Abidjan
Abidjan
| |||
|---|---|---|---|
 | |||
|
|||
| Koordinate: 5°20′N 4°1′W / 5.333°N 4.017°W | |||
| Država |  Obala Slonovače
| ||
| Regija | Lagunes | ||
| Distrikt | Abidjan | ||
| Vlast | |||
| - Predsjednik generalnog savjeta | Aka Aouélé | ||
| Površina | |||
| - Područje utjecaja | 57 735 km² | ||
| Stanovništvo (2006.) | |||
| - Gustoća | 1 970 stanovnika/km² | ||
| - Urbano područje | 3 677 115 [1] | ||
| - Područje utjecaja | 5 068 858 [2] | ||
| Vremenska zona | UTC+0 (UTC+0) | ||
| Karta | |||
  Abidjan | |||
Abidjan (fonetski: Abidžan) je ekonomski centar i bivši glavni grad afričke države Obale Slonovače od 3 677 115 stanovnika.[1](po procjeni iz 2006.), u široj okolici grada živi 5 068 858 stanovnika što predstavlja 20 % ukupne populacije zemlje.[2]
Iako je de jure Yamoussoukro glavni grad države, Abidžan je po mnogo čemu de facto i dalje neslužbena prijestolnica, jer se u njemu i nadalje nalazi parlament, Vrhovni sud, brojna ministarstva i ambasade[2], koji se još uvijek nisu preselili u Yamoussoukro.[2]
Centar Abidžana leži na poluotoku Plato (Le Plateau) u velikoj Laguni Ebrie udaljenoj oko 10 km od Gvinejskog zaljeva, od kojeg ga razvaja pješčana sprud Vridi. Grad se sa predgrađima raširio 30 km duž lagune, a od Atlanske obale preko otoka u laguni do unutrašnjosti u dužini od 35 km. Poslovni centar grada nalazi se u distriktu Plateau na kopnu, a industrijska zona na jugu na otoku Petit-Bassam, koja se produžava do lučkih dokova, skladišta i tankova za naftu uz Kanal Vridi na Atlantiku.[3]
Abidžan se nalazi na jugoistoku zemlje, udaljen 170 km od granice s Ganom i oko 246 km jugoistočno od glavnog grada Yamoussoukra.
Grad je administrativno podjeljen na slijedeće distrikte (okruge); Plateau, Cocody (mjesto Nacionalnog univerziteta Côte d'Ivoire), Treichville, Adjame, Koumassi i Marcory.
Abidžan je 1898. bio malo ribarsko selo[3], prvi francuski kolonisti koji su se tu naselili, napustili su ga zbog nezdrave klime, u to vrijeme nedaleki Bingerville (19 km od centra) - danas praktički predgrađe grada postao je glavni grad kolonije 1900. Abidžan je 1903. dobio status grada, a već slijedeće godine 1904. do grada je stigla željeznička pruga koja ga je povezala sa unutrašnjošću, ali to nije puno pomoglo razvoju grada, jer je u to vrijeme ovisio o maloj i nesigurnoj luci Port-Bouët, na pješčanoj sprudi na obali oceana.[3] Velik skok u razvoju bila je 1934. kad je postao glavni grad kolonije, umjesto dotadašnjeg Bingervillea.
Kanal Vridi dug 2,8 km, prokopan je od lagune do mora 1950., i to je bio pravi poticaj rastu luke, koja je ubrzo postala najveća u tom dijelu Afrike.[3] Istovremeno rastao je i grad koji je postao financijsko središte frankofonskih zemalja Zapadne Afrike. Prvi od dvaju mostova za otok Petit-Bassam sagrađen je 1958., to je omogućilo daljnje proširenje luke i grada.[3]
Abidžan je zadržao status glavnog grada i nakon stjecanja nezavisnosti zemlje 1960., sve do 1983. kad je odlučeno da se prijestolnica seli u Yamoussoukro, udaljen 274 km, sjeverozapadno.[3] Ali se selidba državne administracije odvijala tako usporeno, da je Abidžan i nadalje ostao stvarni glavni grad zemlje.
Abidžan je grad širokih avenija sa drvoredima, i brojnih trgova sa zelenim parkovima, najveća znamenitost tog novog grada je veliki moderni Hôtel Ivoire, u kom je najveća atrakcija klizalište (jedino u Zapadnoj Africi) uz ostale klasične sadržaje koje imaju veliki hoteli; kuglanu, kino, casino. Pažnju posjetioca privlači modernistički projektirana katedrala sv. Pavla talijanskog arhitekta Alda Spirita. Sjeverno od grada prostire se nacionalni park Banco, veličanstvena tropska kišna šuma.[3] [3]
Abidžan je najveća luka u tom dijelu Afrike, iz koje se izvozi kava, kakao, drvo, banane, ananas i mangan.[3] On je i najveći industrijski centar u zemlji sa razvijenom prehrambenom, drvnom, tekstilnom, građevinskom, kemijskom i automobilskom industrijom. U neposrednoj blizini grada, u podmorju je pronađena nafta koja se prerađuje u velikoj rafineriji nafte - Société Ivoirienne de Raffinage u predgrađu - Port-Bouët.
Grad je sjedište brojnih regionalnih ureda Ujedinjenih naroda; UNICEFa, UNDP-a, WHO-a, FAO-a, UNOPS-a, UNFPA i međunarodnih organizacija Frankofonija (OIF), Međunarodnog monetarnog fonda i donedavno Afričke banke za razvoj.[2]
Abidžan je magistralnim cestama; A3, A1, A100 i željezničkom prugom koja vodi do Vagadugua u Burkini Faso) dobro povezan sa ostalim gradovima u zemlji i okolnim državama. Grad ima veliki međunarodni aerodrom, Felix Houphouet Boigny u predgrađu - Port-Bouët (zapravo je to grad za sebe), pored Atlanskog oceana udaljen 14 km od centra grada.[3]
Abidžan je najznačajniji kulturni i obrazovni centar zemlje, sjedište Nacionalnog univerziteta, osnovanog 1958) koji se nalazi u distriktu Cocody na istoku grada. U gradu se nalazi i Nacionalna biblioteka, nekoliko poljoprivrednih i naučno istraživačkih instituta.[3]
Još 1948. Abidžan je imao samo 50 000 stanovnika, a već 1975. dosegao je 1 000 000, tih godina stanovništvo grada raslo je po stopi od 10 do 12% na godinu, a dupliciralo se svakih 6 - 7 godina. Taj rast zaustavile su ekonomske krize 1980-ih i 1990-ih, tako da je posljednjih 20 godina, rast stanovništva pao na 3-6%.
| 1920. | 1946. | 1970. | 1978. | 1998. | 2003. |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 000 | 48 000 | 500 000 | 1 200 000 | 3 125 890 | 3 660 682 |
U predgrađu Port-Bouët (pored aerodroma) nalazi se francuska vojna baza, na osnovu ugovora o obrani kojeg su sklopile dvije zemlje 24. aprila 1961.[2] To je jedna od 6 francuskih afričkih baza, pored onih u Dakru, Librevilleu, Bouaru, N'Djameni i Djiboutiju u kojoj stalno boravi oko 1 000 vojnika.
Stalna Francuska vojna prisutnost, bila je ključni faktor u političkom životu zemlje od stjecanja nezavisnosti do danas.[2]
Abidjan ima Tropsku monsunsku klimu po Köppenovoj klasifikaciji klime, sa dvije kišne sezone; dužom koja traje od maja do jula, i kraćom od septembra do novembra. Ali čak i u vrijeme dvije sušne sezone - ipak ima kiše, tako da uvijek ima jako puno vlage u zraku, prosječno iznad 80 %. Temperaturne oscilacije su male, tako da ima relativno konstantnu temperaturu od prosječnih 27 °C. Prosječno padne oko 1 847 mm kiše na godinu, od 13 mm u januaru do 561 mm u junu.[4] Za kišne sezone - može kišiti neprekidno po par dana, inače kiše traju po sat a zatim grane sunce.
| Klimatološki medijani za Abidjan | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mjesec | jan-sij | feb-velj | mar-ožu | apr-tra | maj-svi | jun-lip | jul-srp | aug-kol | sep-ruj | okt-lis | nov-stu | dec-pro | godina |
| Srednji maksimum (°C) | 30 | 31 | 31 | 31 | 30 | 29 | 27 | 27 | 28 | 29 | 30 | 30 | 30 |
| Srednji minimum (°C) | 23 | 25 | 25 | 25 | 25 | 24 | 23 | 22 | 22 | 24 | 24 | 24 | 24 |
| Precipitacija (mm) | 13 | 40 | 84 | 141 | 293 | 561 | 205 | 36 | 80 | 137 | 143 | 75 | 1 847 |
| Izvor: [4] | |||||||||||||
Abidjan ima ugovore o prijateljstvu sa slijedećim gradovima;
Nogomet je najpopularniji sport u gradu, a klub ASEC Mimosas najpoznatiji, u njemu su ponikli slijedeći igrači:
Iz Abidžana je i poznati nogometaš Didier Drogba koji je rođen u gradu.
- ↑ 1,0 1,1 „The largest cities in Cote d'Ivoire, ranked by population” (engleski). Mongabay. Pristupljeno 29. 1. 2012.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 „Abidjan (Lagunes)” (francuski). Ministère de la Ville et de la Salubrité Urbaine. Arhivirano iz originala na datum 2011-08-02. Pristupljeno 29. 01. 2012.
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 „Abidjan” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 29. 01. 2012.
- ↑ 4,0 4,1 „Climatological Normals of Abidjan”. Hong Kong Observatory. Arhivirano iz originala na datum 2013-07-28. Pristupljeno 29. 1. 2012.
- Presentation d'Abidjan Arhivirano 2012-01-24 na Wayback Machine-u (fr)
- Abidjan na portalu Encyclopædia Britannica (en)
