Ecologie & verspreiding Kamvaren prefereert zonnige tot half beschaduwde, natte, voedselarme tot matig voedselrijke, matig stikstofrijke, zwak zure tot zure bodems (laagveen en stenige plaatsen). Ze is te vinden in veenmosrietlanden en beekdalmoerassen, in laagveenmoerassen en aan de rand van hoogvenen, in moerasbossen en langs bosgreppels, langs waterkanten en in spoorbermen, in vrij zure duinvalleien en op natte muren. Nederland valt geheel binnen het Europese deel van het verspreidingsgebied. De plant is plaatselijk vrij algemeen in laagveengebieden en Noordoost-Nederland, zeldzaam in duinvalleien en beekdalmoerassen en zeer zeldzaam in Limburg. De horizontaal kruipende wortelstok is kort, dik en vertakt, de bladen groeien in bundels, de buitenste zijn steriele, afstaand en niet winterhard en duidelijk (veel) korter dan de binnenste, winterharde, steriele bladen maar zijn wel net zo breed. De bladsteel is bedekt met lichtbruine schubben, is onderaan donkerbruin en (veel) korter dan de bladschijf. De fertiele bladen staan rechtop, de onderste en middelste deelblaadjes maken bij sporenrijpheid een duidelijke hoek met het vlak van de bladsteel en rachis. Vroeger werden de bladen als matrasvulling gebruikt. CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2024

Ecologie

Bodem
Zonnige tot halfbeschaduwde plaatsen op natte, voedselarme tot matig voeselarme, zwak zure tot zure grond (laagveen en stenige plaatsen).

Groeiplaats
Moerassen (veenmosrietland, beekdalmoerassen, laagveenmoerassen en aan de rand van hoogvenen), waterkanten, bossen (moerasbossen en langs bosgreppels), langs spoorwegen (spoorbermen), zeeduinen (duinvalleien) en op natte muren.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Plaatselijk vrij algemeen in laagveengebieden en Noordoost-Nederland, zeldzaam in duinvalleien en beeldalmoerassen en zeer zeldzaam in Limburg en verspreide andere plaatsen.

Vlaanderen
Zeer zeldzaam. Verspreid.

Wallonië
Zeer zeldzaam. Verspreid.

Wereld
Koel-gematigde streken in Noord-Amerika en Europa tot in Midden-Siberië.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	laagvenen
Levensduur:	overblijvend
Levensvorm:	hemicryptofyt
Bloeitijd:	juli - september

Literatuur
Bremer, P. (2005) Nieuwe vondsten van bijzondere varens in Twente. Hypericum 5: 1-7 

Cortenraad, J. & T.J.D. Mulder (1997) Uit de flora van Limburg. Aflevering 39. Natuurhistorisch Maandblad 86: 15-18

Hartsen, F.A. (1865) Aspidium cristatum - Kamvormende Boschvaren Flora Batava 12: 925-925 

Perdeck, M. (2002) Bijzondere varens in het Dwingelderveld. Nieuwsbrief Werkgroep Florakartering Drenthe 38: 3-4 

Pagina's in standaardwerken

Atlas van de Nederlandse Flora 2: 138

Flora Batava 12: plaat 0925

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 63

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 81

Nederlandse Oecologische Flora 1: 47

Wilde-Planten.nl: pagina

deze soort in de Zadenatlas van Nederland

Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100). De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer. Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen. In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023

download in hoge resolutie