8. 5.
| Šablon:Calendar/Sun1stMonthStartpn. |
| Šablon:Calendar/Sun1stMonthStartsr. |
| Šablon:Calendar/Sun1stMonthStartsb. |
10. maj/svibanj (10. 5.) je 128. dan godine po gregorijanskom kalendaru (131. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 237 dana.
Događaji
uredi- 1429. — Pobedom francuske vojske nad Englezima završena je opsada Orleana u Stogodišnjem ratu.
- 1783. — Zaharije Stefanović Orfelin izdao je u Beču knjigu "Iskusni podrumar", prvu knjigu o proizvodnji vina na srpskom jeziku.
- 1794. — U Parizu je, po nalogu Revolucionarnog suda, giljotinom pogubljen francuski hemičar Antoan Lavoazje, osnivač moderne hemije. Formulisao je zakon o neuništivosti materije i otkrio proces oksidacije.
- 1815. — Na brdu Ljubić, kod Čačka, Srbi su u Drugom srpskom ustanku potukli trostruko jaču tursku vojsku.
- 1852. — Potpisan je Londonski protokol kojim se garantuje integritet Danske.
- 1900. — Srpski fizičar Mihajlo Pupin patentirao je u Njujorku aparat za telefonske i telegrafske prenose na velike udaljenosti.
- 1902. — Od erupcije vulkana Mon Pelje na Martiniku u Karibima, uništen je grad Sen Pjer, a poginulo je više od 30.000 ljudi.
- 1921. — U Švedskoj je ukinuta smrtna kazna.
- 1945. — Drugi svjetski rat: Partizanske snage ušle u Zagreb.
- 1949. — Stvorena je Savezna Republika Nemačka, u čiji sastav su ušle dotadašnje zone pod američkom, britanskom i francuskom kontrolom, uspostavljene posle Drugog svetskog rata i poraza nacista. Formirana je privremena vlada na čelu sa Konradom Adenauerom.
- 1973. — U Južnoj Dakoti, u SAD, okončana je pobuna Indijanaca koji su 10 nedelja u opsadi držali malo prerijsko naselje.
- 1980. — U Beogradu je sahranjen predsednik SFRJ Josip Broz Tito. Sahrani su prisustvovali najviši predstavnici više od 120 zemalja, kao i 200 partija. Direktan prenos sahrane preuzele su televizijske stanice iz više od 40 zemalja.
- 1984. — Sovjetski olimpijski komitet odlučio je da bojkotuje Olimpijske igre u Los Anđelesu, optuživši vladu SAD za kršenje Olimpijske povelje.
- 1992. — U SR Jugoslaviji je penzionisano 38 generala, među kojima i načelnik Generalštaba Blagoje Adžić. Novi šef GŠ postao je general-pukovnik Života Panić.
- 1994. — Na parlamentarnim izborima u Mađarskoj pobedili su socijalisti Đule Horna.
- 1999. —.
- U vazdušnim udarima NATO-a na SR Jugoslaviju pogođena je ambasada Kine u Beogradu. Poginulo je četvoro kineskih državljana, a najmanje 10 ranjeno. Incident je ozbiljno poljuljao odnose SAD i Kine i usledili su masovni protesti u Kini.
- Pod nerazjašnjenim okolnostima ubijen je Fehmi Agani, najbliži saradnik lidera Demokratskog saveza Kosova i Metohije Ibrahima Rugove. Njegovo telo pronađeno je kod Lipljana na Kosovu.
- 2001. —.
- SR Jugoslavija je primljena kao punopravni član u Svetsku banku.
- Papa Jovan Pavle II okončao je svoju istorijsku posetu Siriji, čime je postao prvi papa koji je ušao u džamiju. Tu zemlju je napustio molitvom za mir između Jevreja i Arapa.
- 2003. —.
- U američkom Senatu jednoglasno je usvojen predlog o proširenju NATO-a za sedam bivših istočno-evropskih komunističkih zemalja (Letonija, Litvanija, Estonija, Slovenija, Slovačka, Bugarska i Rumunija).
- Marokanski kralj Muhamed je povodom rođenja svog sina, naslednika, oslobodio više od 9.000 zatvorenika, što je najveća amnestija u istoriji ove zemlje.
.
Rođenja
uredi- 1753. — Miguel Hidalgo y Costilla, meksički svećenik († 1811.).
- 1828. — Henry Dunant, švicarski filantrop, osnivač Crvenog križa († 1910.).
- 1859. — Johan Jensen, danski matematičar i inženjer. († 1925.).
- 1884. — Harry Truman, američki političar i državnik.
- 1899. — Alojzije Stepinac, kardinal i zagrebački nadbiskup,(† 1960.).
- 1903. — Fernandel, francuski glumac i pjevač († 1971.).
- 1923. — Sulejman Omerović, partizanski komandant i narodni heroj Jugoslavije.
- 1924. — Mario Mikulić, bosanskohercegovački slikar († 1991.).
- 1951. — Mike D'Antoni, američki profesionalni košarkaški trener, talijanskog porijekla.
- 1955. — Mladen Markač, bivši komandant specijalnih policijskih jedinica MUP-a Republike Hrvatske za vrijeme rata.
- 1956. — Jeff Wincott, američki filmski glumac.
- 1960. — Franco Baresi, talijanski nogometni reprezentativac.
- 1966. — Cláudio Taffarel, brazilski nogometni vratar.
- 1968. — Nevzet Nanić, komandir voda za specijalna dejstva "Gazije"; brat komandira Izeta Nanića.
- 1968. — Ivan Mikulić, hrvatski pjevač zabavne glazbe.
- 1971. — Elvis Fatović, bivši hrvatski vaterpolist i trener.
- 1972. — Darren Hayes, australski pop-pjevač.
- 1973. — Kam Heskin, američka glumica.
- 1975. — Enrique Iglesias, španjolski pop-pjevač.
- 1977. — Barbara Jelić Ružić, hrvatska odbojkašica.
- 1977. — Theodoros Papaloukas, grčki košarkaš.
- 1978. — Lúcio, brazilski nogometni reprezentativac.
- 1984. — Sandra Šarić, hrvatska tekvandoašica i bivša europska prvakinja.
.
Smrti
uredi- 685. - Papa Benedikt II. (* ?).
- 1794. — Antoine Laurent de Lavoisier, francuski kemičar (* 1743.).
- 1794. — Antoine Lavoisier, francuski hemičar.
- 1873. — John Stuart Mill, engleski filozof i ekonomist (* 1806.).
- 1880. — Gustave Flaubert, francuski književnik.
- 1903. — Paul Gauguin, francuski slikar i grafičar (* 1848.).
- 1904. — Eadweard Muybridge, američki fotograf (* 1830.).
- 1947. — Harry Gordon Selfridge, američki magnat (* 1858.).
- 1952. — Vilijem Foks, američki filmski producent. .
- 1988. — Robert A. Heinlein, američki SF pisac (* 1907.).
- 1999. — Dirk Bogard, britanski filmski glumac.
.
Blagdani/Praznici
uredi- Srpska pravoslavna crkva slavi:.
.
Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar