Bletchley Park
Bletchley Park is 'n Engelse herehuis en landgoed in Milton Keynes (Buckinghamshire) wat gedurende die Tweede Wêreldoorlog die belangrikste sentrum van die Geallieerde kode-ontsyfering geword het. Die herehuis is vanaf 1883 gebou vir die finansierder en politikus Sir Herbert Leon in die Victoriaanse Gotiese-, Tudor- en Nederlandse barokstyl op die terrein van ouer geboue met dieselfde naam.
Gedurende die Tweede Wêreldoorlog het die landgoed die Government Code and Cypher School (GC&CS) gehuisves, wat gereeld die geheime kommunikasie van die spilmoondhede binnegedring het - veral die Duitse Enigma- en Lorenz-kodes; Alan Turing, Gordon Welchman, Hugh Alexander en Stuart Milner-Barry was die bekendste kodebrekers by die GC&CS. Die aard van die werk daar was tot baie jare na die oorlog geheim.
Volgens die amptelike historikus van Britse intelligensie het die 'Ultra' intelligensie wat by Bletchley geproduseer is, die oorlog met twee tot vier jaar verkort, en daarsonder sou die uitslag van die oorlog onseker gewees het.[1] Die span in Bletchley Park het outomatiese masjinerie bedink om te help met dekripsie, en het gelei tot die ontwikkeling van Colossus, die wêreld se eerste programmeerbare digitale elektroniese rekenaar. In 1946 is daar 'n einde aan die kodebreek operasies gemaak by Bletchley Park en al die inligting oor die oorlogsbedrywighede was tot in die middel van die sewentigerjare geklassifiseer.
Na die oorlog het die Poskantoor die terrein oorgeneem en dit as bestuurskool gebruik, maar teen 1990 word oorweging geskenk daaraan om die die hutte waarin die kodebrekers gewerk het, te sloop vir herontwikkeling. Die Bletchley Park Trust is in 1991 gestig om groot gedeeltes van die terrein van ontwikkelaars te red.
Meer onlangs was Bletchley Park oop vir die publiek en huisves interpretiewe uitstallings en herboude hutte soos dit tydens die oorlogstyd sou voorgekom het. Dit ontvang jaarliks honderde duisende besoekers.[2] Die afsonderlike National Museum of Computing, wat 'n werkende replika van die Bombe-masjien en 'n herboude Colossus-rekenaar insluit, word in Blok H op die terrein gehuisves.
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]GC&CS het in 1939 by Bletchley Park ingetrek. Die keuse van hierdie plek was voor die hand liggend: dit is halfpad tussen die universiteite van Cambridge en Oxford, dit het goeie verbindings met Londen, 'n snelweg, 'n spoorwegstasie en laaste, maar nie die minste nie, naby die telekommunikasiekabels van die Britse PTT (General Post Office). 'n Radio-ontvangstasie is in die herehuis gevestig en het die naam "Station X" gekry. "X" staan vir die Romeinse syfer X. Dit was die tiende ontvangstasie. Die antennas is in 'n reuse sequoiaboom voor die herehuis versteek.
Tydens die Tweede Wêreldoorlog het wiskundiges en kodebrekers soos Alan Turing, Gordon Welchman en 'n verskeidenheid ander akademici, waaronder taalkundiges, daarin geslaag om 'n groot deel van die gekodeerde boodskappe van die Spilmoondhede (Nazi-Duitsland, Italië en Japan) te ontsyfer. Hulle is gelei deur kolonel John Tiltman en Dilly Knox.
Op die hoogtepunt van die bedrywighede het die park meer as 7 000 werknemers gehad. Dit was kodebrekers, sowel as militêre en burgerlike personeel wat die ontsyfering van die ontsaglike stroom gekodeerde boodskappe help ontsyfer het. Dit was hoofsaaklik jong vroue van die Women's Royal Naval Service. In die operasionele sfeer het die meeste van hulle 'n beperkte funksie in ontsyfering gehad, sodat min mense besef wat hulle doen. Baie kasernes is in die omgewing van die landgoed gebou om al hierdie personeel te huisves. Die verskillende afdelings van GC&CS word 'Hutte' genoem. Hut Ses was byvoorbeeld verantwoordelik vir die ontsyfering van die boodskapverkeer van die Enigma-koderingsmasjien. Die inligting wat deur die ontsyfering van boodskappe verkry is, het die naam Ultra gekry en het 'n belangrike rol in die loop van die Tweede Wêreldoorlog gespeel.
Na 1945
[wysig | wysig bron]Na 1945 het die GC&CS verhuis, en alle dokumente en byna alle masjiene is in opdrag van Winston Churchill vernietig om die bestaan van die hele operasie te versuier. Sowel die Russe as die Engelse het Duitse koderingstoerusting gebuit, wat een van die redes was om die afluistering geheim te hou. Sommige sleutelmedewerkers het na die nuwe standplaas verhuis, maar die meeste personeel is oortollig gemaak. Jare lank moes hul werk en prestasies geheim gehou word. Eers in die 1970's is Bletchley Park se oorlogspogings openbaar gemaak en kon werknemers hul verhale deel. Deels as gevolg van geheimhouding, het die misverstand ontstaan dat die Amerikaners die rekenaar in die vyftigerjare uitgevind het, terwyl die Engelse al tien Colossus-rekenaars voor 1945 bestuur het.
Na die oorlog is die geboue vir allerlei doeleindes gebruik, teen 1991 was dit amper leeg. Die herehuis het verval en die Bletchley Park Trust gestig om dit te bewaar. Na die herstel is dit in 1994 vir die publiek oopgestel. Deur die jare heen is sommige kasernes ook van ondergang gered. Daar is twee museums met skaars stukke, soos verskillende Enigma-masjiene. Daar is ook 'n replika van die Colossus, die eerste programmeerbare elektroniese rekenaar wat gebruik word om boodskappe te ontsyfer.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Hinsley 1996
- ↑ "Bletchley Park Welcomes 2015'S 200,000th Visitor" (in Engels). Bletchley Park. 26 Augustus 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Februarie 2017. Besoek op 25 Januarie 2017.
Bibliografie
[wysig | wysig bron]- Aldrich, Richard J. (2010), GCHQ: The Uncensored Story of Britain's Most Secret Intelligence Agency, HarperCollins, ISBN 978-0-00-727847-3
- Bennett, Ralph (1999), Behind the Battle: Intelligence in the war with Germany, 1939 –1945 (New and Enlarged ed.), London: Random House, ISBN 978-0-7126-6521-6
- Briggs, Asa (2011), Secret Days: Code-breaking in Bletchley Park, Barnsley, England: Frontline Books, ISBN 978-1-84832-615-6
- Budiansky, Stephen (2000), Battle of wits: The Complete Story of Codebreaking in World War II, Free Press, ISBN 978-0-684-85932-3, https://archive.org/details/battleofwitscomp00budi
- Colville, John (1985). Fringes of Power: Downing Street Diaries, 1939-1945. London: Hodder and Stoughton. p. 422.
- Calvocoressi, Peter (2001), Top Secret Ultra, Cleobury Mortimer, Shropshire: M & M Baldwin, ISBN 0-947712-41-0
- Copeland, Jack (2004), Copeland, B. Jack, ed., The Essential Turing: Seminal Writings in Computing, Logic, Philosophy, Artificial Intelligence, and Artificial Life plus The Secrets of Enigma, ISBN 0-19-825080-0
- Copeland, B. Jack, ed. (2006), Colossus: The Secrets of Bletchley Park's Codebreaking Computers, Oxford: Oxford University Press, ISBN 978-0-19-284055-4
- Dakin, Alec (1993), The Z Watch in Hut 4, Part I in Hinsley & Stripp 1993, pp. 50 –56
- Enever, Ted (1999), Britain's Best Kept Secret: Ultra's Base at Bletchley Park (3rd ed.), Sutton, ISBN 978-0-7509-2355-2
- Erskine, Ralph; Smith, Michael, eds. (2011), The Bletchley Park Codebreakers, Biteback Publishing Ltd, ISBN 978-1-84954-078-0 Updated and extended version of Action This Day: From Breaking of the Enigma Code to the Birth of the Modern Computer Bantam Press 2001
- Erskine, Ralph (2011), Breaking German Naval Enigma on Both Sides of the Atlantic in Erskine & Smith 2011, pp. 165 –83
- Gannon, Paul (2006), Colossus: Bletchley Park's Greatest Secret, Atlantic Books, ISBN 978-1-84354-331-2
- Gannon, Paul (2011), Inside Room 40: The Codebreakers of World War II, Ian Allan Publishing, ISBN 978-0-7110-3408-2
- Good, Jack; Michie, Donald; Timms, Geoffrey (1945), General Report on Tunny: With Emphasis on Statistical Methods, UK Public Record Office HW 25/4 and HW 25/5, http://www.alanturing.net/turing_archive/archive/index/tunnyreportindex.html, besoek op 15 September 2010 That version is a facsimile copy, but there is a transcript of much of this document in '.pdf' format at: Sale, Tony (2001), Part of the "General Report on Tunny", the Newmanry History, formatted by Tony Sale, http://www.codesandciphers.org.uk/documents/newman/newman.pdf, besoek op 20 September 2010, and a web transcript of Part 1 at: Ellsbury, Graham, General Report on Tunny With Emphasis on Statistical Methods, http://www.ellsbury.com/tunny/tunny-001.htm, besoek op 3 November 2010
- Grey, Christopher (2012), Decoding Organization: Bletchley Park, Codebreaking and Organization Studies, Cambridge, England: Cambridge University Press, ISBN 978-1107005457
- Hastings, Max (2015). The Secret War: Spies, Codes and Guerrillas 1939 -1945. London: William Collins. ISBN 978-0-00-750374-2.
- Hill, Marion (2004), Bletchley Park People, Stroud, Gloucestershire: The History Press, ISBN 978-0-7509-3362-9
- Hilton, Peter (1988), Reminiscences of Bletchley Park, 1942 –1945, pp. 291 –301, http://www.ams.org/online_bks/hmath1/hmath1-hilton22.pdf, besoek op 13 September 2009 (CAPTCHA) (10-page preview from A Century of mathematics in America, Volume 1 By Peter L. Duren, Richard Askey, Uta Merzbach|Uta C. Merzbach, see A Century of Mathematics in America: Part 1 ; ISBN 978-0-8218-0124-6).
- Hinsley, Harry (1996), The Influence of ULTRA in the Second World War, http://www.cix.co.uk/~klockstone/hinsley.htm, besoek op 13 February 2015 Transcript of a lecture given on Tuesday 19 October 1993 at Cambridge University
- Hinsley, F. H.; Stripp, Alan, eds. (1993), Codebreakers: The inside story of Bletchley Park, Oxford: Oxford University Press, ISBN 978-0-19-280132-6
- Kahn, David (1991), Seizing the Enigma: The Race to Break the German U-boat Codes, 1939 –1943, Houghton Mifflin Co., ISBN 978-0-395-42739-2
- Kenyon, David (10 May 2019), Bletchley Park and D-Day: The Untold Story of How the Battle for Normandy Was Won, Yale University Press, ISBN 978-0-300-24357-4
- Large, Christine (2003), Hijacking Enigma: The Insider's Tale, John Wiley, ISBN 978-0-470-86346-6
- Lewin, Ronald (2001), Ultra Goes to War: The Secret Story, Classic Military History (Classic Penguin ed.), London, England: Hutchinson & Co, ISBN 978-1-56649-231-7
- Loewe, Michael (1993), Japanese naval codes in Hinsley & Stripp 1993, pp. 257 –63
- Luke, Doreen (2005), My Road to Bletchley Park (3rd ed.), Cleobury Mortimer, Shropshire: M & M Baldwin, ISBN 978-0-947712-44-0
- Mahon, A. P. (1945), The History of Hut Eight 1939 – 1945, UK National Archives Reference HW 25/2, http://www.ellsbury.com/hut8/hut8-000.htm, besoek op 10 December 2009
- Manning, Mick; Granström, Brita (2010), Taff in the WAAF, Frances Lincoln Children's Books, ISBN 978-1-84780-093-0, https://archive.org/details/taffinwaaf0000mann
- McKay, Sinclair (2010), The Secret Life of Bletchley Park: the WWII Codebreaking Centre and the Men and Women Who Worked There, Aurum, ISBN 978-1-84513-539-3
- Millward, William (1993), Life in and out of Hut 3 in Hinsley & Stripp 1993, pp. 17 –29
- Milner-Barry, Stuart (1993), Navy Hut 6: Early days in Hinsley & Stripp 1993, pp. 89 –99
- O'Keefe, David. One Day in August - The Untold Story Behind Canada's Tragedy at Dieppe", Alfred A. Knopf Canada, 2013, ISBN 978-0-345-80769-4, 471 pgs
- Morrison, Kathryn, 'A Maudlin and Monstrous Pile': The Mansion at Bletchley Park, Buckinghamshire, English Heritage, https://www.researchgate.net/publication/237830163
- Pearson Ed., Joss (2011), Neil Webster's Cribs for Victory: The Untold Story of Bletchley Park's Secret Room, Polperro Heritage Press, ISBN 978-0-9559541-8-4, http://www.polperropress.co.uk
- Pidgeon, Geoffrey (2003), The Secret Wireless War: The story of MI6 communications 1939 –1945, Universal Publishing Solutions Online Ltd, ISBN 978-1-84375-252-3
- Russell-Jones, Mair (2014), My Secret Life in Hut Six: One Woman's Experiences at Bletchley Park, Lion Hudson, ISBN 978-0-745-95664-0
- Sebag-Montefiore, Hugh (2017), Enigma: The Battle for the Code, London: Weidenfeld & Nicolson, ISBN 978-1-4746-0832-9
- Sebag-Montefiore, Hugh (2004), Enigma: The Battle for the Code (Cassell Military Paperbacks ed.), London: Weidenfeld & Nicolson, ISBN 978-0-297-84251-4, https://archive.org/details/enigmabattleforc0000seba
- Scott, Norman (April 1997), "Solving Japanese naval ciphers 1943 –1945", Cryptologia 21 (2): 149 –57, doi:10.1080/0161-119791885878
- Smith, Christopher (2014), "Operating secret machines: military women and the intelligence production line, 1939 –1945", Women's History Magazine 76: 30 –36, ISSN 1476-6760
- Smith, Christopher (2014), "How I learned to stop worrying and love the Bombe: Machine Research and Development and Bletchley Park", History of Science 52 (2): 200 –222, doi:10.1177/0073275314529861
- Smith, Christopher (2015), The Hidden History of Bletchley Park: A Social and Organisational History, Palgrave Macmillan, ISBN 978-1137484932
- Smith, Michael (1999), Station X: The Codebreakers of Bletchley Park, Channel 4 Books, p. 20, ISBN 978-0-7522-2189-2
- Smith, Michael (2000), The Emperor's Codes: Bletchley Park and the breaking of Japan's secret ciphers, Bantam Press, ISBN 0593-046412
- Smith, Michael (2001), "An Undervalued Effort: how the British broke Japan's Codes", in Smith, Michael; Erskine, Ralph, Action this Day, London: Bantam, ISBN 978-0-593-04910-5
- Smith, Michael (2006), How it began: Bletchley Park Goes to War in Copeland 2006, pp. 18 –35
- Smith, Michael; Butters, Lindsey (2007), The Secrets of Bletchley Park: Official Souvenir Guide, Bletchley Park Trust
- Taylor, Telford (1993), Anglo-American signals intelligence co-operation in Hinsley & Stripp 1993, pp. 71 –3
- Thirsk, James (2008), Bletchley Park: An Inmate's Story, Galago, ISBN 978-094699588-2
- Turing, Dermot (2018). X, Y & Z: The Real Story of How Enigma Was Broken. Gloucestershire, UK: The History Press. ISBN 978-0-7509-8782-0.
- Twinn, Peter (1993), The Abwehr Enigma in Hinsley & Stripp 1993, pp. 123 –31
- Watkins, Gwen (2006), Cracking the Luftwaffe Codes, Greenhill Books, ISBN 978-1-85367-687-1
- Watson, Bob (1993), Appendix: How the Bletchley Park buildings took shape in Hinsley & Stripp 1993, pp. 306 –10
- Welchman, Gordon (1997), The Hut Six story: Breaking the Enigma codes, Cleobury Mortimer, England: M&M Baldwin, ISBN 9780947712341 New edition with addendum by Welchman correcting his misapprehensions in the 1982 edition.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]- Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Bletchley Park.
- Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.