Tē-tāng

Tē-tāng (Hàn-jī: 地動), kán-tan kóng, sī chi̍t-chióng hoat-seng tī tē-kiû gōa-khak ê chín-tōng.

Ú-tiū khong-kan lāi ê bān-mi̍h lóng sī put-tōan teh ūn-tōng, tē-kiû mā bô lia̍h-gōa. Ūn-tōng ē sán-seng lêng-liōng, tng-tong tē-kiû lōe-pō· ê lêng-liōng lia̍p-chek kah chhiau-kòe it-tēng ê thêng-tō·, tē-khah chih-chàn bōe tiâu, tì-kàu tē-té ê giâm-chân chhut-hiān li̍h-hûn kah liap-kéng (折皱), liáu-āu tē-té ê lêng-liōng to̍h chôaⁿ kui-ê lóng-chóng pàng--chhut-lâi, pēng-chhiáⁿ hêng-sêng tē-tāng-pho hiòng sì-ûi thòaⁿ--chhut-khì, chō-chiâⁿ tē-tāng ê hiān-siōng. It-poaⁿ lâi-kóng, hōan-nā kiông-lia̍t ê tē-tāng kòe-āu, óng-óng ē-koh sio-liân-sòa chhut-hiān 1-kóa-á siò-tē-tāng, he̍k-chiá kóng û-chín.

Tē-tāng-pho

Tē-tāng-pho sī chi̍t-chióng tân-sèng-pho, pun-chòe hôaiⁿ-pho kah ti̍t-pho 2-chióng. Hôaiⁿ-pho thôan-pò· ê sok-tō· sī 3~4 km/biáu, ti̍t-pho thôan-pò· ê sok-tō· sī 5~6km/biáu. Hôaiⁿ-pho tì-sú thô·-kha hi̍t kah iô, ti̍t-pho tì-sú thô·-kha chhe̍k kah tiō. Tē-tāng hoat-seng ê sî, ti̍t-pho seng kàu, hôaiⁿ-pho òaⁿ kàu, ti̍t-pho sûi lâi sûi khì, hôaiⁿ-pho ná lâi ná béng. Hôaiⁿ-pho sī chō-chiâⁿ tē-bīn kiàn-tiok-bu̍t sún-hāi ê chú-iàu in-sò·.

Tē-tāng ê tōa-sè

Piàu-sī tē-tāng tōa-sè ê phiau-chún, ū chín-kip kah lia̍t-tō· 2-ê chí-phiau.

Tē-tāng ê lūi-hêng

Hun-chò jîn-ûi kah thian-jiân 2 chióng.

Tē-tāng ê gûi-hāi

Tē-tāng sī tē-kiû téng chú-iàu ê chū-jiân chai-hāi. Tē-kiû téng chha-put-to múi-kang lóng-ū tē-tāng teh hoat-seng, kî-tiong tōa-to-sò· sī sió tē-tāng, pēng-chhiáⁿ hoat-seng tī phian-óan ê soaⁿ-khu. Kiông-lia̍t ê tē-tāng it-tàn hoat-seng tī jîn-lūi seng-oa̍h-khu, óng-óng ē chō-sêng tōa kui-tô· ê siong-bông kah sún-sit.

Lio̍k-tē siōng ê tōa tē-tāng tiāⁿ-tiāⁿ tì-kàu chhù lap, chhiū-á tó; pang soaⁿ li̍h tē; jîn thiok siong-bông.

Tōa-hái ê tōa tē-tāng óng-óng koh ē ín-khí hái-tiòng, chō-sêng koh-khah tōa ê chai-lān.

Jû-hô tī tē-tāng ê sî pó-hō· lán ka-kī

Hoat-seng chit-khóan thian-chai ê sî-chūn, tāi-seng sī ài léng-chēng, chhian-bān m̄-thang chheⁿ-kông. Nā-chún bêng-hián kám-kak tio̍h tē-tāng ê sî, to̍h ài kóaⁿ-kín lâi tô-seng, ē-kì m̄-hó·ⁿ sì-kè chông, bih ê sî-chūn m̄-hó·ⁿ cháu siuⁿ-hn̄g, ài chù-ì pó-hō· thâu-khak.

Tē-tāng hoat-seng ê sî, chīn-liōng ài kóaⁿ-kín lī-khui chhù-keng, cháu-khì khah khoah-khǹg, khah thang-lāng ê só·-chai siám-phiah. Chún kóng chiām-sî bô-hoat-tō· lī-khui chhù-keng--ê, ē-tàng bih tiàm hiah-ê kiat-kò· khah ân (Hôa-gí: 牢固), khah ū tòng-thâu ê ka-khū ē-bīn, a̍h-sī chi̍t-kóa-á khah eh, khah siok-kiat ê pâng-keng-á lāi, án-ne to̍h ē-tàng kiám-chió tio̍h-siong ê ki-hōe. Put-jî-kò, tng-tong tē-tāng ū khah hê--lo̍h-lâi ê sî, to̍h-ài kóaⁿ-kín lâi lī-khui tòa--ê só·-chāi.