, Noord-Korea en Noord-China regeer het. Die naam kom van die Liaorivier in Suid-Mantsjoerye. Dit is gestig deur die Khitan-volk se Groot Khan Abaoji, min of meer tydens die val van die Han-Chinese Tang-dinastie.
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]Feitlik onmiddellik ná sy stigting het die Liao-ryk sy grondgebied begin uitbrei. Oorloë deur latere leiers het gelei tot die val van die Latere Tang (923–936) en ander Chinese dinastieë.[1]
Die verskil tussen die Khitans en Chinese se sosiale en politieke praktyke het groot spanning veroorsaak en dit was ’n belangrike eienskap van die dinastie. Daar was verskille oor opvolging en regeringsmetodes, en Abaoji het eindelik twee regerings aangestel – een wat oor die Khitan-gebiede geheers het volgens die Khitans se gewoontes, en een oor die nie-Khitan-streke volgens Chinese gewoontes.
Daar was ook groot verskille in geslagsrolle en huwelikspraktyke.[2] Die Khitan-vroue was in ’n groot mate gelyk aan die mans; hulle het gejag, eiendomme behartig en militêre poste beklee, hulle kon skei en hertrou en dit was nie vir hulle nodig om maagde te wees wanneer hulle trou nie. Daarteenoor het die Chinese mans vroue as ondergeskik beskou.
Die Liao-dinastie is in 1125 deur die Jurge van die Jin-dinastie oorgeneem.[3] ’n Deel van die volk het egter die Westelike Liao-dinastie gestig, wat vir byna ’n eeu oor dele van Sentraal-Asië regeer het voordat die Mongoolse Ryk onder Djengis Khan hulle verslaan het.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Mote, Frederick W. (1999). Imperial China: 900–1800. Cambridge: Harvard University Press. ISBN 0-674-44515-5
- ↑ Johnson, Linda Cooke (2011). Women of the Conquest Dynasties. Honolulu: University of Hawai'i Press. ISBN 978-0-8248-3404-3
- ↑ Gernet, Jacques (2008). A History of Chinese Civilization (2de uitg.). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-49781-7
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Liao-dinastie.
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
