Pitura
La pintura o pitura ła xe l'arte de l'esprimarse sora na superfiçe (che i podaria esar carta, vero, legno o anca na mura) doparando dei pigmenti. A segonda de l'autore, dei so gusti esteteghi e de come che ła xe ła socetà da torno a eło, el fin l'è cheło de otegner conpoxision co forme, colori, trame e dixegni che łe posa espresare libaramente ła so perçesion del mondo e del so pensiero in xenerałe.
Gran parte de ła pitura artistega oçidentałe e orientałe, ła xe dominada da motivi rełijoxi, bastaria vardare łe someje bibleghe fate inte i muri dei posti rełijoxi cristiani (Capeła dei Scrovegni, Baxéłega de San Marco) o inte la pitura orientałe co someje de ła vita de Budđa o łe pinture ejisiane de łe tonbe dei faraoni, che i raprexenta el pasajo a l'imortałità.
Esendo i pigmenti caxi sołidi, xe na neçesità che venga doparà un ligante, ciamà medium, che porti sti pigmenti a un stato pì fluido, permetendo in sta manjiera che el posa vegner stendùo so ła suparfiçe e che el posa durare inte el tenpo na olta che el ga ciapà o sugà. Xeneralmente łe opare, par mantegnerłe invariade inte el tenpo e che no łe se rovine, njien doparà tecneghe dijitałi sia par vere na preçixa copia e sia par studiarghine ła preçixa conpoxision e el trato doparà da l'artista. Chi che pitura l'è ciamà pintore e el prodoto finałe l'è ciamà pintura.
La pintura ła xe una de le pì vecie espresion artisteghe de l'omo e ła xe sta considerada una de łe sie bełe arti.
Xenari pintoreghi
[canbia | canbia el còdaxe]Pintura storega
[canbia | canbia el còdaxe]La pintura storega l'è sta considerà come un grando xenare e el tratava de pinture co temi relijoxi, mitoloxeghi, storeghi, literari e i jera na interpretasion de ła vita e łe promovea un mesajo intełetuałe o morale.
Pintura de ritrato
[canbia | canbia el còdaxe]El ritrato l'è un xenare no oncora ben definio, parché da na parte el raprexenta na persona, ma da che l'altra se glorifega ła vanitò de na persona. Co un artista el se ritrae da soło, el rixultà el njien ciamà autoritrato.
Pintura de xenare
[canbia | canbia el còdaxe]La xe ła raprexentasion pinturada de abitudini de tuti i dì e de conportamenti privati. El xe un xenare pintorego doparà dai pintori contenporanei.
Pintura de paexaji
[canbia | canbia el còdaxe]En Cina e Japon xe sta catai pinture de paexaji del V secolo e par catarghine in Eoropa se ga da spetare el XVI secolo, propio co riva el cołesionismo e se ga scumisià a domandare pinture a tema country.
Naura morta
[canbia | canbia el còdaxe]L'è considarà el xenare pì raprexentadivo che el trabaca inte l'imitasion de ła naura, ojeti inanimai e che i fa xeneralmente parte de ła vita de tuti i dì, come fruta, fiori, magnare, posade, libri, ori e altri.
Altri projeti
[canbia | canbia el còdaxe]
Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so pitura
el detien schemi gràfeghi so
Linganbi foresti
[canbia | canbia el còdaxe]- pitturaTreccani.it – Enciclopedie on line, Istituto de ła Ençiclopedia Italiana.
- Carlo Alberto Petrucci, PITTURA, in Ençiclopedia Italiana, Istituto de ła Ençiclopedia Italiana, 1935.
- (IT, DE, FR) Piturahls-dhs-dss.ch, Disionàrio stòrego de ła Svìsara.
- (EN) Peter D. Owen, paintingEnçiclopedia Britannica, Encyclopædia Britannica, Inc.
| Controło de autorità | GND (DE) 4037213-3 · BNE (ES) XX525398 (data) · NDL (EN, JA) 00564487 |
|---|