Pietermaritzburg
Pietermaritzburg
| |
|---|---|
 | |
| Nadimak: PMB, Maritzburg | |
| Geslo: Grad izbora | |
| Koordinate: 29°37′S 30°23′E / 29.617°S 30.383°E | |
| Država |  Južnoafrička Republika
|
| Provincija | KwaZulu-Natal |
| Distrikt | Umgungundlovu |
| Vlast | |
| - Gradonačelnik | Chris Ndlela [1] |
| Površina | |
| - Ukupna | 160.99 km² |
| Visina | 676 m [2] |
| Stanovništvo (2001.) | |
| - Gustoća | 1 388/ km² |
| - Urbano područje | 378 126 [3] |
| - Područje utjecaja | 553 223 [2] |
| Vremenska zona | Južnoafričko standardno vrijeme UTC+2 (UTC+2) |
| Pozivni broj | 033 |
| Službena stranica Pietermartizburg | |
| Karta | |
  Pietermaritzburg | |
Pietermaritzburg je glavni grad južnoafričke provincije KwaZulu-Natal u Južnoafričkoj Republici od 378 126 stanovnika (po popisu iz 1996.)[3], metropolitansko područje grada Distrikt Umgungundlovu ima 553 223 (po procjeni iz 2001.) [2]
Kolokvijalno ga njegovi stanovnici zovu po nadimcima Maritzburg ili po akronimu PMB, dok ga Zului zovu umGungundlovu, on je nakon Durbana, drugi po veličini grad provincije KwaZulu-Natal i snažan privredni i kulturni centar.
Grad su osnovali afrikanerski naseljenici iz Cape Towna, takozvani Voortrekkeri 1838., nakon što su pobijedili lokalne Zulue u Bitci na Krvavoj rijeci. Oni su u čast svojih poginulih vođa Pieta Retiefa i Gerrita Maritza nazvali grad kombinacijom njihovih imena i prezimena - Pietermaritzburg.[2] On je bio glavni grad kratkotrajne burske Republike Natalije (1839. - 1843.). Britanci su zauzeli grad 1843.[2], i odtad je administrativno sjedište njihove kolonije Natal. Oni su izgradili utvrdu Napier za smještaj vojnog garnizona. Natal je 1893. dobio vlastitu skupštinu, tad je izgrađena skupštinska palača, zajedno s gradskom vijećnicom. Od formiranja Južnoafričke Unije - 1910., Pietermaritzburg je administrativni centar novosnovane Provincije Natal, jedne od četiri provincije te nove britanske državne tvorevine.
Za vrijeme apartheida grad je podijeljen na nekoliko dijelova, koji su bili namijenjeni različitim etničkim skupinama. Oko 90% indijskog stanovništva preseljeno je u predgrađe Northdale, dok su domorodački Zului najvećim dijelom premješteni u Edendale.
Pietermaritzburg je poznat zbog incidenta koji se dogodio početkom 20. vijeka Mahatmi Gandhiju, tada mladom uspješnom advokatu, koji je putovao vlakom do Pretorije u vagonu prvog razreda. Prema anegdoti, on je istjeran iz vlaka zato što se odbio premjestiti u zadnji vagon rezerviran za obojene putnike, tad su kola prvog razreda, bila rezervirana samo za bijelce, a njegovi protesti da ima plaćenu kartu za prvi razred - nisu nimalo interesirali osoblje. Ovaj incident potaknuo je Gandhija da se angažira protiv politike rasne diskriminacije, prvenstveno protiv svojih sunarodnjaka - Indijaca u Južnoj Africi. Danas se u središtu grada nalazi njegov spomenik.
Pietermaritzburg je bio glavni grad Provincije Natal sve do pada režima apartheida 1994., kad je lokalne izbore osvojila partija naroda Zulu - Inkatha (IFP) koja je administraciju novoosnovane pokrajine KwaZulu Natal preselila u Ulundi, a u Pietermaritzburgu ostavila sudstvo. Oni su se rukovodili emotivnim značenjem koji je Ulundi uživao kod njihovih sunarodnjaka. On je bio historijska prijestolnica Kraljevstva Zulu, sve dok ga nisu osvojili Britanci, nakon tog je bio i glavni grad njihovog majušnog bantustana KwaZulu koji je uklopljen u novosnovanu provinciju. Eksperiment nije dugo potrajao, jer su druge političke partije u provinciji tražile da se administracija zbog nedostatka infrastrukture u Ulundiju, vrati u Pietermaritzburg, tako da je on od 2004. ponovno jedini glavni grad provincije.[2]
Pietermaritzburg leži u dolini rijeke Msunduzi i na obroncima obližnih brda koja okružuju grad, na prosječnoj nadmorskoj visini od 676 metara,[2] u unutrašnjosti provincije udaljen od Durbana 80-tak km.[2] Crnci od tog većina Zului su većinsko stanovništvo grada sa 43,8%, indijaca ima 28,8%, bijelaca 19,4% i obojenih 7,9%.
Pietermaritzburg ima blagu varijantu Vlažne subtropske klime po Köppenovoj klasifikaciji klime, sa blagim suhim zimama, i toplim kišnim ljetima. Na grad prosječno padne na godinu oko 844 mm kiša. Prosječna godišnja temperatura je oko 20 °C, a dnevni maksimum je 28 °C u ljeti, od januara do marta. Prosječni dnevni minimum je 11 °C, a najhladnije je u junu i julu kad se zna spustiti i do 3 °C.
| Klimatološki medijani za Pietermaritzburg | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mjesec | jan-sij | feb-velj | mar-ožu | apr-tra | maj-svi | jun-lip | jul-srp | aug-kol | sep-ruj | okt-lis | nov-stu | dec-pro | godina |
| Srednji maksimum (°C) | 28 | 28 | 28 | 26 | 24 | 22 | 23 | 24 | 25 | 25 | 26 | 28 | 26 |
| Srednji minimum (°C) | 18 | 17 | 16 | 12 | 7 | 3 | 3 | 6 | 10 | 13 | 15 | 16 | 11 |
| Precipitacija (mm) | 141 | 117 | 113 | 48 | 24 | 13 | 11 | 31 | 60 | 74 | 104 | 108 | 844 |
| Izvor: [4] | |||||||||||||
Centar grada ima brojne dobro očuvane vladine građevine s kraja 19. vijeka kao što je zgrada Vrhovnog suda (danas Galerija Tatham).[2] Grad ima i brojne muzeje, od kojih su najznačajniji Muzej Natala, Muzej Voortrekkera, i željeznički muzej provincije KwaZulu-Natal.[2]
Pietermaritzburg je u Južnoj Africi poznat kao grad cvijeća zbog brojnih azaleja i ruža po svojim parkovima, ali i zbog svog Nacionalnog botaničkog vrta i kao grad Afričkih leptira jer se u njemu nalazi centar za njihovo skupljanje, očuvanje i kodifikaciju.[2] Pietermaritzburg je i grad brojnih parkova kao što su; Aleksandar, Wylie i kraljice Elizabete. U neposrednoj okolici grada nalazi se Park prirode Bisley, i brojni planinski rekreacijski centri.[2]
Pietermaritzburg je drugi po važnosti industrijski centar provincije, koji posljednjih godina ubrzano raste. U gradu postoje tvornice aluminija, i proizvoda na bazi njega, namještaja, obuće. Grad je izvrsno povezan autoputom i željeznicom sa Durbanom i Johannesburgom,[2] a ima i Aerodrom Pietermaritzburg-Oribi sa linijama za domaće destinacije.
Pietermaritzburg dijeli s Durbanom najveći univerzitet u provinciji KwaZulu-Natal osnovan 1910.[5], koji je dobio proširen na Durban 1922., a od 1949. su ta dva kampusa ujedinjena u jedinstveni Univerzitet Natal. Univerzitet je bio jedan od centara borbe protiv apartheida, i jedan od prvih univerziteta u tadašnjoj Južnoafričkoj uniji koji je počeo primati crnce. Od 2004. naziv ustanove je promijenjen u Univerzitet KwaZulu-Natal.
Od 1921. u gradu starta tradicionalni godišnji Comrades Marathon koji se trči do Durbana, on se održava zimi u junu i okupi nekoliko hiljada sudionika. Svakog ljeta u januaru se održava utrka kanuima po rijeci Msunduzi - Dusi, u kojoj sudionici veslaju od Pietermaritzburga do Durbana. Veliki sportski događaj je i plivački maraton - Midmar Mile, na akomulacionom jezeru kod brane Midmar, koji se održava u februaru, na kom sudjeluje preko 16 000 plivača. Najpopularniji sport u gradu je kriket koji se igra na stadionu Pietermaritzburg Oval. Najpoznatiji nogometni klub iz grada je Maritzburg United koji se natječe u prvoj nogometnoj lizi Južnoafričke Republike.
- Bessie Head (1937-1986) književnica
- Alan Paton (1903. - 1988.) književnik
Pietermaritzburg ima ugovore o prijateljstvu sa slijedećim gradovima;
- ↑ Councillor Chris Ndlela
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 „Pietermaritzburg” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 15. 02. 2012.
- ↑ 3,0 3,1 „South Africa: Principal Urban Areas” (engleski). Citypopulationde. Pristupljeno 15. 02. 2012.
- ↑ „Climate data Pietermaritzburg”. S A Weather Service. Arhivirano iz originala na datum 2010-03-08. Pristupljeno 16. 2. 2012.
- ↑ „History of the University of KwaZulu-Natal”. Arhivirano iz originala na datum 2006-09-19. Pristupljeno 2012-02-19.
