Palm OS
 | |
| Geliştirici(ler) | Palm, Access Co. |
|---|---|
| Paket yöneticisi | .prc |
| Kaynak türü | Kapalı kaynak |
| Lisans | Özel mülk yazılım |
| Çekirdek türü | AMX ve MCK çekirdekleri |
| İlk Yayınlanma |
|
| Son kararlı sürümü | Garnet OS 5.4.9 / 14 Ekim 2007) |
| Dil(ler) | İngilizce, Fransızca, Japonca, Çince, Almanca, İtalyanca |
| Platform desteği | ARM mimarisi, Motorola 68K |
| Ardılı | Access Linux Platform, WebOS |
| Programlama dili | C++ |
| 2009 yılında durduruldu | |
PalmOS, PalmSource şirketi tarafından cep bilgisayarları (PDA'lar) için tasarlanan bir işletim sistemidir. PalmSource firması Palm isim hakkını Mayıs 2005'te PalmOne (şimdiki Palm) şirketine satmıştır. Kasım 2004'te PalmSource, Linux tabanlı bir PalmOS sürümü üzerinde çalıştıklarını duyurmuş, Eylül 2005'te PalmSource, Access Co. şirketi tarafından satın alındıktan sonra Linux tabanlı sistem Access Linux Platform olarak adlandırılıp PalmOS'un yerini almıştır. Ayrıca, 2009 yılında Palm OS'un ana lisans sahibi Palm, Inc., gelecek cihazları için Palm OS'tan WebOS'a geçmişti. Günümüzde LG tarafından geliştirilen WebOS, Akıllı televizyonlarda kullanılmaktadır.
PalmOS tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]PalmOS orijinal olarak USRobotics şirketinin çıkardığı Palm Pilot isimli PDA için Jeff Hawkins tarafından tasarlanmıştır. İşletim sisteminin ilk sürümü Pilot 1000 ve Pilot 5000 cihazlarında kullanılırken ikinci sürümü PalmPilot Personal ve PalmPilot Professional isimli PDA'larda kullanılmıştır.
Palm III serisinin çıkışı ile PalmOS'un üçüncü sürümü duyurulmuştur. İşletim sistemi bundan sonra 3.1, 3.3, 3.5 gibi güncellemelerle pek çok yeni özellik kazanmıştır. PalmOS 4.0 ise m500 serisinin çıkışı ile duyurulmuştur.
Tungsten T serisi ile duyurulan PalmOS 5.0 ise ARM mimarisindeki işlemcilere destek vermekteydi. Eski yazılımlar PACE (Palm Application Compatibility Environment) denilen bir emülasyon ortamında çalıştırılmaktaydılar.
Palm şirketi PalmOne ve PalmSource olarak ikiye ayrıldı. PalmOne donanım işini üstlenirken PalmSource'da yazılım işini üstlendi. Yani PalmOne PDA'ları üretecek, PalmSource da işletim sistemi işini üstlenecekti. Bu ayrılma ile farklı firmaların da PalmOS işletim sistemini kullanan cihazları üretmesi teşvik edilmek isteniyordu. PalmOne şirketi Mayıs 2005'te Palm isim haklarını satın alarak tekrar Palm adını almıştır.
PalmSource şirketi 2003 PalmOS 6'yı çıkardı. Şubat 2004'te PalmSource PalmOS 5'e PalmOS Garnet, PalmOS 6'ya da PalmOS Cobalt isimlerini verdiğini açıkladı. Eylül 2004'te 6.1 sürümü duyurulan PalmOS Cobalt'ı kullanan bir cihaz şu ana kadar piyasaya çıkmadı.
PalmSource 2004'ün sonlarında Linux tabanlı bir PalmOS sürümü üzerinde çalışmaya başladıklarını duyurdu. Haziran 2005'te ise diğer ürünlerin geliştirilmesini durdurduklarını ve Linux tabanlı PalmOS üzerinde yoğunlaştıklarını duyurdular.
Eylül 2005'te PalmSource, Japon ACCESS şirketi tarafından satın alındığını açıkladı.
Kasım 2005 itibarı ile PalmOS tabanlı cihazları üreten en büyük şirket olan Palm, PalmSource'un verdikleri ile yetinmeyerek PalmOS üzerinde birçok değişiklik yapmıştır. Bu değişiklikler cihazların günümüz standartlarında kalabilmesini sağlamasına rağmen, PalmOS'un kararlı yapısını etkilemiş, onu daha çok iş yapabilen ama daha sorunlu bir işletim sistemi haline getirmiştir.
PalmOS aygıtları
[değiştir | kaynağı değiştir]
PDA, Akıllı Telefon, Barkod Okuyucu, Taşınılabilir oyun konsolu ve GPS cihazlarında kullanılan Palm OS ile çalışan cihazlardan bazısı şunlardır;
Handspring, AlphaSmart, CLIÉ, Fossil Wrist PDA, Garmin iQue, I'm Watch, Palm i705, LifeDrive, Palm PDA, Palm Centro, Palm III, Palm IIIc, Palm IIIe, Palm IIIx, Palm IIIxe, Palm m100 serisi, Palm m500 serisi, Palm V, Palm VII, Palm VIIx, Palm Vx, Palm Pilot, Palm Pilot Professional, Palm Pilot 1000, Samsung SPH-i300, Samsung SPH-i500, Sony CLIÉ PEG-TJ35, Tapwave Zodiac, Palm Treo 90, Palm Treo 600, Palm Treo 650, Palm Treo 680, Palm Treo 700p, Palm Treo 755p, Palm Tungsten, Palm TX, Z22 (aygıt), Zire 31, Zire 72, Zire Handheld.
Yazılım tabanı
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir Palm OS cihazına yüklenebilecek birçok başarılı uygulama bulunmaktadır. Palm OS için 2004'te 20.000'den fazla 2005'te 25.000'den fazla,[1] 2008 itibarıyla ise 50.000'den fazla üçüncü parti yazılım mevcuttur.[2][3] Bu yazılım tabanı PalmOS'un önemli avantajlarından biridir. Google, TomTom, Adobe, Opera, SEGA, Gameloft, Konami, Hudson, Quickoffice, Inc., Access Co. ve Astraware gibi firmalar Palm OS için yazılım geliştirmiştir.
Kasım 2022'de İnternet Arşivi, bir tarayıcı üzerinden erişilebilen arşivlerinde 565 Palm OS uygulamasını başlattı. Uygulamalar ayrıca erişildiğinde PalmPilot Palm OS için bir emülatör olan CloudpilotEmu'yı da başlattı.[4]
Yazılım geliştirmek
[değiştir | kaynağı değiştir]PalmOS için birçok yazılım geliştirme aracı üretilmiştir. Metrowerks CodeWarrior, Handheld Basic, NS Basic, AppForge, Pocket Studio, OrbForms Designer, CASL, Pocket C ve PDA Toolbox gibi yazılımlar ile PalmOS yazılımları geliştirilebilir. Palm aynı zamanda J2ME ve MIDP profillerini de desteklemektedir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Palm Multi-Connector
- Palm Universal Connector
- Palm modifikasyonları
- Springboard Expansion Slot
- WebOS
- Access Linux Platform
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "PalmSource | Palm OS | Why Palm OS?". web.archive.org. 5 Temmuz 2006. Erişim tarihi: 21 Kasım 2024.
- ^ "Treo and Centro Software - Top 100 Gold List - Treonauts". blog.treonauts.com. 9 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2023.
- ^ "Palm Freeware Directory | Best and Free Software for Palm and Garnet OS based PDAs". web.archive.org. 15 Ağustos 2008. 7 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2023.
- ^ Hollister, Sean (25 Kasım 2022). "The Internet Archive just put 565 Palm Pilot apps in your web browser". The Verge (İngilizce). 25 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2024.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- PalmSource5 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Palm OS işletim sistemini üreten şirket.
- Palm - Palm PDA üreticisi.