แอกทิไนด์

เลขอะตอม	ชื่อไทย	ชื่ออังกฤษ	สัญลักษณ์
89	แอกทิเนียม	Actinium	Ac
90	ทอเรียม	Thorium	Th
91	โพรแทกทิเนียม	Protactinium	Pa
92	ยูเรเนียม	Uranium	U
93	เนปทูเนียม	Neptunium	Np
94	พลูโทเนียม	Plutonium	Pu
95	อะเมริเซียม	Americium	Am
96	คูเรียม	Curium	Cm
97	เบอร์คีเลียม	Berkelium	Bk
98	แคลิฟอร์เนียม	Californium	Cf
99	ไอน์สไตเนียม	Einsteinium	Es
100	เฟอร์เมียม	Fermium	Fm
101	เมนเดลีเวียม	Mendelevium	Md
102	โนเบเลียม	Nobelium	No
103	ลอว์เรนเซียม	Lawrencium	Lr

แอกทิไนด์ (อังกฤษ: Actinide) เป็น อนุกรมเคมีของธาตุ ในตารางธาตุ จำนวน 15 ตัว ตั้งแต่ ธาตุแอกทิเนียม ถึง ธาตุลอว์เรนเซียม

สิ่งที่น่าสนใจ ได้แก่

ชื่ออนุกรมมีที่มาจากชื่อธาตุแอกทิเนียม ซึ่งเป็นธาตุแรกในอนุกรม
ธาตุทุกตัวในอนุกรมมีเลขอะตอมสูง และเป็นธาตุหายาก
ธาตุทุกตัวในอนุกรมแอกทิไนด์อยู่ใน บล็อก-f ยกเว้นลอว์เรนเซียม
ธาตุทุกตัวในอนุกรมแอกทิไนด์เป็นธาตุกัมมันตรังสี มีเลขอะตอมสูง มีครึ่งชีวิตสั้น

เกลือแอกทิไนด์

ในกลุ่มธาตุแอกทิไนด์นี้ มีบางธาตุที่สามารถเป็นเกลือได้ เช่น ยูเรเนียมไทรคลอไรด์ (UCl₃) เบอร์คีเลียมไทรคลอไรด์ (BkCl₃) เป็นต้น

ไทรคลอไรด์ของบางธาตุของแอกทิไนด์^[1]
สูตรเคมี	AcCl₃	UCl₃	NpCl₃	PuCl₃	AmCl₃	CmCl₃	BkCl₃	CfCl₃
เลขทะเบียน CAS	22986-54-5	10025-93-1	20737-06-8	13569-62-5	13464-46-5	13537-20-7	13536-46-4	13536-90-8
มวล	333.386	344.387	343.406	350.32	349.42	344–358**	353.428	357.438
จุดหลอมเหลว		837 °C	800 °C	767 °C	715 °C	695 °C	603 °C	545 °C
จุดเดือด		1657 °C		1767 °C	850 °C
โครงสร้างคริสตัล	An³⁺: __ / Cl⁻: __
Space group	P6₃/m
เลขโคออร์ดิเนชัน	An*[9], Cl [3]
ค่าคงที่ของแลกทิช	a = 762 pm c = 455 pm	a = 745.2 pm c = 432.8 pm		a = 739.4 pm c = 424.3 pm	a = 738.2 pm c = 421.4 pm	a = 726 pm c = 414 pm	a = 738.2 pm c = 412.7 pm	a = 738 pm c = 409 pm

*An – actinide
**Depending on the isotopes

แอกทิไนด์ฟลูออไรด์^[2]^[3]^[4]^[1]^[5]
สารประกอบ	สี	ความสมมาตรของคริสตัล, รูปแบบ	ค่าคงที่ของแลตทิช, Å (อังสตรอม)			ความหนาแน่น, g/cm³
สารประกอบ	สี	ความสมมาตรของคริสตัล, รูปแบบ	a	b	c	ความหนาแน่น, g/cm³
AcF₃	ขาว	เฮกซะโกนัล, LaF₃	4.27	-	7.53	7.88
PaF₄	น้ำตาลเข้ม	โมโนคลินิก	12.7	10.7	8.42	–
PaF₅	ดำ	เททระโกนัล, β-UF₅	11.53	-	5.19	–
ThF₄	ไม่มีสี	โมโนคลินิก	13	10.99	8.58	5.71
UF₃	สีม่วงแดงเรื่อๆ	เฮกซะโกนัล	7.18	-	7.34	8.54
UF₄	เขียว	โมโนคลินิก	11.27	10.75	8.40	6.72
α-UF₅	น้ำเงินอ่อน	เททระโกนัล	6.52	-	4.47	5.81
β-UF₅	น้ำเงินอ่อน	เททระโกนัล	11.47	-	5.20	6.45
UF₆	ค่อนข้างเหลือง	ออกทอร์ฮอมบิก	9.92	8.95	5.19	5.06
NpF₃	ดำหรือม่วง	เฮกซะโกนัล	7.129	-	7.288	9.12
NpF₄	เขียวอ่อน	โมโนคลินิก	12.67	10.62	8.41	6.8
NpF₆	ส้ม	ออกทอร์ฮอมบิก	9.91	8.97	5.21	5
PuF₃	ม่วงน้ำเงิน	ไทรโกนัล	7.09	-	7.25	9.32
PuF₄	น้ำตาลอ่อน	โมโนคลินิก	12.59	10.57	8.28	6.96
PuF₆	น้ำตาลแดง	ออกทอร์ฮอมบิก	9.95	9.02	3.26	4.86
AmF₃	ชมพูหรือครีมอ่อน	เฮกซะโกนัล, LaF₃	7.04^[6]^[7]	-	7.255	9.53
AmF₄	ส้มแดง	โมโนคลินิก	12.53	10.51	8.20	–
CmF₃	จากน้ำตาลถึงขาว	เฮกซะโกนัล	4.041	-	7.179	9.7
CmF₄	เหลือง	โมโนคลินิก, UF₄	12.51	10.51	8.20	–
BkF₃	เขียวเหลือง	ไทรโกนัล, LaF₃ ออกทอร์ฮอมบิก, YF₃	6.97 6.7	- 7.09	7.14 4.41	10.15 9.7
BkF₄	-	Monoclinic, UF₄	12.47	10.58	8.17	–
CfF₃	- -	ไทรโกนัล, LaF₃ ออกทอร์ฮอมบิก, YF₃	6. 94 6.65	- 7.04	7.10 4.39	–
CfF₄	- -	โมโนคลินิก, UF₄ โมโนคลินิก, UF₄	1.242 1.233	1.047 1.040	8.126 8.113	–

เอคา-แอกทิไนด์

ธาตุในเอคา-แอกทิไนด์มีการต้นพบในบางธาตุ แต่ส่วนใหญ่ยังไม่ถูกค้นพบ เข่น อูนควอด์เฮกเซียม เป็นต้น

อ้างอิง

↑ ^1.0 ^1.1 Greenwood, p. 1270
↑ V.A. Mikhailov, บ.ก. (1971). Analytical chemistry of neptunium. Moscow: Nauka.
↑ E.S. Palshin (1968). Analytical chemistry of protactinium. Moscow: Nauka.
↑ "Таблица Inorganic and Coordination compounds" (ภาษารัสเซีย). สืบค้นเมื่อ 11 July 2010.
↑ Myasoedov, pp. 96–99
↑ F. Weigel; J. Katz; G. Seaborg (1997). The Chemistry of the Actinide Elements. Vol. 2. Moscow: Mir. ISBN 5-03-001885-9.
↑ Nave, S.; Haire, R.; Huray, Paul (1983). "Magnetic properties of actinide elements having the 5f⁶ and 5f⁷ electronic configurations". Physical Review B. 28: 2317. Bibcode:1983PhRvB..28.2317N. doi:10.1103/PhysRevB.28.2317.

บทความเคมีนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

[g1270-1] 1.0 ^1.1 Greenwood, p. 1270

[Himiya_neptuniya-2] V.A. Mikhailov, บ.ก. (1971). Analytical chemistry of neptunium. Moscow: Nauka.

[Himiya_protaktiniya-3] E.S. Palshin (1968). Analytical chemistry of protactinium. Moscow: Nauka.

[Tablitsa_soedineniy-4] "Таблица Inorganic and Coordination compounds" (ภาษารัสเซีย). สืบค้นเมื่อ 11 July 2010.

[5] Myasoedov, pp. 96–99

[katz-6] F. Weigel; J. Katz; G. Seaborg (1997). The Chemistry of the Actinide Elements. Vol. 2. Moscow: Mir. ISBN 5-03-001885-9.

[7] Nave, S.; Haire, R.; Huray, Paul (1983). "Magnetic properties of actinide elements having the 5f⁶ and 5f⁷ electronic configurations". Physical Review B. 28: 2317. Bibcode:1983PhRvB..28.2317N. doi:10.1103/PhysRevB.28.2317.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]