Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti
Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti (Aynı zamanda Dağlı Cumhuriyeti veya Kuzey Kafkasya Dağlı Cumhuriyeti olarak da bilinir) 1917 yılında Müslüman Kuzey Kafkasya Halklarının birleşmesi ile Rusya'dan bağımsızlığını ilan eden ve 1921 yılında Sovyetler Birliği ordusu tarafından işgal edilen devlet. Halen Rusya sınırları içerisinde bulunan Çeçenistan, İnguşetya, Kuzey Osetya, Kabardey Balkar Özerk Cumhuriyeti, Dağıstan ve Karaçay-Çerkes Özerk Cumhuriyeti bölgeleri bu Cumhuriyet sınırlarına dahildi.[2] Bu cumhuriyet, Osmanlı İmparatorluğu, Almanya, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Ermenistan, Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, Ukrayna, Bulgaristan Krallığı, Belarus Halk Cumhuriyeti, Letonya, Estonya, Üçüncü Fransız Cumhuriyeti, Finlandiya, Birleşik Krallık, ABD, İtalya Krallığı, Avusturya-Macaristan, İkinci Polonya Cumhuriyeti, Don Cumhuriyeti, Japonya İmparatorluğu ve Kuban Halk Cumhuriyeti tarafından resmen tanınmıştı.[3]
Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti Горская республика | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1917-1921 | |||||||||
 Arma
| |||||||||
 Tam kontrol Kısmî kontrol Hak iddiası | |||||||||
| Başkent | Demirhan-Şura | ||||||||
| Yaygın dil(ler) | Rusça, Çeçence, Avarca, İnguşça, Osetçe, Doğu Çerkescesi, Karaçay-Balkarca, Dağıstan dilleri | ||||||||
| Hükûmet | Federal Cumhuriyet | ||||||||
| Başbakan | |||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| Yüzölçümü | |||||||||
• Toplam | 428264 km2 | ||||||||
| Nüfus | |||||||||
• Sayılan | 11 221 860 (1919)[1] | ||||||||
| Para birimi | Ruble | ||||||||
| |||||||||
Dağlık Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti'nin toplam alanı 415.265 kilometrekare, nüfusu ise yaklaşık 1 milyon idi. Kurulduğu tarihteki başkenti Terekkale idi, daha sonra Nesara, en son da Demirhan-Şura şehri başkent oldu.[4]
Tarihi
değiştir
Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti'nin kurucuları arasında Şeyh Şamil'in torunu Said Şamil, devletin başbakanı seçilen Tapa Abdülmecit Çermoyef, Şeyh Ali Hacı Akuşa ve Haydar Bamat vardı.[5]
Bu cumhuriyet, Osmanlı İmparatorluğu, Almanya, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Ermenistan, Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, Ukrayna, Bulgaristan, Belarus, Letonya, Estonya, Fransa, Finlandiya, Birleşik Krallık, ABD, İtalya, Avusturya-Macaristan, Polonya, Don Cumhuriyeti, Japonya ve Kuban Halk Cumhuriyeti tarafından resmen tanınmıştı.[3]
Ayrıca bakınız
değiştirBazı hükûmet üyeleri 1917–1919
değiştir-
Tapa Abdülmecit Çermoyef — petrol sanayicisi, ilk Merkez Komitesi başkanı ve ilk Başbakan, Çeçen. 1937'de Paris'te öldü. -
Reşid Han Kaplanov, Merkez Komite ikinci başkanı, İçişleri Bakanı, Kumuk. Bolşevik hükûmeti tarafından 1937'de öldürüldü. -
Pşımaho Kotse, ikinci Başbakan, Kabardey Çerkesi. 1962'de İstanbul'da öldü. -
Haydar Bammat, Dışişleri Bakanı, Kumuk. 1965'te Paris'te öldü. -
Nukh-bek Tarkovskiy, Savunma Bakanı, Kumuk. 1951'de İsviçre'de öldü. -
Zibair Temirkhanov, Meclis Başkanı, Kumuk. Bolşevikler tarafından iki kez tutuklandı, 1952'de Dağıstan'da öldü. -
![Daniyal Apashev, 1919'da Milletvekili ve Meclis Başkanı, Kumuk. 1920'de Bolşevikler tarafından öldürüldü.[6]](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/%D0%90%D0%BF%D0%B0%D1%88%D0%B5%D0%B2%2C_%D0%94%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F%D0%BB.jpg/126px-%D0%90%D0%BF%D0%B0%D1%88%D0%B5%D0%B2%2C_%D0%94%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F%D0%BB.jpg)
Daniyal Apashev, 1919'da Milletvekili ve Meclis Başkanı, Kumuk. 1920'de Bolşevikler tarafından öldürüldü.[6] -
![İbrahim Haydar Bey, Posta ve Telgraf Bakanı,[7] Lezgi. 1949'da Ankara'da öldü.](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Ibrahim_bey_Haydarov.jpg/150px-Ibrahim_bey_Haydarov.jpg)
-
![Adil-Gerey Daidbekov, Ulaştırma Bakanı, Kumuk. 1946'da Bakü'de öldü.[8][9]](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/%D0%94%D0%B0%D0%B8%D0%B4%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%B2%2C_%D0%90%D0%B4%D0%B8%D0%BB%D1%8C-%D0%93%D0%B8%D1%80%D0%B5%D0%B9_%D0%90%D0%B1%D0%B4%D1%83%D0%BB-%D0%9A%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87.jpg/150px-%D0%94%D0%B0%D0%B8%D0%B4%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%B2%2C_%D0%90%D0%B4%D0%B8%D0%BB%D1%8C-%D0%93%D0%B8%D1%80%D0%B5%D0%B9_%D0%90%D0%B1%D0%B4%D1%83%D0%BB-%D0%9A%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87.jpg)
-
Alikhan Kantemir, komşu ülkelerde (Azerbaycan, Gürcistan) resmi temsilci, Müslüman Oset. 1963'te Münih'te öldü. -
![Taceddin Penzulayev, Adalet Bakanı, Kumuk. 1937'de Bolşevikler tarafından öldürüldü.[10] Mihail Bulgakov'un "Mulla'nın Çocukları" eserinin ortak yazarıdır.[11]](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Tadjuddin_Penzulayev.jpg/150px-Tadjuddin_Penzulayev.jpg)
Taceddin Penzulayev, Adalet Bakanı, Kumuk. 1937'de Bolşevikler tarafından öldürüldü.[10] Mihail Bulgakov'un "Mulla'nın Çocukları" eserinin ortak yazarıdır.[11] -
![Muhiddin Penzulayev, İletişim Bakanı, Kumuk. 1942'de öldü.[10] Taceddin Penzulayev'in kardeşi.](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Muhiddin_Penzulayev.png/150px-Muhiddin_Penzulayev.png)
Muhiddin Penzulayev, İletişim Bakanı, Kumuk. 1942'de öldü.[10] Taceddin Penzulayev'in kardeşi. -
![Tugan Alkhasov, Hükûmet üyesi, Kumuk. Ölüm koşulları bilinmiyor.[12]](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Kumyk-Alkhasov-Tugan.jpg/148px-Kumyk-Alkhasov-Tugan.jpg)
Tugan Alkhasov, Hükûmet üyesi, Kumuk. Ölüm koşulları bilinmiyor.[12]
![Daniyal Apashev, 1919'da Milletvekili ve Meclis Başkanı, Kumuk. 1920'de Bolşevikler tarafından öldürüldü.[6]](?x=http://tr.m.wikipedia.org/wiki/Dosya:%D0%90%D0%BF%D0%B0%D1%88%D0%B5%D0%B2,_%D0%94%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F%D0%BB.jpg)
![İbrahim Haydar Bey, Posta ve Telgraf Bakanı,[7] Lezgi. 1949'da Ankara'da öldü.](?x=http://tr.m.wikipedia.org/wiki/Dosya:Ibrahim_bey_Haydarov.jpg)
![Adil-Gerey Daidbekov, Ulaştırma Bakanı, Kumuk. 1946'da Bakü'de öldü.[8][9]](?x=http://tr.m.wikipedia.org/wiki/Dosya:%D0%94%D0%B0%D0%B8%D0%B4%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%B2,_%D0%90%D0%B4%D0%B8%D0%BB%D1%8C-%D0%93%D0%B8%D1%80%D0%B5%D0%B9_%D0%90%D0%B1%D0%B4%D1%83%D0%BB-%D0%9A%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87.jpg)
![Taceddin Penzulayev, Adalet Bakanı, Kumuk. 1937'de Bolşevikler tarafından öldürüldü.[10] Mihail Bulgakov'un "Mulla'nın Çocukları" eserinin ortak yazarıdır.[11]](?x=http://tr.m.wikipedia.org/wiki/Dosya:Tadjuddin_Penzulayev.jpg)
![Muhiddin Penzulayev, İletişim Bakanı, Kumuk. 1942'de öldü.[10] Taceddin Penzulayev'in kardeşi.](?x=http://tr.m.wikipedia.org/wiki/Dosya:Muhiddin_Penzulayev.png)
![Tugan Alkhasov, Hükûmet üyesi, Kumuk. Ölüm koşulları bilinmiyor.[12]](?x=http://tr.m.wikipedia.org/wiki/Dosya:Kumyk-Alkhasov-Tugan.jpg)
Kaynakça
değiştir- ^ L'Europe orientale (Paris. 1919), N2
- ^ Kathleen R. Jackson, Marat Fidarov, Essays on the History of the North Caucasus, HHN Media, New York, 2009.
- ^ a b "Caucasian Republic Mission to the Peace Conference Appeal for Help", The Morning Post, London, Friday 4 April 1919.
- ^ World, Abkhaz. "Abkhazia, Georgia and the Caucasus Confederation, by Stanislav Lakoba" . Abkhaz World | History, Culture & Politics of Abkhazia. Retrieved 2020-03-08.
- ^ J. "Obedinennyi Kavkaz" ("Vereinigtes Kaukasien"), 1-3 (30-32), München, 1954. (in Russian)
- ^ Журнал «Ахульго, Журнал №6, Он служил своему народу.
- ^ "Гайдаров Ибрагим-бек Исаббекович". www.hrono.ru. 21 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2021.
- ^ a b "Подвигами предков соткана наша история". Ёлдаш (Rusça). 22 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2021.
- ^ Михаил Булгаков. Фотолетопись жизни и творчества / Юрий Кривоносов. — М. : Вече, 2017. — 480 с.
- ^ Первые государственные образования на Северном Кавказе, (май 1917 – март 1920 гг.), Какагасанов Г. И., Матиев Т. Х., Болдырев Ю.Ф., Назарова О. В., Вестник Ингушского научно-исследовательского института гуманитарных наук им. Ч.Э. Ахриева, 2019
Konuyla ilgili yayınlar
değiştir- J. "Obedinennyi Kavkaz" ("Vereinigtes Kaukasien"), No: 1-3 (30-32), München, 1954 (Rusça)
- Levan Z. Urushadze, About the history of the question of unity of the Caucasian Peoples. J. "Amirani", XIII, Montreal‐Tbilisi, 2005, pp. 72–87 (Gürcüce, İngilizce özet)
- Baddeley, J. F., 1908, The Russian Conquest of the Caucasus, Longmans, Green, and Co., Londra.
- Henrey, Mrs Robert, 1954, Madeleine Grown Up, J. M. Dent & Sons, Londra.
- Caucasian Republic Mission to the Peace Conference Appeal for Help, 4 Nisan 1919 Cuma, The Morning Post, Londra.
- Tapa Tchermoeff's Obituary The Times written by Elti Temihan.
- Storozhenko (Ed.), 1995, Ingushetia and Chechen Republic Map, Northern Caucasian Aerogeodesic Company of Roskartografia, Rusya.