Türkistan (şehir)
| Türkistan Hazrat-e Turkestan, Yesi Түркістан | |
|---|---|
 Türkistan'nın Kazakistan'daki konumu | |
| Ülke |  Kazakistan |
| Bölge | Türkistan Eyaleti |
| İdare | |
| • Akim | Nurbol Turaşbeyov |
| Nüfus (2019) | |
| • Yoğunluk | oto/km² |
| • Kent | 164.899 |
| • Metropol | 227.098 |
.jpg)
Türkistan, Hazret-i Türkistan veya Yesi (Kazakça: Түркістан, Türkistan, تٷركئستان), Kazakistan'ın güney kesiminde Seyhun nehrine yakın bir kenttir. 31 Mart 2021 tarihinde gerçekleşen Türk Konseyi zirvesi sonrasında "Türk dünyasının manevi başkenti" ilan edilmiştir.[1]
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Ahmet Yesevi'nin yaşadığı yer olarak nam salmış olan bu şehir, Kazakistan'ın diğer yerleşim bölgeleriyle kıyaslandığında fazla büyük olmayan bir yerleşim bölgesidir. 2005 sayımlarına göre nüfusu 95 bindir. Nüfusun önemli bir bölümünü bağımsızlıktan sonra civar köylerden gelen insanlar oluşturmaktadır. Şehirde başta Kazaklar olmak üzere, Özbekler ve Ahıska Türkleri yaşamaktadır. halkın geliri kısmen hayvancılığa ve tarıma kısmen de Üniversiteye dayanmaktadır. Sovyet zamanında planı çizilmiş olan şehirde caddeler ve sokaklar daha düzgün ve orantılıdır, ancak ihmâl nedeniyle çoğu asfaltsız veya kötü asfaltlıdır. Özellikle yazın su problemi yaşandığı için yeşilliği azdır. Bu nedenle yazları rüzgârın da etkisiyle toz fırtınaları oluşmakta, halk bazen sokağa çıkamamaktadır. Şehirde yerleşim tarzı genel olarak müstakil şekildedir, yüksek bina diyebileceğimiz beş kat ve üstü apartman sayısı azdır. Şehirdeki en görkemli yapı Yesevi'nin külliyesidir, yöre halkı bu külliyeye "kesene" demektedir. Boyu otuz metre civarında olan bu yapının içerisinde -orijinalinin İngiltere'de olduğu söylenen- yeni evlenen veya dileğinin kabul olunmasını isteyen kimselerin dua ettiği yerdir. Yesevi'nin kazanı olarak da bilinen iki metre büyüklüğünde bir kazan vardır, bu büyük kazanda Hoca Ahmet Yesevi öğrencilerine, fakir halka yemek pişirilmiştir.
Şehrin ve genel olarak da içinde bulunduğu Çimkent eyaletinin iklimi Özbekistan ile paralellik arz etmektedir, klasik bir karasal iklimin görüldüğü Türkistan şehrinde kışlar kuzeyde olduğu kadar sert geçmese de yazları sıcaklık ülke ortalamasının üzerindedir.
Yerli halkın eğitim düzeyi fazla yüksek değildir, Sovyetler Birliği döneminde özel olarak eğitim ve sağlık, genel olarak da sosyal alanda en sona bırakılan bölgelerin başında gelmiştir.
Özellikle 1992 yılında temelleri atılan Ahmet Yesevi Kazak-Türk Üniversitesi'nin etkisiyle ve Kazakistan'ın gelişen ekonomisinde katkısıyla hem modernleşme hem de şehirleşme anlamında bir çıkış trendi içine girmiştir.
Kardeş Şehirler
[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Turkistan (city) ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Zorlu, Kürşad. "Türk Konseyi yeni bir sıçrama dönemine hazırlanıyor". Anadolu Ajansı. Anadolu Ajansı. 1 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2021.
- ^ Afyonkarahisar′ın Kardeş şehirleri 2 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., afyon-bld.gov.tr 29 Haziran 2012 tarihinde erişildi.
