Amedeo Modigliani
| Amedeo Modigliani | |
|---|---|
| primitivizam | |
 | |
| Biografske informacije | |
| Rođenje | 12. srpnja 1884. Livorno, Italija |
| Smrt | 24. siječnja 1920. Pariz, Francuska |
| Nacionalnost | Talijan |
| Opus | |
| Polje | slikanje |
| Praksa | Accademia di Belle Arti, Istituto di Belle Arti |
| Znamenita djela | |
Madame Pompadour Jeanne Hébuterne in Red Shawl | |
Amedeo Modiljani (Livorno, 12. jul 1884. – Pariz, 24. januar 1920), italijanski slikar jevrejskog porekla.
Modiljani je rođen kao četvrto i najmlađe dete u svojoj porodici. S obzirom da su bili siromašni, njegova majka je morala da prevodi poeziju i daje časove tako zarađujući novac. Godine 1898. Modiljani se razboleo od tifusa, a posle oporavka bilo mu je dozvoljeno da napusti školu i da pohađa nastave crtanja i slikanja u umetničkoj akademiji u Livornu.
Krajem 1900. njegovo zdravstveno stanje se pogoršalo. Ubrzo je dobio tuberkulozu i zimu je proveo u Napulju, zatim Kapriju i Rimu. Godine 1906. Modiljani je otišao u Pariz gde je učio crtanje u Académie Colarossi. U Parizu se upoznao sa delima Anri de Tuluz-Lotreka pod čijim uticajem jedno vreme slika ali oko 1907. otkriva dela Pola Sezana koja su ga zadivila. Tada je upoznao i nemačkog umetnika Ludviga Meidmera koji opisuje Modiljanija kao poslednjeg pravog boema. Modiljani je u toku boravka u Parizu zestoko pio, konzumirao drogu, a često su ga pratile i razne afere. 1907. nalazi svog prvog mecenu - Pol Aleksandra. Preko njega upoznaje i Brankusija, jednog od tada najpoznatijih vajara. U tom razdoblju pa sve do Prvog svetskog rata Modiljani uglavnom izrađuje kamene skulpture inspirisane afričkom umetnošću. 1910. upoznaje Anu Ahmatovu sa kojom će imati ljubavnu vezu uprkos činjenici da je ona udata. Posle godinu dana Ana napušta Modiljanija i vraća se svom mužu.
Kada je počeo Prvi svetski rat, Modiljani je pokušao da se prijavi u vojsku ali su ga odbili zbog lošeg zdravlja. U međuvremenu je slikao portrete svojih prijatelja, većinom takođe slikara: Pabla Pikasa, Dijega Rivere, Žana Kokota, Morisa Utrila, Maksa Žakoba i drugih. Ljudi su ga zvali: Modi, što se grubo moglo prevesti kao morbidan, dok su ga prijatelji i porodica često oslovljavali sa Dedo.
Godine 1914. prestao je da pravi skulpture zato što više nije imao kamena za klesanje. Iste godine je upoznao Beatris Hejstings, mladu englesku novinarku sa kojom se sprijateljio i koja će mu biti model sledeće dve godine. Ona mu je pozirala za čuvenu sliku Madam Pompadur.
U to doba je počeo da slika ekspresionističkim stilom portretisanja. Lice i vrat su izduženi, linije su fino savijene, često se ne vide zenice na očima, usne su sitne... Oseća se blaga ironija.
Godine 1916. upoznao je Leopolda Zborovskog i njegovu ženu Anu koji postaju istinski prijatelji. Modiljani ih je naslikao nekoliko puta. Tada je započeo veliku seriju aktova koji su izuzetno erotični.
Godine 1917. upoznao je devetnaestogodišnju Žan Ebutern sa kojom je počeo da živi zajedno. Postala je jedan od njegovih glavnih modela koji je naslikao više od 25 puta. 3. decembra 1917. Modiljani je prvi put izložio svoja platna aktova u galeriji „Bert Vejl“. To je bila njegova jedina samostalna izložba tokom života. Ona je izazvala veliki skandal i policija naređuje da se platna skinu sa izložbe. U proleće su Modiljani i Žan pobegli u Nicu. Tamo je nastao najveći broj njegovih dela koja kasnije postaju najpoznatija i najskuplja dela. 29. novembra 1918 Žan je rodila Modiljaniju kćer kojoj daju ime po majci Žan. 1919. su se vratili u Pariz.
Engleski kolekcionari su počeli da kupuju njegove radove nakon nekoliko uspešnih izložbi u Engleskoj. Ali Modiljani se razboleo od tuberkuloze i umro početkom sledeće godine. Dan posle njegove smrti Žan je izvršila samoubistvo ikočivši iz stana svojih roditenja na petom spratu. Pokopani su zajedno na groblju Per Lašez u Parizu.
-
A. Modiljani, Ležeći akt -
A. Modiljani, Mlada devojka -
A. Modiljani, Žan Ebutern
