iBet uBet web content aggregator. Adding the entire web to your favor.
iBet uBet web content aggregator. Adding the entire web to your favor.



Link to original content: https://af.wikipedia.org/wiki/Fidjiaanse_nasionale_rugbyspan
Fidjiaanse nasionale rugbyspan - Wikipedia Gaan na inhoud

Fidjiaanse nasionale rugbyspan

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Fidji
Unie Fidjiaanse Rugbyunie (FRU)
Bynaam(e) Vlieënde Fidjiane
Embleem die Palmboom
Stadion ANZ Nasionale Stadion, Suva
Kapasiteit 25 000
Afrigter(s) Vlag van Australië Mick Byrne (sedert 2024)
Kaptein(s) Tevita Ikanivere
Spankleure
Alt. kleure
Statistiek
Meeste toetse Nicky Little (71)[1]
Meeste toetspunte Nicky Little (670)[2]
Meeste drieë Vereniki Goneva en Nemani Nadolo (22 elk)[3]
Eerste internasionale wedstryd
Vlag van Tonga Tonga 9–6 Fidji Vlag van Fidji
(Apia, Samoa; 15 Augustus 1924)[4]
Grootste oorwinning
Vlag van Niue Niue 4–120 Fidji Vlag van Fidji
(Apia, Samoa; 11 September 1983)[5]
Grootste nederlaag
Vlag van Nieu-Seeland Nieu-Seeland 91–0 Fidji Vlag van Fidji
(North Shore City, Nieu-Seeland; 10 Junie 2005)[6]
Wêreldbeker
Verskynings 9/10 (Eerste in 1987)
Beste uitslag Kwarteindrondte in 1987, 2007 en 2023
Unie webwerf
www.fijirugby.com

Die Fidjiaanse nasionale rugbyspan (Engels: Fiji national rugby union team) is die nasionale rugbyspan wat Fidji in internasionale wedstryde (toetswedstryde) verteenwoordig. Rugby word in Fidji geadministreer deur die Fidjiaanse Rugbyunie (Fiji Rugby Union, FRU) wat in 1913 gestig is. Fidji word deur Wêreldrugby as ’n vlak twee-span erken. Die Fidjiaanse rugbyspan is tans (September 2024) tiende op Wêreldrugby se wêreldranglys gelys.[7] Die span neem deel aan die jaarlikse Stille Oseaan-nasiesbeker, saam met Japan, Samoa en Tonga. Fidji is ’n lid van die Stille Oseaan-eilande Rugbyalliansie (Engels: Pacific Islands Rugby Alliance; PIRA), saam met Tonga; Samoa was tot in 2009 ook ’n lid, maar hulle het hulself onttrek.[8]

Fidji het in 1924 sy eerste internasionale wedstryd teen Tonga gespeel. Fidji, Samoa en Tonga speel gereeld teen mekaar in toernooie soos die Stille Oseaan-nasiesbeker (tot in 2005 Stille Oseaan-drienasies), waarin Fidji tot dusver 16 titels gewen het. Fidji se bynaam is Flying Fijians (Engels vir: “Vlieënde Fidjiane”) en hulle speel tradisioneel in wit truie met swart broeke. Die Cibi-oorlogsdans (Fidjiaans: [ˈðimbi]) word voor elke toetswedstryd deur die Fidjiaanse span uitgevoer. Die oorlogsdans dateer uit die land se oorloë met naburige eilande en word sedert 1939 op die rugbyveld gebruik.[9]

Fidji het tot dusver vir nege van die tien rugbywêreldbekertoernooie gekwalifiseer en net die Rugbywêreldbeker 1995 in Suid-Afrika misgeloop. In 1987, 2007 en 2023 het hulle daarin geslaag om tot die kwarteindrondte deur te dring. Een voormalige Fidjiaanse rugbyspeler is in Wêreldrugby se Heldesaal opgeneem.

Beheerliggaam

[wysig | wysig bron]
Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Fidjiaanse Rugbyunie.

Die beheerliggaam vir rugby in Fidji is die Fidjiaanse Rugbyunie (Engels: Fiji Rugby Union, FRU). Die Fidjiaanse Rugbyunie is in 1913 gestig en het in 1987, net voor die eerste rugbywêreldbekertoernooi, ’n volle lid van die Internasionale Rugbyvoetbalraad (IRVR; nou Wêreldrugby) geword.[10] Daarbenewens het die Fidjiaanse Rugbyunie in 2000 ’n stigtingslid van die Vereniging van Oseaniese Rugbyunies (Federation of Oceania Rugby Unions, FORU; nou Oseanië Rugby) geword.[11]

Naas die amptelike nasionale span roep die Fidjiaanse Rugbyunie ook ander keurspanne byeen. Fiji Warriors is die tweede nasionale span van Fidji en hulle neem aan Wêreldrugby se Stille Oseaan-uitdaagtoernooi deel. Die Fiji Sevens is die Fidjiaanse sewesrugbyspan en hulle neem aan internasionale toernooie soos Wêreldrugby se Sewesreeks, Sewesrugbywêreldbeker, Olimpiese Somerspele en die Statebondspele deel.[12] Nes ander rugbylande beskik Fidji oor ’n o/20-nasionale span wat aan die Wêreldrugby o/20-kampioenskap deelneem.[13] Kinders en jongmense word reeds op skool aan rugby bekend gestel en na gelang van hul belangstelling en talent begin hul met hul afrigting.[14]

As deel van die Stille Oseaan-eilande Rugbyalliansie het die beheerliggaam van 2004 wedstryde gereël van die Stille Oseaan-eilanders, ’n gemeensame keurspan van die drie Stille Oseaan-eilandstate Fidji, Samoa en Tonga. Aangesien die Stille Oseaan-eilanders nie die gewenste inkomste vir die beheerliggame gegenereer het nie, het die Samoaanse beheerliggaam dié samewerking in 2009 beëindig.[15] Sedert 2022 word Fidji in die internasionale Superrugbytoernooi verteenwoordig deur die professionele span Fijian Drua, wat aan dié toernooi deelneem saam met spanne uit Australië, Nieu-Seeland en een uit die Stille Oseaan-eilande (feitlik die Cookeilande, Fidji, Samoa en Tonga).[16]

Algemene situasie

[wysig | wysig bron]
Rugbyspelende kinders in Fidji

Fidji is een van die min lande waar rugby die hoofsport is. Slegs die Cookeilande, Nieu-Seeland, Samoa, Tonga en Wallis kan soortgelyke bewerings maak.[9] Daar is ongeveer 80 000 geregistreerde spelers uit ’n totale bevolking van sowat 950 000 wat in meer as 600 klubs aktief is.[17] Fidji ly egter onder ’n groot uitvloei aan talent, aangesien baie spelers in die professionele ligas in Australië, Nieu-Seeland, Europa of Japan speel en deur die onderskeie land ingeburger word. Volgens Wêreldrugby se reëls is ’n tydperk van vyf jaar ononderbroke blyplek genoeg om vir die nasionale span van ’n ander land uit te draf (tot aan die einde van 2020 was dit net drie jaar).[18] Verder speel ’n beduidende aantal spelers, wat vir Fidji verkiesbaar is, vir Australië of Nieu-Seeland; noemenswaardige voorbeelde is die Fidjiaans gebore All Blacks Joe Rokocoko en Sitiveni Sivivatu asook die Wallabies Tevita Kuridrani en Lote Tuqiri.

Die Stille Oseaan-eilandstate se beheerliggame is nie sterk genoeg om hierdie uitvloei aan talent stop te sit nie. Soms word die sistematiese stropery in ’n ironiese manier met die 19de eeuse Blackbirding vergelyk.[19] Fidjiane, wat hul eie land verteenwoordig, kan nie altyd vir hul nasionale span verskyn nie, aangesien veral Engelse klubs huiwerig is om spelers vir toetswedstryde beskikbaar te stel. Die professionele span Fijian Drua, wat sedert 2022 aan die internasionale toernooi Superrugby deelneem, sal as ’n oplossing dien.[20]

Die Fidjiane is in rugbyunie steeds onder die 15 beste spanne wêreldwyd. Hulle is egter nog meer suksesvol in sewesrugby, waarvan die reëls op rugbyunie s’n geskoei is. Byvoorbeeld: het hulle twee Sewesrugbywêreldbekertoernooie en tydens die Olimpiese Somerspele in 2016 en 2020 goue medaljes gewen. Vir die sewesrugbyspan het spelers verskyn wat voorheen of later ook vir die rugbyuniespan gespeel het. Volgens Wêreldrugby se reëls is dit egter nie moontlik om terselfdertyd vir albei nasionale spanne in aanmerking te kom nie; hierdeur sal veral uitputting van spelers vermy word.[21]

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

Invoering en vestiging van rugby

[wysig | wysig bron]

Britte, Nieu-Seelanders en inheemse polisiemagte het in 1884 vir die eerste keer rugby by Ba op die eiland Viti Levu gespeel. Gedurende die vroeë 1890’s het die plaaslike pers vir die eerste keer oor dié sport verslag gedoen, waarvolgens dit in die bevolking begin versprei het. Aanvanklik was dit in wedywering met sokker, maar rugby het spoedig die voortou gekry en is tot op hede die oorheersende balsport in Fidji.[22] Volgens Robert F. Dewey, ’n historikus aan die DePauw-universiteit, was rugby destyds ’n belangrike manier om die plaaslike trots en strydlustige manlikheid uit te druk. Nadat baie tradisionele rituele gedurende die koloniale tydperk verdwyn het, was rugby ’n goeie plaasvervanger vir die uitvoering van ou konflikte. Buitendien was die atletiese vaardighede van die inheemse spelers glo heel geskik vir die rugbyspel. ’n Soortgelyke ontwikkeling het in twee ander Stille Oseaan-eilandstate plaasgevind: Samoa en Tonga.[19]

Van 1904 is aparte toernooie aangebied, waartydens Europese setlaars en inheemses net onder mekaar gespeel het; dié toernooie was egter net los gestruktureer. In 1913 het die Nieu-Seelandse loodgieter Paddy Sheehan, wat by die oprigting van die Grand Pacific Hotel in die hoofstad Suva gewerk het, met die Pacific Club die eerste formeel georganiseerde klub gestig. Onmiddellik daarna is die Fidjiaanse Rugbyvoetbalunie (Fiji Rugby Football Union, FRFU) gestig en die goewerneur Ernest Bickham Sweet-Escott het die Escott Shield as kampioenskaptrofee geskenk.[9] Sheehan het as die eerste president van die beheerliggaam daarvoor gesorg dat die Nieu-Seelandse All Blacks tydens hul terugkeer van hul suksesvolle toer na Kalifornië ’n tussenstop in Suva maak om in ’n wedstryd te speel. Dit het op 13 Desember 1913 plaasgevind en met ’n 3–67-nederlaag vir die uitsluitlik uit Europeërs saamgestelde span geëindig. Sheehan, wat ook as kaptein en afrigter gedien het, het met sy drie die enigste punte vir Fidji aangeteken.[23]

As gevolg van die destydse rasseskeiding was die FRFU in die eerste jare vir Europeërs voorbehou. In 1914 het Ratu Epeli Ganilau ’n toernooi vir “inheemses” (natives) met vier klubs, wat saam die Fiji Native Union gevorm het, van stapel gestuur.[9] Dié beheerliggaam was met die FRFU geassosieerd en het ook die meeste nasionale spelers gelewer, maar die rasseskeiding het vir die volgende drie dekades bly bestaan. Eers in 1945 is die Fiji Native Union volledig in die FRFU geïntegreer. Sedert 1963 dra die beheerliggaam die naam Fidjiaanse Rugbyunie (Fiji Rugby Union, FRU). Die meeste hoofafrigters, raadslede en ander funksionarisse was steeds van ’n Europese afkoms wat eers met die onafhanklikheidwording in 1970 begin verander het. Die Fidjiaanse Indiërs, wat aan die einde van die 19de eeu deur die Britse koloniste uit Brits-Indië hier gevestig is, was egter steeds uitgesluit. Tot op hede word hierdie bevolkingsgroep nie deur die Fidjiaanse rugbykultuur betrek nie.[24]

Die nasionale span se eerste jare

[wysig | wysig bron]
Die Fidjiaanse span in 1924
Die Fidjiaanse span in 1932
Die Fidjiaanse span in 1939

In 1924 het die FRFU en die geassosieerde Fiji Native Union die eerste Fidjiaanse nasionale rugbyspan saamgestel. Dit het net uit spelers van die vyf bestaande “inheemse” klubs bestaan en geen Europese speler ingesluit nie. Die eerste toetswedstryd is op 15 Augustus 1924 op neutrale bodem in die Samoaanse hoofstad Apia teen Tonga gespeel en met 6–0 gewen.[9] Volgens ’n legende is die wedstryd op ’n rugbyveld met ’n groot boom op die middellyn gespeel, maar destydse koerantberigte vermeld niks daarvan nie.[11] Die wedstryd het om 7 v.m. afgeskop om die Samoaanse toeskouers kans te gee om ná die wedstryd te gaan werk. Die Fidjiaanse spelers was volledig in swart geklee (na die Nieu-Seelandse voorbeeld) en het kaalvoet uitgedraf. Aansluitend het hulle vir nege wedstryde na Tonga getoer. Die eerste toetswedstryd in Nukuʻalofa is met 6–9 verloor, die tweede met 14–3 gewen en in die derde het hulle met 0–0 gelykop gespeel. Op pad huis toe is Fidji deur Samoa met 9–3 geklop.[9][25]

Met uitsondering van die jaar 1930 het Fidji en Tonga tussen 1924 en 1934 al om die twee jaar ’n toetsreeks van drie wedstryde teen mekaar gespeel. Toe die Tongane in 1926 vir die eerste keer Fidji besoek het, het die Fidjiaanse spelers in ’n wit trui met ’n geborduurde Palmembleem begin uitdraf; saam met die swart broeke vorm dit steeds die gewone speeldrag. In 1928 het die beheerliggaam vir die eerste keer ’n studentekompetisie aangebied. Op daardie stadium was die meeste rugby-aktiwiteite veral op Suva en Nausori beperk. In ’n berig deur die beheerliggaam is die rede hiervoor genoem: “Dit is moeilik om die spel buite Suva te vestig, aangesien amper elke geskikte plek reeds ’n krieketveld met ’n betonblad in die middel het.” Die Nieu-Seelandse Maori (die Maori's se keurspan) het in Augustus 1938 vir die eerste keer na Fidji getoer. Die gasheer het vir die eerste keer in stewels uitgedraf, maar hulle het die neiging gehad om dit tydens die wedstryd uit te trek en oor die kantlyn te gooi. Van die vyf wedstryde tydens die toer was drie toetswedstryde. In die eerste het hulle met 3–3 gelykop gespeel, Fidji het die tweede met 11–5 en die Maori die derde met 6–3 gewen, waarvolgens die reeks onbeslis geëindig het.[9][26]

Die Fidjiane het in 1939 Nieu-Seeland vir die eerste keer besoek. Die spankaptein tydens die toer van agt wedstryde, Ratu George Cakobau, was van mening dat sy span ’n oorloogsdans in antwoord op die Nieu-Seelandse Haka moes opvoer. Sedertdien word die Cibi voor elke wedstryd deur die nasionale span gedans. Die Fidjiane het sonder vrees gespeel en die toeskouers met hul onvoorspelbare spelstyl vermaak. Hulle was die eerste span nog wat tydens ’n toer na Nieu-Seeland onoorwonne gebly het, ’n prestasie wat geen ander span kon naboots nie. Hulle het van die eerste sewe wedstryde teen provinsiale keurspanne ses gewen en een gelykop gespeel. Ter afsluiting het die Fidjiane in Hamilton teen die Nieu-Seelandse Maori te staan gekom en met 14–4 geseëvier. Hulle kon egter nie teen die All Blacks speel nie.[9][27]

Naoorlogse tydperk

[wysig | wysig bron]
Die Fidjiaanse span in 1948
Die Fidjiaanse span in 1957
Die Fidjiaanse span in 1961

Die Tweede Wêreldoorlog het ’n meerjarige onderbreking van die internasionale speelprogram tot gevolg gehad. In 1947 het hulle Tonga vir twee toetswedstryde gehuisves, wat hul albei verloor het. In 1948 het die Nieu-Seelandse Maori Fidji besoek; van die drie toetswedstryde het die Fidjiane twee gewen.[28] Drie jaar later het die teenbesoek in Nieu-Seeland gevolg, waartydens die nasionale span oor ’n tydperk van sewe weke in 14 wedstryde gespeel het. In Wellington het hulle teen die Nieu-Seelandse Maori te staan gekom en hulle met 21–14 geklop. Ook dié keer het hulle nie die All Blacks ontmoet nie.[29]

In Julie en Augustus 1952 het die Fidjiane vir die eerste keer Australië besoek, nadat hulle deur die Australiese Rugbyunie genooi is. Die provinsiale beheerliggaam van Nieu-Suid-Wallis was destyds amper bankrot en moes by die belangrikste klubs vir skenkings aanklop om ’n vooruitbetaling vir die Fidjiane se bestedings in dié deelstaat te kon bekostig.[30] In die eerste ses van die tien wedstryde tydens die toer het Fidji onoorwonne gebly; onder andere het hulle teen die Nieu-Suid-Wallis Waratahs met 14–14 gelykop gespeel en die Queensland Reds met 24–17 geklop, wat die toeskouers se belangstelling in die twee toetswedstryde in Sydney aansienlik verhoog het. Die eerste ontmoeting met die Australiese nasionale span, die Wallabies, het in ’n 9–15-nederlaag geëindig. Die pers was eens, dat dit veral aan die reënerige weer en die nat speelveld te wyte was dat die Fidjiane se speelvaardighede glo belemmer is. Die besoekers het die tweede toetswedstryd naelskraap met 17–15 gewen. Daarmee het Fidji vir die eerste keer daarin geslaag om ’n tradisionele rugbyland te verslaan.[31]

In 1954 het Fidji ’n tweede toer van 16 wedstryde na Australië onderneem, wat weens die Fidjiane se aanskoulike speelstyl weereens rekordskare gelok het. Hul enigste nederlaag teen ’n provinsiale keurspan was teen die Waratahs. Die eerste toetswedstryd in Brisbane het die Wallabies met 22–19 gewen, terwyl Fidji die tweede in Sydney met 18–16 gewen het. Albei wedstryde is deur erge vuilspel gekenmerk.[32] In dieselfde jaar het hulle die Nieu-Seelandse Maori gehuisves en in 1955 het hulle vir die eerste keer in 27 jaar weer Samoa besoek. In 1957 het die Fidjiane weer na Nieu-Seeland getoer, waar hulle onder andere die Maori in Wellington met 36–13 en in Dunedin met 17–8 verslaan het.[33] Die volgende toer na Australië in Mei en Julie 1961 het 14 wedstryde ingesluit, waarvan drie toetswedstryde was. Terwyl die Fidjiane in Brisbane en Sydney deur die Wallabies verslaan is, het hulle in Melbourne met 3-elk gelykop gespeel.[34]

Toenemende internasionale kontak

[wysig | wysig bron]
Die Fidjiaanse span in 1964

In 1963 is die eerste Suid-Stille Oseaan-spele in Suva aangebied en Fidji het tydens die rugbytoernooi onoorwonne gebly en dié toernooi beklink. Die FRU het in 1964 vir die eerste keer ’n interkontinentale toer gereël wat die nasionale span deur Wallis, Frankryk en Kanada geneem het. Tydens dié toer het Fidji onder andere wedstryde teen die verskeie nasionale spanne gespeel, maar net dié teen Frankryk is as ’n toetswedstryd erken. Die Fidjiane het die toeskouers weer met hul aggressiewe en aantreklike speelstyl vermaak. Veral die ontmoeting met die Walliese nasionale span in Cardiff het ’n skare van meer as 60 000 gelok.[35] Die mededingers uit Samoa en Tonga het nie aan die Suid-Stille Oseaan-spele 1969 se rugbytoernooi deelgeneem nie; Fidji het die ander deelnemende spanne heeltemal oorheers en in die eindstryd die gasheer Papoea-Nieu-Guinee met 88–3 oorrompel.[36]

Ná ’n eenmaandse toer deur Nieu-Seeland met ’n gemengde rekord (onder andere ’n gelykop en ’n nederlaag teen die Nieu-Seelandse Maori) het aan die einde van die jaar 1970 die tweede toer na Europa en Noord-Amerika gevolg, waartydens 13 van die 16 wedstryde in Engeland gespeel is. Op 24 Oktober het die Fidjiane in Newcastle upon Tyne ’n verrassing behaal, toe hulle die Barbarians met 29–9 verneder het. Hierdie prestasie is veral noemenswaardig aangesien die Barbarians amper net nasionale spelers van die boonste rakke op die veld gesit het.[37] Tydens die toere van 1972 en 1976 het hulle vier deels naelskraapse nederlae teen die Wallabies behaal. In teenstelling met die Australiërs het die Nieu-Seelanders in 1974 wedstryde teen die Fidjiane nie as toetswedstryde erken nie, maar nietemin het die All Blacks ná hul toer na Australië na Suva vertrek om vir die eerste keer teen die Fidjiaanse nasionale span te speel. Die gaste het die wedstryd op 11 Junie net met groot moeite naelskraap 14–13 gewen.[38] Die Fidjiane het op 15 Augustus 1977 een van die grootste verrassings nog behaal, toe die Britse Leeus op hul pad huis toe van hul driemaandse toer na Nieu-Seeland ’n tussenhalte in Fidji gemaak het en voor ’n opgewonde skare van 20 000 met 21–25 verslaan is.[39]

Tydens die Suid-Stille Oseaan-spele 1979 in Suva het Fidji in die eindstryd teen Tonga met 3–6 verloor en die silwermedalje verower. In 1980 was daar twee premières: Italië het Fidji besoek (en is met 16–3 geklop) en die Fidjiane het hul eerste toer na Suid-Amerika onderneem; die hoogtepunte was die eerste twee toetswedstryde teen die Argentynse nasionale span wat Fidji albei verloor het. In 1982 het die nuwe, jaarlikse Stille Oseaan-drienasiestoernooi gereelde wedstryde aan die drie voorste Stille Oseaan-rugbylande besorg; in 1983 het Fidji dié toernooi vir die eerste keer beklink. In dieselfde jaar het hulle tydens die Suid-Stille Oseaan-spele met die goue medalje weggestap. Dit was ook hul laaste deelname aan dié toernooi, aangesien die klasverskil met die meeste ander deelnemers te groot was: Byvoorbeeld het hulle Niue met 120–4 verneder, tot op hede hul hoogste oorwinning. Tydens die toer na Europa gedurende herfs 1985 het Fidji in sy eerste toetswedstryd teen Wallis gespeel, wat die gasheer oortuigend met 40–3 gewen het. Daarteenoor was hul eerste wedstryd teen Ierland (wat nie as ’n toetswedstryd erken is nie) meer gebalanseerd en die Fidjiane het in Dublin naelskraap met 15–16 verloor.[40] Die hoogtepunt van die jaar 1986 was die eerste besoek van die Walliesers aan Fidji wat die gaste met 22–15 gewen het.[41]

Eerste deelname aan rugbywêreldbekertoernooie

[wysig | wysig bron]

Weens hul voortgesette goeie prestasies teen sterker geagte spanne was Fidji in 1987 een van die 16 lande wat deur die Internasionale Rugbyvoetbalraad (IRVR; nou Wêreldrugby) uitgenooi is om aan die eerste rugbywêreldbekertoernooi in 1987 in Australië en Nieu-Seeland deel te neem. Daarmee het gepaard gegaan die Fidjiaanse beheerliggaam se aansluiting by die voorheen redelik eksklusiewe IRVR, waarvolgens amper alle wedstryde met die tradisionele rugbylande as toetswedstryde erken is. Tydens die Rugbywêreldbeker het Fidji Argentinië in die groepfase geklop (met 28–9), maar ook twee nederlae teen Nieu-Seeland (met 13–74) en Italië (met 15–18) gely. Aangesien by gelyke punte vir die kwarteindstrydkwalifisering die aantal drieë gedruk belangrik was, en nie soos in die huidige formaat die punteverskil nie, het die Fidjiane bo Italië en Argentinië die tweede plek gehaal en tot die kwarteindrondte gevorder. In die kwarteindstryd het hulle teen Frankryk met 16–31 verloor.[42]

Benewens die jaarlikse Stille Oseaan-drienasiestoernooi het hulle in die daaropvolgende jare ook ’n aantal toere onderneem. Onder andere het Fidji vir die eerste keer teen Engeland, Skotland en Japan te staan gekom. Die Rugbywêreldbeker 1991, wat deur die destydse Vyfnasies aangebied is, het vir Fidji teleurstellend verloop: Hulle het in aldrie hul groepwedstryde teen Kanada (met 3–13), Frankryk (met 9–33) en Roemenië (met 15–17) verloor, waardeur hulle die laaste plek ingeneem het.[43]

Gedurende die vroeë 1990’s het die span ernstig gesukkel en suksesse was maar skaars. Weens sy laaste plek tydens die Rugbywêreldbeker 1991 moes Fidji aan die rugbywêreldbekerkwalifisering deelneem. Gedurende die uitspeelwedstryde wat uit ’n tuis- en wegwedstryd teen Tonga bestaan het, het hulle met ’n totale telling van 26–34 die Rugbywêreldbeker 1995 in Suid-Afrika misgeloop.[44] Nadat die IRVR in Augustus 1995 al die beperkinge rakende spelersbetaling opgehef en daarmee die professionele tydperk van die rugbyspel ingelui het, was dit vir Fidji en die ander Stille Oseaan-eilandstate terselfdertyd vloek én seën. Aan die een kant kon die nasionale span professionele spelers insluit wat oorwegend by klubs in Nieu-Seeland, Australië, Europa en Japan gespeel het. Aan die ander kant het die FRU altyd met die risiko gesit dat hierdie spelers meer as drie jaar oorsee gebly het en volgens die IRVR se woonplekreël deur die onderskeie beheerliggame gekeur kon word, waarvolgens hulle nie meer vir die nasionale span beskikbaar was nie. Buitendien het die finansieel sterk mededingers die plaaslike liga erg verswak.[45] Ná jare sonder sukses het die beheerliggaam met die heropbou van die nasionale span begin, maar die prestasies was aanvanklik min gesaai. Byvoorbeeld het ’n toer vir ses wedstryde gedurende herfs 1995 na Wallis en Ierland in ses nederlae geëindig. ’n Kort toer gedurende die somer van 1996 deur Nieu-Seeland en Suid-Afrika het beter verloop, en die hoogtepunt was die eerste toetswedstryd teen die Springbokke op Loftus op 2 Julie. Fidji het die toets met 18–43 verloor, maar hulle kon drie dae later as troosprys die Blou Bulle, een van die sterkste provinsiale spanne, met 44–37 klop.[46]

Die daaropvolgende rugbywêreldbekerkwalifisering was suksesvol en Fidji het een van die Oseaniese plekke bespreek. Tussen die twee kwalifiseringsrondtes het hulle op 26 Junie 1998 vir ’n verrassing gesorg, toe hulle die Skotse besoekers in Suva met 51–26 oorrompel het.[47] Gedurende somer 1999 het Fidji vir die eerste keer deelgeneem aan die Stille Oseaanrand Rugbykampioenskap, ’n toernooi vir die spanne in en rondom die Stille Oseaan, en die vierde plek onder ses deelnemers beklee. Tydens die Rugbywêreldbeker 1999, wat weer in die destydse Vyfnasies gehou is, het Fidji ná oorwinnings teen Namibië (met 67–18) en Kanada (met 38–22), asook ’n naelskraapse nederlaag teen Frankryk (met 19–28) die tweede plek gehaal en tot die uitspeelrondte gevorder, maar hulle is deur Engeland met 45–24 geklop.[48]

Vestiging naby die wêreldklas

[wysig | wysig bron]
Fidji teen Suid-Afrika tydens die Rugbywêreldbeker 2007
Lynstaan tydens Fidji se groepwedstryd teen Kanada in die Rugbywêreldbeker 2007
Toetswedstryd tussen Italië en Fidji in 2010
Lynstaan tydens Fidji se groepwedstryd teen Suid-Afrika in die Rugbywêreldbeker 2011

In 2001 het Fidji die laaste Stille Oseaanrand Rugbykampioenskap beklink, nadat hulle in die eindstryd in Tokio Samoa met 28–17 geklop het.[49] Die Stille Oseaan-drienasies in 2002 het terselfdertyd as rugbywêreldbekerkwalifisering gedien. Fidji en Samoa het hul toernooiplekke met drie oorwinnings en ’n gelykop elk bespreek, bowendien het Fidji danksy sy beter punteverskil dié toernooi gewen.[50] As gevolg van die wêreldwyd toenemende professionalisering en die afnemende beskikbaarheid van spelers het die tradisionele rugbytoere uit die amateurtydperk eindelik verdwyn. Fidji het sy laaste rugbytoer in Augustus 2003 onderneem en na Suid-Amerika getoer. Tydens die daaropvolgende Rugbywêreldbeker 2003 in Australië het die Fidjiane in die groepfase die Verenigde State (met 19–18) en Japan (met 41–13) geklop, maar hulle het teen Skotland (met 20–22) en Frankryk (met 18–61) verloor. Vervolgens het hulle met hul derde plek die kwarteindrondte misgeloop.[51]

In 2002 was die FRU een van die stigtingslede van die Stille Oseaan-eilande Rugbyalliansie wat die doelwit gehad het om die samewerking tussen die Stille Oseaan-rugbylande te verbeter. In 2004 het die lede die gesamentlike keurspan Stille Oseaan-eilanders byeengeroep, wat volgens die Britse en Ierse Leeus se voorbeeld al om die twee jaar pleks van die onderskeidelike nasionale span ’n aantal toetswedstryde teen die vername rugbylande gespeel het. Op mediumtermyn sou dié span homself vir ’n moontlike uitbreiding van die Super 12 of die Drienasiesreeks beskikbaar stel.[11] In altesaam elf wedstryde het hulle agt nederlae gely en drie oorwinnings aangeteken. In 2009 het die Samoaanse beheerliggaam die alliansie verlaat, aangesien hulle glo naas die sportiewe ook nie in die finansiële doelwitte geslaag het nie. Sedertdien het die Stille Oseaan-eilanders ondanks verskeie herlewingspogings nie meer byeengekom nie.[15] Nes die ander Stille Oseaan-rugbylande het Fidji toenemend gebuk gegaan onder die feit dat die beste spelers kontrakte by oorsese klubs onderteken het en vervolgens van hul onderskeie klubs afhanklik was. Dit en ander nadele het daartoe gelei dat die beheerliggame van Fidji, Samoa en Tonga in 2000 die kontinentale beheerliggaam Vereniging van Oseaniese Rugbyunies (Federation of Oceania Rugby Unions, FORU; nou Oseanië Rugby) van stapel gestuur het. Die FORU het vir ’n medebeslissingsreg by die IRR se uitvoerende raad aangeklop en dit is in 2004 toegestaan. Die meer as ’n dosyn lede moet egter twee setels deel en word dus steeds erg benadeel teenoor die “groot” rugbylande.[52]

Tydens die 2005-midjaarrugbytoetsreeks het Fidji weg teen Nieu-Seeland met 0–91 hul ergste nederlaag nog gely; die in Fidji gebore All Black Sitiveni Sivivatu, wat volgens die woonplekreël gekeur is, het met vier drieë die meeste punte aangeteken.[53] Ses weke later het die Fidjiane vir die rugbywêreldbeker gekwalifiseer. In 2006 is die vorige Stille Oseaan-drienasies met die nuwe Stille Oseaan-nasiesbeker vervang. Tydens die eerste toernooi het die FRU vyf spelers vir die res van die jaar geskors, nadat hulle in Japan dronk in ’n bakleiery betrokke was.[54]

Die 2007-midjaarrugbytoetsreeks het as voorbereiding op die rugbywêreldbeker gedien. Vir dié toernooi kon die Fidjiane nie op hul beste spelers staat maak nie, aangesien hulle deur hul klubs nie beskikbaar gestel is nie. Erg verswak is hulle weg deur die Wallabies met 0–49 geklop.[55] Tydens die Rugbywêreldbeker 2007 in Frankryk het Fidji weer oor alle spelers beskik. In die groepfase het hulle twee oorwinnings teen Japan (met 35–31) en Kanada (met 29–16) aangeteken. Vir die wedstryd teen Australië het die hoofafrigter ’n aantal sleutelspelers laat rus, waardeur die 12–55-nederlaag geen verrassing was nie. Die volstomspan het in die wedstryd Wallis oorheers en in ’n tot die eindfluitjie noue wedstryd ’n verrassende oorwinning met 38–34 aangeteken. Daarmee het hulle vir die eerste keer sedert 1987 die kwarteindrondte gehaal. Hulle is egter deur die latere kampioen Suid-Afrika met 37–20 geklop. Met hul kwarteindrondtedeelname het hulle regstreeks vir die daaropvolgende rugbywêreldbeker gekwalifiseer.[56]

Nadat hulle tydens die eerste drie Stille Oseaan-nasiesbekertoernooie onderpresteer het, het die Fidjiane tydens die 2009-toernooi die tweede plek behaal en hulle is net deur die Junior All Blacks, die Nieu-Seelandse tweede span, verbygesteek. In 2010 het hulle weer as naaswenner geëindig, dié keer na Japan, wat ’n beter punteverskil gehad het. In dieselfde jaar is hulle in toetswedstryde deur Australië en Frankryk maklik verslaan. Daarteenoor het hulle in November 2010 in Cardiff teen die Walliesers in ’n verrassende 16–16-gelykop gespeel.[57] Tydens die Rugbywêreldbeker 2011 in Nieu-Seeland is die Fidjiane in ’n sterk groep geloot. In hul eerste wedstryd het hulle Namibië met 49–25 geklop, maar in die ander drie wedstryde het hulle swak nederlae gely: met 3–49 teen Suid-Afrika, met 7–27 teen Samoa en met 0–66 teen Wallis.[58]

Geleidelike suksesse

[wysig | wysig bron]
Fidji teen Wallis tydens die Rugbywêreldbeker 2011

Ná hul tweede plek in 2012 het Fidji tydens die Stille Oseaan-nasiesbeker 2013 vir die eerste keer die titel gewen. Daarteenoor het hulle al hul toetswedstryde teen vlak-een-spanne verloor. Een rede hiervoor was die spelers se gebrek aan dissipline. Byvoorbeeld het die Fidjiane in November 2013 in Cremona teen Italië vyf geel kaarte gesien. Hoewel hulle met tye net elf pleks van 15 spelers op die veld gehad het, was die nederlaag met 31–37 nogal naelskraap.[59] Sewe maande later het hulle in Suva met ’n 25–14-oorwinning wraak geneem. Tydens die rugbywêreldbekerkwalifisering in dieselfde maand was ’n maklike 108–6-oorwinning teen die Cookeilande genoeg. Tydens die Stille Oseaan-nasiesbeker 2015 het die Fidjiane hul tweede titel gewen; in die eindstryd in die Kanadese stad Burnaby het hulle Samoa met 39–29 geklop.[60] Soos vier jaar voorheen is Fidji tydens die Rugbywêreldbeker 2015 in ’n “doodsgroep” geloot. Die openingswedstryd op die Londense Twickenham-stadion teen die gasheer Engeland het soos verwag in ’n 11–35-nederlaag geëindig. Ná twee verdere nederlae teen Australië (met 13–28) en Wallis (met 13–23) het Fidji reeds die kwarteindrondte misgeloop; hul maklike oorwinning teen Uruguay met 47–15 was nie meer van belang nie.[61]

In 2016, 2017 en 2018 het Fidji in die Stille Oseaan-nasiesbekertoernooi drie opeenvolgende titels ingepalm en in al daardie toernooie onoorwonne gebly. In 2017 het die toernooi ook as rugbywêreldbekerkwalifisering gedien. Tydens die 2017 midjaarrugbytoetsreeks het Fidji Italië en Skotland tuis verslaan. In November 2018 het hul 21–14-wegoorwinning teen Frankryk groot opskudding veroorsaak; dit was hul eerste oorwinning teen dié span.[62] Hul prestasies tydens die Rugbywêreldbeker 2019 in Japan was gemeng. Op hul 21–39-nederlaag teen Australië het ’n onverwagse 27–30-nederlaag teen die buiteperd Uruguay gevolg. Die derde groepwedstryd teen Georgië het in ’n maklike 45–17-oorwinning geëindig. In hul laaste wedstryd het die Fidjiane teen Wallis met 17–29 verloor. Met hul derde plek het hulle die uitklopfase misgeloop, maar regstreeks vir die volgende toernooi gekwalifiseer.[63]

Sowel in 2020 as in 2021 is die Stille Oseaan-nasiesbekertoernooi weens die wêreldwye Covid-19-pandemie afgelas. Pleks daarvan is Fidji vir die Herfsnasiesbeker in November 2020 na Groot-Brittanje genooi. Weens ’n aantal besmettings het die span al die groepwedstryde misgeloop en hulle is as nederlae geag.[64] Hulle kon net in die wedstryd om die sewende plek speel en het met 38–24 teen Georgië gewen.

Aan die begin van 2022 het Wêreldrugby ’n nuwe reël geïmplementeer wat vir die Stille Oseaan-eilandstate as baie voordelig beskou word. Hiervolgens kan nasionale spelers van ’n “groot” rugbyland na ’n ander land oorskakel, ongeag die aantal toetswedstryde wat tot dusver gespeel is. Hiervoor moes 36 maande verloop het sedert die laaste toetswedstryd en die speler moet in die betrokke land gebore wees; ’n oorskakeling is ook moontlik met ’n ouer of grootouer wat daar gebore is. Volgens verwagtinge sal talle spelers met ’n Fidjiaanse, Samoaanse of Tongaanse herkoms tydens die Rugbywêreldbeker 2023 vir hul oorspronklike land kan speel.[65] Tydens die Stille Oseaan-nasiesbekertoernooi 2023 het die Fidjiane onoorwonne gebly en hul sesde titel ingepalm. In hul laaste opwarmingswedstryd voor die Rugbywêreldbeker 2023 in Frankryk kon Fidji op Twickenham sy eerste oorwinning nog teen Engeland aanteken.[66] Tydens die hooftoernooi het die Fidjiane hul eerste oorwinning teen Australië in 69 jaar aangeteken (met 22–15) en Georgië naelskraap geklop (met 17–12), maar hulle het ook naelskraapse nederlae teen Wallis (met 26–32) en ietwat verrassend Portugal (met 23–24) gely. Daarmee het hulle pleks van die Australiërs die uitklopfase gehaal, maar teen Engeland verloor (met 24–30).[67] Tydens die Stille Oseaan-nasiesbekertoernooi 2024 kon die span sy titel onoorwonne verdedig.

Kleure, embleem en bynaam

[wysig | wysig bron]

Fidji speel tradisioneel in ’n wit trui met swart kleuraksente, wit broeke en swart-wit-gestreepte sokkies. Hul alternatiewe trui is swart met wit kleuraksente, wit broeke en wit sokkies met swart bane.

Die huidige truiverskaffer is sedert 2021 Nike[68] en die truiborg is sedert 2021 Vodafone/Swire Shipping. Die beheerliggaam se kenteken verskyn op die regterbors, die truiverskaffer se kenteken links en die borgkenteken in die middel.

Die beheerliggaam Fidjiaanse Rugbyunie se kenteken toon ’n palmboom in wit voor ’n gestileerde rugbybal met ’n swart fraiing en die belettering Fiji Rugby daaronder. Die nasionale span se bynaam is Flying Fijians (“Vlieënde Fidjiane”).

Truiverskaffers en -borge

[wysig | wysig bron]

Sedert die 1970’s het die volgende truiverskaffers en -borge verskyn:

Truiverskaffer Truiborg
Tydperk Handelsmerk Handelsmerk Tydperk
1970’s–2003 Canterbury National Bank of Fiji 1994–1998
Vodafone 1998–2003
2004–2005 Cotton Traders Digicel 2004–2005
2005–2016 KooGa–BLK Fiji Flour Mills 2005–2007
Fiji Airways 2009–2014
Vodafone 2014
2017–2021 ISC Fiji Airways 2018
sedert 2021 Nike Vodafone/Swire Shipping sedert 2021

Die Cibi

[wysig | wysig bron]
Fidji voer die Cibi tydens die Rugbywêreldbeker 2007 teen Kanada op
Fidji se Cibi op Millennium-stadion in Cardiff, Wallis, 2010
Fidji voer die Cibi tydens die Rugbywêreldbeker 2011 teen Suid-Afrika op

Voor elke wedstryd voer die span ’n Cibi (Fidjiaans: [ˈðimbi]) genoemde oorlogsdans uit om die opponent te intimideer en hulself aan te moedig. Dit is tydens die 1939-toer na Nieu-Seeland vir die eerste keer gedans om die bekende Haka van die All Blacks en ander Nieu-Seelandse keurspanne (in dié geval die Nieu-Seelandse Maori) met ’n ekwivalent te beantwoord. Ratu Sir George Cakobau, die destydse spankaptein, het Ratu Bola, die opperhoof van die krygerstam Navusaradave in die provinsie Ba, versoek om vir die nasionale span ’n nuwe oorlogsdans te bedink.[69][70]

Fidjiaans Afrikaans

Ai tei vovo, tei vovo
E ya, e ya, e ya, e ya;
Tei vovo, tei vovo
E ya, e ya, e ya, e ya

Rai tu mai, rai tu mai
Oi au a virviri kemu bai
Rai tu mai, rai ti mai
Oi au a virviri kemu bai

Toa yalewa, toa yalewa
Veico, veico, veico
Au tabu moce koi au
Au moce ga ki domo ni biau

E luvu koto ki ra nomu waqa
O kaya beka au sa luvu sara
nomu bai e wawa mere
Au tokia ga ka tasere

Maak reg, maak reg,
Oh, oh, oh, oh, oh, oh, oh, oh; *
Maak reg, maak reg,
Oh, oh, oh, oh, oh, oh, oh, oh

Kyk hier, kyk hier,
Ek bou ’n oorlogdraad vir jou,
Kyk hier, kyk hier,
Ek bou ’n oorlogdraad vir jou

’n Haan en ’n hen,
Hulle val aan, val aan, val aan,
Ek mag nie sluimer nie,
Behalwe vir die geluid van die inbrekende branders

Jou skip lê diep gekelder,
Moenie dink ek het ook verdrink nie.
Jou verdediging wag net daarop
Om in te stort as ek dit prik.

* soos ’n waarskuwing uitgespreek

Tuisstadions

[wysig | wysig bron]

Fidji se tuisstadion is die ANZ Nasionale stadion in die hoofstad Suva wat in 1951 opgerig is. Ná opknappings in 1978/79 en 2012 het dit ’n kapasiteit van 15 000. Hier is tot dusver sowat driekwart van Fidji se tuiswedstryde aangebied.[71][72] ’n Ander belangrike stadion is die Churchillpark in Lautoka wat sedert 1954 gereeld gebruik word. Enkele wedstryde is ook op die Prince Charles Park in Nadi gespeel.

Toetswedstryde

[wysig | wysig bron]
Fidji se plek op Wêreldrugby se ranglys van 10 Oktober 2003 tot op hede

Fidji het 185 van sy 360 toetswedstryde gewen, ’n wenrekord van 51,39%. Fidji se statistieke in toetswedstryde teen alle lande, in alfabetiese volgorde, is soos volg (korrek in September 2024):[73]

Opponent Gespeel Gewen Verloor Gelykop % Gewen
Vlag van Argentinië Argentinië 4 1 3 0 25,00
Vlag van Australië Australië 23 3 19 1 13,04
Vlag van België België 1 1 0 0 100,00
 Britse Barbarians 3 1 2 0 33,33
Vlag van Chili Chili 1 1 0 0 100,00
Vlag van Cookeilande Cookeilande 2 2 0 0 100,00
Vlag van Engeland Engeland 9 1 8 0 11,11
Vlag van Frankryk Frankryk 12 1 11 0 8,33
Vlag van Georgië Georgië 8 6 1 1 75,00
Vlag van Hongkong Hongkong 3 3 0 0 100,00
Ierse Rugbyvoetbalunie-vlag  Ierland 5 0 5 0 0,00
Vlag van Italië Italië 13 6 7 0 46,15
Vlag van Japan Japan 20 16 4 0 80,00
Vlag van Kanada Kanada 13 9 4 0 69,23
Vlag van Namibië Namibië 2 2 0 0 100,00
Vlag van Nieu-Seeland Nieu-Seeland 8 0 8 0 0,00
Vlag van Nieu-Seeland Nieu-Seelandse Maori 28 8 18 2 28,57
Vlag van Niue Niue 1 1 0 0 100,00
Vlag van Papoea-Nieu-Guinee Papoea-Nieu-Guinee 3 3 0 0 100,00
Vlag van Portugal Portugal 3 2 1 0 66,67
Vlag van Roemenië Roemenië 3 2 1 0 66,67
Flag of the Solomon Islands Salomonseilande 2 2 0 0 100
Vlag van Samoa Samoa 60 36 21 3 60,00
Vlag van Skotland Skotland 10 2 8 0 20,00
Vlag van Spanje Spanje 2 2 0 0 100,00
Vlag van Suid-Afrika Suid-Afrika 3 0 3 0 0,00
Vlag van Tonga Tonga 95 65 27 3 68,42
Vlag van Uruguay Uruguay 4 3 1 0 75,00
Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State 7 6 1 0 85,71
Vlag van Wallis Wallis 14 1 12 1 7,14
Algeheel 360 185 164 11 51,39

Rekords

[wysig | wysig bron]

Wêreldbekerrekord

[wysig | wysig bron]

Fidji het tot dusver aan amper elke rugbywêreldbekertoernooi deelgeneem, met uitsondering van die Rugbywêreldbeker 1995 in Suid-Afrika. Hul beste prestasie tot dusver was hul vordering tot die kwarteindrondte in 1987, 2007 en 2023.

Jaar Uitslag
1987 Kwarteindrondte
1991 Groepfase
1995 Geen deelname
1999 Uitspeelrondte
2003 Groepfase
2007 Kwarteindrondte
2011 Groepfase
2015 Groepfase
2019 Groepfase
2023 Kwarteindrondte
2027 gekwalifiseer
2031 N.v.t.

Stille Oseaan-drienasies

[wysig | wysig bron]

Die Stille Oseaan-drienasies was van 1982 tot 2005 die tradisionele jaarlikse toernooi tussen die drie Stille Oseaan-rugbylande Fidji, Samoa en Tonga. Hulle het die toernooi elf keer gewen.

  • Titeloorwinnings (11): 1983, 1984, 1985, 1987, 1988, 1994, 1995, 1996, 1998, 2002, 2004

Stille Oseaan-nasiesbeker

[wysig | wysig bron]

Fidji se enigste jaarlikse toernooi sedert 2006 is die Stille Oseaan-nasiesbeker, waartydens hulle teen Samoa en Tonga speel (soms word ook ander nasionale span genooi). Hulle het die toernooi sewe keer gewen.

  • Titeloorwinnings (7): 2013, 2015, 2016, 2017, 2018, 2023, 2024

Stille Oseaanrand Rugbykampioenskap

[wysig | wysig bron]

Fidji het drie keer aan die Stille Oseaanrand Rugbykampioenskap deelgeneem en die laaste toernooi gewen.

  • Titeloorwinnings (1): 2001

Suid-Stille Oseaan-spele

[wysig | wysig bron]

Fidji het vyf keer aan die Suid-Stille Oseaan-spele se rugbytoernooi deelgeneem en drie keer gewen.

  • Titeloorwinnings (3): 1963, 1969, 1983

Ander toetswedstryde

[wysig | wysig bron]

Gedurende die amateurtydperk het Fidji maandelange oorsese toere onderneem, waartydens hulle teen ander nasionale spanne, plaaslike saamgestelde spanne en klubspanne gespeel het. Eweneens het oorsese spanne na Fidji getoer. Teen die jaar 2000 het die oorsese toere volgens die ou tradisie tot ’n einde gekom, aangesien die professionalisering van die rugbyspel te min tyd vir toere oorlaat. Deesdae is toetswedstryde teen die spanne van die Noordelike Halfrond tweekeer per jaar moontlik. Gedurende Juniemaand se midjaarrugbytoetsreeks vertrek Europese spanne na Fidji en gedurende Novembermaand se eindjaarrugbytoetsreeks reis Fidji na Europa. In teenstelling met die meeste ander rugbylande speel Fidji nie vir enige trofee teen sy opponente nie.

Spelers

[wysig | wysig bron]

Huidige span

[wysig | wysig bron]

Die volgende spelers het die Fidjiaanse span gevorm tydens die Stille Oseaan-nasiesbeker 2024:[74]

Agterspelers (backs)
Speler Posisie Klub Toetswedstryde
Frank Lomani Skrumskakel Fijian Drua 33
Ratu Peni Matawalu Skrumskakel Fijian Drua 07
Moses Sorovi Skrumskakel Fijian Drua 00
Caleb Muntz Losskakel Fijian Drua 05
Isaiah Armstrong-Ravula Losskakel Fijian Drua 02
Iosefo Masi Senter Fijian Drua 04
Inia Tabuavou Senter Racing 92 02
Apisalome Vota Senter Fijian Drua 00
Adrea Cocagi Vleuel Castres 01
Vuate Karawalevu Vleuel Waratahs 00
Epeli Momo Vleuel Fijian Drua 00
Selestino Ravutaumada Vleuel Fijian Drua 07
Ilaisa Droasese Heelagter Fijian Drua 09
Ponepati Loganimasi Heelagter Fijian Drua/Fiji Sevens 00
Voorspelers (forwards)
Speler Posisie Klub Toetswedstryde
Mesu Dolokoto Haker Fijian Drua 13
Tevita Ikanivere Kaptein Haker Fijian Drua 15
Kavaia Tagivetaua Haker Fijian Drua 00
Haereiti Hetet Stut Fijian Drua 07
Jone Koroiduadua Stut Fijian Drua 02
Eroni Mawi Stut Saracens 33
Livai Natave Stut Fijian Drua 03
Peni Ravai Stut Fijian Drua 45
Samu Tawake Stut Fijian Drua 06
Meli Tuni Stut Fijian Drua 00
Meli Derenalagi Slot Fijian Drua 07
Temo Mayanavanua Slot Northampton Saints 17
Isoa Nasilasila Slot Fijian Drua 14
Ratu Leone Rotuisolia Slot Fijian Drua 02
Mesake Vocevoce Slot Fijian Drua 00
Elia Canakaivata Losvoorspeler Fijian Drua 02
Kitione Salawa jr. Losvoorspeler Fijian Drua 02
Albert Tuisue Losvoorspeler Fijian Drua 26

Bekende spelers

[wysig | wysig bron]
Waisale Serevi (2014)
Nicki Little (2007)
Seremaia Bai (2009)
Vereniki Goneva (2012)
Leone Nakarawa (2014)
Ben Volavola (2014)

Een voormalige Fidjiaanse speler is vir sy uitstekende prestasie in Wêreldrugby se Heldesaal opgeneem:[75]

Speler Posisie Inskrywing
Waisale Serevi Losskakel, Heelagter, Skrumskakel 2013

Spelerstatistieke

[wysig | wysig bron]

Vervolgens die belangrikste statistieke van Fidji se spelers. Die spelers wat met * gekenmerk is, is nog aktief en kan hul statistieke verbeter.

(Korrek teen September 2024)

Meeste toetswedstryde[76]
Rang Naam Tydperk Toetswedstryde
01 Nicky Little 1996–2011 71
02 Leone Nakarawa 2009–2021 66
03 Akapusi Qera 2005–2018 64
04 Campese Ma’afu 2010–2019 62
05 Vereniki Goneva 2007–2019 59
06 Sunia Koto 2005–2017 57
07 Seremaia Bai 2000–2016 53
08 Manasa Saulo 2012–2022 51
09 Dominiko Waqaniburotu 2010–2019 51
10 Twee spelers met 49 toetswedstryde elk
Meeste toetswedstryde as kaptein[77]
Rang Naam Tydperk Toetswedstryde
01 Akapusi Qera 2011–2018 38
02 Greg Smith 1996–2003 30
03 Esala Teleni 1983–1989 19
04 Waisea Nayacalevu * 2015–2024 17
05 Mosese Rauluni 2004–2008 17
06 Dominiko Waqaniburotu 2010–2019 16
07 Epi Bolawaqatabu 1969–1973 12
08 Deacon Manu 2010–2012 12
09 Alifereti Doviverata 2001–2007 11
10 Simon Raiwalui 1999–2006 11
Meeste punte aangeteken[78]
Rang Naam Tydperk Punte
01 Nicky Little 1996–2011 670
02 Seremaia Bai 2000–2016 321
03 Ben Volavola 2015–2023 294
04 Severo Koroduadua 1982–1991 268
05 Nemani Nadolo 2010–2021 237
06 Waisale Serevi 1989–2003 221
07 Vereniki Goneva 2007–2019 110
08 Taniela Rawaqa 2007–2011 103
09 Caleb Muntz * 2023–2024 094
10 Twee spelers met 85 punte elk
Meeste drieë gedruk[79]
Rang Naam Tydperk Drieë
01 Vereniki Goneva 2007–2019 22
02 Nemani Nadolo 2010–2021 22
03 Sanivalati Laulau 1980–1985 20
04 Norman Ligairi 2000–2010 17
05 Waisea Nayacalevu * 2012–2024 17
06 Timoci Nagusa 2008–2018 16
07 Viliame Satala 1999–2005 16
08 Fero Lasagavibau 1997–2002 15
09 Leone Nakarawa 2009–2021 13
10 Metuisela Talebula 2012–2018 13

Afrigters

[wysig | wysig bron]
Inoke Male (2013)
Vern Cotter (2010)
Simon Raiwalui (2023)
Mick Byrne (2023)

Fidji het in 1954 met William Goodsir sy eerste afrigter benoem. Sedert 2024 dien die Australiër Mick Byrne as Fidjiaanse hoofafrigter.

Naam Tydperk
Vlag van Nieu-Seeland William Goodsir 1954
Vlag van Australië Douglas Walkden-Brown 1964
Vlag van Fidji Jo Sovau 1987
Vlag van Nieu-Seeland George Simpkin 1987–1991
Vlag van Fidji Samisoni Viriviri Sr 1989–1991
Vlag van Fidji Meli Kurisaru 1996
Vlag van Nieu-Seeland Brad Johnstone 1996–1999
Vlag van Australië Greg Smith 2000–2001
Vlag van Fidji Ifereimi Tawake (tussentyds) 2001–2002
Vlag van Nieu-Seeland Mac McCallion 2002–2003
Vlag van Nieu-Seeland Wayne Pivac 2004–2007
Vlag van Fidji Ilivasi Tabua 2007–2008
Vlag van Nieu-Seeland Mike Brewer 2009–2010
Vlag van Fidji Sam Domoni 2010–2011
Vlag van Fidji Inoke Male 2012–2014
Vlag van Nieu-Seeland John McKee 2014–2019
Vlag van Nieu-Seeland Vern Cotter 2020–2023
Vlag van Fidji Simon Raiwalui 2023
Vlag van Australië Mick Byrne sedert 2024

Sien ook

[wysig | wysig bron]
Rugbyportaal

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ (en) "Most matches". ESPNscrum. Besoek op 22 September 2024.
  2. ↑ (en) "Most points". ESPNscrum. Besoek op 22 September 2024.
  3. ↑ (en) "Most tries". ESPNscrum. Besoek op 22 September 2024.
  4. ↑ (en) "Fiji / Match results". ESPNscrum. Besoek op 22 September 2024.
  5. ↑ (en) "Fiji's Results – 1983". ESPNscrum. Besoek op 22 September 2024.
  6. ↑ (en) "Fiji's Results – 2005". ESPNscrum. Besoek op 22 September 2024.
  7. ↑ (en) "World Rugby Rankings". Wêreldrugby. Besoek op 22 September 2024.
  8. ↑ (en) "We quit: SRU". Samoa Observer. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Februarie 2012. Besoek op 20 Februarie 2012.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 9,7 (en) "Rugby History in Fiji". Teivovo. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 November 2007. Besoek op 14 November 2007.
  10. ↑ (en) "Fiji". Wêreldrugby. Besoek op 22 September 2024.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 (en) Robert F. Dewey (2012). John Nauright, Charles Parrish (red.). Rugby Union Football, Pacific Islands. pp. 445–447. ISBN 978-1-59884-300-2. {{cite book}}: |work= ignored (hulp)
  12. ↑ (en) "National 15s". Fidjiaanse Rugbyunie. Besoek op 22 September 2024.
  13. ↑ (en) "World Rugby U20 Championship". Wêreldrugby. Besoek op 22 September 2024.
  14. ↑ (en) "Schools Rugby". Fidjiaanse Rugbyunie. Besoek op 22 September 2024.
  15. ↑ 15,0 15,1 (en) "Samoa quits Pacific Islands Rugby Alliance". Planet Rugby. 17 Julie 2009. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Julie 2009. Besoek op 21 Julie 2009.
  16. ↑ (en) "Reports: Agreement reached for 12-team Super Rugby from 2022". SA Rugby Magazine. Besoek op 22 September 2024.
  17. ↑ (en) "About us". Fidjiaanse Rugbyunie. 2021. Besoek op 22 September 2024.
  18. ↑ (en) "World Rugby raises international eligibility period from three to five years". BBC. 10 Mei 2017. Besoek op 22 September 2024.
  19. ↑ 19,0 19,1 (en) "Pacific's brawn drain is world rugby's gain". North West Star. 7 Oktober 2011. Besoek op 22 September 2024.
  20. ↑ (en) "Next steps in Pacific Island professional teams' journey confirmed by NZ Rugby". All Blacks. 14 April 2021. Besoek op 22 September 2024.
  21. ↑ (en) "Regulation 8. Eligibility to play for national representative teams". Wêreldrugby. 2021. Besoek op 22 September 2024.
  22. ↑ (en) J. R. Jones (1976). Encyclopedia of Rugby Union Football. Londen: Robert Hale. p. 37. ISBN 0-7091-5394-5.
  23. ↑ (en) "Pioneers of Fiji Rugby". Teivovo. 2002. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 November 2007. Besoek op 2 November 2007.
  24. ↑ (en) Dominik Schieder (Januarie 2012). Rugby in Fiji: Unifying and Dividing a Multi-Cultural Society (PDF). pp. 23–28. Besoek op 22 September 2024. {{cite book}}: |work= ignored (hulp)
  25. ↑ (en) "1924 Fiji tour to Western Samoa and Tonga". rugbyarchive.net. 2021. Besoek op 22 September 2024.
  26. ↑ (en) "1938 New Zealand Maori tour to Fiji and New Zealand". rugbyarchive.net. 2021. Besoek op 22 September 2024.
  27. ↑ (en) "1939 Fiji tour to New Zealand". rugbyarchive.net. 2021. Besoek op 22 September 2024.
  28. ↑ (en) "1948 New Zealand Maori tour to Fiji and New Zealand". rugbyarchive.net. 2021. Besoek op 22 September 2024.
  29. ↑ (en) "1951 Fiji tour to New Zealand". rugbyarchive.net. 2021. Besoek op 22 September 2024.
  30. ↑ (en) "Our History". Rugby Australia. 2021. Besoek op 22 September 2024.
  31. ↑ (en) "Historic Rugby Internationals: Australia v Fiji, 1952". World Rugby Museum. 4 November 2019. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Mei 2022. Besoek op 17 Mei 2022.
  32. ↑ (en) Kameli Rakoko (15 April 2014). "Brawls and broken jaws". The Fijian Times. Besoek op 22 September 2024.
  33. ↑ (en) "1957 Fiji tour to New Zealand". rugbyarchive.net. 2021. Besoek op 22 September 2024.
  34. ↑ (en) "1961 Fiji tour to Australia". rugbyarchive.net. 2021. Besoek op 22 September 2024.
  35. ↑ (en) "The 1964 Fijians". BBC. 24 September 2007. Besoek op 22 September 2024.
  36. ↑ (en) "Rugby Fijians destroy opposition". Pacific Islands Monthly. 1 September 1969. p. 40. Besoek op 22 September 2024.
  37. ↑ (en) "All our yesterdays: 1970 – When Fiji came to Newcastle". Newcastle Falcons. 2 Desember 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Augustus 2023. Besoek op 27 Augustus 2023.
  38. ↑ (en) "All Blacks vs Fiji". All Blacks. 2021. Besoek op 22 September 2024.
  39. ↑ (en) Ben Stanley (1 Junie 2017). "The Long Suva Hangover: Remembering When Fiji Upset the British and Irish Lions, in 1977". Vice. Besoek op 22 September 2024.
  40. ↑ (en) "1985 Fiji tour to British Isles". rugbyarchive.net. 2021. Besoek op 22 September 2024.
  41. ↑ (en) "1986 Wales tour to Pacific". rugbyarchive.net. 2021. Besoek op 22 September 2024.
  42. ↑ (en) "Rugby World Cup 1987: Overview". rugbyworldcup.com. 2019. Besoek op 22 September 2024.
  43. ↑ (en) "Rugby World Cup 1991: Overview". rugbyworldcup.com. 2019. Besoek op 22 September 2024.
  44. ↑ (en) "1995 Rugby World Cup – Oceania qualifiers". rugbyarchive.net. 2021. Besoek op 22 September 2024.
  45. ↑ (en) Richard Bath (1997). The Complete Book of Rugby. Seven Oaks Ltd. p. 67. ISBN 1-86200-013-1.
  46. ↑ (en) "1996 Fiji tour to New Zealand and South Africa". rugbyarchive.net. 2021. Besoek op 22 September 2024.
  47. ↑ (en) "Poor start for hapless Scots". BBC. 26 Mei 1998. Besoek op 22 September 2024.
  48. ↑ (en) "Rugby World Cup 1999: Overview". rugbyworldcup.com. 2019. Besoek op 22 September 2024.
  49. ↑ (en) Jeremy Duxbury (8 Julie 2001). "Fiji triumph 28–17 over Samoa". Fidjiaanse Rugbyunie. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Junie 2003. Besoek op 20 Junie 2003.
  50. ↑ (en) "Fiji qualify for World Cup finals". Raidió Teilifís Éireann. 6 Julie 2002. Besoek op 22 September 2024.
  51. ↑ (en) "Rugby World Cup 2003: Overview". rugbyworldcup.com. 2019. Besoek op 22 September 2024.
  52. ↑ (en) Robert F. Dewey (2008). Greg Ryan (red.). Pacific Islands rugby: Navigating the global professional era. pp. 95–97. ISBN 978-1-84718-530-3. {{cite book}}: |work= ignored (hulp)
  53. ↑ (en) "Four-try Sivivatu leads slaughter of the islanders". The Guardian. 11 Junie 2005. Besoek op 22 September 2024.
  54. ↑ (en) "Five Fijians banned after brawl". BBC. 4 Augustus 2006. Besoek op 22 September 2024.
  55. ↑ (en) "Australia 49–0 Fiji". Raidió Teilifís Éireann. 9 Junie 2007. Besoek op 22 September 2024.
  56. ↑ (en) "Rugby World Cup 2007: Overview". rugbyworldcup.com. 2019. Besoek op 22 September 2024.
  57. ↑ (en) "Wales 16–16 Fiji". BBC. 19 November 2010. Besoek op 22 September 2024.
  58. ↑ (en) "Rugby World Cup 2011: Overview". rugbyworldcup.com. 2019. Besoek op 22 September 2024.
  59. ↑ (en) "Autumn internationals: Italy hold on to defeat ill-disciplined Fiji". Sky Sports. 16 November 2013. Besoek op 22 September 2024.
  60. ↑ (en) "Fiji defeats Samoa 39–29 in wild Pacific Nations Cup final". Huffpost. 8 Maart 2015. Besoek op 22 September 2024.
  61. ↑ (en) "Rugby World Cup 2015: Overview". rugbyworldcup.com. 2019. Besoek op 22 September 2024.
  62. ↑ (en) "France 14–21 Fiji: Fiji finally claim win over France". Sky Sports. 14 November 2021. Besoek op 22 September 2024.
  63. ↑ (en) "Rugby World Cup 2019: Matches". rugbyworldcup.com. 2019. Besoek op 22 September 2024. [dooie skakel]
  64. ↑ (en) "Fiji Covid-19 crisis forces cancellation of Scotland Autumn Nations Cup clash". The Guardian. 20 November 2020. Besoek op 22 September 2024.
  65. ↑ (en) "World Rugby's tweak of eligibility rule game changing for Pacific Island unions". stuff.co.nz. 25 November 2021. Besoek op 22 September 2024.
  66. ↑ (en) "England 22–30 Fiji: Pacific island nation beat England for first time". BBC. 26 Augustus 2023. Besoek op 22 September 2024.
  67. ↑ (en) "Fiji: Rugby World Cup 2023 review". rugbyworldcup.com. 17 Oktober 2023. Besoek op 22 September 2024.
  68. ↑ (en) "Fiji Rugby Union announce multi-year deal with sportswear giants Nike". Rugbypass. 7 Junie 2021. Besoek op 22 September 2024.
  69. ↑ (en) Maciu Malo (14 November 2009). "No evil in cibi". Fiji Sun. Besoek op 22 September 2024.
  70. ↑ (en) "Learn the amazing Fijiian cibi!". BBC. Besoek op 22 September 2024.
  71. ↑ (en) Anasilini Ratuva (9 Augustus 2012). "$17.5m for stadium upgrade". Fiji Sun. Besoek op 22 September 2024.
  72. ↑ (en) "ANZ Stadium". Fiji Sports Council. 2021. Besoek op 22 September 2024.
  73. ↑ (en) "International Rugby Union Statistics – Fiji". ESPNscrum. Besoek op 22 September 2024.
  74. ↑ (en) Mosese Raqio (13 Augustus 2024). "23 Drua players in Flying Fijians 30-member squad for PNC". Fiji Village. Besoek op 22 September 2024.
  75. ↑ (en) "Inductees". Wêreldrugby. Besoek op 22 September 2024.
  76. ↑ (en) "Total matches played (descending)". ESPNscrum. Besoek op 22 September 2024.
  77. ↑ (en) "Total matches played as captain (descending)". ESPNscrum. Besoek op 22 September 2024.
  78. ↑ (en) "Total points scored (descending)". ESPNscrum. Besoek op 22 September 2024.
  79. ↑ (en) "Total tries scored (descending)". ESPNscrum. Besoek op 22 September 2024.

Verdere leesstof

[wysig | wysig bron]
  • (en) Robert F. Dewey (2008). Greg Ryan (red.). Pacific Islands rugby: Navigating the global professional era. ISBN 978-1-84718-530-3. {{cite book}}: |work= ignored (hulp)
  • (en) Richard Bath (1997). The Complete Book of Rugby. Seven Oaks Ltd. ISBN 1-86200-013-1.
  • (en) J. R. Jones (1976). Encyclopedia of Rugby Union Football. Londen: Robert Hale. ISBN 0-7091-5394-5.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Fidjiaanse_nasionale_rugbyspan&oldid=2704983"