Gostivar
| Gostivar Гостивар Gostivari | |
|---|---|
Şehir | |
Gostivar Belediyesi Општина Гостивар Komuna e Gostivarit | |
 | |
 Bayrak  Arma | |
  Gostivar Гостивар Gostivar’ın Kuzey Makedonya'daki konumu | |
| Ülke |  Kuzey Makedonya |
| Bölge | Polog |
| Belediye | Gostivar |
| İdare | |
| • Belediye başkanı | Arben Taravari[1] (Arnavutlar için İttifak) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 513.39 km² |
| Rakım | 698 m |
| Nüfus (2002)[2] | |
| • Toplam | 81.042 |
| Zaman dilimi | UTC+01.00 (OAS) |
| • Yaz (YSU) | UTC+02.00 (OAYS) |
| Alan kodu | (+389) 042 |
| Plaka kodu | GV |
Resmî site Gostivar Belediyesi | |
Gostivar (Makedonca: Гостивар; Arnavutça: Gostivari; Türkçe: Gostivar), Kuzey Makedonya'nın kuzeybatısında bulunan bir şehirdir. Ülkenin kuzeybatı kesiminde Kalkandelen'le beraber büyük yerleşim yerlerinden birisidir.
Şehir köklü bir Türk nüfusuna sahiptir.
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Gostivar, Kuzey Makedonya'nın kuzeybatı kesiminde, Polog idari bölgesinde, Kosova'ya yakın bir konumda yer alır. Çevresinde iyi durumdaki karayolu ve demiryolu ağı ile Kalkandelen, Üsküp, Ohri ve Debre şehirlerini birbirlerine bağlantı güzergâhın üzerindedir.
Ege Denizi'ne dökülen Vardar Nehri'nin doğduğu Şar Dağları Gostivar sınırları içerisindedir. Gostivar yakınlarındaki Vrutok köyü, 683 metre yükseklikte Vardar'ın kaynadığı alandır.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Erken Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Romalı tarihçi Titus Livius, şehir hakkında ilk bilgileri derlemiştir. MS 3. yüzyılda Roma İmparatorluğu, ülkenin kuzeyinden ciddi akınlar düzenleyen Hunlar, Ostrogotlar gibi kavimleri durdurmak üzere bu bölgede birçok kale ve hisar kurdurmuştur. 10. yüzyılda, Gostivar'ın da içinde bulunduğu Polog Bölgesi, Doğu Roma'nın egemenliğinde olmuştur.
Osmanlı İmparatorluğu Dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]
14. yüzyılda Gostivar ve civarı, Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine girmiştir. Şehrin simgesi olan saat kulesi 1566 yılında Osmanlı yönetimi tarafından yapılmıştır.
19. yüzyılda şehir ticaret merkezi iken bugün daha çok Avrupa'nın diğer şehirleri dâhil başka şehirlerde çalışan işçilerin bıraktıkları dövizler önem taşımaktadır. Bulgar etnolojist Vasil Kançov, 19. yüzyılda şehirde 3,735 kişi yaşadığını belirtir ve bunlar 3.100 Türk, 310 Bulgar, 100 Arnavut, 25 Ulah ve 200 Rumendir.
Gostivar'ı da içine alan bölgedeki Osmanlı egemenliği 1912 yılında sona ermiştir. Bu son dönem idari yapılanmasında Gostivar, Kosova Vilayeti sınırları içinde, Prizren Sancağı'na bağlı olmuştur.[3]
Yugoslavya Dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]1943 yılı ile beraber Yugoslavya Krallığı ortadan kalkmış, yerine Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti kurulmuştur. Bu dönemde de Gostivar, devam eden idari yapı içinde yer almıştır.
Kuzey Makedonya Cumhuriyeti Dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]1991 yılında Makedonya'nın Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nden bağımsızlığını ilan etmesiyle Gostivar, bağımsız Kuzey Makedonya Cumhuriyeti içinde yer almıştır.
Turizm
[değiştir | kaynağı değiştir]Doğal güzelliklerin bulunduğu, kayak ve spor merkezi bulunan turistik Mavrova Millî Parkı, Gostivar sınırları içerisindedir. Mavrova, özellikle kış turizmi açısından gözde bir yerdir.
Gostivar'dan Kırçova ve Ohri yönü üzerinde Vrutok köyü, Kuzey Makedonya'nın en büyük nehri Vardar'ın kaynak yeridir.
Kültür
[değiştir | kaynağı değiştir]Gostivar'ın Şar ve Galiçnik denilen peynirleri, Kaymaçina isimli meşhur tatlısı ve Şar köpeği denilen çoban köpekleri meşhurdur. Bunlar, Şar Dağları'nın kuzey kesiminde yer alan Kosova kısmında da bilinirler.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]Şehir multietniktir. Nüfus çoğunluğunu Arnavutlar, Makedonlar ve Türkler oluşturmaktadır.
2002 sayımlarına göre Gostivar Belediyesi'nin toplam nüfusu 81.042 kişidir. Bu nüfusun etnik dağılımı şu şekildedir: Arnavutlar 54.038; Makedonlar 15.877; Türkler 7.991; Romanlar 2.237 ve diğerleri…[2]
Gostivar çevresinde Vrapçişte, Zdunye, Aşağı Banisa ve Yukarı Banisa yerleşim bölgeleri, Türklerin nüfusun tamamını veya çok büyük kısmını oluşturduğu yerlerdir.
Aynı zamandada Türkçenin resmî statüsü bulunmakta ve Gostivar Belediyesi'nin 3 resmî dillerinden biridir.
Şehirde her egitim düzeyinde tamamen Türkçe eğitim veren kurumlar mevcuttur. Bunlar sırasıyla Mustafa Kemal Atatürk ilk ve orta okulu, Gostivar Belediye Lisesi ve Uluslararası Vizyon Üniversitesi'dir.
Eğitim
[değiştir | kaynağı değiştir]Gostivar'daki eğitim kurumları
[değiştir | kaynağı değiştir]İlköğretim okulları: Mustafa Kemal Atatürk İO, eğitim dili Türkçe, Makedonca ve Arnavutçadır. Merkez okulu yanı sıra, Aşağı Banisa, Yukarı Banisa ve Zdunye köylerinde şubeleri var.[kaynak belirtilmeli]
Yükseköğretim Kurumları: Uluslararası VİZYON Üniversitesi 2014 yılında kurulmuştur. [1] 21 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.[4][5][6]
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
1921 -
1929 -
1930 -
1930 -
1930 -
1935 -
Sarı Ev, 2013
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Dr. Arben Taravari". gostivari.gov.mk/. Gostivari.gov.mk web sitesi. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2017.
- ^ a b 2002 nüfus sayımı sonuçları 22 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Makedonya Cumhuriyeti Devlet İstatistik Enstitüsü (Makedonca) (İngilizce)
- ^ Binbaşı M.Nasrullah; Kolağası M.Rüşdi; Mülazım M.Eşref, Osmanlı Atlası - XX. Yüzyıl Başları, (Haz.: Yaşar Baş, Rahmi Tekin), Osmanlı Araştırmaları Vakfı, İstanbul 2003, s. 28-40.
- ^ Kuzey Makedonya Cumhuriyeti, Resmi Gazete No.153, 20.11.2014
- ^ "INTERNATIONAL ADVISORY BOARD". Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. DergiPark Akademik. 12 Temmuz 2018. 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2020.
- ^ "HİKMET Uluslararası Hakemli İlmi Araştırma Dergisi" (PDF). ADEKSAM - Abdülhakim Hikmet Doğan Eğitim ve Kültür Merkezi. 2018. 15 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).
