Visiwa vya Karibi

Visiwa vya Karibi.

Ramani nyingine ya Karibi.

Visiwa vya Karibi (kwa Kiingereza Caribbean; kwa Kiholanzi: Cariben au Caraiben, kwa Kifaransa: Caraïbe au aghalabu Antilles; kwa Kihispania: Caribe) ni eneo la Amerika ambalo linajumuisha maelfu ya visiwa vikubwa na vidogo katika Bahari ya Karibi (Atlantiki), lakini pia maeneo ya kaskazini mwa Amerika Kusini na mashariki mwa Amerika ya Kati.

Jina

Jina la Karibi linatokana na Carib, watu wa asili wanaoishi Antilles Kaskazini mwa Amerika wakati Wazungu walipofika Amerika.

Historia

Karne ya 18 ilionekana kuwa nchi nyingi zilijaribu kutawala visiwa hivyo. Kwa sababu hii, utamaduni wa Caribbean ni sawa na wa Afrika, India, na nchi nyingi za Ulaya.

Jiografia

Karibi imezungukwa na Bahari ya Atlantiki kuelekea mashariki na kaskazini, pwani ya Amerika ya Kusini kuelekea kusini, pwani ya Amerika ya Kati kuelekea magharibi mwa kusini magharibi, na Ghuba ya Meksiko hadi kaskazini magharibi mwao.

Eneo lote linachukua kilometa mraba 2,754,000, lakini nchi kavu ni km² 239,681 tu.

West Indies ni jina la kikundi cha visiwa vya Bahamas na Antilles. Antilles imegawanywa katika vikundi viwili: Antilles kubwa zaidi, kwenye kikanda cha kaskazini cha Bahari ya Caribbean, na Antilles ndogo, upande wa mashariki na kusini.

Visiwa vya Caribbean vina aina nyingi za ardhi. Kwa sababu ya hayo, visiwa vina aina mbalimbali za mimea na wanyama, hata kawaida.

Visiwa visivyojulikana katika Caribbean ni Cuba, Jamaika, Puerto Rico na Hispaniola. Nchi za Jamhuri ya Dominika, na Haiti ziko Hispaniola. Pia kuna mchanga mweupe na jua kali.

Mgawanyiko wa kijiografia

Mara nyingi vikundi vitatu vya visiwa hutofautishwa ambavyo ni:

• Antili Kubwa (Kuba, Jamaika, Hispaniola na Puerto Rico pamoja na visiwa vidogo na funguvisiwa mbalimbali)
• Antili Ndogo (upinde wa visiwa vidogo kati ya Puerto Rico na Venezuela bara kutoka visiwa vya Virgin hadi Antili za Kiholanzi)
• Visiwa vya Bahamas

Mgawanyiko wa kiutawala

Visiwa vyote viliwahi kuwa makoloni ya Hispania, Uingereza, Ufaransa, Uholanzi, Denmark au Marekani. Siku hizi vimegawanyika kiutawala katika nchi au maeneo 30 tofauti: vingi vimekuwa nchi huru au walau za kujitegemea kwa kiasi fulani.

Vingine vimekuwa sehemu kamili za nchi zilizopo ng'ambo, kwa mfano mikoa ya Ufaransa ya Martinique na Guadeloupe, sehemu za ufalme wa Nchi za Chini kama Korsou au maeneo ya Uingereza.

Vingine vina hali ya katikati; si koloni wala eneo kamili ya nchi ya ng'ambo, lakini havikutenga na kuwa nchi ya kujitegemea kama Puerto Rico iliyo nchi inayoshiriki na Marekani.

Watu

Wakazi wote ni 43,489,000 (2016). Mara nyingi ni wa mchanganyiko wa asili ya Kiafrika, ya Kizungu na pia ya Waindio pamoja na watu wenye asili ya Asia (hasa Uhindi, Indonesia na Uchina) katika visiwa ambako wafanyakazi walitafutwa ng'ambo baada ya mwisho wa utumwa.

Lugha zinazotumiwa ni hasa Kihispania na Kiingereza pamoja na lugha za Kikreoli. Kufuatana na historia ya ukoloni kuna pia visiwa ambako Kiholanzi (hasa Antili za Kiholanzi) na Kifaransa (Martinique, Guadeloupe, Haiti) hutumiwa.

Upande wa dini, wakazi wengi ni Wakristo (84.7%), hasa Wakatoliki.

Visiwa na funguvisiwa katika Karibi

Orodha inayofuata si kamili hata kidogo; inataja tu visiwa muhimu zaidi.

• Anguilla (Uingereza)
• Antigua na Barbuda
• Antili za Kiholanzi (Uholanzi) pamoja na Bonaire, Saba na Sint Eustatius
• Aruba (sehemu ya Ufalme wa Nchi za Chini)
• Barbados
• Cayman (Uingereza)
• Dominica (Umoja wa Dominika)
• Grenada
• Guadeloupe (mkoa wa ng'ambo wa Ufaransa)
• Hispaniola (chenye nchi za Jamhuri ya Dominika na Haiti)
• Jamaika
• Korsou (sehemu ya Ufalme wa Nchi za Chini)
• Kuba
• Martinique (mkoa wa ng'ambo wa Ufaransa)
• Montserrat (Uingereza)
• Puerto Rico (Marekani)
• Saint Kitts na Nevis
• Saint Lucia
• Saint Vincent na Grenadini
• Sint Maarten (sehemu ya Ufalme wa Nchi za Chini)
• Trinidad na Tobago
• Visiwa vya Cayman (Uingereza)
• Visiwa vya Virgin vya Marekani
• Visiwa vya Virgin vya Uingereza

Visiwa vya Atlantiki ambavyo mara nyingi huhesabiwa katika Karibi:

• Visiwa vya Bahamas
• Visiwa vya Turks na Caicos (Uingereza)

Makala hii kuhusu maeneo ya Bahari ya Karibi bado ni mbegu. Je unajua kitu kuhusu Visiwa vya Karibi kama historia yake, biashara, taasisi zilizopo, watu au utamaduni? Labda unaona habari katika wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.