Wichura na Mazurach (2002)
| Państwo | |
|---|---|
| Miejsce | |
| Rodzaj zdarzenia |
wichura |
| Data |
4 lipca 2002 |
| Godzina |
około 11:40 |
| Ranni |
13 |
Wichura na Mazurach – 4 lipca 2002, około 11:40, nad Mazurami przeszedł front szkwałowy z trąbami powietrznymi[1], który spowodował zniszczenia na znacznych obszarach Puszczy Piskiej (12 tys. ha, co stanowi 11% jej obszaru)[2], Zielonej oraz Boreckiej, a także w mniejszym zakresie na terenie Puszczy Rominckiej i Augustowskiej[3]. Najsilniejsza nawałnica objęła obszar wokół Pisza o promieniu około 20 km, przede wszystkim gminy Pisz i Orzysz. Pięć minut później przy zachodniej granicy Suwałk pojawiło się tornado o sile F1 w skali Fujity. Wyrywało słabo zakorzenione drzewa, zrywało dachy, a jeden dom uległ niemalże całkowitemu zniszczeniu. Trąba powietrzna pojawiła się także w okolicach Kowal Oleckich oraz Wincenty (powiat kolneński)
Skutki
[edytuj | edytuj kod]Huraganowy wiatr o sile 12 skali Beauforta, osiągający momentami 170 km/h[2], spustoszył duże obszary puszczy, powodując w sumie zniszczenie 45,4 tys. ha lasów w szesnastu nadleśnictwach[2], co do sierpnia 2017 było największą klęską w powojennej historii polskiego leśnictwa[4]. Szkody w drzewostanie były skoncentrowane w pasie o długości 130 km i szerokości 15 km.[2] W wyniku katastrofy zgłoszono łącznie ponad 500 uszkodzeń budynków (zarówno niewielkich, jak i całkowitych) w gminie Pisz i około 200 w gminie Orzysz[5]. Wiatr i połamane drzewa uszkodziły linie energetyczne (13 km) i telefoniczne (15 km)[5]. Zanotowano zniszczenia samochodów, wywrócenia łodzi i dwa pożary budynków. Połamane drzewa zatarasowały drogi oraz linie kolejowe. Drogi zablokowało łącznie ponad tysiąc powalonych drzew[5]. Rannych zostało 13 osób. W powiecie piskim koszty społeczne katastrofy (bez kosztów poniesionych przez wojsko, straż pożarną, policję, bez strat poniesionych przez Lasy Państwowe i energetykę) zostały oszacowane na około 12,5 mln złotych[5]. Nadleśnictwa dotknięte huraganem na likwidację skutków nawałnicy, pozyskanie drewna, czyszczenie powierzchni i remonty dróg, przeznaczyły w latach 2002-2004 z własnych środków około 120 mln zł.[6]
Zagrożenie pożarowe
[edytuj | edytuj kod]Lasy dotknięte klęską żywiołową stwarzały wielkie zagrożenie pożarowe z powodu panującej tego lata suszy. Ryzyko pożaru zwiększał także fakt, że w Puszczy Piskiej dominuje sosna, która jest szczególnie narażona, ponieważ igliwie tego drzewa zawiera olejki eteryczne mogące zapalić się już w temperaturze 50 °C.[7] W sierpniu wilgotność ściółki spadła do 7%.[2] W związku z tym podjęto szereg działań, aby uniknąć większej katastrofy, m.in. wprowadzono zakaz wstępu do zniszczonych lasów i wykonano 104,4 km pasów przeciwpożarowych[8].
Usuwanie drzew i odnawianie lasów
[edytuj | edytuj kod]W kwietniu 2004 roku NIK opublikował raport prezentujący wyniki kontroli usuwania zniszczeń[2], w którym informował, iż w okresie od lipca 2002 do końca czerwca 2003 z obszaru dotkniętego klęską pozyskano łącznie 2,3847 mln m³ grubizny[2], co w skali kraju stanowi 17,5% grubizny pozyskanej przez Lasy Państwowe z posuszu, złomów i wywrotów (4,5% grubizny pozyskanej przez LP ogółem) w ciągu tych dwóch lat.[9] Szacowano również, że na koniec czerwca 2003 do usunięcia pozostało jeszcze 1,64 mln m³ drewna[2]. W raporcie stwierdza się również, że w badanym okresie przy usuwaniu skutków w samej Puszczy Piskiej pracowało średnio 1,2 tysiąca osób (maksymalnie 2,3 tysiąca) oraz wykorzystywano średnio 256 ciągników zrywkowych, 5 rębaków oraz kilka harwesterów[2]. Natomiast w rejonie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku przy usuwaniu skutków pracowało maksymalnie 3,7 tysiąca osób oraz wykorzystywano maksymalnie 985 ciągników zrywkowych[2].
W dwa miesiące po wydarzeniu wstępnie szacowano, że do całkowitego odnowienia zniszczonych lasów będzie potrzebnych ponad 130 mln szt. sadzonek drzew[8]. W latach 2003–2004 leśnicy odnowili 2,2 tys. ha obszarów dotkniętych klęską. W tym okresie wysadzono około 16 mln szt. sadzonek[6]. Nadleśnictwo Pisz zaplanowało zakończenie odnawiania powierzchni zniszczonych lasów w 2009 roku[10].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Informacja na stronie imgw.pl. [dostęp 2007-08-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-24)].
- ↑ a b c d e f g h i j Informacja o wynikach kontroli likwidacji skutków klęski żywiołowej (huraganu) zaistniałej w lipcu 2002 r. na terenach leśnych zarządzanych przez Lasy Państwowe, ze szczególnym uwzględnieniem Puszczy Piskiej na bip.nik.gov.pl. [dostęp 2007-08-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-14)].
- ↑ Czy las może odrodzić się sam? - biolog.pl [online], www.biolog.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
- ↑ 80 lat Lasów Państwowych
- ↑ a b c d Zapis stenograficzny (379) z 24. posiedzenia Komisji Ochrony Środowiska w dniu 31 lipca 2002 r
- ↑ a b Dwa lata po huraganie. [dostęp 2007-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-28)].
- ↑ Kalendarium wydarzeń – Kalendarium – Polska.pl
- ↑ a b Wirtualne Lasy - Leny Serwis Internetowy. Wszystko o lasach, lenictwie, lenictwo, las, lasy, forum, przyrodnicze, lenikach. Giełda lena, galeria zdjęć, katalog stron WWW, ogło... [online], www.lasy.pl [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Leśnictwo 2005 na stronach GUSu. W 2002 roku Lasy Państwowe pozyskały 7,103 mln m³ grubizny z posuszu, złomów i wywrotów (ogółem 25,595 mln m³), natomiast w 2003 roku było to 6,487 mln m³ (ogółem 27,134 mln m³). Informacje w pliku pdf na stronie 77.
- ↑ Drzewa umierają stojąc [online], www.wiadomosci24.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).