Massale interesse voor berichten over Tom Waes, maar ook veel kritiek over sensatiezucht

Bekende tv-figuren zijn als de spreekwoordelijke hoge bomen. Ze vangen veel wind, ook als het hen slecht vergaat. Het nieuws over het ongeval viel pal in het weekend, op een moment dat de normale nieuwsflow wat op een lager pitje staat. Naarmate de berichtgeving daarover evolueerde, kwamen ook de klachten:

"De verslaggeving over Tom Waes die dagelijks op jullie site verschijnt, speelt in op het gemoed en komt over als clickbait."

"Ik stel me vragen naar het recht op enige privacy van Tom Waes. (Ik ben zelf niet speciaal fan, noch drink ik alcohol dus kan me niet identificeren). Het moet je als publiek figuur maar overkomen."

"Gaan jullie niet te ver met jullie aandacht voor het ongeval? Zoveel aandacht voor dit. Zeker niet oké. Dagelijks het hoofdpunt in het nieuws."

Voor de één zal het te veel sensatie zijn, voor een ander zal dat best meevallen. Wel kan ik de kritiek begrijpen van nieuwsgebruikers die maar weinig boodschap hebben aan follow-up berichtgeving over hoe botsabsorbeerders precies werken, of hoe veilig of onveilig oldtimers wel zijn. Al kreeg de redactie over al die nevenaspecten best veel vragen binnen.

Tussendoor toch even een cijfer: het eerste bericht over het ongeval van Tom Waes verscheen online bij VRT NWS, zaterdagochtend. Het begon met een vrij zakelijk feitenrelaas dat doorheen de dag verschillende keren een update kreeg, met onder meer een reactie van zijn familie. De bijdrage is meer dan 1 miljoen keer aangeklikt, een zelden gezien cijfer voor een alleenstaand artikel. En ook de leestijd was vrij lang.

Dit illustreert dat veel nieuwsgebruikers van VRT NWS wilden weten wat er met Tom Waes was gebeurd. Al moet je met die conclusie voorzichtig zijn, want wie klikt en leest, kan best ook wel kritiek hebben natuurlijk.

Intussen kwam ook het filmpje bovendrijven met een drinkende Tom Waes. Volgens het hoorbare commentaar stond hij “niet meer recht” en kon hij “zijn pint niet meer vasthouden”. Het filmpje zegt op zich niet veel, het duurt maar enkele seconden. De informatieve waarde is al bij al gering. 

En toch heeft de redactie dat filmpje getoond. Aanvankelijk werd het stand alone gepost op de homepage van VRT NWS, opzichzelfstaand dus, zonder bijkomende context of uitleg. Een minder goede keuze, gelukkig vrij snel bijgestuurd. Het filmpje zat ook in een journaalverslag. De keuze om het fragment te tonen leverde ook alweer felle reacties op:

“Ik vind het verbijsterend dat vrt in z'n berichtgeving gebruik maakt van beelden van de eerste de beste bv-spotters waarop te zien is hoe Tom Waes een pint drinkt. Wat is de bedoeling daar eigenlijk van, wat willen jullie daarmee aantonen of bereiken? Ronduit beschamend vind ik het”.

“Dit wordt gepubliceerd vlak na Tom’s verklaring dat hij te veel gedronken had. Ik begrijp dan ook niet waarom het nodig is om zo na te trappen – en dan nog met zo’n puberaal filmpje. Probeert VRT de voetsporen van TikTok te volgen? Zijn de clicks dan werkelijk zoveel belangrijker dan de persoon?”

Ook op de redactie woedde overigens een felle discussie voor en tegen, u mag dat gerust weten. De redactie had het filmpje ook kunnen weglaten. Al zou dat prompt ook de kritiek opleveren dat de redactie iets niet toont of zelfs bewust achterwege houdt. Belangrijk: het filmpje ging pas on air nadat Tom Waes zélf in een mededeling had toegegeven dat hij te veel op had.

Als nieuwsombudsdienst vinden we het cruciaal dat zo’n filmpje vooraf wordt geverifieerd. De redactie had vooraf contact met een omstaander die vlakbij was toen het filmpje werd gemaakt. Verder moet zo’n filmpje in de berichtgeving voldoende worden geduid en gesitueerd. Zo’n filmpje inlassen of embedden in een ruimer verslag is op zich niet voldoende. Zeg waarom je zoiets toont. Toon aan wat je uit zo’n filmpje kan afleiden, maar leg ook uit wat je er niet uit kan afleiden om voorbarige conclusies voor te zijn. En rakel het ook niet te pas en te onpas op. 

Voor de redactie was er de afweging tussen het recht op privacy en het recht op informatie. Dat laatste woog voor de redactie meer door. Tom Waes is een bekend tv-figuur, hij veroorzaakte een zwaar ongeval nadat hij te veel had gedronken. Een iemand raakte daarbij lichtgewond, zelf liep hij verschillende breuken op.

De redactie zette de problematiek van alcohol in het verkeer onlangs weer op de kaart met een opmerkelijke Pano-reportage. Het ongeval van Tom Waes is een zoveelste jammerlijke illustratie van een groot maatschappelijk probleem. Dat de redactie daar aandacht aan besteedt, is zonder meer gerechtvaardigd, maar het mag niet overhellen naar sensatie.