Blloku Lindor

Blloku Lindor, i njohur gjithashtu si Blloku Komunist, Blloku Socialist dhe Blloku Sovjetik, ishte grupi i shteteve komuniste të Evropës Qendrore dhe Lindore, Azisë Lindore dhe Azisë Juglindore nën hegjemoninë e Bashkimit Sovjetik (BRSS) që ekzistonte gjatë Luftës së Ftohtë (1947–1991) në kundërshtim me Bllokun Perëndimor kapitalist. Në Evropën Perëndimore, termi Bllok Lindor zakonisht i referohej BRSS-së dhe shteteve të saj satelitore në KNER (Gjermania Lindore, Polonia, Çekosllovakia, Hungaria, Rumania, Bullgaria dhe Shqipëria)^[1]; në Azi, Blloku Sovjetik përbënte Republika Popullore e Mongolisë, Republika Socialiste e Vietnamit, Republika Popullore Demokratike e Laos dhe Republika Popullore e Kamboxhias, Republika Popullore Demokratike e Koresë dhe Republika Popullore e Kinës (para ndarjes sino-sovjetike më 1961). Në Amerikë, Blloku Komunist përfshiu Republikën e Kubës së Karaibeve që nga viti 1961 dhe Grenadën.

Shumë shtete u akuzuan gjithashtu nga Blloku Perëndimor se ishin në Bllokun Lindor kur ishin në të vërtetë pjesë e [Lëvizja e Vendeve të Jo-Lidhura|Lëvizjes Jo-Lidhëse]]. Përkufizimi më i kufizuar i Bllokut Lindor do të përfshinte vetëm shtetet e Paktit të Varshavës dhe Republikën Popullore të Mongolisë si ish-shtetet satelitore më të dominuara nga Bashkimi Sovjetik. Sidoqoftë, Koreja e Veriut ishte në mënyrë të ngjashme e varur para Luftës Koreane dhe ndihmat sovjetike gjatë Luftës së Vietnamit i mundësuan Vietnamit të mbizotërojë Laosin dhe Kamboxhian deri në fund të Luftës së Ftohtë. Mospërfillja e Cua-s për kontrollin e plotë Sovjetik ishte mjaft e rëndësishme për t'u theksuar që Kuba nganjëherë përjashtohej si një shtet satelitor krejt, pasi ajo ndërhynte ndonjëherë në vendet e tjera të Botës së Tretë edhe kur Bashkimi Sovjetik e kundërshtonte këtë.

Përdorimi i termit "Blloku Lindor" pas vitit 1991 mund të jetë më i kufizuar në referimin e shteteve që formojnë Paktin e Varshavës (1955–1991) dhe Mongolinë (1924–1992), të cilat nuk janë më shtete komuniste.^[2]^[3] Ndonjëherë ato zakonisht janë referuar si "vendet e Evropës Lindore nën komunizëm", duke përjashtuar Mongolinë, por duke përfshirë Jugosllavinë dhe Shqipërinë të cilat ishin ndarë të dy me Bashkimin Sovjetik në vitet 1960.^[4]

Edhe pse Jugosllavia ishte një vend socialist, ajo nuk ishte anëtare e KNER ose e Paktit të Varshavës. Duke u ndarë me BRSS-në në vitin 1948, Jugosllavia nuk i përkiste Lindjes, por gjithashtu nuk i përkiste Perëndimit për shkak të sistemit të saj socialist dhe statusit të saj si një anëtar themelues i Lëvizjes Jo-Lidhëse. Sidoqoftë, shumë burime e konsiderojnë Jugosllavinë si anëtare të Bllokut Lindor. Të tjerë e konsiderojnë Jugosllavinë të mos jetë anëtare pasi ajo u prish me politikën sovjetike në ndarjen Tito–Stalin në vitin 1948.

Të vetmet shtete komuniste të mbijetuara janë Kina, Vietnami, Kuba, Koreja e Veriut dhe Laosi. Ato janë shtete njëpartiake në të cilat institucionet e partisë komuniste në pushtet dhe shtetit janë ndërthurur. Ata janë përgjithësisht ithtarë të marksizmit–leninizmit dhe derivateve të tij.

Referime

^ Deri në ndarjen sovjetiko-shqiptare më 1961
^ Satyendra, Kush (2003), Encyclopaedic Dictionary of Political Science (në anglisht), Sarup & Sons, fq. 65, ISBN 978-81-7890-071-1, the countries of Eastern Europe under communism
^ Compare: Janzen, Jörg; Taraschewski, Thomas (2009). Shahshahānī, Suhaylā (red.). Cities of Pilgrimage. Iuaes-series (në anglisht). Vëll. 4. Münster: LIT Verlag. fq. 190. ISBN 9783825816186. Arkivuar nga origjinali më 5 shtator 2015. Marrë më 2012-12-21. Until 1990, despite being a formally independent state, Mongolia had de facto been an integral part of the Soviet-dominated Eastern Bloc.
^ Hirsch, Donald; Kett, Joseph F.; Trefil, James S. (2002), The New Dictionary of Cultural Literacy (në anglisht), Houghton Mifflin Harcourt, fq. 316, ISBN 978-0-618-22647-4, Eastern Bloc. The name applied to the former communist states of eastern Europe, including Yugoslavia and Albania, as well as the countries of the Warsaw Pact

[1] Deri në ndarjen sovjetiko-shqiptare më 1961

[satyendra-2] Satyendra, Kush (2003), Encyclopaedic Dictionary of Political Science (në anglisht), Sarup & Sons, fq. 65, ISBN 978-81-7890-071-1, the countries of Eastern Europe under communism

[Janzen-3] Compare: Janzen, Jörg; Taraschewski, Thomas (2009). Shahshahānī, Suhaylā (red.). Cities of Pilgrimage. Iuaes-series (në anglisht). Vëll. 4. Münster: LIT Verlag. fq. 190. ISBN 9783825816186. Arkivuar nga origjinali më 5 shtator 2015. Marrë më 2012-12-21. Until 1990, despite being a formally independent state, Mongolia had de facto been an integral part of the Soviet-dominated Eastern Bloc.

[houghlin-4] Hirsch, Donald; Kett, Joseph F.; Trefil, James S. (2002), The New Dictionary of Cultural Literacy (në anglisht), Houghton Mifflin Harcourt, fq. 316, ISBN 978-0-618-22647-4, Eastern Bloc. The name applied to the former communist states of eastern Europe, including Yugoslavia and Albania, as well as the countries of the Warsaw Pact

[1]

[2]

[3]

[4]