İstisnai asteroitler listesi
Aşağıda Güneş Sistemi'nde bulunan ve büyüklükleri ya da yörüngeleri gibi bir şekilde istisnai olan asteroitlerin bir listesi yer almaktadır. Bu maddenin amaçları doğrultusunda, "asteroit" Neptün yörüngesindeki küçük gezegenleri, cüce gezegen 1 Ceres'i, Jüpiter Truvalarını ve Centaurları kapsamakta, ancak Neptün ötesi nesneleri (Kuiper kuşağındaki, dağınık diskteki veya iç Oort bulutundaki nesneler) içermemektedir. Küçük gezegenlerin sayısal sıraya göre tam listesi için küçük gezegen listesine bakınız.
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]Asteroitlere küçük gezegen numaraları verilir, ancak tüm küçük gezegenler asteroit değildir. Asteroit kuşağına benzeyen ancak daha uzakta (yaklaşık 30-60 AU) olan Kuiper kuşağındaki nesnelere de küçük gezegen numaraları verilirken, asteroitler çoğunlukla Güneş'ten 2-3 AU arasında ya da Jüpiter'in yörüngesinde Güneş'ten 5 AU uzaklıkta bulunur. Ayrıca, kuyruklu yıldızlar tipik olarak küçük gezegen numaraları altında yer almazlar ve kendilerine özgü adlandırma kuralları vardır.
Asteroitlere, yörüngeleri kesin olarak belirlendikten sonra benzersiz bir sıralı tanımlama numarası verilir. Bundan önce, yalnızca sistematik adları ya da 1950 DA gibi geçici adlarıyla bilinirler.
Fiziksel özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Çapa göre en büyükler
[değiştir | kaynağı değiştir]Asteroitlerin boyutlarını gözlemlerden tahmin etmek, düzensiz şekilleri, değişen albedoları ve küçük açısal çapları nedeniyle zordur. Çoğu büyük asteroidin Çok Büyük Teleskop tarafından yapılan gözlemleri 2019-2021 yılları arasında yayınlanmıştır.[1][2]
Adı | Görüntü | Çap (km) | Boyut (km) | Güneş'e olan ortalama uzaklık (AU) | Keşif tarihi | Kaşif | Sınıfı | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 Ceres | 939,4±0,2 | 964,4 × 964,2 × 891,8 | 2,766 | 1 Ocak 1801 | Piazzi, G. | G | ||
4 Vesta | 525,4±0,2 | 572,6 × 557,2 × 446,4 ± 0,2 | 2,362 | 29 Mart 1807 | Olbers, H. W. | V | ||
2 Pallas | 511±4 | 568×530×450 | 2,773 | 28 Mart 1802 | Olbers, H. W. | B | ||
10 Hygiea | 433±8 | 450×430×424 | 3,139 | 12 Nisan 1849 | de Gasparis, A. | C | ||
704 Interamnia | 332±5 | 362×348×310 | 3,062 | 2 Ekim 1910 | Cerulli, V. | F | ||
52 Europa | 319±4 | 378×336×255 | 3,095 | 4 Şubat 1858 | Goldschmidt, H. | C | ||
511 Davida | 298±4 | 359×293×253 | 3,168 | 30 Mayıs 1903 | Dugan, R. S. | C | ||
87 Sylvia | 271±5 | 363×249×191
or 374×248×194 |
3,485 | 16 Mayıs 1866 | Pogson, N. R. | X | ||
15 Eunomia | 270±3 | 357×255×212 | 2,643 | 29 Haziran 1851 | de Gasparis, A. | S | ||
31 Euphrosyne | 268±4 | 294×280×248 | 3,149 | 1 Eylül 1854 | Ferguson, J. | C | ||
65 Cybele | 263±3 | 297 × 291 × 213 | 3,439 | 8 Mart 1861 | Tempel, E. W. | C | ||
624 Hektor | 256±12(if bilobe) | 403 × 201 | 5,235 | 10 Şubat 1907 | Kopff, A. | D | ||
3 Juno | 254±2 | 288×250×225 | 2,672 | 1 Eylül 1804 | Harding, K. L. | S | ||
451 Patientia | 254±3 | 3,059 | 4 Aralık 1899 | Charlois, A. | ||||
107 Camilla | 254±12[3] | 3,476 | 17 Kasım 1868 | Pogson, N. R. | C | |||
324 Bamberga | 227±3 | 234×224×225 | 2,684 | 25 Şubat 1892 | Palisa, J. | C | ||
16 Psyche | 223±3 | 279×232×189 ± 10% | 2,924 | 17 Mart 1852 | de Gasparis, A. | M | ||
88 Thisbe | 218±3 | 255×232×193 | 2,769 | 15 Haziran 1866 | Peters, C. H. F. | B | ||
48 Doris | 215±3 | 257×211×185 | 3,108 | 19 Eylül 1857 | Goldschmidt, H. | C | ||
19 Fortuna | 211±2 | 225×205×195 | 2,442 | 22 Ağustos 1852 | Hind, J. R. | G | ||
121 Hermione | 209±5?[4] | 3,457 | 12 Mayıs 1872 | Watson, J. C. | C | |||
24 Themis | 208±3 | 232×220×176 | 3,136 | 5 Nisan 1853 | de Gasparis, A. | C | ||
94 Aurora | 205±4 ? (< 200 km) | 225×173 | 3,160 | 6 Eylül 1867 | Watson, J. C. | C | ||
29 Amphitrite | 204±2 | 222×209×183 | 2,554 | 1 Mart 1854 | Marth, A. | S | ||
13 Egeria | 202±3 | 238×199×182 | 2,576 | 2 Kasım 1850 | de Gasparis, A. | G | ||
130 Elektra | 199±2 | 262×205×164 | 3,127 | 17 Şubat 1873 | C. H. F. Peters | Ch | ||
7 Iris | 199±10 | 268×234×180[5] | 2,386 | 13 Ağustos 1847 | Hind, J. R. | S | ||
6 Hebe | 195±3 | 205x185x170 | 2,426 | 1 Haziran 1847 | Hencke, K. L. | S | ||
375 Ursula | 192±4 | 3,126 | 18 Eylül 1893 | Charlois, A. | ||||
702 Alauda | 191±2 | 3,195 | 16 Haziran 1910 | Helffrich, J. | C/B | |||
45 Eugenia | 188±2 | 252×191×138 | 2,720 | 27 Haziran 1857 | Goldschmidt, H. | F | ||
41 Daphne | 187±13 | 235×183×153 | 2,765 | 22 Mayıs 1856 | Goldschmidt, H. | C | ||
423 Diotima | 176±4 | 3,065 | 7 Aralık 1896 | Charlois, A. | C | |||
259 Aletheia | 174±1 | 3,135 | 28 Haziran 1886 | Peters, C. H. F. | C/P/X | |||
372 Palma | 174±3 | 3,149 | 19 Ağustos 1893 | Charlois, A. | B | |||
9 Metis | 173±2 | 222×182×130 | 2,385 | 25 Nisan 1848 | Graham, A. | S | ||
532 Herculina | 168±1 | 2,772 | 20 Nisan 1904 | Wolf, M. | S | |||
354 Eleonora | 165±3 | 191×162×144 | 2,798 | 17 Ocak 1893 | Auguste Charlois | A-type | ||
128 Nemesis | 163±5 | 178×163×147 | 2,751 | 25 Kasım 1872 | Watson, J. C. | C | ||
(4:1 rezonans) [tabloya yerleştirmek için 'Güneşten Ortalama Mesafe'ye göre sıralayın] | 2,06 | (Ana asteroit kuşağının ilk bölgelerini tanımlar) | ||||||
(3:1 rezonans) | 2,50 | (Ana asteroit kuşağının orta bölgelerini tanımlar) | ||||||
(5:2 rezonans) | 2,82 | (Ana asteroit kuşağının dış bölgelerini tanımlar)) | ||||||
(7:3 rezonans) | 2,95 | |||||||
(2:1 rezonans) | 3,27 | (Asteroit kuşağının en dış bölgesini tanımlar) | ||||||
(1:1 rezonans) | 5,20 | (Truvalı asteroitler-Asteroit kuşağının sonu) |
Boyut küçüldükçe cisim sayısı hızla artmaktadır. IRAS verilerine göre çapı 120 km'den büyük olan yaklaşık 140 ana kuşak asteroidi vardır, bu da yaklaşık olarak günümüze ulaşan ilkel asteroidler ile ilkel asteroid parçaları arasındaki geçiş noktasıdır.[6] Daha eksiksiz bir liste için boyutlarına göre Güneş Sistemi cisimleri listesine bakınız.
İç asteroit kuşağında (2,50 AU'daki 3:1 Kirkwood boşluğunun iç bölgesi olarak tanımlanır) az sayıda büyük asteroit bulunur. Yukarıdaki listede yer alanlardan sadece 4 Vesta, 19 Fortuna, 6 Hebe, 7 Iris ve 9 Metis burada yörüngede bulunmaktadır. (Tabloyu ortalama uzaklığa göre sıralayın.)
En büyükler
[değiştir | kaynağı değiştir]Aşağıda ölçülen en büyük kütleli on altı asteroit yer almaktadır.[7] Asteroit kuşağının tahmini kütlesinin üçte biri olan Ceres, sonraki on beş asteroidin toplamının yarısı kadar büyüktür. Asteroitlerin kütleleri, doğrudan kütle hesaplamasının mümkün olduğu uzay aracı tarafından ziyaret edilmiş veya gözlemlenebilir bir uydusu olan asteroitler hariç, diğer asteroitlerin yörüngelerinde neden oldukları pertürbasyonlardan tahmin edilmektedir. Farklı astrometrik gözlem setleri farklı kütle belirlemelerine yol açar; en büyük sorun tüm küçük asteroitlerin neden olduğu toplam pertürbasyonları hesaba katmaktır.[8]
Adı | Kütle
(×1018 kg) |
Kesinlik | Tüm asteroitlere
olan tahmini oranı |
---|---|---|---|
1 Ceres | 938,35 | 0.001% (938,34–938,36) | 39% |
4 Vesta | 259,076 | 0.0004% (259,075–259,077) | 10.8% |
2 Pallas | 204 | 1.5% (201–207) | 8,5% |
10 Hygiea | 87 | 8% (80–94) | 3,6% |
704 Interamnia | 35 | 14% (30–40) | 1,5% |
15 Eunomia | 30 | 6% (29–32) | 1,3% |
3 Juno | 27 | 9% (25–29) | 1,1% |
511 Davida | 27 | 27% (19–34) | 1,1% |
52 Europa | 24 | 16% (20–28) | 1,0% |
16 Psyche | 23 | 13% (20–26) | 1,0% |
532 Herculina | ≈ 23 | ? | ≈ 1% |
31 Euphrosyne | 17 | 18% (14–19) | 0,7% |
65 Cybele | 15 | 12% (13–17) | 0,6% |
87 Sylvia | 14,76 | 0.4% (14,7–14.82) | 0,6% |
7 Iris | 14 | 17% (11–16) | 0,6% |
29 Amphitrite | 13 | 16% (11–15) | 0,5% |
6 Hebe | 12 | 20% (10–15) | 0,5% |
88 Thisbe | 12 | 20% (9–14) | 0,5% |
107 Camilla | 11,2 | 1% (11,1–11,3)[3] | 0,5% |
324 Bamberga | 10 | 9% (9–11) | 0,4% |
Total | 1781 | NA | 74% |
Oranlar, asteroit kuşağının toplam kütlesinin 2,39×1021 kg veya (12,4±1,0)×10-10 M☉ olduğunu varsaymaktadır.
İlk dördün dışındaki tüm asteroitlerin sıralaması belirsizdir, çünkü tahminler arasında büyük ölçüde farklılaşma vardır.
Dawn sondası tarafından incelendikleri için doğru ölçülmüş kütleye sahip en büyük asteroitler (939,3±0,5)×1018 kg kütleye sahip 1 Ceres ve (259,076±0,001)×1018 kg kütleye sahip 4 Vesta'dır. Uyduları olduğu için kütlesi doğru olarak ölçülebilen üçüncü en büyük asteroit (14,76±0,06)×1018 kg ile 87 Sylvia'dır. Kütleleri uydularından ölçülen diğer büyük asteroitler 107 Camilla ve 130 Elektra'dır.[1][3][3]
Daha eksiksiz bir liste için boyutlarına göre Güneş Sistemi nesneleri listesine bakınız. 423 Diotima gibi diğer büyük asteroitler şu anda sadece tahmini kütlelere sahiptir.[9][10]
Dünyadan en parlak görünenler
[değiştir | kaynağı değiştir]Sadece Vesta düzenli olarak çıplak gözle görülebilecek kadar parlaktır. Çok karanlık gökyüzünde ideal izleme koşulları altında, keskin bir göz Ceres'in yanı sıra Pallas ve Iris'i de nadir günberi karşıtlıklarında görebilir.[11] Aşağıdaki asteroitlerin tümü, Satürn'ün uydusu Titan'ın en parlak olduğu anda ulaştığı +8,3'ten daha parlak veya ona eşit bir görünür büyüklüğe ulaşabilir; zira Titan, kolayca gözlemlenebilen Satürn'e yakınlığı nedeniyle ilk asteroidin bulunmasından 145 yıl önce keşfedilmiştir.
Asteroit kuşağının dış kısmındaki asteroitlerin hiçbiri bu parlaklığa ulaşamaz. Hygiea ve Interamnia bile nadiren 10.0'ın üzerindeki büyüklüklere ulaşır. Bunun nedeni asteroit kuşağının farklı bölümlerindeki spektral tiplerin farklı dağılımlarıdır: en yüksek albedoya sahip asteroitlerin hepsi Mars'ın yörüngesine yakın yerlerde yoğunlaşmıştır ve çok daha düşük albedoya sahip C ve D tipleri dış kuşakta yaygındır.
Çok yüksek eksantrikliğe sahip asteroidler maksimum büyüklüklerine nadiren, günberileri Dünya ile Güneş merkezli bir kavuşuma çok yakın olduğunda veya (99942 Apophis, (152680) 1998 KJ9, (153814) 2001 WN5 ve 367943 Duende durumunda) asteroid Dünya'ya çok yakın geçtiğinde ulaşacaktır.
Asteroid | En parlak olduğundaki görünür büyüklük | Yarı büyük eksen (AU) | Yörünge eksantrikliği | Çap
(km) |
Keşif yılı |
---|---|---|---|---|---|
99942 Apophis | 3,4* | 0,922 | 0,191 | 0,32 | 2004 |
4 Vesta | 5,20 | 2,361 | 0,089172 | 529 | 1807 |
2 Pallas | 6,49 | 2,773 | 0,230725 | 544 | 1802 |
1 Ceres | 6,65 | 2,766 | 0,079905 | 952 | 1801 |
7 Iris | 6,73 | 2,385 | 0,231422 | 200 | 1847 |
433 Eros | 6,8 | 1,458 | 0,222725 | 34 × 11 × 11 | 1898 |
(153814) 2001 WN5 | 6,85 | 1,711 | 0,467207 | 0,93 | 2001 |
367943 Duende | 7,04 | 0,910 | 0,089319 | 0,04 × 0,02 | 2012 |
6 Hebe | 7,5 | 2,425 | 0,201726 | 186 | 1847 |
3 Juno | 7,5 | 2,668 | 0,258194 | 233 | 1804 |
18 Melpomene | 7,5 | 2,296 | 0,218708 | 141 | 1852 |
(152680) 1998 KJ9 | 7,74 | 1,448 | 0,639770 | 0,5 | 1998 |
15 Eunomia | 7,9 | 2,643 | 0,187181 | 268 | 1851 |
8 Flora | 7,9 | 2,202 | 0,156207 | 128 | 1847 |
324 Bamberga | 8,0 | 2,682 | 0,338252 | 229 | 1892 |
1036 Ganymed | 8,1 | 2,6657 | 0,533710 | 32 | 1924 |
9 Metis | 8,1 | 2,387 | 0,121441 | 190 | 1848 |
192 Nausikaa | 8,2 | 2,404 | 0,246216 | 103 | 1879 |
20 Massalia | 8,3 | 2,409 | 0,142880 | 145 | 1852 |
*Apophis bu parlaklığa ancak 13 Nisan 2029'da ulaşacaktır.[12][13] Tipik olarak 20-22 arasında bir görünür büyüklüğe sahiptir. |
En yavaş hızda dönenler
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu liste, en az 1000 saat veya 412⁄3 gün periyoda sahip bilinen en yavaş dönen küçük gezegenleri içerirken, çoğu cismin dönüş periyodu 2 ila 20 saat arasındadır. Ayrıca yeterince kesin olmayan periyoda (U < 2) sahip küçük gezegenler için Potansiyel olarak yavaş dönenler olarak sınıflandırılmaktadır.
# | Küçük gezegen tanımı | Dönme süresi(saat) | Δmag | Kalite(U) | Yörünge veya aile | Tayf tipi | Çap(km) | Görünür büyüklük(H) | Refs |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1. | (162058) 1997 AE12 | 1880 | 0,6 | 2 | NEO | S | 0,782 | 17,9 | 1997+AE12 · List |
2. | 846 Lipperta | 1641 | 0,30 | 2 | Themis | CBU: | 52,41 | 10,26 | Lipperta · List |
3. | 2440 Educatio | 1561 | 0,80 | 2 | Flora | S | 6,51 | 13,1 | Educatio · List |
4. | 912 Maritima | 1332 | 0,18 | 3− | Ana kuşak (outer) | C | 82,14 | 9,30 | Maritima · List |
5. | 9165 Raup | 1320 | 1,34 | 3− | Hungaria | S | 4,62 | 13,60 | Raup · List |
6. | 1235 Schorria | 1265 | 1,40 | 3 | Hungaria | CX: | 5,04 | 13,10 | Schorria · List |
7. | 50719 Elizabethgriffin | 1256 | 0,42 | 2 | Eunomia | S | 3,40 | 14,65 | 2000+EG140 · List |
8. | (75482) 1999 XC173 | 1234,2 | 0,69 | 2 | Vestian | S | 2,96 | 15,01 | 1999+XC173 · List |
9. | 288 Glauke | 1170 | 0,90 | 3 | Ana kuşak (outer) | S | 32,24 | 10,00 | Glauke · List |
10. | (39546) 1992 DT5 | 1167,4 | 0,80 | 2 | Ana kuşak (outer) | C | 5,34 | 15,09 | 1992+DT5 · List |
11. | 496 Gryphia | 1072 | 1,25 | 3 | Flora | S | 15,47 | 11,61 | Gryphia · List |
12. | 4524 Barklajdetolli | 1069 | 1,26 | 2 | Flora | S | 7,14 | 12,90 | Barklajdetolli · List |
13. | 2675 Tolkien | 1060 | 0,75 | 2+ | Flora | S | 9,85 | 12,20 | Tolkien · List |
14. | (219774) 2001 YY145 | 1007,7 | 0,86 | 2 | Ana kuşak (inner) | S | 1,54 | 16,43 | 2001+YY145 · List |
En hızlı dönenler
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu liste, periyodu 100 saniyeden veya 0,027 saatten az olan en hızlı dönen küçük gezegenleri içermektedir. Periyodu oldukça belirsiz olan ve kalitesi 2'den az olan cisimler koyu gri renkle vurgulanmıştır. En hızlı dönen cisimlerin tümü 100 metreden küçük çapa sahip numaralandırılmamış Dünya'ya yakın cisimlerdir (NEO'lar).
Kesin periyot çözümüne sahip numaralandırılmış küçük gezegenler arasında 352 saniyelik periyoda sahip 60 metre büyüklüğünde taşlı bir NEO olan (459872) 2014 EK24'ün yanı sıra sırasıyla 0,86 ve 2,25 kilometre çapa ve 1,29 ve 1,95 saatlik periyoda sahip iki ana kuşak asteroidi olan (335433) 2005 UW163 ve (60716) 2000 GD65 bulunmaktadır.
# | Küçük gezegen tanımı | Dönme süresi | Δmag | Kalite kodu(U) | Yörünge veya | Tayf tipi | Çap(km) | Görünür büyüklük(H) | Referanslar | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
(saniye) | (saat) | |||||||||
1. | 2014 RC | 16 | 0,004389 | 0,10 | n.a. | NEO | S | 0,012 | 26,80 | 2014+RC · MPC |
2. | 2015 SV6 | 18 | 0,00490 | 0,74 | 2 | NEO | S | 0,009 | 27,70 | 2015+SV6 · MPC |
3. | 2010 JL88 | 25 | 0,0068295 | 0,52 | 3 | NEO | S | 0,013 | 26,80 | 2010+JL88 · MPC |
4. | 2017 EK | 30 | 0,0083 | 0,30 | 2 | NEO | S | 0,045 | 24,10 | 2017+EK · MPC |
5. | 2010 WA | 31 | 0,0085799 | 0,22 | 3 | NEO | S | 0,003 | 30,00 | 2010+WA · MPC |
6. | 2017 UK8 | 31 | 0,0086309 | 1,30 | 3 | NEO | S | 0,007 | 28,20 | 2017+UK8 · MPC |
7. | 2016 GE1 | 34 | 0,009438 | 0,13 | 2 | NEO | S | 0,014 | 26,60 | 2016+GE1 · MPC |
8. | 2008 HJ | 43 | 0,01185 | 0,80 | 3− | NEO | S | 0,021 | 25,80 | 2008+HJ · MPC |
9. | 2009 TM8 | 43 | 0,012 | – | n.a. | NEO | S | 0,006 | 28,40 | 2009+TM8 · MPC |
10. | 2015 SU | 46 | 0,0127 | 0,20 | 2− | NEO | S | 0,025 | 25,40 | 2015+SU · MPC |
11. | 2010 SK13 | 52 | 0,0144 | – | n.a. | NEO | S | 0,01 | 27,40 | 2010+SK13 · MPC |
12. | 2009 BF2 | 57 | 0,01593 | 0,80 | 3 | NEO | S | 0,02 | 25,90 | 2009+BF2 · MPC |
13. | 2016 GS2 | 66 | 0,0182725 | 0,06 | 1 | NEO | S | 0,075 | 23,00 | 2016+GS2 · MPC |
14. | 2010 TG19 | 70 | 0,0193935 | 1,10 | 3 | NEO | S | 0,049 | 23,90 | 2010+TG19 · MPC |
15. | 2008 WA14 | 70 | 0,0195 | – | n.a. | NEO | S | 0,075 | 23,00 | 2008+WA14 · MPC |
16. | 2007 KE4 | 77 | 0,021408 | 0,38 | 3− | NEO | S | 0,027 | 25,20 | 2007+KE4 · MPC |
17. | 2000 DO8 | 78 | 0,0217 | 1,39 | 3 | NEO | S | 0,037 | 24,54 | 2000+DO8 · MPC |
18. | 2014 GQ17 | 78 | 0,0217 | 0,08 | 2− | NEO | S | 0,011 | 27,10 | 2014+GQ17 · MPC |
19. | 2014 TV | 79 | 0,02190 | 0,32 | 2 | NEO | S | 0,039 | 24,40 | 2014+TV · MPC |
20. | 2000 WH10 | 80 | 0,02221 | 0,66 | 3− | NEO | S | 0,094 | 22,50 | 2000+WH10 · MPC |
21. | 2012 HG2 | 82 | 0,0227 | – | n.a. | NEO | S | 0,012 | 27,00 | 2012+HG2 · MPC |
22. | 2010 TD54 | 83 | 0,0229317 | 0,92 | 3 | NEO | S | 0,005 | 28,90 | 2010+TD54 · MPC |
23. | 2010 TS19 | 83 | 0,023 | – | n.a. | NEO | S | 0,022 | 25,70 | 2010+TS19 · MPC |
24. | 2009 UD | 84 | 0,023246 | 0,66 | 2+ | NEO | S | 0,011 | 27,20 | 2009+UD · MPC |
25. | 2014 WB366 | 86 | 0,0238 | 0,46 | 2+ | NEO | S | 0,033 | 24,80 | 2014+WB366 · MPC |
26. | 2015 RF36 | 90 | 0,025 | 0,15 | 2 | NEO | S | 0,062 | 23,40 | 2015+RF36 · MPC |
27, | 2015 AK45 | 93 | 0,0258 | 0,24 | 2 | NEO | S | 0,016 | 26,40 | 2015+AK45 · MPC |
28. | 2010 XE11 | 96 | 0,0265846 | 0,50 | 3 | NEO | S | 0,075 | 23,00 | 2010+XE11 · MPC |
29. | 2000 UK11 | 96 | 0,026599 | 0,28 | 2 | NEO | S | 0,026 | 25,30 | 2000+UK11 · MPC |
30. | 2016 RB1 | 96 | 0,02674 | 0,18 | 2+ | NEO | S | 0,007 | 28,30 | 2016+RB1 · MPC |
31. | 2015 CM | 96 | 0,0268 | 0,53 | 3− | NEO | S | 0,018 | 26,10 | 2015+CM · MPC |
32. | 2008 TC3 | 97 | 0,0269409 | 1,02 | 3 | NEO | F | 0,004 | 30,90 | 2008+TC3 · MPC |
Yörünge özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Ters yönlü yörüngede olanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Yörünge eğimleri 90°'den büyük olan küçük gezegenler (mümkün olan en büyük eğim 180°'dir) ters yönlü yörüngede dönerler. Mart 2018 itibarıyla, bilinen 800.000'e yakın küçük gezegenden sadece 99 tanesi ters yönlü küçük gezegendir (bilinen toplam küçük gezegenlerin %0,01'i).[14] Buna karşılık, ters yönlü yörüngeye sahip 2.000'den fazla kuyruklu yıldız vardır. Bu da ters yönlü küçük gezegenleri en nadir grup haline getirmektedir. Bunlar yüksek eğimli asteroidler ya Mars-kesişen (muhtemelen Güneş Sistemi'nden dışarı atılma sürecinde olanlar) ya da damokloidlerdir. Bunlardan bazıları geçici olarak gaz devleri ile ters yönlü rezonansa yakalanırlar.[15]
Küçük gezegen tanımı | Yörünge eğikliği (°) | İlk gözlem/
Keşif tarihi |
Belirsizlik parametresi | Gözlem Sayısı × Gözlem yayı[1] | Açıklama | Referans |
---|---|---|---|---|---|---|
2017 UX51 | 90,517° | Ekim 27, 2017 | 0 | 79254 | — | MPC |
2018 SQ13 | 90,973° | Eylül 21, 2018 | 17407 | — | MPC | |
2015 TN178 | 91,093° | Ekim 8, 2015 | 0 | 38805 | — | MPC |
2005 SB223 | 91,294° | Eylül 30, 2005 | 1 | 12200 | İyi belirlenmiş bir yörüngeye sahiptir. | MPC |
2014 MH55 | 91,486° | Haziran 29, 2014 | 6 | 96 | — | MPC |
2010 EQ169 | 91,607° | Mart 8, 2010 | ? | 15 | — | MPC |
2015 RK245 | 91,616° | Eylül 13, 2015 | 0 | 184680 | — | MPC |
2016 TK2 | 92,336° | Temmuz 13, 2016 | 2 | 6075 | — | MPC |
(518151) 2016 FH13 | 93,551° | Mart 29, 2016 | 0 | 91561 | — | MPC |
2014 PP69 | 93,652° | Ağustos 5, 2014 | 1 | 8085 | — | MPC |
2015 BH311 | 94,160° | Ocak 20, 2015 | ? | 39 | — | MPC |
2017 OX68 | 94,748° | Temmuz 26, 2017 | 8720 | — | MPC | |
2014 JJ57 | 95,924° | Mayıs 9, 2014 | 0 | 95710 | — | MPC |
2013 HS150 | 97,434° | Nisan 16, 2013 | 220 | — | MPC | |
2013 BL76 | 98,592° | Ocak 20, 2013 | 46716 | 1254 AU'luk yarı büyük ekseni vardır. Bilinen küçük gezegenler arasında en büyük üçüncü yarı büyük eksene sahiptir. | MPC | |
2010 GW147 | 99,835° | Nisan 14, 2010 | 0 | 97888 | — | MPC |
2011 MM4 | 100,482° | Haziran 24, 2011 | 0 | 364936 | — | MPC |
2017 NM2 | 101,295° | Temmuz 6, 2017 | 1 | 28014 | — | MPC |
2014 XS3 | 101,381° | Aralık 8, 2014 | 0 | 23544 | — | MPC |
2013 BN27 | 101,828° | Ocak 17, 2013 | 1400 | — | MPC | |
(528219) 2008 KV42 | 103,396° | Mayıs 31, 2008 | 1 | 198550 | — | MPC |
(342842) 2008 YB3 | 105,058° | Aralık 18, 2008 | 0 | 1608789 | — | MPC |
2016 PN66 | 105,113° | Ağustos 14, 2016 | 0 | 63879 | — | MPC |
2010 GW64 | 105,226° | Nisan 6, 2010 | 0 | 9072 | — | MPC |
2012 YO6 | 106,883° | Aralık 22, 2012 | 3 | 6674 | — | MPC |
2009 DD47 | 107,449° | Şubat 27, 2009 | ? | 1584 | — | MPC |
2017 UR52 | 108,218° | Ekim 29, 2017 | 1638 | — | MPC | |
2007 VW266 | 108,328° | Kasım 12, 2007 | 5 | 2204 | — | MPC |
2011 SP25 | 109,074° | Eylül 20, 2011 | 3 | 3654 | — | MPC |
(471325) 2011 KT19 | 110,104° | Mayıs 31, 2011 | 1 | 234828 | — | MPC |
2005 TJ50 | 110,226° | Ekim 5, 2005 | 5 | 1488 | — | MPC |
2011 OR17 | 110,504° | Mayıs 21, 2010 | 71808 | — | MPC | |
2005 VX3 | 112,224° | Kasım 1, 2005 | 4212 | Yarı büyük ekseni 837AU'dur. Ancak bu kadar büyük bir yörüngeye göre 81 günlük bir gözlem periyoduna sahiptir. | MPC | |
2017 SV13 | 113,243° | Eylül 17, 2017 | 4 | 2160 | — | MPC |
2016 LS | 114,338° | Haziran 27, 2015 | 0 | 26688 | — | MPC |
2015 YY18 | 118,243° | Aralık 29, 2015 | 0 | 33454 | — | MPC |
2010 OM101 | 118,797° | Temmuz 28, 2010 | 2 | 3535 | — | MPC |
(65407) 2002 RP120 | 118,970° | Eylül 4, 2002 | 0 | 648554 | Bu dış gezegen kesişen nesnesi bir damocloid ve dağınık disk nesnesidir. | MPC |
2010 PO58 | 121,179° | Ağustos 5, 2010 | 8 | 120 | — | MPC |
2010 LG61 | 123,886° | Haziran 2, 2010 | 7 | 935 | — | MPC |
(468861) 2013 LU28 | 125,356° | Haziran 8, 2013 | 0 | 238336 | — | MPC |
2014 SQ339 | 128,506° | Eylül 29, 2014 | 4 | 1334 | — | MPC |
2000 DG8 | 129,246° | Şubat 25, 2000 | 2 | 42408 | Bir Damokloid ve dağınık disk objesi, Neptün dışındaki tüm dış gezegenlerin yörüngesiyle kesişir. 1930'da Ceres'in 0,03 AU yakınına kadar gelmiştir.[16] | MPC |
2016 CO264 | 129,820° | Şubat 14, 2016 | 0 | 23800 | — | MPC |
2013 NS11 | 130,333° | Temmuz 5, 2013 | 0 | 143510 | — | MPC |
2005 NP82 | 130,505° | Temmuz 6, 2005 | 1 | 662673 | — | MPC |
2006 RG1 | 133,437° | Eylül 1, 2006 | 4 | 750 | 25 günlük veri yayına sahip bir yörüngeye sahip | MPC |
2012 YE8 | 136,049° | Aralık 21, 2012 | 5 | 1066 | — | MPC |
2017 AX13 | 137,204° | Ocak 2, 2017 | 3 | 1785 | — | MPC |
2009 QY6 | 137,668° | Ağustos 17, 2009 | 1 | 43990 | — | MPC |
2016 TP93 | 138,330° | Ekim 9, 2016 | ? | 704 | — | MPC |
2016 YB13 | 139,682° | Aralık 23, 2016 | 1 | 50718 | — | MPC |
2019 EJ3 | 139,758° | Mart 4, 2019 | ? | 576 | — | MPC |
2015 AO44 | 139,934° | Kasım 27, 2014 | 0 | 115821 | — | MPC |
(336756) 2010 NV1 | 140,773° | Temmuz 1, 2010 | 0 | 330022 | 9,4 AU'da günberisi vardır. yalnızca 2008 KV42'nin günberisi daha uzaktadır. | MPC |
2011 WS41 | 141,645° | Kasım 24, 2011 | ? | 108 | — | MPC |
2010 OR1 | 143,912° | Ocak 25, 2010 | 1 | 35032 | — | MPC |
2010 BK118 | 143,914° | Ocak 30, 2010 | 374596 | Nisan 2012'de gerçekleşen 6,1 AU günberi ile 408 AU yarı büyük ekseni vardır. | MPC | |
(523797) 2016 NM56 | 144,034° | Kasım 1, 2012 | 0 | 227052 | — | MPC |
2017 UW51 | 144,203° | Ekim 23, 2017 | 68442 | — | MPC | |
2010 CG55 | 146,262° | Şubat 15, 2010 | 0 | 129000 | — | MPC |
2012 HD2 | 146,883° | Nisan 18, 2012 | 0 | 31408 | — | MPC |
2009 YS6 | 147,767° | Aralık 17, 2009 | 0 | 195734 | — | MPC |
2016 VY17 | 148,419° | Kasım 5, 2016 | 0 | 108624 | — | MPC |
2017 QO33 | 148,826° | Ağustos 16, 2017 | 1 | 45360 | — | MPC |
2006 EX52 | 150,148° | Mart 5, 2006 | 0 | 62310 | q=2,58 AU ve yörünge periyodu=274 yıl | MPC |
1999 LE31 | 151,816° | Haziran 12, 1999 | 2 | 905838 | Damocloid, Jüpiter-kesişen,Saturn-kesişen,[17] | MPC |
2017 SN33 | 152,044° | Eylül 19, 2017 | 7590 | — | MPC | |
2018 WB1 | 152,136° | Kasım 19, 2018 | 7 | 351 | — | MPC |
2016 JK24 | 152,326° | Mart 3, 2016 | 0 | 181965 | — | MPC |
2017 CW32 | 152,438° | Şubat 2, 2017 | 51500 | — | MPC | |
343158 Marsyas | 154,367° | Nisan 29, 2009 | 0 | 771834 | NEO, Dünya'nın 0,5 AU yakınına gelen bilinen nesneler arasında Dünya'ya göre en yüksek bağıl hıza (79 km/s) sahiptir. Ancak, güneşten 1 AU mesafede bağıl hızı 72 km/s'den azdır, | MPC |
2013 LD16 | 154,736° | Haziran 6, 2013 | 0 | 14148 | — | MPC |
2021 TH165 | 154,924° | Ekim 11, 2021 | 3 | 2510 | Neptün ile 3:–2 ortalama hareket yörünge rezonansına yakın, ters yönlü Neptün ötesi nesne, | MPC |
2015 FK37 | 155,842° | Mart 20, 2015 | ? | 748 | — | MPC |
2010 EB46 | 156,376° | Mart 12, 2010 | 4 | 2460 | — | MPC |
2015 XR384 | 157,514° | Aralık 9, 2015 | 2 | 5580 | — | MPC |
2000 HE46 | 158,535° | Nisan 29, 2000 | 2 | 25960 | — | MPC |
2015 XX351 | 159,092° | Aralık 9, 2015 | 0 | 21120 | — | MPC |
2012 TL139 | 160,027° | Ekim 9, 2012 | 3 | 900 | — | MPC |
2019 CR | 160,341° | Şubat 4, 2019 | 1 | 36993 | — | MPC |
20461 Dioretsa | 160,428° | Haziran 8, 1999 | 0 | 256779 | 8 Haziran 1999'dan 13 Temmuz 2004'e kadar en yüksek eğimli küçük gezegen | MPC |
2018 DO4 | 160,475° | Şubat 25, 2018 | 0 | 261726 | — | MPC |
2017 JB6 | 160,735° | Mayıs 4, 2017 | ? | 6844 | — | MPC |
(523800) 2017 KZ31 | 161,695° | Haziran 23, 2015 | 0 | 119280 | — | MPC |
514107 Kaʻepaokaʻawela | 163,022° | Kasım 26, 2014 | 0 | 74898 | Bir Jüpiter eş yörüngelisi, Gezegenlerden herhangi biri ile ters yönlü eş yörüngeli bir asteroidin bilinen ilk örneği, Yıldızlararası bir kökene sahip olabilir, | MPCSrc |
2006 RJ2 | 164,601° | Eylül 14, 2006 | 5 | 2849 | — | MPC |
2006 BZ8 | 165,311° | Ocak 23, 2006 | 0 | 207459 | — | MPC |
2004 NN8 | 165,525° | Temmuz 13, 2004 | 23944 | 05 Haziran 2007'de Satürn'ün 0,80 AU yakınına geldi, 2004/07/13-2005/11/01 tarihleri arasında bilinen en yüksek eğimli küçük gezegendir. | MPC | |
(459870) 2014 AT28 | 165,558° | Kasım 26, 2013 | 0 | 186598 | — | MPC |
2016 DF2 | 167,030° | Şubat 28, 2016 | ? | 26 | — | MPC |
(330759) 2008 SO218 | 170,324° | Eylül 30, 2008 | 0 | 1058616 | — | MPC |
2014 UV114 | 170,569° | Ekim 26, 2014 | ? | 34 | — | MPC |
2014 CW14 | 170,764° | Şubat 10, 2014 | 4 | 1938 | — | MPC |
2018 TL6 | 170,919° | Ekim 5, 2018 | 7 | 270 | — | MPC |
2016 EJ203 | 170,988° | Mart 11, 2016 | 0 | 18081 | — | MPC |
2006 LM1 | 172,138° | Haziran 3, 2006 | ? | 48 | Sadece 2 günlük bir veri yayına sahiptir, ancak çok yüksek bir eğime sahiptir | MPC |
(434620) 2005 VD | 172,872° | Kasım 1, 2005 | 0 | 228965 | 1 Kasım 2005'ten 1 Haziran 2013'e kadar bilinen en yüksek eğimli küçük gezegen | MPC |
2013 LA2 | 175,095° | Haziran 1, 2013 | 6 | 1075 | Bilinen en yüksek eğime sahip küçük gezegen. | MPC |
^ gözlem sayısı gözlem yayı ile çarpıldığında verilen değer; Hata terimine bağlı olarak daha büyük değerler genellikle daha küçük değerlerden daha tutarlıdır,
Yüksek eğimliler
[değiştir | kaynağı değiştir]Küçük gezegen tanımı | Eğim | keşif tarihi | Yorum | referanslar |
---|---|---|---|---|
1 Ceres | 10,593° | 1 Ocak 1801 | 1 Ocak 1801'den 28 Mart 1802'ye kadar bilinen en yüksek eğimli küçük gezegen | MPC |
2 Pallas | 34,841° | 28 Mart 1802 | 28 Mart 1802'den 31 Ekim 1920'ye kadar bilinen en yüksek eğimli küçük gezegen | MPC |
944 | 42,525° | 31 Ekim 1920 | 31 Ekim 1920'den 22 Mayıs 1950'ye kadar bilinen en yüksek eğimli küçük gezegen | MPC |
1373 Cincinnati | 38,949° | 30 Ağustos 1935 | 2 Pallas'tan daha büyük bir eğime sahip olduğu keşfedilen ilk küçük gezegen. 30 Ağustos 1935'ten 14 Haziran 1980'e kadar bilinen en yüksek eğimli ana kuşak asteroidi | MPC |
1580 Betulia | 52,083° | 22 Mayıs 1950 | 22 Mayıs 1950'den 4 Temmuz 1973'e kadar bilinen en yüksek eğimli küçük gezegen | MPC |
2938 Hopi | 41,436° | 14 Haziran 1980 | 14 Haziran 1980'den 20 Eylül 2000'e kadar bilinen en yüksek eğimli ana kuşak asteroidi | MPC |
(5496) 1973 Yok | 67,999° | 4 Temmuz 1973 | Bir Apollo asteroidi, Mars-kesişen ve +1 km NEO ; 4 Temmuz 1973'ten 8 Ağustos 1999'a kadar bilinen en yüksek eğimli küçük gezegen. | MPC |
(22653) 1998 QW2 | 45,794° | 17 Ağustos 1998 | 17 Ağustos 1998'den 19 Ekim 1998'e kadar bilinen en yüksek eğimli ana kuşak asteroidi | MPC |
(88043) 2000 UE110 | 51,998° | 29 Ekim 2000 | 50°'den daha büyük bir eğime sahip olduğu keşfedilen numaralandırılmış ilk ana kuşak asteroidi. | MPC |
(138925) 2001 AU43 | 72,132° | 4 Ocak 2001 | Mars-kesişen ve Dünya'ya yakın bir nesne . | MPC |
(127546) 2002 XU93 | 77,904° | 4 Aralık 2002 | Bir damokloid ve dağınık disk nesnesi. Neredeyse bir Uranüs dış otlayıcısıdır. | MPC |
(196256) 2003 EH1 | 70,790° | 6 Mart 2003 | Bir Mars-kesişen, Dünya'ya yakın nesne ve Jüpiter iç-yaklaşan. | MPC |
1998 UQ1 | 64,281° | 19 Ekim 1998 | 1998/10/19-2007/11/01 tarihleri arasındaki bilinen en yüksek eğimli ana kuşak asteroidi | MPC |
(467372) 2004 LG | 70,725° | 9 Haziran 2004 | Merkür-kesişen, Mars-kesişen ve Dünya'ya yakın nesne . | MPC |
2007 VR6 | 68,659° | 1 Kasım 2007 | 1 Kasım 2007'den 26 Eylül 2008'e kadar bilinen en yüksek eğimli ana kuşak asteroidi | MPC |
2008 SB85 | 74,247° | 26 Eylül 2008 | 26 Eylül 2008'den 8 Mart 2010'a kadar bilinen en yüksek eğimli ana kuşak asteroidi | MPC |
2010 EQ169 | 91,606° | 8 Mart 2010 | Bilinen en yüksek eğimli ana kuşak asteroidi (yörüngesi henüz tespit edilemedi) | MPC |
Truvalılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Dünya truvalıları : 2010 TK7 ve (614689) 2020 XL5 .
- Mars truvalıları : (121514) 1999 UJ7, 5261 Eureka, (101429) 1998 VF31, (311999) 2007 NS2, (385250) 2001 DH47, 2011 SC191, 2011 UN63 ve aday 2011 SL25 SL
- Jüpiter truvalıları : İlki 588 Aşil 1906'da keşfedildi, toplam 6.000'in üzerinde olduğu tahmin ediliyor.
Dünya'ya en yakın yaklaşımlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Ayrıntılı olarak görüntülenenler
[değiştir | kaynağı değiştir]Uzay aracı hedefleri
[değiştir | kaynağı değiştir]İsim | Çap(km) | Keşif | Uzay aracı | Yıl | En yakın nokta (km) | Asteroit yarıçapına göre en yakın nokta | Notlar | Landmark(s) |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 Ceres | 952 | 1 Ocak 1801 | Dawn | 2014–present | 375 | 0,80 | Dawn, Ceres'in ilk "yakın plan" fotoğrafını Aralık 2014'te çekti ve Mart 2015'te yörüngeye girdi. | Bir uzay aracı tarafından ziyaret edilen ilk olası cüce gezegen, bir uzay aracı tarafından ziyaret edilen en büyük asteroit |
4 Vesta | 529 | 29 Mart 1807 | Dawn | 2011–2012 | 210 | 0,76 | Dawn, 5 Eylül 2012'de yörüngeden çıktı ve Mart 2015'te geldiği Ceres'e yöneldi. | Bir uzay aracı tarafından ziyaret edilen ilk "dört büyük" asteroit, o sırada bir uzay aracı tarafından ziyaret edilen en büyük asteroit |
21 Lutetia | 120×100×80 | 15 Kasım 1852 | Rosetta | 2010 | 3,162 | 64,9 | 10 Temmuz 2010'da uçuşuna başladı. | O sırada bir uzay aracı tarafından ziyaret edilen en büyük asteroit |
243 Ida | 56×24×21 | 29 Eylül 1884 | Galileo | 1993 | 2,390 | 152 | Yakın geçiş; Dactyl tarafından keşfedildi. | Bir uzay aracı tarafından ziyaret edilen bir uyduya sahip ilk asteroit, o sırada uzay aracı tarafından ziyaret edilen en büyük asteroit |
253 Mathilde | 66×48×46 | 12 Kasım 1885 | NEAR Shoemaker | 1997 | 1,212 | 49,5 | Yakın geçiş | O sırada bir uzay aracı tarafından ziyaret edilen en büyük asteroit |
433 Eros | 13×13×33 | 13 Ağustos 1898 | NEAR Shoemaker | 1998–2001 | 0 | 0 | 1998 yakın geçiş; 2000 yörüngeye giriş (yörüngede incelenen ilk asteroit); 2001 iniş | İlk asteroit inişi, bir uzay aracının yörüngesinde dönen ilk asteroit, bir uzay aracının ziyaret ettiği Dünya'ya yakın ilk asteroit |
951 Gaspra | 18,2×10,5×8,9 | 30 Temmuz 1916 | Galileo | 1991 | 1,600 | 262 | Yakın geçiş | bir uzay aracı tarafından ziyaret edilen ilk asteroit |
2867 Šteins | 4,6 | 4 Kasım 1969 | Rosetta | 2008 | 800 | 302 | Yakın geçiş | ESAtarafından ziyaret edilen ilk asteroit |
4179 Toutatis | 4,5×~2 | 10 Şubat 1934 | Chang'e 2 | 2012 | 3,2 | 0,70 | Yakın geçiş[18] | En yakın asteroit geçişi, Çin tarafından ziyaret edilen ilk asteroit |
5535 Annefrank | 4,0 | 23 Mart 1942 | Stardust | 2002 | 3,079 | 1230 | Yakın geçiş | |
9969 Braille | 2,2×0,6 | 27 Mayıs 1992 | Deep Space 1 | 1999 | 26 | 12,7 | Yakın geçiş; Borrelly kuyruklu yıldızı gözlemlenirken | |
25143 Itokawa | 0,5×0,3×0,2 | 26 Eylül 1998 | Hayabusa | 2005 | 0 | 0 | İniş, geri dönüş ve toprak örnekleri | Geri dönen örnekleri olan ilk asteroit, bir uzay aracı tarafından ziyaret edilen en küçük asteroit, NASA dışı bir uzay aracı tarafından ziyaret edilen ilk asteroit |
162173 Ryugu | 1,0 | 10 Mayıs 1999 | Hayabusa2 | 2018–2019 | 0 | 0 | Çoklu iniş/araç, numune getirme | Bir asteroit üzerinde ilk araç |
101955 Bennu | 0,492 | 11 Eylül 1999 | OSIRIS-REx | 2018–present | 0 | 0 | Numune örneği | Yörüngede incelenen en küçük asteroit, potansiyel olarak tehlikeli nesne |
Teleskop veya ışık eğrisiyle yüzeyi çözümlenenler
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1 Ceres
- 2 Pallas
- 3 Juno
- 4 Vesta
- 5 Astraea
- 6 Hebe
- 7 Iris
- 8 Flora
- 9 Metis
- 10 Hygiea
- Koronis family
- 12 Victoria
- 13 Egeria
- 14 Irene
- 15 Eunomia
- 16 Psyche
- 18 Melpomene
- 26 Proserpina
- 29 Amphitrite
- 35 Leukothea
- 37 Fides
- 51 Nemausa
- 52 Europa
- 65 Cybele
- 87 Sylvia
- 89 Julia
- 121 Hermione
- 130 Elektra
- 201 Penelope
- 216 Kleopatra
- 324 Bamberga
- 511 Davida
- 925 Alphonsina
- 1140 Crimea
- 9969 Braille
- (33342) 1998 WT24
- 66391 Moshup
- (136617) 1994 CC
- (285263) 1998 QE2
- (357439) 2004 BL86
Teleskopla çözülen çoklu sistemler
[değiştir | kaynağı değiştir]- 90 Antiope
Kuyruklu yıldız benzeri aktivite
[değiştir | kaynağı değiştir]- 2006 VW139
- P/2013 P5
Parçalanma
[değiştir | kaynağı değiştir]- 6478 Galya
- S/2013 R3
Zaman çizelgesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Dönüm noktası asteroitler
[değiştir | kaynağı değiştir]Name | Diameter (km) | Discovered | Comment |
---|---|---|---|
1 Ceres | 939 | Ocak 1, 1801 | Keşfedilen ilk asteroit |
5 Astraea | 117 | Aralık 8, 1845 | Orjinal dörtlü sonrası keşfedilen ilk asteroit (38 yıl sonra) |
20 Massalia | 136 | Eylül 19, 1852 | Şehir adı verilen ilk asteroit |
45 Eugenia | 202 | Haziran 27, 1857 | Adını yaşayan bir insandan alan ilk asteroit |
87 Sylvia | 261 | Mayıs 16, 1866 | En az bir tane uydusu olduğu tespit edilen ilk asteroit (2005) |
90 Antiope | 80×80 | Ekim 1, 1866 | Neredeyse biririnin aynısı iki bileşene sahip çiftli asteroit;Uyarlanabilir optik kullanılarak keşfedilen ilk doğal çiftli (2000) |
92 Undina | 126 | 1867 Temmuz 7 | Son 100 milyon yılın en büyük asteroid-asteroid çarpışmalarından birinde ortaya çıkmıştır. |
216 Kleopatra | 217×94 | Nisan 10, 1880 | "kemik" şeklinde, 2 uydulu metalik asteroit |
243 Ida | 56×24×21 | Eylül 29, 1884 | Bir uydusu olduğu tespit edilen ilk asteroit 1994 |
243 Ida I Dactyl | 1,4 | Şubat 17, 1994 | 243 Ida'nın uydusu, bir asteroidin ilk onaylanmış uydusu |
279 Thule | 127 | Ekim 25, 1888 | Jüpiter ile 3: 4 yörüngesel rezonansta, asteroit kuşağının en dış kenarındaki yörüngede |
288 Glauke | 32 | Şubat 20, 1890 | Yaklaşık 1200 saatlik (2 ay) son derece yavaş rotasyon süresi |
323 Brucia | 36 | Aralık 22, 1891 | Görsel gözlem yerine astrofotografi yoluyla keşfedilen ilk asteroit |
433 Eros | 13×13×33 | Ağustos 13, 1898 | Keşfedilen ilk dünya yakını asteroit, en büyük ikinci dünya yakını cisim, radar ile tespit edilen ilk asteroit, yörüngesine girilen ve iniş yapılan ilk asteroit |
482 Petrina | 23,3 | Mart 3, 1902 | Adını bir köpekten alan ilk asteroit |
490 Veritas | 115 | Eylül 3, 1902 | Son 100 milyon yılın en büyük asteroid-asteroid çarpışmalarından birinden meydana geldi. |
588 Achilles | 135,5 | Şubat 22, 1906 | Keşfedilen ilk Jüpiter truvalısı |
624 Hektor | 370×195 | Şubat 10, 1907 | Keşfedilen en büyük Jüpiter truvalısı |
719 Albert | 2,4 | Ekim 3, 1911 | Kaybedildikten sonra yeniden bulunan son numaralı asteroit |
935 Clivia | 6,4 | Eylül 7, 1920 | Adını bir çiçekten alan ilk asteroit |
1090 Sumida | 13 | Şubat 20, 1928 | İngilizce Wikipedia girişi olmayan en küçük numaralı asteroit |
1125 China | 27 | Ekim 30, 1957 | Adını bir kişiden ziyade bir kurumdan alan ilk asteroit keşfi |
1566 Icarus | 1,4 | Haziran 27, 1949 | Keşfedilen ilk Merkür-kesişen |
1902 Shaposhnikov | 97 | Nisan 18, 1972 | Keşfedilen en son ~100+ km çapında asteroit |
2309 Mr. Spock | 21,3 | Ağustos 16, 1971 | Adını bir kediden alan ilk asteroit |
3200 Phaethon | 5 | Ekim 11, 1983 | Uzaydan keşfedilen ilk asteroit; İkizler meteor yağmuru kaynaklı |
3753 Cruithne | 5 | Ekim 10, 1986 | Dünya ile ilişkili olağandışı yörünge |
4179 Toutatis | 4,5×2,4×1,9 | Ocak 4, 1989 | 29 Eylül 2004'te Dünya'ya en yakın noktaya yaklaştı |
4769 Castalia | 1,8×0,8 | Ağustos 9, 1989 | 3B modelleme için yeterli ayrıntıda radarla görüntülenen ilk asteroit |
5261 Eureka | ~2–4 | Haziran 20, 1990 | İlk Mars truvalısı |
11885 Summanus | 1,3 | Eylül 25, 1990 | Dünyaya yakın bir nesnenin (NEO) ilk otomatik keşfi |
(29075) 1950 DA | 1,1 | Şubat 23, 1950 | 2880'de Dünya'ya çok yakından yaklaşacak, çarpışma olasılığı düşük (8.300'de 1 veya %0,012) |
69230 Hermes | 0,3 | Ekim 28, 1937 | 2003'te (65 yıl sonra) yeniden değerlendirilene kadar adlandırılmış ancak numaralandırılmamış |
99942 Apophis | 0,3 | Haziran 19, 2004 | Torino Ölçeğinde sıralaması birden fazla olan ilk asteroit (sıralaması 2, ardından 4; şimdi 0'a düştü). Daha önce geçici adı 2004 MN4 ile daha iyi biliniyordu. |
(433953) 1997 XR2 | 0,23 | Aralık 4, 1997 | Çarpma riski Torino Ölçeğinde sıfırdan büyük olan ilk asteroit (1. sıradaydı; şimdi 0'da) |
1998 KY26 | 0,030 | Haziran 2, 1998 | Dünya'nın 800.000 km yakınından geçti |
2002 AA29 | 0,1 | Ocak 9, 2002 | Dünya ile ilişkili olağandışı yörünge |
2004 FH | 0,030 | Mart 15, 2004 | 18 Mart 2004'te Dünya'ya 43.000 km yaklaşmadan önce keşfedildi. |
2008 TC3 | ~0,003 | Ekim 6, 2008 | Çarpışmadan önce tespit edilen ilk Dünya çarpanı (7 Ekim 2008'de) |
2010 TK7 | ~0,3 | Ekim 2010 | Keşfedilen ilk Dünya truvalısı |
2014 RC | ~0,017 | Eylül 1, 2014 | En hızlı dönüşe sahip asteroit: 16,2 saniye |
Aynı zamanda bir kuyruklu yıldız olan numaralandırılmış küçük gezegenler
[değiştir | kaynağı değiştir]Adı | Kuyruklu yıldız adı | Açıklama |
---|---|---|
2060 Chiron | 95P/Chiron | Keşfedilen ilk centaur (1977), daha sonrasında ise kuyruklu yıldız geçmişi olduğu bulunmuştur. Halka sistemi olduğu binen iki küçük gezegenden biridir. |
4015 Wilson–Harrington | 107P/Wilson–Harrington | 1992'de 1979 VA adlı asteroidin yörüngesinin kayıp kuyuklu yıldız Wilson–Harrington (1949 III) ile örtüştüğü keşfedilmiştir. |
7968 Elst–Pizarro | 133P/Elst–Pizarro | 1996 yılında ilk def bir kuyruklu yıldız olarak keşfedilmiş ancak daha sonrasında asteroit 1979 OW7 ile yörüngesinin aynı olduğu bulunmuştur. |
60558 Echeclus | 174P/Echeclus | 2000'de bir centaur olarak keşfedilen cismin 2006 yılında aslında bir kuyruklu yıldız olduğu anlaşılmıştır. |
118401 LINEAR | 176P/LINEAR (LINEAR 52) | Ana kuşak kuyruklu yıldızı–asteroit'in bir koması olduğu 26 Kasım 2005'te anlaşılmıştır. |
Yukarıda yer alan tablo yalnızca numaralandırılmış hem kuyruklu yıldız hem de asteroit olan cisimleri içermektedir. Henüz numaralandırılmamış cisimlerin de kuyruklu yıldız olduğunun anlaşılabileceği göz önüne alınmalıdır. Buna örnek olarak; ilk kez 2001 OG8 olarak keşfedilen ancak daha sonra bir kuyruklu yıldız olduğu anlaşılan C/2001 OG108 (LONEOS) verilebilir.
Yeniden veya yanlış adlandırılan küçük gezegenler
[değiştir | kaynağı değiştir]Modern numaralandırma ve adlandırma kurallarının bulunmadığı erken dönemlerde asteroitler bazı durumlarda henüz yörüngeleri tam anlamıyla bilinmeksizin isimlendirilmiştir. Bazı durumlarda ise aynı cisim için birden fazla isim ataması yapılmıştır. Modern dönem bilgisayarlı yörünge tespiti yapan makinelerin ortaya çıkışıyla bu sorun ortadan kalkmıştır. Bu tarz durumlar nedeniyle bazı asteroitlerin yeniden adlandırılması gerekmiştir.[19]
Küçük gezegen adı | Tanım |
---|---|
330 Adalberta | 18 Mart 1892'de Max Wolf tarafından geçici olarak "1892 X" adıyla keşfedilen bir nesne, 330 Adalberta olarak adlandırıldı, ancak daha sonra kayboldu ve asla bulunamadı. 1982'de, gözlemlenen cismin bir yıldız olduğu ve nesnenin hiçbir zaman var olmadığı belirlendi. 330 Adalberta adı ve numarası daha sonra 2 Şubat 1910'da yine Max Wolf tarafından keşfedilen ve geçici olarak A910 CB olarak adlandırılan başka bir asteroit için yeniden kullanıldı. |
525 Adelaide ve 1171 Rusthawelia | 14 Mart 1904'te Max Wolf tarafından keşfedilen A904 EB nesnesinin adı 525 Adelaide idi ve daha sonra kayboldu. Daha sonra, 3 Ekim 1930'da Sylvain Arend tarafından keşfedilen 1930 TA nesnesine 1171 Rusthawelia adı verildi. Bilgisayar öncesi o günlerde, bunların tek ve aynı nesne olduğu 1958 yılına kadar anlaşılamadı. Cisme verilen Rusthawelia adı korunarak keşif Arend'e atfedildi; 525 Adelaide adı, 21 Ekim 1908'de Joel Hastings Metcalf tarafından keşfedilen 1908 EKa nesnesi için yeniden kullanıldı. |
715 Transvaalia ve 933 Susi | H.E. Wood tarafından 22 Nisan 1911'de keşfedilen 1911 LX nesnesine 715 Transvaalia adı verildi. 23 Nisan 1920'de 1920 GZ nesnesi keşfedildi ve 933 Susi olarak adlandırıldı. 1928'de bunların tek ve aynı nesne olduğu anlaşıldı. Transvaalia adı korunarak 933 Susi adı ve numarası, 10 Şubat 1927'de Karl Reinmuth tarafından keşfedilen 1927 CH nesnesi için yeniden kullanıldı. |
864 Aase ve 1078 Mentha | Max Wolf tarafından 13 Şubat 1917'de keşfedilen A917 CB nesnesine 864 Aase adı verildi ve 7 Aralık 1926'da Karl Reinmuth tarafından keşfedilen 1926 XB nesnesine ise 1078 Mentha adı verildi. 1958'de bunların tek ve aynı nesne olduğu keşfedildi. 1974'te bu sorun, cisme verilen 1078 Mentha adını koruyarak ve 30 Eylül 1921'de Karl Reinmuth tarafından keşfedilen 1921 KE nesnesi için 864 Aase adını ve numarasını yeniden kullanılmasıyla çözüldü. |
1095 Tulipa ve 1449 Virtanen | 24 Şubat 1928'de Karl Reinmuth tarafından keşfedilen 1928 DC nesnesine 1095 Tulipa adı verildi ve 20 Şubat 1938'de Yrjö Väisälä tarafından keşfedilen 1938 DO nesnesine 1449 Virtanen adı verildi. 1966'da bunların tek ve aynı nesne olduğu keşfedildi. 1449 Virtanen adı tutuldu ve 1095 Tulipa adı ve numarası, Karl Reinmuth tarafından 14 Nisan 1926'da keşfedilen 1926 GS nesnesi için yeniden kullanıldı. |
1125 China ve 3789 Zhongguo | 25 Ekim 1928'de Zhang Yuzhe (YC Chang) tarafından keşfedilen 1928 UF nesnesine 1125 China adı verildi ve daha sonra bu cisim kayboldu. Daha sonra, 1957 UN1 nesnesi 30 Ekim 1957'de Purple Mountain Gözlemevi'nde keşfedildi. Başlangıçta bu keşfin yanlış bir şekilde 1928 UF nesnesinin yeniden keşfi olduğuna inanılıyordu. 1125 China adı ve numarası daha sonra 1957 UN1 nesnesi için yeniden kullanıldı ve 1928 UF kayıp olarak kaldı. 1986'da, 1986 QK1 nesnesi keşfedildi ve 1928 UF'nin gerçek yeniden keşfi olduğu kanıtlandı. Bu nesneye yeni numara ve 3789 Zhongguo adı verildi. Zhongguo, pinyin harf çevirisiyle Mandarin Çincesinde "Çin" anlamına gelir. |
Asteroit 1317 ve 787 Moskva | 20 Nisan 1914'te GN Neujmin tarafından keşfedilen 1914 UQ nesnesine 787 Moskva adı verildi (ve bu adı bugüne kadar koruyor). 19 Mart 1934'te C. Jackson tarafından keşfedilen 1934 FD nesnesine 1317 sıra numarası verildi. 1938'de GN Neujmin, asteroid 1317 ve 787 Moskva'nın tek ve aynı nesne olduğunu buldu. 1317 sıra numarası daha sonra 1 Eylül 1935'te Karl Reinmuth tarafından keşfedilen 1935 RC nesnesi için yeniden kullanıldı; o nesne artık 1317 Silvretta olarak biliniyor. |
Dönüm noktası adlandırmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Asteroitlerin isimlendirilmesinde ilk olarak kadın isimleri kullanılması geleneği benimsenmiş ancak daha sonrasında bu kural gevşetilmiştir.
Bu kuralın bozulduğu, klasik veya latin dönemden kaynaklı olmadan isimlendirilen ilk cisim 64 Angelina'dır. Keşfedildiği araştırma merkezinin adını almıştır.
Bir kadın ismi olmayan ilk adlandırma ise 139 Juewa (Çince bir deyiş) veya 141 Lumen (bir kitap adı) asteroitleri için yapılmıştır.
Bir asteroit için verilen ilk erkek ismi ise 903 Nealley'dir.
2001 yılı itibarıyla henüz bir isimlendirme yapılmayan en düşük asteroit numarasına sahip cisim ise (4596) 1981QB 'dir.
Dönüm noktası numaralar
[değiştir | kaynağı değiştir]Bazı önemli numaraların hangi asteroide atanacağı konusu çeşitli tartışmalara neden olmuştur. Bunlardan belki de en önemlisi Pluto'ya atanan 10000 numarasıdır. Aşağıdaki liste asteroit olmayan bazı cisimleri de içermektedir.
10x2 katları
- 2 Pallas
- 20 Massalia
- 200 Dynamene
- 2000 Herschel
- 20000 Varuna (Kuiper belt object)
- 200000 Danielparrott
10x3 katları
10x4 katları
10x5 katları
- 5 Astraea
- 50 Virginia
- 500 Selinur
- 5000 IAU
- 50000 Quaoar (Kuiper belt object)
- (500000) 2011 PM6
10x6 katları
10x7 katları
10x8 katları
10x9 katları
Tekrar eden 1
Tekrar eden 2
Tekrar eden 3
Tekrar eden 4
Tekrar eden 5
Tekrar eden 6
Tekrar eden 7
Tekrar eden 8
Tekrar eden 9
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Asteroit madenciliği
- Asteroit Yönlendirme Misyonu (önerilen NASA görevi)
- Centaur (küçük gezegen)
- Aten asteroitleri
- Amor asteroitleri
- Apollo asteroitleri listesi
- İnsana atfen adlandırılan küçük gezegenler listesi
- Yere atfen adlandırılan küçük gezegenler listesi
- Venüs-kesişen küçük gezegenler listesi
- Dünya-kesişen küçük gezegenler listesi
- Jüpiter-kesişen küçük gezegenler listesi
- Mars-kesişen küçük gezegenler listesi
- Merkür-kesişen küçük gezegenler listesi
- Neptün-kesişen küçük gezegenler listesi
- Satürn-kesişen küçük gezegenler listesi
- Güneş sistemindeki nesnelerin kütleye göre listesi
- Uranüs-kesişen küçük gezegenler listesi
- Astronomik cisimler listesi
- Dağınık disk
- Küçük Güneş Sistemi Cismi
- ʻOumuamua
- Küçük gezegen uydusu
- Doğal uydular listesi
Kitaplar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Dictionary of Minor Planet Names, 5th ed.: Prepared on Behalf of Commission 20 Under the Auspices of the International Astronomical Union, Lutz D. Schmadel, 3-540-00238-3
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b P. Vernazza et al. (2021) VLT/SPHERE imaging survey of the largest main-belt asteroids: Final results and synthesis. Astronomy & Astrophysics 54, A56
- ^ As of Jan 2019, good rotational coverage (≥ 4 epochs) had also been obtained for 476 Hedwig and 596 Scheila.
- ^ a b c d M. Pajuelo, Benoit Carry, Frédéric Vachier, Michael Marsset et al. (Mart 2018) Physical, spectral, and dynamical properties of asteroid (107) Camilla and its satellites, Icarus 309
- ^ "Small-Body Database Lookup". ssd.jpl.nasa.gov. 28 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2023.
- ^ Hanuš, J.; Marsset, M.; Vernazza, P.; Viikinkoski, M.; Drouard, A.; Brož, M.; ve diğerleri. (24 Nisan 2019). "The shape of (7) Iris as evidence of an ancient large impact?". Astronomy & Astrophysics. 624 (A121). ss. A121. arXiv:1902.09242 $2. Bibcode:2018DPS....5040406H. doi:10.1051/0004-6361/201834541.
- ^ Bottkejr, W; Durda, D; Nesvorny, D; Jedicke, R; Morbidelli, A; Vokrouhlicky, D; Levison, H (Mayıs 2005). "The fossilized size distribution of the main asteroid belt". Icarus (İngilizce). 175 (1). ss. 111-140. Bibcode:2005Icar..175..111B. doi:10.1016/j.icarus.2004.10.026. 26 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2023.
- ^ "Recent Asteroid Mass Determinations" 2 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Maintained by Jim Baer. Last updated 2010-12-12. Access date 2011-09-02.
- ^ Baer, James; Steven R. Chesley (2008). "Astrometric masses of 21 asteroids, and an integrated asteroid ephemeris". Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy. 100 (2008). Springer Science+Business Media. ss. 27-42. Bibcode:2008CeMDA.100...27B. doi:10.1007/s10569-007-9103-8 .
- ^ Michalak, G. (2001). "Determination of asteroid masses". Astronomy & Astrophysics. 374 (2). ss. 703-711. Bibcode:2001A&A...374..703M. doi:10.1051/0004-6361:20010731 . 4 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2008.
- ^ Michalak, G. (2001), assumed masses of perturbing asteroids used in calculations of perturbations of the test asteroids.[kaynak belirtilmeli]
- ^ Martinez, Patrick (1994). The Observer's Guide to Astronomy. Cambridge University Press. s. 298.
- ^ "NEODyS". newton.spacedys.com. 9 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2023.
- ^ "Minor Planet Ephemeris Service: Query Results". www.minorplanetcenter.net. 2 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2023.
- ^ "JPL Small-Body Database Search Engine: Asteroids and i > 90 (deg)". JPL Solar System Dynamics. 2 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2019.
- ^ Morais, M.H.M.; F. Namouni (2013). "Asteroids in retrograde resonance with Jupiter and Saturn". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society Letters. Cilt 436. ss. L30-L34. arXiv:1308.0216 $2. Bibcode:2013MNRAS.436L..30M. doi:10.1093/mnrasl/slt106.
- ^ 2008 DG8 and Ceres in 1930
- ^ 1999 LE31 approaches to Jupiter and Saturn
- ^ "Chang'E 2 images of Toutatis – Aralık 13, 2012 – The Planetary Society". 18 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2023.
- ^ "Discnote". 3 Temmuz 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2004.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Listeler ve çizimler: Küçük Gezegenler 29 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- PDS Asteroid Veri Arşivi 18 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- SBN Küçük Gövdeler Veri Arşivi
- NASA Yakın Dünya Nesnesi Programı
- Küçük Nesneler Hakkında Büyük Haberler 2 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Asteroitler ve Göktaşları Hakkında Son Haberler 18 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.