- Za ostale upotrebe, v. Kalna (razvrstavanje).
Koordinate: 42° 52′ 07" SGŠ, 22° 26′ 31" IGD
Kalna je naselje u Srbiji u opštini Crna Trava u Jablaničkom okrugu. Prema popisu iz 2002. bilo je 147 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 217 stanovnika).
Selo Kalna je staro srpsko naselje u sadašnjoj crnotravskoj opštini. Nalazi se na severoistočnom kraju opštine, udaljeno od Crne Trave 35 km. Smešteno je između planine Tumbe i jugoslovensko-bugarske granice na nadmorskoj visini od 500 do 1100 metara. Prostorno je jedno od najvećih sela u opštini i Leskovačkom regionu.
Kalna je izrazito brdsko-planinsko selo, sa puno strmih padina oštrih kosa, dolova i duboko usečenih udolina preko kojih se prilično posne njive, livade i pašnjaci smenjuju sa bukovom šumom i gabrovinom. U šarenilu reljefne razuđenosti ima više desetina malih izvora, potoka i potočića. Kroz selo protiče Kalanska reka koja se u mestu Sastav Reka uliva u reku Vlasinu.
Livade, brojni proplanci, doline reka i potoka obiluju raznim biljnim svetom: trave, visibabe, jagorčevine, kamilice, majčine dušice, maslačka, divlje deteline, zatim šumskih jagoda, malina i kupina, šipuraka, raznim vrstama pečuraka. To ogromno bogastvo biljnog sveta čini da ceo kraj naročito u proleće podseća na nepreglednu baštu raznobojnog cveća, divljeg šiblja i rastinja. Nadmorska visina Kalnu (centar sela se nalazi na 900m) čini je pogodnom za odmor i oporavak.
U narodu živi predanje da je Kalna dobila ime po kalu, blatu koga je ovde navodno bilo. „Bele kali“ je naročito bilo na mestu sadašnjeg centra sela pa su žene sa njim prale veš. Koliko ima istine u ovom narodnom predanju nije utvrđeno. Pored ovog tumačenja postoji jedno sasvim drugačije tumačenje imena Kalne. Po rečima Petra Gagulića penzionisanog sveštenika iz Niša, koji se dugo bavio proučavanjem crkvenih prilika u ovom delu Srbije, ime Kalna potiče od grčke reči kalos što u prevodu znači dobar. Iz nje se izvode reči kalinora – dobra zemlja, kalolimani – dobra luka. U prilog ovoj tvrdnji ide činjenica da se Kalna prema turskim propisima iz 16. veka prvobitno zvala Kalna Luka. Posle iseljavanja stanovništva iz prvobitne Kalne zbog kuge sledi ponovno njeno naseljavanje. Prvi novi stanovnici doseljavaju se sa Vlasine, Crne Trave i Znepolja (sada Bugarska).
Prvi stanovnici Kalne su živeli u rodovskim zadrugama. Živeli su u veoma primitivnim kućama („izemice“ i „busače“) sagrađenim od drveta ili pruća i omazanim blatom, uglavnom sa jednom prostorijom. Na malim otvorima koji su služili kao prozori, stavljane su osušene i ostrugane ovčije ili kozje kože. U koševima od pruća držali su poljoprivredne proizvode, prvenstveno žito. Bavili su se pretežno ovčarstvom i imali su velika stada.
Decembra 1877. godine Kalna je oslobođena od turskog ropstva
U naselju Kalna živi 131 punoletni stanovnik, a prosečna starost stanovništva iznosi 52,1 godina (47,8 kod muškaraca i 56,4 kod žena). U naselju ima 72 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,04.
Ovo naselje je u potpunosti naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.
- Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
|
|
Etnički sastav prema popisu iz 2002. |
Srbi |
|
147 |
100.0% |
nepoznato |
|
0 |
0.0% |
Stanovništvo prema polu i starosti [2]
|
|
m |
|
|
ž |
? |
1 |
|
|
1 |
80+ |
1 |
|
|
4 |
75-79 |
5 |
|
|
10 |
70-74 |
7 |
|
|
8 |
65-69 |
11 |
|
|
14 |
60-64 |
2 |
|
|
7 |
55-59 |
6 |
|
|
3 |
50-54 |
2 |
|
|
4 |
45-49 |
2 |
|
|
1 |
40-44 |
10 |
|
|
6 |
35-39 |
5 |
|
|
1 |
30-34 |
8 |
|
|
4 |
25-29 |
3 |
|
|
1 |
20-24 |
2 |
|
|
0 |
15-19 |
3 |
|
|
4 |
10-14 |
1 |
|
|
0 |
5-9 |
3 |
|
|
4 |
0-4 |
2 |
|
|
1 |
prosek |
47.8 |
|
|
56.4 |
Domaćinstva
Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.
Godina popisa
|
1948.
|
1953.
|
1961.
|
1971.
|
1981.
|
1991.
|
2002.
|
Broj domaćinstava
|
152
|
148
|
145
|
159
|
130
|
90
|
72
|
|
Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.
Broj članova
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10 i više
|
Prosečan broj članova
|
Broj domaćinstava
|
34
|
22
|
4
|
5
|
5
|
2
|
-
|
-
|
-
|
-
|
2.04
|
|
Domaćinstva
Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.
Godina popisa
|
1948.
|
1953.
|
1961.
|
1971.
|
1981.
|
1991.
|
2002.
|
Broj domaćinstava
|
68
|
30
|
32
|
5
|
1
|
-
|
68
|
|
Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.
Broj članova
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10 i više
|
Prosečan broj članova
|
Broj domaćinstava
|
11
|
32
|
23
|
2
|
-
|
|
|
|
|
|
|
|
Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja
Pol
|
Ukupno
|
Poljoprivreda, lov i šumarstvo
|
Ribarstvo
|
Vađenje rude i kamena
|
Prerađivačka industrija
|
Proizvodnja i snabdevanje...
|
Građevinarstvo
|
Trgovina
|
Hoteli i restorani
|
Saobraćaj, skladištenje i veze
|
Muški
|
31
|
16
|
-
|
-
|
1
|
-
|
8
|
-
|
-
|
1
|
Ženski
|
11
|
6
|
-
|
-
|
4
|
-
|
-
|
-
|
1
|
-
|
Oba
|
42
|
22
|
-
|
-
|
5
|
-
|
8
|
-
|
1
|
1
|
Pol
|
Finansijsko posredovanje
|
Nekretnine
|
Državna uprava i odbrana
|
Obrazovanje
|
Zdravstveni i socijalni rad
|
Ostale uslužne aktivnosti
|
Privatna domaćinstva
|
Eksteritorijalne organizacije i tela
|
Nepoznato
|
Muški
|
-
|
-
|
2
|
1
|
-
|
1
|
-
|
-
|
1
|
Ženski
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
Oba
|
-
|
-
|
2
|
1
|
-
|
1
|
-
|
-
|
1
|
- ↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
- ↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7