Michael Fried
Michael Martin Fried (d. April 12, 1939, New York) modernist sanat eleştirmeni ve sanat tarihçisi. Johns Hopkins Üniversitesi'nde sosyal bilimler ve sanat tarihi profesörüdür. Clement Greenberg, T. J. Clark ve Rosalind Krauss gibi kuramcılar ve eleştirmenlerle beraber sanatta modernizmin kökeni ve gelişmesi üzerine tartışmalara katkıda bulunmuştur.
Fried eğitimini Princeton, Harvard ve Oxford Üniversitelerinde görmüş, 1958'de etkili sanat eleştirmeni Clement Greenberg ile tanışıp onun fikirlerinden etkilenmiş, 1960'ta Arts Magazine Londra temsilcisi olarak sanat eleştirileri yazmaya başlamıştır. Sonrasında Art International ve Artforum için de yazmıştır. 1960'ların başından itibaren filozof Stanley Cavell'e yakın durmuştur. 1967'de yayımladığı "Sanat ve Nesnelik" biçimci sanatın bir savunusu olarak minimalist heykele karşı etkili bir karşı çıkış olmuş ve Fried'e tanınırlık kazandırmıştır.[1]
"Sanat ve Nesnelik"
[değiştir | kaynağı değiştir]1967'de yayımlanan "Sanat ve Nesnelik" ("Art and Objecthood") makalesinde Fried, Minimalizm'in, Modernist sanat eserlerini karakterize eden bağıntısal nitelikler yerine izleyicinin deneyimine odaklanmasının, sanat eseri ile kişinin genel olarak dünya ile ilişkisini birbirinden ayırt edilemez hale getirdiğini savunur. Minimalizm veya Fried'in tabiriyle birebircilik (İng. literalism), sürekli yenilenmeyi gerektiren bir "hazır bulunuş" (İng. "presentness") yerine, bir "teatrallik" veya "mevcudiyet" (İng. "presence") deneyimi sunar.
Kapılma ve Teatrallik
[değiştir | kaynağı değiştir]"Sanat ve Nesnelik"te minimalist sanatın tetralliğini eleştiren Fried, 1980'de yazdığı "Kapılma ve Teatrallik: Diderot'un Çağında Resim ve İzleyici" kitabına buna karşıt terim olarak kapılma'yı (içine çekilme, İng. absorption) ileri sürer.[2] Fried'e göre izleyici, izleme deneyiminin farkında olduğu anlarda kapılma konusunda taviz vermiş olur ve ortaya teatrallik çıkar.[3] Fried bu kategorileri 18.yy resmine olduğu gibi 1945 sonrası Amerikan resim ve heykelini eleştirmek için de kullanmış, daha sonrasında Jeff Wall, Andreas Gursky, Thomas Demand gibi duvarı kaplayan, büyük ölçekte işler üreten fotoğrafçıların da kaygılarını teatrallik karşıtlığı ve kapılma ile ilişkilendirmiştir.[4]
Kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Michael Fried". Britannica. 15 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Green, Charles. The Third Hand: Collaboration in Art from Conceptualism to Postmodernism. UNSW Press. s. 140. ISBN 0-86840-588-4.
- ^ Tracy C. Davis, Thomas Postlewait, Theatricality, Cambridge University Press, 2003, s. 20. 0-521-01207-4
- ^ Michael Fried: Why Photography Matters as Art as Never Before: London and New Haven, 2008, s. 14. 978-0-300-13684-5
Dış Bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Michael Fried 17 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Johns Hopkins Üniversitesi
- Arni Haraldsson Fried’s Turn 16 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Fillip. Kitap eleştirisi. 2010
- Johns Hopkins Magazine röportajı 28 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 'Internal Structures of Meaning' 19 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Moment of Caravaggio kitap eleştirisi, Oxonian Review içinde
- Geoff Dyer'ın Michael Fried üzerine yazısı New York Times Book Review, 24 July 2011 14 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
