Ecologie & verspreiding
Kleine wolfsmelk staat op open, zonnige, vrij warme, vochtige, matig voedsel- en stikstofrijke, kalkhoudende, kleiige, niet te sterk bemeste, omgewoelde grond. (leem, klei, löss en mergel). Ze groeit in akkers met graan of hakvruchten, op stoppelvelden, op braakliggende grond, langs spoorwegen en paden en op open plekken van dijken en bermen. Nederland valt geheel binnen het Europese deel van het verspreidingsgebied. Deze pionier is vrij zeldzaam in Zeeland, in het rivierengebied en aangrenzend Noord-Brabant en in Gelderland, zeldzaam in Zuid-Limburg en zeer zeldzaam in het noordelijke kleigebied, in de Hollandse en Zeeuwse duinen en in het laagveengebied. De reden van de sterke achteruitgang is onduidelijk. De zaden worden niet mee geoogst zodat zaadzuivering geen rol kan rol spelen, en doordat de kieming tot laat in het seizoen kan plaatsvinden is ze ook niet gevoelig voor herbiciden. Misschien verklaren de herhaalde inundatie met zout water in Walcheren en Schouwen haar teruggang ter plaatse.
CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2014
|
EcologieBodemZonnige, vrij warme, open plaatsen (pioniervegetatie) op vochtige, matig voedselrijke, kalkrijke, vaak kleiige, niet te sterk bemeste grond (leem, klei, mergel en löss).
GroeiplaatsOmgewerkte grond, akkers (graan- en hakvruchtakkers en stoppelvelden), braakliggende grond, perken, bermen en dijken (padranden en open plekken) en langs spoorwegen (spoorbermen).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandVrij zeldzaam in Zeeland, in het rivierengebied, aangrenzend Noord-Brabant en in Gelderland, zeldzaam in Zuid-Limburg en zeer zeldzaam in laagveengebieden, in het noordelijk zeekleigebied en in de Hollandse en Zeeuwse duinen.
VlaanderenZeldzaam in de Leemstreek, het kustgebied en de Maasvallei. Elders zeer zeldzaam.
WalloniëVrij zeldzaam in de zuidelijke Ardennen en in het Maasgebied en zeldzaam in Brabant. Elders zeer zeldzaam.
WereldMiddellandse-Zeegebied en West- en Midden-Europa. Noordelijk tot in het Oostzeegebied.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurde Visser, A. (1963) Een fraai akkeronkruidengezelschap op Walcheren.
Gorteria 1: 105-107
Kobus, J.D. (1866)
Flora van Wageningen en aangrenzende gemeenten. A. Ophorst, Wageningen
Kops, J. & H.C. van Hall (1836) Euphorbia exigua - kleine Wolfsmelk
Flora Batava 7: 557-557
Sloff, J.G & J.L. van Soest (1938) Het fluviatiele district in Nederland en zijn flora.
Nederlandsch kruidkundig archief. Serie 3 48: 199-249
Pagina's in standaardwerkenAtlas van de Nederlandse Flora 2:
148Flora Batava 07:
plaatHeukels' Flora van Nederland, 23e ed.:
347Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.:
416Nederlandse Oecologische Flora 3:
17Wilde Planten 3:
297Wilde-Planten.nl:
paginadeze soort in de Zadenatlas van Nederland Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels De kale stengels zijn eerst weinig of niet vertakt, maar in de herfst groeien ze vaak breed uit.
Bladeren De verspreid staande bladeren zijn grijsgroen, niet getand en lijnvormig. Naar de voet worden ze breder en naar de top lopen ze in een fijne stekelpunt uit. Vaak zijn ze ongesteeld met een verbrede voet. Ze zijn een 0,5-3 cm lang. De schutbladen zijn driehoekig-eirond en hebben een hartvormige voet.
Bloemen Eenslachtig (een bloem met alleen mannelijke of alleen vrouwelijke geslachtsorganen). Eenhuizig (mannelijke en vrouwelijke bloemen op dezelfde plant). De bloeiwijze bestaat uit drie tot vijf schermstralen. De honingklieren zijn halvemaanvormig en lopen in draadvormige hoorntjes uit.
Vruchten Een kluisvrucht. De gladde vruchten zijn 1,6-2 mm. De zaden zijn bleekgrijs en wrattig. De zaden zijn langlevend (langer dan vijf jaar). Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100).
De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer.
Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen.
In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023
download in hoge resolutieFenologie bloeiend
Fenologie vruchtdragend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.
